Ima tiyashcata ricui

¿Cienciamanta parlashpaca Bibliaca pandarinchu?

¿Cienciamanta parlashpaca Bibliaca pandarinchu?

Bibliaca caitami yachachin

 Bibliaca mana cienciamanta parlaj librochu can. Pero cienciamanta parlashpaca tucuitami verdadta nin. Cai yachaipimi Bibliapi tiyaj huaquin yuyaicunata estudiashun. Bibliapi tiyaj yuyaicuna cientificocuna imalla nishcacunahuan imapi igual cashcata ricui. Bibliapi yachachishcacunaca ñaupa punllacunapi causaj gentecunapaj yuyaicunamanta diferente cashcatapishmi ricungui.

  •   Jahua pachacunapish, cai Allpapish callarimanta rurashcami can (Génesis 1:1). Pero ñaupa tiempopica achcacunami jahua pachapish, cai Allpapish maipish cachun tiyashca cosascunamantami tiyai callarirca nincunami. Mana pi rurarcachu nincunami. Cutin Babiloniapi causajcunaca ishqui jatun mama cucha yacucunamanta llujshishca dioscunami cai universotaca huiñachircacuna nijcunami carca. Cutin shujtajcunaca cai universoca shuj jatun lulunmantami tiyai callarirca nijcunami carca.

  •   Cai universopi tiyaj tucui cosascuna ima shina canata, ima ordenpi canataca Diosmi mandashca (Job 38:33; Jeremías 33:25). Pero chꞌican chꞌican lugarcunamanta gentecunaca, ñucanchijca millai dioscuna mandashca shinami causanchij. Paicunaca ima tiempopipish imatapish ruranllacunami nincunami.

  •   Cai Allpaca huairapimi, mana imapi huarcushcachu can (Job 26:7). Ñaupa tiempopi causaj gentecunaca cai mundoca shuj platillo shina plano cashcata, shuj jatun runapaj jahuapi o búfalo shina, tortuga shina shuj jatun animalpaj jahuapi cashcatami yuyajcuna carca.

  •   Jatun mama cucha o shujtaj yacucuna cunujyajpimi yacuca pꞌuyulyashpa jahua huairaman llujshin. Chaimantami yacuca tamia shina, razu shina o rundu shina allpaman urman. Chaimantami uchilla yacucuna, cuchacuna, pugyucuna tiyan (Job 36:27, 28; Eclesiastés 1:7; Isaías 55:10; Amós 9:6). Ñaupa punllapi causaj griegocunaca allpa ucumanta llujshij yacucunamantami riocunaca tiyan. Cutin allpa ucumanta llujshij yacucunaca mama cuchamantami llujshin nishpami yuyajcuna carca. Gentecunaca chai yuyaitaca 300 huatacuna huashacamami charijcuna carca.

  •   Jatun urcucunaca achca huatacuna huashamanca mama cucha yacuhuan tapashcami carca (Salmo 104:6, 8, QC, 1989). Shinapish achca gentecunaca cunan tiyashca urcucunataca dioscunami rurarca nishpami crincuna.

  •   Tucuipi limpios cashpami saludpipish sano cashun. Dios cushca leycunata catishpaca israelitacunaca shuj persona o shuj animal huañushcata tuparishpaca maillarinami carcacuna. Contagiaj ungüita charishpaca huasi ucupimi huichcarina carcacuna. Shinallataj mapata rurashpaca ima shina shitanata, tapanatami yacharcacuna (Levítico 11:28; 13:1-5; Deuteronomio 23:13). Pero israelitacunapaj punllapi causaj egipciocunaca ima chugririshcata jambingapajca gentecuna mapata rurashcata utilizashpami shuj pomadata rurashpa jambijcuna carca.

¿Bibliaca cienciamanta parlashpaca pandarinchu?

 Huaquincunaca Bibliaca cienciamanta parlashpaca pandarinmi nincunami. Pero Bibliata alli estudiashpami chaicunaca mana cierto cashcata intindishun. Huaquin cientificocuna Bibliapi tiyaj yuyaicunamanta imata nishcata ricushun.

 ¿Huaquin gentecunaca imatataj nin? Jahua pachacunapish, cai Allpapish 6 punllacunallapimi rurashca carca. Cada punllami 24 horascunallata charirca nincunami.

 Verdadta yachai: Bibliapica Diosca jahua pachatapish cai pachatapish achca huaranga huaranga huatacuna huashamanmi rurarca ninmi (Génesis 1:1). Génesis capítulo 1-pi nishca shinaca Diosca sujta punllacunapimi tucuita rurarca. Pero cada punlla mashna tiempo cashcataca mana ninchu. Shinallataj Bibliapica “jahua pachata, cai pachata” rurashca tucui tiempotaca “punlla” nishpallami churashca (Génesis 2:4).

 ¿Huaquin gentecunaca imatataj nin? Huaquincunaca, Bibliapica plantacunaca manaraj inti tiyajpimi huiñachishca carca ninmi. Pero plantacuna huiñangapajca intitami minishtin nincunami (Génesis 1:11, 16).

 Verdadta yachai: Bibliapica Diosca manaraj plantacunata, yuracunata huiñachishpami “jahua pachacunata rurarca” ninmi. Jahua pachacuna nishpaca estrellacunamantapishmi parlacun. Chai estrellacunapurapica intipishmi can (Génesis 1:1). Punta punllapimi inti luzca cai Allpaman chayamurca. Pero mana tucui clarito carcachu. Dios huiñachicui quimsa “punllapica” atmósfera ña ashahuan claro cajpimi inti luzpish cai Allpaman chayamurca. Chaimi plantacunapish yuracunapish inti luzta japishpa huiñai tucushcanga (Génesis 1:3-5, 12, 13). Qꞌuipaca cai Allpamantami intitaca ña ricunalla carca (Génesis 1:16).

 ¿Huaquin gentecunaca imatataj nin? Bibliapica intica Allpatami muyun nishpami yachachin nincunami.

 Verdadta yachai: Bibliapica: ‘Intipish llujshishpaca, cutin huashicugrinllami. Pai llujshimushcallamantaj tigranllami’ ninmi (Eclesiastés 1:5). Cai yuyaipi nishca shinaca ciertomi cai Allpamanta ricujpica intica muyucuj shina ricurin. Achca gentecunaca “intimi llujshin”, “intimi yaicun” nincunami ¿nachu? Pero ña yachashca shinaca Allpami intita muyucun.

 ¿Huaquin gentecunaca imatataj nin?: Bibliapica cai Allpaca planomi can nishpami yachachin nincunami.

 Verdadta yachai: Bibliapi cai pacha “chuscundij ladomanta” nishpaca mundo enteromantami parlacun. Ima shinami cunan punllacunapica “los cuatro puntos cardinales” nishca yuyaita utilizanchij. Chai shinallatajmi Bibliapi cai pacha chuscundij ladocuna nishca yuyaita utilizajcuna carca (Isaías 11:12; Lucas 13:29).