Lendá lá ɔwɔmbɔ w'akambo

Nyuma k’ekina oyɛnde nge?

Nyuma k’ekina oyɛnde nge?

Nsakiso kɛ Bible

 Nyuma k’ekina oyɛwɔnde wolo wɔ Ndjambe wokamba olemo. (Mika 3:8; Luka 1:35) Ndjambe ntomaka nyuma kɛnde má nkapanyɛ wolo wɔnde lá edjena kenkfumɔ djɛ nkotshɛ ɛkɔpa kɛnde.—Yeembo 104:30; 139:7.

 Lá Bible, itepela ‘nyuma’ nkadjimwamaka lá otepela wɔ Hebero ruʹach edjinge lá Grɛkɛ pneuʹma. Mbala efula, etepela wɛsɔ nsakisolaka ambɔ, wolo wɔ Ndjambe onanghande akambo, kana nyuma k’ekina. (Ewangelo 1:2) Koko, Bible nkambaka lonkina l’etepela wɛsɔ lá lɛdji lɔmɔtshi etengo:

 Nsakiso inkfumɔ yɛsɔ nyɛnyɛka ngo djoyi mmɔ djɛ ekete kɛmɔtshi kɛpɛnama kelekɔ́ le onto wonangha akambo wapɛnama. Wopo wɔk’ɔmɔ ndeke, nyuma kɛ Ndjambe oyɛnde “etengo lompopo, apɛnama, apakotama edjinge alekɔ la nkfulu.”—Dictionnaire mɔtshi djesakisola etepela wemá New Testament, me W. E. Vine.

 Lonkina, Bible ndjetaka nyuma k’ekina kɛ Ndjambe etengo ‘lɔwɔ’ lɔnde kana ‘akɔla.’ (Yeembo 8:3; 19:1; Luka 11:20; ɛdjɛ la Mateo 12:28.) Ngo etengo otshudji akambakande la ɛwɔ edjinge l’akɔla wande djɛ nangha olemo wɔnde, Ndjambe nkambaka la nyuma kɛnde ndɛ nangha kenkfumɔ k’okombolande nangha k’etengo:

Nyuma k’ekina apalekɔ onto

 Winá w’ovungɔso djɛ nyuma kɛ Ndjambe etengo ɛwɔ, akɔla kana lohomo, Bible nyɛnyɛka ante nyuma k’ekina apalekɔ onto. (Eposelo 15:8, 10) Lɔwɔ lɔ otshudji lopakoke nkamba nsamba okotshɔ wɔ yimba la wɔ demba djɛnde; wopo wɔk’ɔmɔ ndeke, nyuma kɛ Ndjambe onanghakande nkambo ngo m’ɛlɔndjɛlɔ kɛnde. (Luka 11:13) Bible lonkina ndjɛdjɛka nyuma kɛ Ndjambe la washi edjinge la nkete dj’etengo djawo edjinge balo. Ndjɔmbɔmba inkfumɔ yɛsɔ yɛnyɛ ngo nyuma k’ekina ekete kɛpɛnama.​—Izaya 44:3; Elemo 6:5; 2 Kɔrɛtɔ 6:6.

 Bible ndjetaka Yehova Ndjambe la Wɔnande, Yeso Kristo má wiina wawɔ, koko lako edjena k’etande nyuma k’ekina la djiina. (Izaya 42:8; Luka 1:31) Winá wɔ Okristo Sɛtɛfano ndɛnyi ɛnɛlɔ kɛmɔtshi l’olongo, nde ɛnaka anto ape, koko ape asato. Bible ntepelaka ante: ‘Koko ladjikɛnde alolaka kfu la nyuma k’ekina, nde alendaka t’olongo ko ɛnaka lowando lɔ Ndjambe edjinge Yeso ambemala lá lɔwɔ lɔ wome lɔ Ndjambe.’ (Elemo 7:55) Nyuma k’ekina keyalaka nkfulu kɛ Ndjambe kɛ ndakambaka olemo, ketshindisá Sɛtɛfano djɛ nyɛna ɛnɛlɔ.

Kɛnɛ k’anto okanelawɔ l’akambo djɛ nyuma k’ekina

 Kɛnɛ kɛ anto otepelakawɔ: “Edjimo k’ekina,” kana nyuma k’ekina, oyɛwɔnde onto edjinge etenyi kɛmɔtshi kɛ Losato l’osato, etengo 1 Djɔanɛ 5:7, 8 otepelande lá ekadjiwelo kɛ Bible djɛ King James version.

