Kɔ no mu nsɛm no do

Ana Abɔdzenyansahu Nye Bible No Hyia?

Ana Abɔdzenyansahu Nye Bible No Hyia?

Mbuae a Bible no dze ma

 Nyew, ɔwɔ mu dɛ Bible no nnyɛ abɔdzenyansahu buukuu dze, naaso sɛ ɔrekã abɔdzenyansahu ho nsɛm a, ɔkã no pɛpɛɛpɛr. Ma yensusu nhwɛdo ahorow a ɔma yehu dɛ Bible no nye abɔdzenyansahu hyia ho nhwɛ. Afei, yebohu dɛ Bible akã abɔdzenyansahu ho nsɛm bi a ɔyɛ nokwar, naaso aber a nna wɔrekyerɛw Bible no, nna ɔsor dza nkorɔfo kã wɔ nsɛm a ɔtsetse dɛm ho koraa.

  •   Hɛn amansan yi wɔ ahyɛse. (Genesis 1:1) Naaso dza ɔnye iyi bɔ ebira no, tsetse ndaadaasɛm pii kã dɛ wɔammbɔ hɛn amansan yi na mbom ndzɛmba bi a nna ɔwɔ hɔ dada na ɔkekaa bɔɔ mu ma ɔbɛyɛɛ hɛn amansan yi. Nna Babylonfo no gye dzi dɛ, abosom a wofi epo ebien bi mu na wɔwoo hɛn amansan yi. Atsetsesɛm ahorow bi so kã dɛ hɛn amansan yi fi kyirefuwa kɛse bi mu.

  •   Ɔyɛ abɔdze ho mbra a obi ahyɛ da ahyehyɛ no kama na ɔma biribiara kɔ do pɛpɛɛpɛr wɔ hɛn amansan yi mu no; ɔnnyɛ dɛ abosom bi na sɛ wɔka hɔnho a wɔyɛ dza wɔpɛ biara wɔ amansan yi mu. (Job 38:33; Jeremiah 33:25) Sɛ ekɔ wiadze ne mfɛndzanan nyina a, wɔkyerɛkyerɛ ndaadaasɛm bi dɛ abosom bi wɔ hɔ a wotum sesa hɔn adwen mpofirmu, na wotum haw nyimpa wɔ kwan bi do a yenntum nnyɛ ho hwee.

  •   Asaase yi nnsɛn hwee do. (Job 26:7) Nkorɔfo a wɔtsenaa ase wɔ tsetse mber mu no, nna wɔwɔ gyedzi bi dɛ asaase yi yɛ tɛtɛr na osi ɔbran anaa aboa bi tse dɛ trɔm anaa epuhuruw do.

  •   Sɛ ewia bɔ a, ne hyew no twe nsu fi po mu nye mbea afofor wɔ asaase yi do dze kɔ sor, na ekyir yi ɔtɔ dɛ nsu, esukwankyɛba, anaa ɔsorbo. Dɛm nsu yi bi na ɔkɔ esutsen na nsubura ahorow mu no. (Job 36:27, 28; Ɔsɛnkafo 1:7; Isaiah 55:10; Amos 9:6) Nna tsetse Greekfo no wɔ adwen bi dɛ, po nsu bi a ɔwɔ asaase n’ase na ɔma esutsen ahorow no nya nsu. Wɔ afeha a ɔtɔ do 18 no mu mpo no, nna nkorɔfo da ho ara gye dɛm nsusui yi to mu.

  •   Ndzɛmba bi na osisi ma yenya mbepɔw, na biribi so botum esi ma mbepɔw asɛɛ. Dɛ nhwɛdo no, mbepɔw a wɔwɔ hɔ ndɛ no, mber bi a abɛsen kɔ no, nna po no kata do. (Ndwom 104:​6, 8) Naaso dza ɔnye iyi bɔ ebira no, ndaadaasɛm pii kã dɛ, mbrɛ mbepɔw si tse seseiara no, abosom no na wɔbɔɔ no dɛm.

  •   Sɛ idzi woho nyi a, ɔbɔbɔ w’apɔwmudzen ho ban. Mbrasɛm a wɔdze maa Israelfo no, ibi na odzidzi do yi: sɛ obi suo fun mu a ɔsɛ dɛ ɔhohor noho; sɛ obi nya yarba bi a obotum asan afofor a, ɔnnsɛ dɛ ɔba nyimpa mu; sɛ obi yɛ noho yie a, ɔsɛ dɛ ɔkata n’egyanan no do. (Leviticus 11:28; 13:​1-5; Deuteronomy 23:13) Naaso dza ɔnye iyi bɔ ebira no, aber a wɔdze dɛm ahyɛdze ahorow yi maa Israelfo no, nna sɛ obi pira a, Egyptfo no dze edur bi a nyimpa egyanan ka ho sera do.

