قۇداي بار ما؟
كيەلى كىتاپتىڭ جاۋابى
ٴيا، كيەلى كىتاپتا قۇدايدىڭ بار ەكەنىن راستايتىن ناقتى دالەلدەر بار. كيەلى كىتاپ ٴبىزدى ٴدىني ىلىمدەرگە ويلانباي سەنە سالۋعا ەمەس، «سانامىز» بەن «اقىل-ويىمىزدى ىسكە قوسىپ»، سەنىم دامىتۋعا شاقىرادى (ريمدىكتەرگە 12:1؛ جوحاننىڭ 1-حاتى 5:20). كەلەسى جايتتار تۋرالى ويلانىپ كورىڭىز:
تارتىپكە باعىناتىن عالام مەن تىرشىلىككە تولى جەر شارىمىز جاراتۋشىنىڭ بار ەكەنىنە نۇسقايدى. كيەلى كىتاپتا بىلاي دەلىنگەن: «ارينە، ٵربىر ٷيدىڭ سالۋشىسى بار، ال ٴبارىنىڭ جاراتۋشىسى — قۇداي» (ەۆرەيلەرگە 3:4). قيسىنى قاراپايىم بۇل سوزدەرمەن كوپتەگەن ٴبىلىمدى ادامدار تولىق كەلىسەدى a.
ادام بالاسى دۇنيەگە نە ٷشىن كەلگەنىن جانە ٶمىردىڭ ٴمانىن بىلگىسى كەلەدى. تاندىك قاجەتتىلىگىن قاناعاتتاندىرسا دا، بۇل قالاۋ قالا بەرەدى. كيەلى كىتاپتا ول «رۋحاني مۇقتاجدىق» دەپ اتالادى جانە قۇدايدى تانىپ-ٴبىلۋ مەن وعان عيبادات ەتۋگە دەگەن قالاۋدى بىلدىرەدى (ماتاي 5:3 سىلتەمە؛ ايان 4:11). رۋحاني مۇقتاجدىعىمىزدىڭ بولعانى قۇدايدىڭ بار ەكەنىن عانا ەمەس، ونىڭ مەيىرىمدى جاراتۋشى ەكەنىن ٵرى وسى مۇقتاجدىعىمىزدى قاناعاتتاندىرعانىمىزدى قالايتىنىن دالەلدەيدى (ماتاي 4:4).
كيەلى كىتاپتا كوپتەگەن پايعامبارلىق سوزدەر بار. ولار عاسىرلار بۇرىن جازىلسا دا، بۇگە-شۇگەسىنە دەيىن ورىندالدى. الدىن الا جازىلعان بۇل سوزدەردىڭ ادامنان جوعارى تۇرعان بىرەۋدەن كەلگەنى ٴشۇباسىز (پەتىردىڭ 2-حاتى 1:21).
كيەلى كىتاپتى جازۋعا قاتىسقان ادامدار وزدەرىنىڭ زامانداستارى بىلمەگەن عىلىمي مالىمەتتەردى بىلگەن. مىسالى، ەجەلدە ادامدار جەردى ٴپىل، دوڭىز نەمەسە بۇقا سياقتى جانۋارلار كوتەرىپ تۇر دەپ سەنگەن. ال كيەلى كىتاپتا قۇدايدىڭ «جەردى ەشتەڭەسىز ٸلىپ قويعانى» جازىلعان (ٵيۇپ 26:7). سونداي-اق كيەلى كىتاپتا جەردىڭ ٴپىشىنى شار ٴتارىزدى ەكەنى ناقتى ايتىلعان (يشايا 40:22). كوپ ادامنىڭ ويىنشا ەشكىم بىلمەگەن مۇنداي مالىمەتتەردى كيەلى كىتاپ جازۋشىلارى قۇدايدان العان.
كوپ ادام سۇراقتارىنا قاناعاتتاندىرارلىق جاۋاپ تابا الماعاندىقتان، قۇدايعا سەنۋدەن قالعان. ٴبىراق كيەلى كىتاپتا ٵرتۇرلى كۇردەلى سۇراقتاردىڭ جاۋاپتارى بار. مىسالى، كيەلى كىتاپ «ەگەر قۇداي مەيىرىمدى ٵرى قۇدىرەتتى بولسا، وندا نەگە دۇنيەدە زۇلىمدىق پەن قايعى-قاسىرەت كوپ؟ نەگە ٴدىن ادامداردى جاقسى ىسكە ەمەس، جامان ىستەرگە يتەرمەلەيدى؟» دەگەن سياقتى سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەدى (تيتكە 1:16).
a مىسالى، تانىمال استرونوم اللان سەنديدج بىردە عالام تۋرالى بىلاي دەگەن ەدى: «مەن الەمدەگى وسىنداي ۇيلەسىمدىلىكتىڭ تارتىپسىزدىكتەن پايدا بولۋى مۇمكىن ەمەس دەپ تۇسىنەمىن. جيناقىلىق پەن ٴتارتىپتىڭ قانداي دا ٴبىر باستاۋى بولۋ كەرەك. قۇداي مەن ٷشىن قۇپيا، ٴبىراق عاجايىپ جاراتىلىس سونىڭ ارقاسىندا پايدا بولدى دەپ تۇسىنەمىن. ايتپەسە، مۇلدەم جوق نارسەلەر قالاي وزدىگىنەن پايدا بولادى؟»