 Nsɔsɔlɔ: Ekadjimwelo kɛ Bible djɛ King James version nkambaka l’etepela welá 1 Djɔanɛ 5:7, 8 w’etengo “lá olongo, Papa, Otepela edjinge Edjimo k’ekina: asato wasɔ oyɛwɔ ngo la nsakiso kɛmɔ. Edjinge nkombo isato yɛsɔ yɛnyɛ owakɛ lánɛ lá looko.” Djɛkondeke, wananghaka ehonelo wɛnaka ambɔ totepela tɔnɛ totafunama me ɔpɔstɔlɔ Djɔanɛ edjinge topatanema lá Bible. Wetsha Bruce M. Metzger afunaka ante: “Alekɔ nsɔsɔlɔ ente etepela wɛnɛ welekɔ nyɛtshi edjinge wepalekɔ la djonyi djɛ ntanema lá Daka djɛ bango.”—A Textual Commentary on the Greek New Testament.

 Kɛnɛ kɛ anto otepelakawɔ: Bible nshikikɛka wopo wolekɔ́ nyuma k’ekina, edjinge djeshikikɛ ante oyɛndende otondo w’onto.

 Nsɔsɔlɔ: Afunelo wangoshikikɛke winá ɛmɔtshi wopo wolekɔ́ nyuma k’ekina, koko kɛsɔ kɛpɛnyɛ djɛ nyuma k’ekina kelekɔ otondo w’onto. Bible nshikikɛka lonkina wopo wolekɔ́ balo, nyɔyi, edjinge mpekanto. (Woongo 1:20; Ɔrɔma 5:17, 21) Ndjɔmbɔmba, balo nyɛnamaka má ‘nanghedji’ edjinge ‘dɛngɛ,’ la mpekanto alekɔ etengo ndjimbo, keyaká edjinge ntshindaka tá ankombola.—Mateo 11:19; Luka 7:35; Ɔrɔma 7:8, 11.

 Wopo wɔk’ɔmɔ ndeke, winá wɔ ɔpɔstɔlɔ Djɔanɛ ndalumola Yeso, nde etaka nyuma k’ekina etengo ‘kangokotshɛ’ kanga l’ɛnyɛ owakɛ, lɔlɔndjɛ, lotepela, l’oka, lopoposanyɛ edjinge lolongola. Nde nkambaka l’otepela wolendana l’ampame wolekɔ́ etengo ‘nde’ winá wovungɔnde otepela ‘kanga lokotshɛ́.’ (Djɔanɛ 16:7-15) Wopo wɔk’ɔmɔ ndeke, nde ananghaka nghɔsɔ ladjikɛnde lokombo “konga lokotshɛ́” lá Grɛkɛ (pa·raʹkle·tos) oyɛwɔnde lokombo lolendana l’ampame edjinge alɔmba otepela wolendana l’ampame lá nkilika ɛlɛmbɛ wɛ gramɛrɛ djɛ Grɛkɛ. Koko winá wɔ Djɔanɛ ndavungɔ djɛ nyuma k’ekina má nkamba la otepela wopatshikitana pneuʹma, nde akambaka la prɔnɔ “nde” nsamba ntshikitanyɛ.​—Djɔanɛ 14:16, 17.

 Kɛnɛ kɛ anto otepelakawɔ: Ndogola batisimo lá djiina djɛ nyuma k’ekina nyɛnyɛka ente alekɔ otondo w’onto.

 Nsɔsɔlɔ: Mbala efula Bible nkambaka la “djiina” djɛ nseela nkfulu kana lowandji lɔmɔtshi. (Mvungo k’ɛlɛmbɛ 18:5, 19-22; Ɛsita 8:10) Alekɔ ngo wopo wɔk’ɔmɔ winá w’okambawɔ la “djiina djɛ ɔlɛmbɛ” lá itepela imɔtshi yel’Anglais, kɛsɔ kepakɔpɛ nsakisola ente ɔlɛmbɛ wolekɔ otondo w’onto. Winá w’onto olongolande batisimo “lá djiina djɛ” nyuma k’ekina nde ladjɛ ndjewa nkfulu edjinge olemo wolekɔ́ la nyuma k’ekina lá ekotshamelo kɛ ɛkɔpa kɛ Ndjambe.—Mateo 28:19.

 Kɛnɛ kɛ anto otepelakawɔ: Apɔstɔlɔ wa Yeso edjinge ambeki ankina wa l’etsho wɛ ntondo wakanelaki mabɔ nyuma k’ekina ndayalaka nde otondo w’onto.

 Nsɔsɔlɔ: Bible apatepela nkambo djɛsɔ, kaanga l’ɔkɔndɔ lako. Encyclopédie Britannique ntepelaka ante: “Nsakiso kɛnyɛ djɛ nyuma k’ekina oyɛnde nde onto wemá djiko ntshikitana . . . keyɛka lá Concile de Constantinople en 381.” Ayalaka ndekana ɛnɔnyi 250 m’ɔkɔngɔ lá nyɔyi kɛ wapɔstɔlɔ.