Abɔdzenyansahu ho nsɛm a ɔwɔ Bible mu no, aso mfomdo wɔ mu?

 Sɛ ehwɛ Bible no mu yie a, ibohu dɛ dɛm asɛmbisa no ho mbuae yɛ oho. Nkorɔfo kekã atorsɛm ahorow bi ma ɔyɛ dɛ gyama abɔdzenyansahu ho nsɛm a ɔwɔ Bible mu no nntɔ asomu. Dza odzidzi do yi yɛ no mu bi:

 Atorsɛm: Bible no kã dɛ, wɔdze nda esia a no mu biara yɛ ndɔnhwer 24 na wɔdze bɔɔ hɛn amansan yi.

 Nokwasɛm: Bible no ma yehu dɛ, Nyankopɔn bɔɔ hɛn amansan yi mfe mpempem pii a abɛsen kɔ. (Genesis 1:1) Afei so, nda a wɔdze bɔɔ ndzɛmba a wɔakã ho asɛm wɔ Genesis tsir 1 no, ogyina hɔ ma ber tsentsen bi, na ber no ne tsentsen dze, Bible no annkyerɛ. Nokwasɛm nye dɛ, wɔkã mber dodow a Nyankopɔn dze bɔɔ ɔsor nye asaase no ho asɛm dɛ ɔyɛ “da.”​—Genesis 2:4.

 Atorsɛm: Bible no kã dɛ, Nyankopɔn dzii kan bɔɔ nduadzewa, owiei no na ɔbɔɔ ewia mbrɛ ɔbɛyɛ a ewia no bɔboa ma nduadzewa no etum ayɛ hɔn edziban.—Genesis 1:​11, 16.

 Nokwasɛm: Ewia no yɛ nworaba a ɔwɔ sor no no mu kor, na Bible so ma yehu dɛ wɔbɔɔ dɛm “sor” yi ana wɔrobɔ nhaban. (Genesis 1:1) Ewia ne kan no dur asaase yi do wɔ adzebɔ “da” a odzi kan no. Afei, aber a ehubɔhubɔw a ɔkata asaase do no tseew no ho ma wimu tsetsewee wɔ adzebɔ “da” a otsĩa ebiasa no, afei dze nna ewia ne kan no n’ano ayɛ dzen yie wɔ asaase do, ma ntsi obotum aboa ndua ma wɔaayɛ hɔn edziban. (Genesis 1:​3-5, 12, 13) Iyi ekyir koraa ansaana afei dze ewia no ho reda hɔ yie ma sɛ obi gyina asaase yi do a, otum hu ewia no.​—Genesis 1:​16.

 Atorsɛm: Bible no ma yehu dɛ, ewia no dzi kyinhyia wɔ asaase noho.

 Nokwasɛm: Ɔyɛ nokwar, Ɔsɛnkafo 1:5 kã dɛ: “Ewia so pue, na ewia kɔtɔ, na ɔgye ntsɛm kɔ bea a ofi pue no do.” Naaso dza kyerɛwsɛm yi reka ara nye dɛ, sɛ yɛwɔ asaase yi do a, ɔtse dɛ mbrɛ yehu dɛ ewia no pue na ɔaakɔtɔ. Ndɛ mpo, obi botum akã dɛ “ewia no epue” na “ewia no akɔtɔ,” naaso onyim dɛ asaase no mbom na odzi kyinhyia wɔ ewia no ho.

 Atorsɛm: Bible no kã dɛ asaase yɛ tɛtɛr.

 Nokwasɛm: Bible no dze asɛmfua “asaase ano noho” dzi dwuma dze kyerɛ “bea a ɔwɔ ekyirekyir wɔ asaase do”; naaso iyi nnkyerɛ dɛ asaase no yɛ tɛtɛr anaa ibotum akɔ ekodu n’ano ankasa. (Asomafo Ndwuma 1:8) Afei so, asɛmfua “asaase mfɛndzanan” no kyerɛ wiadze yi mu beebiara. Dɛmara so na ndɛ, obi botum dze nsɛmfua ahorow bi edzi dwuma dze akyerɛ asaase mfɛndzanan.​—Isaiah 11:12; Luke 13:29.