Firy ny Anaran’Andriamanitra?

HANDEFA

Valiny ara-baiboly

Iray ihany ny anaran’Andriamanitra. Soratana hoe יהוה izy io amin’ny teny hebreo, ary atao hoe “Jehovah” amin’ny teny malagasy. a Hoy Andriamanitra: “Izaho no Jehovah! Izany no anarako.” (Isaia 42:8) Miverina efa ho im-7000 io anarana io, ao amin’ny Baiboly sora-tanana fahiny. Ary be dia be izany raha oharina amin’ny teny hafa ilazana an’Andriamanitra na anaran’olon-kafa ao amin’ny Baiboly. b

Misy anarana hafa iantsoana an’Andriamanitra ve?

Lazain’ny Baiboly hoe iray ihany no anaran’Andriamanitra. Ahitana anaram-boninahitra sy teny maro ilazana ny toetrany anefa ao amin’ny Baiboly. Ireto avy ny sasany amin’izany:

Anaram-boninahitra	Andinin-teny	Dikany
Alfa sy Omega	Apokalypsy 1:8; 21:6; 22:13	“Ny voalohany sy ny farany”, na “ny fiandohana sy ny fiafarana”, ary midika hoe tsy nisy Andriamanitra Mahery Indrindra talohan’i Jehovah, ary tsy hisy koa aoriany. (Isaia 43:10) Ny litera voalohany sy farany amin’ny abidy grika ny hoe alfa sy omega.
Allah	(Tsy misy)	Avy amin’ny teny arabo ny hoe “Allah.” Tsy anaran-tsamirery anefa izy io, fa anaram-boninahitra midika hoe “Andriamanitra.” “Allah” àry no teny ilazana an’Andriamanitra, ao amin’ny Baiboly amin’ny teny arabo sy amin’ny fiteny hafa.
Andriamanitra	Genesisy 1:1	Ivavahana; Mahery. Teny milaza maro ilay teny hebreo hoe ʼElôhim ampiharina amin’i Jehovah, satria ilazana ny fahamboniany sy ny fahatsarany ary ny fahamendrehany.
Andriamanitra falifaly	1 Timoty 1:11	Falifaly sy sambatra.—Salamo 104:31.
Andriamanitry ny andriamanitra	Deoteronomia 10:17	Ilay Andriamanitra fara tampony, izay tsy hoatran’ireo “andriamanitra tsy misy dikany” ivavahan’ny olona sasany.—Isaia 2:8.
Avo Indrindra	Salamo 47:2	Ilay fara tampony.
Be Voninahitra Mpanao ny olona	Salamo 149:2	Nampisy an’izao rehetra izao.—Apokalypsy 4:11.
Fara Tampony	Daniela 7:18, 27	Mpanjaka ambony indrindra.
Ilay Efa Nisy Hatry ny Ela Be	Daniela 7:9, 13, 22	Tsy nanam-piandohana; efa nisy foana talohan’ny zavaboary hafa rehetra.—Salamo 90:2.
Izaho Izay Izy	Eksodosy 3:14, Fandikan-teny Protestanta	Afaka manao izay rehetra ilaina mba hanatanterahana ny fikasany. Nadika koa izy io hoe: “Hoporofoiko fa Izaho Ilay Mahavita Izay Iriko.” (Fandikan-tenin’ny Tontolo Vaovao) Izany no manazava ny dikan’ny anaran-tsamirery hoe Jehovah resahin’ny andininy manaraka.—Eksodosy 3:15.
Mahery Indrindra	Genesisy 17:1	Manana hery tsy hay tohaina. Hita impito ao amin’ny Baiboly ny teny hebreo hoe ʼEl Shaddai, izay midika hoe “Andriamanitra Mahery Indrindra.”
Masina Indrindra	Ohabolana 9:10	Masina sy madio kokoa noho ny zavaboary hafa rehetra.
Mpamonjy	Isaia 45:21	Mpanafaka amin’ny loza na fandringanana.
Mpamorona	Isaia 40:28	Nampisy ny zava-drehetra.
Mpampianatra Be Voninahitra	Isaia 30:20, 21	Mpanome fampianarana sy tari-dalana mahasoa.—Isaia 48:17, 18.
Mpanavotra	Isaia 41:14; Fandikan-teny Protestanta	Nanavotra ny olombelona amin’ny ota sy ny fahafatesana, rehefa nomeny ho sorom-panavotana i Jesosy Kristy.—Jaona 3:16.
Mpanefy	Isaia 64:8	Manana fahefana amin’ny olona sy ny firenena, hoatran’ny mpanefy tanimanga izay manana fahefana amin’ny tanimanga.—Romanina 9:20, 21.
Mpanjakan’ny mandrakizay	Apokalypsy 15:3	Manana ny fahefana fara tampony izy hatramin’izay ka ho mandrakizay.
Mpiandry	Salamo 23:1	Mikarakara ny mpanompony.
Mpihaino vavaka	Salamo 65:2	Mihaino ny vavaka ataon’izay rehetra mino azy.
Ray	Matio 6:9	Mpanome aina.
Saro-piaro	Eksodosy 34:14, Fandikan-teny Protestanta	Tsy milefitra mihitsy raha misy mandrafy azy. Nadika koa izy io hoe “mitaky ny hanompoana azy irery ihany.”—Fandikan-tenin’ny Tontolo Vaovao.
Tompo	Salamo 135:5	ʼAdôhn sy ʼAdônim amin’ny teny hebreo.
Tompo Fara Tampony	Genesisy 15:2	Manana fahefana fara tampony; ʼAdônai amin’ny teny hebreo.
Tompon’ny maro	Isaia 1:9, Fandikan-teny Protestanta; Romanina 9:29, Fandikan-teny Protestanta	Mpifehy anjely maro be. Azo adika koa hoe “Jehovah Tompon’ny tafika” na “Andriamanitry ny tafika” ilay anaram-boninahitra hoe “Tompon’ny maro.”—Romanina 9:29, Fandikan-tenin’ny Tontolo Vaovao; Fandikan-teny Katolika.
Vatolampy	Salamo 18:2, 46	Fialofana sy mpamonjy.

