Кʹӧлфәтед Жь Кʹьтеба Пироз; Жь Мәсәла Ԝан Әм Чь Дькарьн Һин Бьн?

ВЕХӘ

Щаба Кʹьтеба Пироз

Жь Кʹьтеба Пироз әм дькарьн дәрһәԛа гәләк кʹӧлфәта пебьһʹәсьн, у жь мәсәлед ԝан, хԝәрʹа ширәта һьлдьн (Рʹомайи 15:4; 2 Тимотʹейо 3:16, 17). Ԝе готареда әме дәрһәԛа һьнә жь ԝан кʹӧлфәта хәбәр дьн. Гәләк жь ԝан, мәсәлед баш ьн бона мә. Ле мәсәлед һьнәка жи хьраб ьн, у әм тʹӧ щар гәрәке чʹәʹв нәдьнә ԝан (1 Корьнтʹи 10:11; Ибрани 6:12).

Абигаил

Абигаил кʹе бу? Әԝ жьна мәрьвәки дәԝләти бу, бь наве Набал, йе кӧ гәләк сәрт у зӧлм бу. Ле Абигаил йәкә сәрԝахт у мьлук бу, ӧса жи әԝ йәкә бәдәԝ у рʹӧһʹанида гьһишти бу (1 Самуйел 25:3).

Әм дәрһәԛа кьред ԝе чь заньн? Абигаиле бь сайа биланийе у сәрԝахтийе, мала хԝә жь ԛәзийе хԝәй кьр. Незики ван щийа, кʹидәре кӧ Абигаил у Набал дьжитьн, Даԝьд хԝә вәдьшарт, йе кӧ ахьрийе гәрәке бьбуйа пʹадше Исраеле. Һʹәта кӧ Даԝьд у меред тʹәви ԝи ԝедәре бун, ԛачаха нәверьбун пәзед Набал бьдьзьн. Ле чахе Даԝьд мер шандьн щәм Набал, у ԝана жь ԝи хԝарьн хԝәстьн, әԝи тьштәк нәда ԝан, у бь кʹӧбар-бабахийе әԝ беһӧрмәт кьрьн. Даԝьд гәләк һерс кʹәт! Әԝ дәрберʹа рʹабу у тʹәви пьштгьред хԝә чу, ԝәки Набал у һʹәму меред мала ԝида бькӧжә (1 Самуйел 25:10-12, 22).

Чахе Абигаиле пеһʹәсийа, ԝәки мере ԝе чь кьрийә, әԝ ләз кʹәт, зускава щурʹә-щурʹә хԝарьн дагьрт, да дәсте хӧлама у шандьнә пешийа Даԝьд, у хԝәха жи пәй ԝан чу, кӧ сәва кьред мере хԝә, бахшандьне бьхԝазә (1 Самуйел 25:14-19, 24-31). Чахе Даԝьд пʹешкʹешед ԝе дит, дина хԝә да мьлуктийа ԝе у ширәтед ԝейә билан бьһист, әԝи фәʹм кьр, кӧ Хԝәде Абигаил шандә пешийа ԝи, ԝәки жь хунрʹетьне ԝи хԝәй кә (1 Самуйел 25:32, 33). Һьнәк ԝәхт шунда Набал мьр, у Абигаил бу жьна Даԝьд (1 Самуйел 25:37-41).

Әм чь һин дьбьн жь мәсәла Абигаиле? Рʹаст ә, Абигаил йәкә гәләк бәдәԝ у дәԝләти бу, ле диса жи әԝе ньһерʹандьна рʹаст һьндава хԝә хԝәй дькьр. Сәва кӧ әʹдьлайе хԝәй кә, әԝ һазьр бу, сәва нәрʹастийа кәсәки дьн, бахшандьне бьхԝазә. Һәла һе дәрәщед чәтьнда жи, әԝе бь ԛәдьр у мерхасийе хәбәр дьда.

Сәва кӧ һе зедә дәрһәԛа Абигаиле пебьһʹәсьн, бьхуньн готар бь наве, «Әԝе Биланийе Дьда Хәбате».

Дәбора

Дәбора кʹе бу? Әԝ пʹехәмбәра Йаһоԝа, Хԝәдайе Исраелийа бу, бь сайа ԝе, Хԝәде щьмәʹта хԝәрʹа ԛьрара хԝә әʹйан дькьр. Ӧса жи бь сайа ԝе, Хԝәде али Исраелийа дькьр, чәтьнайед хԝә сафи кьн (Һʹакьмти 4:4, 5).

