Baibol na yonori nẹ ophu re se su-un sa so omaẹwan kẹ avwanre kugbe ihwo efa. (Isẹ 29:22) Dede nẹ e se muophu ọke ẹvo, jẹ Baibol na tare nẹ ihwo re ‘fobọ muophu’ che se vwo arhọ rẹ bẹdẹ-ẹ. (Galesha 5:19-21) Baibol na vọnre vẹ uchebro re sa chọn ohwo uko vwo sun ophu.

•  Ọ chọre e vwo muophu?

•  Oka rẹ ophu vọ yen chọre?

•  Oka rẹ ophu vọ yen chọre?

•  Ẹkpo rẹ Baibol ri shekpahen ophu

 Ẹjo. Ophu se shephiyọ ọke ẹvo. Kerẹ udje, “ophu . . . mu” Nehemaya gangan ọke ro vwo nyo kpahen ihwo rẹ Ọghẹnẹ evo re shenyẹ.—Nehemaya 5:6.

 Ọghẹnẹ ji muophu ọke evo. Kerẹ udje, ọke rẹ ihwo rẹ Ọghẹnẹ vwo chukoku ọphọ rọ vẹ ayen rere, ji rhivwin kpo edjọẹgọ, “Ọrovwohwo de mu ophu ọgangan kpahen” ayen. (Iguẹdjọ 2:13, 14) Dedena, ọ dia ophu yen iwan rọyen rọ ma teyenphia-a. Ophu rọyen pha gbagba, o ji se suon.—Eyanno 34:6; Aizaya 48:9.

 Ọ chọre siẹrẹ ohwo rhe se sun ophu rọye-en, yẹrẹ siẹrẹ ọ da fobọ muophu kpahen obo ri fiemu-u. Oka rẹ ophu tiọyena yen ihworakpọ ri jẹgba muẹ. Kerẹ udje:

•   Ivun . . . miovwi Ken gangan” ọke rẹ Ọghẹnẹ vwọ sen izobo rọyen. Ken da nẹrhẹ ophu na gan te ẹdia ro vwo hwe oniọvo rọyen.—Jẹnẹsis 4:3-8.

•   Ophu . . . mu Jona gangan” ọke rẹ Ọghẹnẹ vwo gbe arodọnvwẹ kẹ ihwo rẹ Ninive. Ọghẹnẹ da kpọ vi, rọ vwọ vuẹ nẹ ọ chore “ivun vwo miovwo,” ukperẹ ọtiọyen, ofori nẹ o gbe arodọnvwẹ kẹ irumwemwu ri kurhẹriẹ na.—Jona 3:10–4:1, 4, 11. a

 Idje nana djerephia nẹ “ophu . . . rẹ ohwo rẹ akpọ [ro jẹgba] cha fobọ shephihọ uruemu esiri rẹ Ọghẹnẹ guọnọre-e.”—Jems 1:20.

•   Riẹn omaẹwan rẹ ophu re se suẹ-ẹn ghwa cha. Ihwo evo se roro nẹ ophu ghwa idjerhe re vwo dje ẹgba rẹ ohwo phia. Jẹ, ohwo ro se sun ophu rọye-en, yen ọvwiẹrẹ o ruẹ. “Ohwo ro se suẹn oma rọye-e ọ họhọ orere ra roro ra da guọghọ ogba ra gba riariẹ te otọ.” (Isẹ 25:28; 29:11) Ẹkẹvuọvo, ọyen odjephia rẹ obọdẹn rẹ ẹgba vẹ aghwanre siẹrẹ ohwo de se sun ophu rọyen. (Isẹ 14:29) Baibol na da ta: “Ohwo rọ fobọ muẹ ophu-u yovwi nọ ọgba.”—Isẹ 16:32.

•   Sun ophu na rere wo vwo jẹ oborẹ wọ cha viẹ diekpọvwẹ kpahen eruo. Une Rẹ Ejiro 37:8 da ta: “Jẹ ivuemiovwo vwo, rere wo jẹ ophu vwo! Wọ phariẹ-ẹ ọ da nẹrhẹ owẹ ru imwemwu.” Noso nẹ ohwo ro muophu vwo ojẹ—ọ sa kpairoro vrẹ ophu na rere o vwo jẹ “imwemwu” eruo. Ẹfesọs 4:26 tare nẹ, “Mu ophu ẹkẹvuọvo wo ru umwemwu-u.”

•   Udu wẹn da gba, yan nẹ etiyin tavwen ophu wẹn na ke gan. Baibol na tare nẹ “ẹtuọhọ rẹ ofovwi ọ họhọ ẹsiẹ re bru udio rẹ ame, gba kẹnẹ oma bẹsiẹ rẹ ẹghwọ vwọ phia.” (Isẹ 17:14) Dede nẹ ọyen emu rẹ aghwanre ra vwọ fobọ rhuẹrẹ ẹghwọ phiyọ, jẹ ofori nẹ ovwan vwẹ ẹwẹn kpotọ tavwen ovwan ke ta ota kpahen obo re so ẹghwọ na.

•    Riẹn uyota na. Isẹ19:11 tare nẹ, “Ohwo ro vwo ọhọ fobọ muẹ ophu-u.” Aghwanre herọ siẹrẹ a da riẹn uyota na eje tavwen e ki brorhiẹn. Avwanre da nabọ kerhọ rẹ ohwohwo, e rhe che muophu okamuka-a.—Jems 1:19.

•    Nẹrhovwo vwọ kẹ ufuoma rẹ ubiudu. Ẹrhovwọ sa nẹrhẹ e vwo “ufuoma rẹ Ọghẹnẹ rọ nọ ẹruọ ejobi.” (Filipae 4:7) Erhovwo ọyen idjerhe ọvo kiriguo rẹ Jihova vwọ kẹ avwanre ẹwẹn ọfuanfon rọyen, rọ sa nẹrhẹ e vwo iwan kerẹ ufuoma, edirin, kugbe omaẹriẹnsuon.—Luk 11:13; Galesha 5:22, 23.

•   Vwẹ aghwanre sane igbeyan wẹn. Avwanre vwẹrokere igbeyan rẹ avwanre. (Isẹ 13:20; 1 Kọrẹnt 15:33) Kọyensorọ Baibol na vwọ kẹ avwanre ọrhọ-esio nana: “Wọ vẹ ohwo ro muẹ ophu dia ugbeya-an wọ je yan nene ohwo rọ dja oma-a.” Diesorọ? “Wo de rhe yono uruemu rọye wọ da vwẹ ufi gba oma wẹn.”—Isẹ 22:24, 25.