BATSHWA BA NO BUZWA
Ndo Lingika Chini?
Ini wa ka fanila amika ne cha u no mbala? Ne kuti zwiambalo zo leba chingwe ne kuko. Zwizo zo lebani?
Dziphoso thatu wulu ne kwe feshene, u nga thama chini kuti u si tongo dzi thama
Phoso #1: Ku lecha kuti chi mu inthanete chi be icho chi no laula kuti u no lingika chini.
Ngwana ungwe u na makole a no pinda 10 u noyi Theresa akati: “Mu nako dzingwe ndo da feshene ne kuti nda ka i bona i lakidziwa kanjinji. Ha nkumbulo uwo uli zhele zwitshwantsho zwe bathu ba ka ambala chiambalo chingwe, kwa ka sima kuti u si tongo chi da.”
Bana be chikadzi ha te ili bo koga ba no amiwa ne cha ba no bona. Buka inoyi The Everything Guide to Raising Adolescent Boys ikati: “Bana be chilume naibobo ba no amiwa ne feshene. Bathu ba no tengesa ba no thama kuti zwithu zwa ba no tengesa zwiame baisananya ba tukununu.”
Zila i butoka indi ipi: Baibili ikati: “Tjilengwe tjoduma tjimwe ne tjimwe, koga ntjenjedu unolinga kwaanoyenda.” (Zwiani 14:15) Ku dumilana ne nlayontewo iwoyo, zwidiye ku lingisisa cha u no bona mu inthanete. Ha ti lakidzila, ha u bona ku tengisiwa zwiambalo zwa ka tshwaiwa kuyi “sassy,” “hot,” kene “sexy,” zwibuzwe:
‘Ndiani dumbu u no buigwa ha ndi tobela feshene iyeyi?’
‘Feshene iyeyi i no thama kuti ndi fanane na boyani?’
‘A feshene iyeyi dumbu i no thalusa cha ndi li icho kose ne cha ndi no milila?’
Chi no kumbuludziwa ne kwe feshene: Nga bo kwe viki, lingisisa zwibuyanana zwiambalo zwi no tengesiwa kose ne dzifeshene dzingwe dzi no lakidziwa mu inthanete. Zwa ka thamigwa ku kudza boyani? A kuna melaetsa ingwe ya ka thamigwa ku ku kwebela kuti u tobele faeshene ingwe? Ngwana ungwe u na makole a no pinda 10 unoyi Karen akati: Ku kwebela kwazo kuti u lingike wa ka naka, wa ka ambala thako ya ka naka kose ne lakidza mbeli uwo wa ka naka. “Banjinji ba no tengesa ba no ziba kuti ko mothofo ku kobela batshwa mu dzi feshene.”
Phoso #2: Ku mbala ne zila i no fanana ne bangwe kuti ndizo ba ku amuchile.
Ngwana ungwe u na makole a no pinda 10 u noyi Manuel akati: “Ha chiambalo chingwe chili mu feshene cho ambagwa ne nngwe ne nngwe, ha u singa chi mbale bathu ha ba to ku linga zwibuyanana.” Ngwana ungwe u na makole a no pinda 10 u noyi Annah u no dumana eti. “ha te ili khani ye feshene koga i khani ye kuti u amuchigwe.”
Zila i butoka indi ipi: Baibili ikati: “Musizwifananye ne shango ino.” (Baroma 12:2) Ku dumilana ne chi no kumbuludziwa ipapa, lingisisa zwiambalo zwizo ku dwapo u zwibuzwe kuti:
‘Chithu chi kulu chi no laula zila ya ndi no thopa zwiambalo zwangu ndiyo ini?’
‘A ndo shaka ku tenga zwiambalo zwangu mu dzishopo dzi no zigwa ne ku tengesa zwithu zwi no tura koga?’
‘A ndo shaka ku shathisa bathu ne zila ya ndi no mbala nayo?’
Chi no kumbuludziwa ne kwe feshene: Pana ku bona zwithu zwibili koga—feshene (ne amuchigwa) kene chi si mu feshene (ne chi si nga amuchigwe)—kumbula chithu che butatu: ku zwithemba ne ku zwilinga zwibuyanana. Ha u ziba kuti u no lingika zwibuyanana, ha te kanjijnji u tshwenyiwa ne kuti u amuchigwe ne bangwe.
Phoso #3: Ku butoka ku lingika uli ‘sexy.’
Ngwanadi u noyi Jennifer akati: “Malebeswa, mu dzingwe nako u nga hwa u shaka ku mbala ne zila i si nga lingike zwibuyanana, pangwe u shotesa kwazo kene u mbala zwiambalo zwi no ku bata kwazo kene zwi no bonengela kwazo.
Zila i butoka indi ipi: Baibili ikati: “Kuzwinakisa kwenyu ngakusibe kuzwinakisa kwa kuzhe . . . koga kunaka kwenyu ngakube kwe tjamukati.” (1 Pita 3:3, 4) Ku dumilana ne chi no kumbuludziwa ipapa, kumbula kuti ini cha ka naka kwazo—ku naka kwa kuzhe kene kwa mu kati.
Chi no kumbuludziwa ne kwe feshene: ‘Feshene wulu’ iyo kwazo wu zwiyesa pasi. Malebeswa, kuti ichecho a te chithu chi no zigwa kwazo mu shango iyeyi. Ngono kumbula yechi:
A wa ka tongo lebeleka ne nthu u no lebelekela chose ngono e lebeleka ne kukwe koga? Chi no hwisa zogwadza wu kuti, nthu wa ka jalo ha to ziba choselele kuti ha to gala a ku shathisa!
Zwiambalo, se ndebeleko, zwi nga thama kuti ku ‘lingwe iwe koga’ ngono ichecho chi nga thama kuti bathu ba si tongo ku linga zwibuyanana
Ha u mbala ne zila i sa ka lulwama, u no fanana koga ne nthu wa ka jalo. Dumbu zwiambalo zwizo zo dwa bathu zwi ti ‘mu ndi linge,’ ngono ichecho chi nga thama kuti u si tongo tebama kene u zwilinge ili iwe koga—kene ku nga ku shingikalila kose. Kakale u nga swega swega kuti nngwe ne nngwe a ku linge—ne ba sa ka lulwama dumbu.
Pana kuti u lebelekele chithu cha u si nga tengese, ini u si nga zwitolele pasi. Ngwana ungwe u na makole a no pinda 10 u noyi Monica akati: “Ku zwitolela pasi ha ku to dwa kuti wa ka fanila mbala sa kuku babo.” Ko dwa koga kuti wa ka fanila ku zwihlonipha kakale u hloniphe ne bathu bangwe.”
Kakale u Nga Shathila ku Bona
CHI NO LEBGWA NE BAKHWINYA BABO
Ini Ndi Tshwenyeka Kwazo ne Zila ya Ndi no Lingika?
Zwi diye se kwa u nga laula mazwiwo awo.