Әм дәрһәԛа кьред ԝе чь заньн? Дәбора бь мерхасийе пьштгьрийа хьзмәткʹаред Хԝәде дькьр. Бьн рʹебәрийа Йаһоԝа, Дәборайе, Барак һелан кьр, ԝәки әԝ бьбә сәрәскәре Исраелийа, у мьԛабьли Кәнанийа дәркʹәвә (Һʹакьмти 4:6, 7). Чахе Барак Дәборайерʹа гот, ԝәки әԝ тʹәви ԝи һәрʹә шерʹ, Дәбора ԛайил бу, у бь мерхасийе тʹәви ԝи чу (Һʹакьмти 4:8, 9).

Бь аликʹарийа Хԝәде ԝана дьжмьне хԝә алт кьр. Паше Дәбора дәрһәԛа ве сәркʹәтьне стьран ньвиси, у тʹәви Барак стьра. Ԝе стьранеда, Дәборайе дәрһәԛа жьнәкә мерхас Йаеле жи ньвиси, йа кӧ ԝәʹде сәркʹәтьна сәр Кәнанийа, роләкә фәрз лист (Һʹакьмти сәре 5).

Әм чь һин дьбьн жь мәсәла Дәборайе? Дәбора рʹӧһʹе хԝәԛӧрбанкьрьне у мерхасийе да кʹьфше. Әԝе ӧса жи мәрьвед дьн һелан дькьр, кьред ԛәнщ бькьн, кӧ Хԝәде хԝәш бен. У чахе ԝана ӧса дькьр, әԝе пʹайе ԝан дьда.

Сәва кӧ һе зедә дәрһәԛа Дәборайе пебьһʹәсьн, бьхуньн готар бь наве, «Әз бь Дайики ль Исраеле Рʹабум».

Дәлила

Дәлила кʹе бу? Әԝ дьлкʹәтийа Шьмшон бу, йе кӧ һʹакьме Исраеле бу (Һʹакьмти 16:4, 5).

Әм дәрһәԛа кьред ԝе чь заньн? Әԝе пʹәрә жь сәрԝеред Фьльстийа һьлда у Шьмшон фьротә ԝан. Бь сайа Шьмшон, Хԝәде щьмәʹта хԝә жь дәсте Фьльстийа хьлаз дькьр. Фьльстийа нькарьбун ԝи зәфт кьрана, чьмки ԛәԝата ԝийә нәтʹәбийәти һәбу (Һʹакьмти 13:5). Ләма жи сәрԝеред ԝан сафи кьрьн, аликʹарийе жь Дәлилайе бьхԝазьн.

Фьльстйа пʹәрә данә ԝе, ԝәки әԝ пебьһʹәсә, чьрʹа Шьмшон ӧса ԛәԝат ә. Дәлила пʹәрә һьлда, у чәнд щара Шьмшон щерʹьбанд, ԝәки һәр тьшти дәрһәԛа ԝи пебьһʹәсә. Ахьрийе әԝ пеһʹәсийа, чьрʹа Шьмшон ӧса ԛәԝат ә (Һʹакьмти 16:15-17). Чахе Дәлила дәрһәԛа ԝе йәке Фьльстийарʹа гьли кьр ,әԝана Шьмшон гьртьн у кьрьнә кәле (Һʹакьмти 16:18-21).

Әм жь мәсәла Дәлилайе чь һин дьбьн? Дәлила, мәсәләкә баш нинә бона мә. Рʹуйе пʹәрәһʹьзйеда әԝе ԛәлпи кьр, у хьзмәткʹаре Йаһоԝа Хԝәде, фьрот.

Әстәр

Әстәр кʹе бу? Әԝ Щьһу бу. Аһашвәрош Пʹадше Фарьса, әԝ хԝәрʹа жьнти һьлда, у кьрә ханьм.

Әм дәрһәԛа кьред ԝе чь заньн? Әстәр-ханьм, ԛәԝата хԝә да хәбате сәва кӧ щьмәʹта хԝә бьпарезә. Әԝ пеһʹәсийа, ԝәки фәрман дәркʹәтийә, кӧ рʹожа кʹьфшкьрида, һәр Щьһу йед кӧ Империйа Фарьсада дьжин, гәрәке бенә кӧштьне. Әԝ фәрмана сәрт, жь Һаман бу, йе кӧ мәрьве дӧда бу паши Пʹадше (Әстәр 3:13-15; 4:1, 5). Бь аликʹарийа кӧрʹапе хԝә Мордокʹай, у ӧса жи бь ве йәке кӧ Әстәре әʹмьре хԝә кьрә бьн ԛәзийе, әԝе карьбу һәр тьшт дәрһәԛа кьред Һаман, мере хԝә Аһашвәрош Пʹадшарʹа, гьли кә (Әстәр 4:10-16; 7:1-10). Аһашвәрош Пʹадша, изьн да Әстәр у Мордокʹай, ԝәки фәрмана тʹәзә дәрхьн, йа кӧ ԝе изьн бьда Щьһуйа хԝә бьпарезьн. У бь сайа ԝе йәке, Щьһуйа дьжмьне хԝә алт кьрьн (Әстәр 8:5-11; 9:16, 17).

