Lutani apo pali nkhani

Lutani apo pali mitu ya nkhani

Halfpoint Images/Moment via Getty Images

MUŴENGE MASO!

Nkhwantha ya Vyaumoyo Yikuchenjezga vya Masuzgo Agho Ŵawukirano Ŵangasangana Nagho pa Malo Ghakuchezgera gha pa Intaneti—Kasi Baibolo Likuti Wuli?

Nkhwantha ya Vyaumoyo Yikuchenjezga vya Masuzgo Agho Ŵawukirano Ŵangasangana Nagho pa Malo Ghakuchezgera gha pa Intaneti—Kasi Baibolo Likuti Wuli?

 Pa May 23, 2023, nkhwantha ya vyaumoyo ku United States yili kuchenjezga ŵanthu vya masuzgo agho ŵawukirano ŵangasangana nagho pa malo ghakuchezgera gha pa intaneti.

  •   “Nangauli kuchezga pa intaneti kungawovwira ŵana ŵanyake kweniso ŵawukirano, kweni maukaboni ghakulongora kuti kuchezga pa malo agha kunganangaso kaghanaghaniro na kachitiro ka vinthu ka ŵana ndiposo ŵawukirano.”—Social Media and Youth Mental Health: The U.S. Surgeon General’s Advisory, 2023.

 Kafukufuku uyo walongosoreka pachanya apa wakulongosora vinthu vinyake ivyo ŵavyaumoyo ŵakufipa navyo mtima.

  •   Ŵachinyamata ŵa vyaka vyapakati pa 12 m’paka 15 “awo ŵakumalira maora ghakujumpha ghatatu pa malo ghakuchezgerapo gha pa intaneti zuŵa lililose, ndiwo ŵakuŵa pa ngozi yikuru chomene yakwamba kulongora vimanyikwiro vya kusuzgika maghanoghano kweniso ŵakuŵa ŵakwenjerwa chomene.”

  •   Ŵawukirano ŵa vyaka 14, “awo ŵakumalira nyengo yinandi pa malo ghakuchezgera gha pa intaneti ŵakugona mwakukwana yayi, ŵanji ŵakuŵachitira nkhaza pa intaneti, ŵakukondwa yayi na umo ŵakuwonekera, wakujikayikira, kweniso ŵakulongora vimanyikwiro vya matenda ghakusuzgika maghanoghano, ndipo vinthu ivi vikuchitikira chomene ŵasungwana kuluska ŵanyamata.”

   Kasi ŵapapi ŵangavikilira wuli ŵana ŵawo ku masuzgo agha? Baibolo lili na ulongozgi wakovwira.

Ivyo ŵapapi ŵakwenera kuchita

 Chitanipo kanthu. Pakuŵa ŵapapi, ghanaghanirani masuzgo agho ghangaŵapo nakuwona usange mwana winu wakwenera kuŵa na malo ghakuchezgerapo gha pa intaneti panji yayi.

 Usange mukuzomerezga mwana winu kuŵa na malo ghakuchezgera gha pa intaneti, ŵani maso na masuzgo agho wangasangana nagho ndipo chitanipo kanthu kuti mumanyenge ivyo mwana winu wakuchita pa intaneti. Kasi mungachita wuli?

 Vikilirani mwana winu ku vinthu vyakofya. Sambizgani mwana winu kuti wamanyenge na kugega vinthu vyakofya.

 Ŵaŵikirani mphaka. Mwachiyelezgero, ŵikani malango ghakuti mphawuli apo mwana winu wakwenera kugwiliskira ntchito intaneti? Ndipo kwa nyengo yitali wuli?

  •   Fundo ya mu Baibolo: “Muŵe maso chomene na umo mukwendera, nga . . . mbanthu ŵavinjeru. Mugwiliskirenge ntchito makora nyengo yinu.”—Ŵaefeso 5:15, 16.

  •   Gwiliskirani ntchito vidiyo ya katuni ya mutu wakuti Uŵenge Maso pa Intaneti kuti movwire mwana winu kuzirwa kwa kuŵa na mphaka.