Yako kaha kuvihande

Uno Sayasi Yahanjika Mwakwoloka Havyuma Yahanjika Mbimbiliya Tahi?

Uno Sayasi Yahanjika Mwakwoloka Havyuma Yahanjika Mbimbiliya Tahi?

Vyuma Yakumbulula Mbimbiliya

 Numba tuhu Mbimbiliya kayapwa himukanda wasayasiko, oloze yapwa yakwoloka havihande vyasayasi. Talenu havyakutalilaho vize vyasolola nge sayasi naMbimbiliya yahanjika mwomumwe ngwavyo Mbimbiliya yoloka havyuma vyasayasi. Kaha nawa yikwechi mijimbu yize yalihandununa navyuma vafwelelele vatu vavavulu vaze vayoyelele halwola vayisonekele.

  •   Melu namavu atwama namaputukilo. (Kuputuka 1:1) Oloze echi chalimbalaka navyuma vyamakuli vafwelela vatu vyakwamba ngwavo, melu namavu kavavitengeleko oloze vyalijilile vivene. Vaka-Mbavilone vafwelelele ngwavo tulunga vaze vasemene melu namavu vafumine mutulungalwiji vavali. Vakakuluka jetu vamwe nawa vamba ngwavo melu namavu vyafuma muliulu lyalinene.

  •   Melu namavu veji kuvitwaminyinanga kungolo jamuutangatanga keshi kutulungako. (Yopa 38:33; Yelemiya 33:25) Vatu mukaye veji kunangulanga vyuma vyamakuli ngwavo, vatu kavatwama nangolo havyuma vinahase kusolokako chipwe vyuma vyavipi vanahase kuli tulungako.

  •   Mavu anazezalala halengelenge. (Yopa 26:7) Vatu vavavulu vakushikulu vashinganyekelenga ngwavo kaye kapwa kakusamatata, kaha nawa katwama hanyima yakanyama wamunene chikuma wakufwana nge pakasa chipwe kapeza.

  •   Meya amutulwiji natuselwoke apwa meya aze eji kukakumukanga mutulungalwiji namuvijiva vyeka, aze eji kunokanga nge vula chipwe mbundu, chipwe vula yamalwola. (Yopa 36:27; 28 Muka-kwambulula 1:7; Isaya 55:10; Amose 9:6) VaHelase vakushikulu, vashinganyekelenga ngwavo meya amutulwiji eji kufumanga mutulungalwiji vakwishi yamavu, kaha vishinganyeka kana vyatwalileho lika swi namulikulukaji lyamyaka lyakusokesa 18.

  •   Jipili jeji kututukanga nakushitunuka, kaha jipili jiliko makumbi ano najikiko lwola lumwe japwile kwishi yakalungalwiji. (Samu 104:6, 8) Chipwe ngocho, vatu veji kuhanjikanga vyuma vyamakuli ngwavo, jipili vajitengele kutulunga nganomu jeji kusolokanga.

  •   Kupwa vaunyoji cheji kukafwanga vatu vapwenga vakulikangula kumujimba. HaJishimbi jize vahanyine vaIsalele hapwile nalushimbi lwakusana kumavoko nge mutu nakwate chivimbi, nakuhandula vaze vapwile namusongo waupi wakulitambwisa, nakushikila vyuma navifuma mujimo lyamutu. (VyavaLevi 11:28; 13:1-5; Lushimbi lwamuchivali 23:13) Chipwe ngocho, vitumbo vimwe vazachishilenga hakuka jimbandu javatu muEjipitu, vavifutwilenga natuji twavatu.

Uno Mbimbiliya yahanjika mwakuhenga havyuma yahanjika sayasi tahi?

 Kuhehwojola chimwe chaMbimbiliya chamba ngwacho, nduma. Talenu vyuma vimwe vyamakuli vize veji kuhanjikanga vatu kutalisa kuvyuma vyakwoloka yahanjika Mbimbiliya havihande vyasayasi:

 Makuli: Mbimbiliya yahanjika ngwayo melu namavu vavitengele mumakumbi kaha 6 ajiola 24.

 Muchano: Mbimbiliya kayahanjika hatoma lwola namakumbi ambachile Kalunga hakutenga melu namavuko. (Kuputuka 1:1) Kaha nawa kayahanjika munona munona vyuma vyasolokele hamakumbi akutenga vyuma vavuluka hali Kuputuka kapetulu 1 ko. Oloze yahanjika kaha tando vatengele melu namavu kupwa ‘likumbi limwe.’—Kuputuka 2:4.

 Makuli: Mbimbiliya yahanjika ngwayo vyuma vyakusoka hamavu vavitengele shimbu kanda vatenge likumbi lize lyeji kulingisa vyuma kana vitunge kulya chavyo.—Kuputuka 1:11, 16.

 Muchano: Mbimbiliya yasolola ngwayo likumbi lize lyatwama ‘mumelu,’ valitengele shimbu kanda vatenge vyuma vyakusoka hamavu. (Kuputuka 1:1) Kumunyika chakufuma kulikumbi chahetele hamavu ‘halikumbi’ lyatete chipwe kumaputukilo akutenga vyuma. Kaha kuheta ‘halikumbi’ lyamuchitatu lyakutenga vyuma, musana waputukile kutaunuka nakulingisa jino vyuma vyakusoka vitunge kulya chavyo. (Kuputuka 1:3-5, 12, 13) Kutwala muze likumbi lyamunyikile jino chikuma hamavu.—Kuputuka 1:16.

 Makuli: Mbimbiliya yamba ngwayo likumbi lyeji kunyengumukanga mavu.

 Muchano: Hali Muka-kwambulula 1:5 vatulweza ngwavo: “Likumbi lyeji kututukanga, lyeji kulaukanga, kaha lyeji kwanguhwisanga kukinduluka kuze lyeji kututukilanga.” Chipwe ngocho, mazu kana alumbununa omu lyeji kusolokanga nge muli nakulitala hamavu. Namakumbi ano nawa vatu vavavulu veji kuzachisanga lizu ‘kututuka nakulauka,’ oloze vatachikiza ngwavo mavu akiko eji kunyengumukanga kulikumbi.

 Makuli: Mbimbiliya yamba ngwayo mavu apwa akusamatata.

 Muchano: Mbimbiliya yazachisa mazu akwamba ngwavo, “kusongosongo yamavu” kulumbununa “kuvihela vyakwakusuku vyahamavu”, oloze echi kacheshi nakulumbununa nge mavu apwa akusamatata chipwe atwama kusongoko. (Vilinga 1:8; kwinyikila chamwishi) Kaha nawa mazu akwamba ngwavo, “kujimbango jiwana jahamavu,” kawalumbununa nge mavu atwama najimbango jiwanako, oloze eji kulumbununa kaye kosena.—Kusoloka 7:1.