Anaran-toerana ao amin’ny Soratra Hebreo

Misy ny anaran’Andriamanitra ny anaran-toerana sasany ao amin’ny Baiboly, nefa tsy hoe anarana hafa iantsoana an’Andriamanitra ireny.

Anaran-toerana	Andinin-teny	Dikany
Jehovah-jire	Genesisy 22:13, 14	“Hanome i Jehovah.”
Jehovah-nisỳ	Eksodosy 17:15	“Tsato-kazo Famantarana ho Ahy i Jehovah” na “ny Tompo Fanevako.” (Dikanteny Iombonana Eto Madagasikara) Afaka manatona an’i Jehovah ny olony, mba hahazoana fiarovana sy fanampiana.—Eksodosy 17:13-16.
Jehovah-saloma	Mpitsara 6:23, 24	“I Jehovah dia Fiadanana.”

Nahoana no ilaina ny mahalala sy mampiasa ny anaran’Andriamanitra?

Zava-dehibe amin’Andriamanitra ilay anarany hoe Jehovah, matoa izy io miverina in’arivony ao amin’ny Baiboly.—Malakia 1:11.
Nasongadin’i Jesosy Zanak’Andriamanitra foana koa hoe zava-dehibe ilay anaran’Andriamanitra. Nivavaka tamin’i Jehovah izy, ohatra, hoe: “Hohamasinina anie ny anaranao!”—Matio 6:9; Jaona 17:6.
Rehefa mahalala sy mampiasa ny anaran’Andriamanitra ny olona iray, dia manomboka minamana amin’i Jehovah. (Salamo 9:10; Malakia 3:16) Nampanantena Andriamanitra fa handray soa ireo namany. Hoy izy: “Satria izaho no niraiketan’ny fony dia hanafaka azy aho. Harovako izy, satria nanjary nahalala ny anarako.”—Salamo 91:14.
Hoy ny Baiboly: ‘Misy ireo antsoina hoe “andriamanitra”, na any an-danitra na eto an-tany, toy ny isian’ny “andriamanitra” maro sy “tompo” maro.’ (1 Korintianina 8:5, 6) Resahin’ny Baiboly koa anefa fa Jehovah no anaran’ilay tena Andriamanitra.—Salamo 83:18.

a Misy manam-pahaizana momba ny teny hebreo milaza hoe “Yahveh” na “Iaveh” no anaran’Andriamanitra.

b Miseho in-50 eo ho eo ao amin’ny Baiboly ny hoe “Jah”, izay fanafohezana ny hoe Jehovah. Misy hoe “Jah” koa ny teny hoe “Haleloia” na “Aleloia”, izay midika hoe “Miderà an’i Jah.”—Apokalypsy 19:1; Fandikan-teny Protestanta; Fandikan-teny Katolika.