Gare ga Dihlatse tša Jehofa tše e ka bago tše 35 000 tšeo di bego di dula Jeremane le dinageng tšeo di bego di tšerwe ke Manazi, go hlokofetše Dihlatse tše e ka bago tše 1 500 Nakong ya ge Batho ba bantši ba be ba bolawa ga sehlogo. Ga go tsebje gore mahu a mangwe a bona a bakilwe ke eng. Ka ge dinyakišišo di sa tšwela pele, mohlomongwe dipalopalo le ditaba tše dingwe ka botlalo di tla tšwelela ge nako e dutše e eya.

•  Dihlatse tša Jehofa di hwile bjang?

•  Ke ka baka la eng ba ile ba tlaišwa?

•  Ba hlokofaletše kae?

•  Ba bangwe bao ba ilego ba bolawa

•   Go bolawa: Dihlatse tše e ka bago tše 400 di ile tša bolawa Jeremane le dinageng tše dingwe tšeo di bego di tšerwe ke Manazi. Ba bantši ba ile ba sekišwa dikgorong tša tsheko, ba ahlolelwa lehu gomme ba kgaolwa dihlogo. Ba bangwe ba ile ba thuntšhwa goba go lekeletšwa ka thapo ka ntle le tsheko.

•   Maemo a šoro kgolegong: Dihlatse tše di fetago tše 1000 di ile tša hwela dikampeng tša tlaišo tša Manazi le dikgolegong tša gona. Ba ile ba bolawa ka go dirišwa mešomo e boima goba go tlaišwa, tlala, go tonya, bolwetši goba go se hwetše tlhokomelo e botse ya tša kalafo. Ka baka la tshwaro e bjalo e šoro, ba bangwe ba ile ba hwa kapejana ka morago ga go lokollwa mafelelong a Ntwa ya II ya Lefase.

•   Maemo a mangwe: Dihlatse tše dingwe di ile tša bolawa ka diphapošing tšeo go dulago dikgase, tše dingwe tša dirwa diteko tše bolayago tša dikalafo goba tša hlabja ka ditšhwaana tša mpholo.

 Dihlatse tša Jehofa di be di tlaišwa ka baka la ge di be di kgomarela dithuto tša Beibele. Ge mmušo wa Manazi o be o laela gore Dihlatse di dire seo Beibele e se ganetšago, ba ile ba gana go theetša. Ba ile ba bona ‘Modimo [e le] mmuši yo [ba] swanetšego go mo kwa go e na le go kwa batho.’ (Dit. 5:29) Bona mabaka a mabedi ao di ilego tša kgetha go dira bjalo go ona.

1.   Go dula di sa tšee lehlakore ditabeng tša dipolitiki . Go no swana le Dihlatse dinageng ka moka lehono, Dihlatse tša Jehofa tšeo di bego di phela mmušong wa Manazi di be di sa tšee lehlakore dipolitiking. (Johane 18:36) Ka gona ba be ba gana go

   •   Tsenela bošole goba go thekga ntwa.—Jesaya 2:4;Mateo 26:52.

   •   Bouta dikgethong goba go tsenela mekgatlo ya Manazi—Johane 17:16.

   •   Dumediša folaga ya Manazi ya swastika goba go goeletša ka gore “Heil Hitler !”—Mateo 23:10;.1 Bakorinthe 10:14.

2.   Go tšwela pele ka borapedi bja bona. Go sa šetšwe gore ba be ba ganetšwa go tšwela pele ka borapedi bja bona, Dihlatse tša Jehofa di ile tša tšwela pele di

   •   Kopana le go rapela gotee.—Baheberu 10:24, 25.

   •   Bolela molaetša wa Beibele le go phatlalatša dikgatišo tšeo di theilwego Beibeleng.—Mateo 28:19, 20.

   •   Bontšha baagišani ba bona botho, go akaretša le Bajuda.—Mareka 12:31

   •   Swarelela tumelong ya tšona, le go gana go saena pampiri ya go latola ditumelo tša bona—Mareka 12:30.

 Moprofesara Robert Gerwarth o phetha ka gore Dihlatse tša Jehofa e be e le “sehlopha se nnoši Mmušong wa Boraro seo se bego se tlaišetšwa feela ditumelo tša bodumedi bja sona.” a Bagolegwa bao ba bego ba le dikampeng tša tlaišo le Dihlatse tša Jehofa, ba ile ba kgahlwa ke go bona kamoo di emelago ditumelo tša bona ka gona. Mogolegwa yo mongwe yo a tšwago Austria o itše: “Ga ba ye ntweng. Ba ka kgetha go bolawa go ena le gore go bolawe motho yo mongwe.”

•   Dikampeng tša tlaišo: Bontši bja Dihlatse tša Jehofa bo hwetše dikampeng tša tlaišo. Di be di golegilwe dikampeng tše bjalo ka Auschwitz, Buchenwald, Dachau, Flossenbürg, Mauthausen, Neuengamme, Niederhagen, Ravensbrück le Sachsenhausen. Kua Sachsenhausen feela, go hwile Dihlatse tša Jehofa tše 200.

•   Dikgolego: Dihlatse tše dingwe di ile tša tlaišwa go fihla di ehwa kua dikgolegong. Ba bangwe ba hwile ka baka la go gobala kudu nakong ya ge ba be ba botšološišwa.

•   Mafelo a go bolawa: Dihlatse tša Jehofa di ile tša bolawa kudukudu dikgolegong tša kua Berlin, Plötzensee, Brandenburg le Halle/Saale. Go oketša moo, go na le mafelo a mangwe gape a 70 ao a tsebjago ao Dihlatse di ilego tša bolaelwa go ona.

•  Leina: Helene Gotthold

   Lefelo la go bolawa: Plötzensee (Berlin)

   Helene elego mosadi yo a nyetšwego e bile e le mma wa bana ba babedi, o ile a swarwa ka makga a mantšhi. Ka 1937, o ile a tlaišwa o šoro nakong ya ge a botšišwa dipotšišo mo a ilego a ba a lahlegelwa ke ngwana wa gagwe yo a sa tšwago a belegwa. Ka di 8 December 1944, o ile a bolawa ka go kgaolwa hlogo ka selepe sa guillotine kgolegong ya Plötzensee, Berlin.

•  Leina: Gerhard Liebold

   Lefelo leo a bolaetšwego go lona: Brandenburg

   Gerhard wa mengwaga e masomepedi o ile a bolawa ka go kgaolwa hlogo ka di 6 May 1943, mengwaga e mebedi ka morago ga gore tatagwe a bolawe ka go kgaolwa hlogo le yena kgolegong yeo. Lengwalong leo a le ngwadilego go laela lapa la gabo le kgarebe yeo a bego a tlo e nyala o itše: “ Ge e be e se ka matla a Morena, ke be nka se kgone go sepela tsela ye.”

•  Leina: Rudolf Auschner

   Lefelo leo a bolaetšwego go lona: Halle/Saale

   Rudolf o be a na le mengwaga e 17 ge a be a bolawa ka go kgaolwa hlogo ka di 22 September 1944. Lengwalong la gagwe la go laela mmagwe, o ngwadile gore: “Bana babo rena ba bantšhi ba sepetše tsela ye, le nna ke tla e sepela”