Biibili ilisimatusarnikkut paasisanut naapertuuppa?
Akissut Biibilimeersoq
Aap, Biibili ilisimatusarnermut ilinniutaanngikkaluartoq ilisimatusarnermut tunngasut tassani eqqaaneqartut eqqortumik allaatigineqarsimapput. Biibilip ilisimatusarnermut naapertuunneranut assersuutit ataanniittut eqqarsaatigeriakkit. Aamma assersuutit taakku Biibilip allanneqarnerata nalaani inuppassuit takorluugaannit qanoq allaanerutigisut maluginiakkit.
Silarsuaq aallartiffeqarpoq. (1 Mosesi 1:1) Tamatumali akerlianik oqaluttuarsiarpassuarni silarsuaq pinngortinneqarsimasutut oqaluttuarineqarani pioreersunit torinngitsunit pilersimasutut oqaluttuarineqartarpoq. Babyloniamiut upperaat guutit silarsuarmik pinngortitsisut imarpinnit marluneersuusut. Oqaluttuarsiat allat naapertorlugit silarsuaq mannerujussuarmit pilerfeqarpoq.
Silarsuaq pinngortitap inatsisaanit aqunneqarpoq, “guutit” isumaannit allanngoriataarsinnaasartunit pinnani. (Jobi 38:33; Jeremia 33:25) Nunarsuaq tamakkerlugu oqaluttuarsiarineqartarpoq guutit peqqarniitsumik siumullu eqqoriarneqarsinnaanngitsumik pissusilersortarneri inuit soriarsinnaaneq ajoraat.
Nunarsuaq avataarsuani qangatavoq. (Jobi 26:7) Itsarsuaq inuit upperaat nunarsuaq toqqissuinnaasoq uumasorujummit, soorlu saanilummit angisuumit, qatigammiorineqartoq.
Imarsuup allallu aalarnerat nunamut sialuttut, aputitut nataqqornatulluunniit nakkaraangat kuuit ermillu immersorneqartarput. (Jobi 36:27, 28; Oqaluussisartup oqaasii 1:7; Esaja 55:10; Amosi 9:6) Itsaq grækerit upperaat kuuit nunap iluani imarsuarniit aallaaveqartut, tamannalu allaat 1700-kkut tungaannut upperineqarsimavoq.
Qaqqat portulisarlutillu pukkilisarput, qaqqallu ullumikkut piusut itsaq imarsuup naqqaniissimapput. (Tussiaat 104:6, 8) Tamatuma akerlianik oqaluttuarsiat arlallit naapertorlugit qaqqat maannakkut ilusaattut ilusilersorlugit guutinit pinngortinneqarsimapput.
Eqqiluisaarneq peqqissutsimut illersuutaavoq. Inatsisit Israelikkunnut tunniunneqartut ilagaat toqungasumik attuisimasup errortortarnissaa, tuniluuttumik nappaatillip mattusimaneqartarnissaa aamma inuit anaasa isumannaatsumik assaanneqartarnissaat. (3 Mosesi 11:28; 13:1-5; 5 Mosesi 23:14) Akerlianik Egyptenimiut nakorsaataasa ilaat ikinut tarnutissat inuit anaannik akoqartarput.
Ilisimatusarnermut naapertuutinngitsunik Biibilimi allassimasoqarpa?
Biibilimik unneqqarilluni misissuinikkut erserpoq taamaattoqanngitsoq. Biibilip ilisimatusarnermut tunngatillugu eqqunngitsuuneranik isummat kukkusut ilaat ataani sammineqarput:
Kukkusoq: Biibilimi allassimavoq silarsuaq ulluni arfinilinni nalunaaquttap-akunnerinik 24-nik sivisussusilinni pinngortinneqarsimasoq.
Eqqortoq: Biibili naapertorlugu Guutip itsaaniilli silarsuaq pinngortissimavaa. (1 Mosesi 1:1) Ullut pinngortitsiffiusut Mosesimik allakkat siulliit kapitali 1-imi eqqaaneqartut sivisoorujussuusinnaapput, qanorlu sivisutigineri eqqaaneqanngillat. Allaat piffissaq nunamik qilammillu pinngortitsiffiusoq ‘ullormik’ taaneqarpoq. – 1 Mosesi 2:4, NW.
Kukkusoq: Biibilimi allassimavoq seqineq pinngortinneqanngikkallarmat naasut pioreersimasut silaannarmik pilersitsisinnaasut. – 1 Mosesi 1:11, 16.
Eqqortoq: Biibili naapertorlugu seqineq, ‘qilaap’ ilaa, naasunit siulliullugu pinngortinneqarsimasoq. (1 Mosesi 1:1) ‘Ullut’ pinngortitsiffiusut siullianni seqerngup qaamanerata iseriattup nuna qinngorpaa. ‘Ullut’ pingajussaanni qaamaneq iseriakkunnaarmat silaannaqalersitsiartulerpoq. (1 Mosesi 1:3-5, 12, 13) Aatsaat kingusinnerusukkut seqineq nunarsuarmiit takuneqarluarsinnaalerpoq. – 1 Mosesi 1:16.
Kukkusoq: Biibili naapertorlugu seqerngup nunarsuaq kaavippaa.
Eqqortoq: Oqaluussisartup oqaasii 1:5-imi allassimavoq: “Seqineq nuisarpoq tarrittarlunilu, angerlamut utipallattarpoq tassanilu nueqqittarluni.” Uanili seqerngup nunarsuarmiit isigalugu ingerlaarpasinnera allaatigineqaannarpoq. Aamma ullumikkut oqartarpugut seqineq ‘tarrittoq’ aamma ‘nuisoq’ uffa nunarsuup seqineq kaavikkaa.
Kukkusoq: Biibili naapertorlugu nunarsuaq toqqissuuvoq.
Eqqortoq: Biibilimi oqariartaaseq ‘nunarsuup isua’ atorneqarmat isumaqanngilaq nunarsuaq toqqissuusoq imaluunniit manissuinnaasoq naaffilik, isumaqarporli ungasissorsuusoq. (Apustilit Suliaat 1:8) Oqaatsit ‘nunarsuup sammivii sisamat’ isumaqarput nunarsuup qaava tamakkerlugu. Pujorsiummi sammiviit sisamat aamma assersuutitut ‘silarsuup teqeqquinik sisamanik’ taaneqartarput. – Esaja 11:12; Lukasi 13:29.
Kukkusoq: Biibilimi allassimavoq ammalortup kaajallannera diameterimiit pingasoriaammik anginerusoq, eqqortorli tassaavoq pi (π), imaluunniit 3,1416.
Eqqortoq: Kunnginik allakkat siulliit 7:23 aamma Nalunaarsuutit aappaat 4:2 naapertorlugit “eqqiarfik Imaq” diameterimut aleninik qulinik angissuseqarpoq, taannalu kaajallallugu aleninik 30-nik angissuseqarpoq. Taakkuali angissusii missingersuutaannaapput. Aamma kaajallannera diameterialu tassaasinnaapput iluata silataatalu angissusii assigiinngitsut.