¿Ay maʼ bʼa jun ekʼele aleʼunej modo syamjel jun us? Ta jachuki, awilunej mini pasiluk skʼulajel. Yuja jel wego wa xnijkiye, tʼusan mi spetsaniluk ja ekʼeleʼik wa xlexi modo oj yamxuki wa spakawe ajnel.

 Ja científicoʼiki yiluneje ay jun tikʼe us, bʼa wa sbʼiʼilan ja yusil tekʼul (cha wa sbʼiʼilan mosca del vinagre), wa xbʼobʼ ya bwelta jastal wa skʼulane ja abyon bʼa guerra, pe mini jun segundo wa xyiʼaj yuj. Ja maestro Michael Dickinson yala ja yajni wa xpojkiyeʼi, ja usik iti «jelxani snaʼawe jujpel». Sok yala: «Jach jastal jun yal alats wanto xmanxi oj axuk ochuk ja bʼa skabinaʼil ja abyon bʼa guerra sok bʼa oj snaʼ jastal syamjel».

 Ja paklanumiki skʼulane grabar ja jastal wa xyaʼa bwelta ja usik it sok yilawe wa snikawe ja swechʼe ja wa xjujpiyeʼi junuk 200 ekʼele ja segundo. Ja smeranili, malanta sok jun ekʼele snikjel ja swechʼi bʼa oj snik ja skwerpo sok spakjel ajnel.

 ¿Sok jas wa xbʼobʼ kaltik ja jastal jel wego wa snika sbʼaj ta yabʼ ay jas xiwela sbʼaji? Ja paklanumiki kʼotel snaʼe ja usik jaw masni wego wa xnijkiye junuk 50 ekʼele yajni ay jas xiwela sbʼaj yuja tyempo wa xyiʼaj yuj jun kristyano bʼa smutsʼjel ja sati. Ja maestro Dickinson wa xcholo: «Ja usi wego wa xyabʼ ja jas wan mojxeljan bʼa xiwela sbʼaj sok wego wa snaʼa jas oj skʼuluk bʼa oj eluk libre».

 ¿Jastal wa xbʼobʼ yuj ja chʼin xchijnakʼ ja yusil tekʼul bʼa skʼulajel spetsanil ja jaw? Juni jasunuk mito snaʼawe ja paklanumiki bʼa waneni slejel modo oj snaʼe.

 ¿Jastal xa wila? Ja jastal wa xyaʼa bwelta ja yusil tekʼul, ¿ti ma eleljan bʼa evolución ma ay maʼ stojbʼes?