Әм жь мәсәла Әстәр чь һин дьбьн? Әстәр-ханьм, йәкә мьлук у мерхас бу, әм дькарьн чʹәʹв бьдьнә һʹӧнӧред ԝе (Зәбур 31:24; Филипи 2:3). Рʹаст ә, Әстәр гәләк бәдәԝ бу, у щийе бьльнд дьгьрт, йәкә әԝе аликʹари у ширәт жь мәрьвед дьн дьхԝәст. Чахе Әстәр тʹәви малхе хԝә бь мерхаси хәбәр да, әԝе бир нәкьр, ԝәки ԛәдьр һьндава ԝи бьдә кʹьфше. Чахе әʹмьре Щьһуйа бьн ԛәзийеда бу, әԝе бь мерхаси Пʹадшерʹа гот, ԝәки әԝ хԝәха жи Щьһу йә.

Сәва кӧ һе зедә дәрһәԛа Әстәр пебьһʹәсьн, бьхуньн готар бь наве «Әԝе Пьштгьрийа Щьмәʹта Хԝәде кьр» у «Әԝе Хԝә бь Билани, Мерхаси у Хԝәԛӧрбанкьрьне Кʹьфш кьр».

Һеԝа

Һеԝа кʹе бу? Әԝ кʹӧлфәта пешьн бу, дәрһәԛа кʹижани Кʹьтеба Пирозда те готьне.

Әм дәрһәԛа кьред ԝе чь заньн? Әԝе гӧрʹа дәʹԝакьрьна Хԝәде нәкьр. Әԝ жи мина мере хԝә Адәм бе ԛьсур һатә әʹфьрандьне, бал ԝе жи азайа бьжартьне һәбу, у әԝе дькарьбу хәйсәт-һʹӧнӧред Хԝәде, мәсәлә һʹьзкьрьн у билани бал хԝә пешда бьанийа (Дәстпебун 1:27). Һеԝа һашпе һәбу дәрһәԛа ве дара ԛәдәхәкьри, йа кӧ Хԝәде Адәмрʹа готьбу жь ве нәхԝә. Ле әԝе дәрәԝа Шәйтʹан баԝәр кьр, кӧ йан чь ԝе нәмьрьн, һәрге жь ԝе даре бьхԝьн. Ле йазьх, Шәйтʹан Һеԝайе да баԝәркьрьне, ԝәки жийина ԝан ԝе дьһа баш бә, һәрге әԝана гӧрʹа Хԝәде нәкьн. Ләма жи, әԝе әԝ емиш хԝар у да мере хԝә жи (Дәстпебун 3:1-6; 1 Тимотʹейо 2:14).

Әм жь мәсәла Һеԝайе чь һин дьбьн? Жь кьред ԝейә нәрʹаст, әм һин дьбьн, кӧ чьԛас хоф ә, хԝәстьнед нәрʹаст щәм хԝә пешда биньн, у сәр ван бьфькьрьн. Әԝ мьԛабьли дәʹԝакьрьна Хԝәдейә рʹаст дәркʹәт, у әв тьшт хԝәст, чь кӧ жерʹа нәдькʹәт (Дәстпебун 3:6; 1 Йуһʹәнна 2:16).

Һанна

Һанна кʹе бу? Әԝ кʹӧлфәта Әлкана бу, у дайика Самуйел, йе кӧ ахьрийеда бу пʹехәмбәре Исраеле (1 Самуйел 1:1, 2, 4-7).

Әм дәрһәԛа кьред ԝе чь заньн? Чахе әԝ безӧрʹәт бу, әԝе дьлбини бал Хԝәде дьгәрʹийа. Щәм мере ԝе жьнәкә дьн жи һәбу, наве ԝе Пенина бу. Чәнд зарʹе Пенинайе һәбун, ле Һанна ида гәләк ԝәхт безӧрʹәт бу. Пенина ԛәрфе хԝә Һаннайе дькьр, ле әԝе Хԝәдерʹа дӧа дькьр, у дьлбинийе дьхԝәст. Әԝе ԛьрар кьр, кӧ һәрге Хԝәде кӧрʹ бьде, әԝе ԝи тʹәсмили Хԝәде кә, ԝәки тʹәмамийа әʹмьре хԝә пʹарьстгәһеда ԝирʹа хьзмәт кә (1 Самуйел 1:11).

Хԝәде щаба дӧайед Һаннайе да, у ԝәʹдә шунда Самуйел жерʹа бу. Һанна созе хԝә ани сери, у гава Самуйел һе бьчʹук бу, ԝи бьрә пʹарьстгәһе (1 Самуйел 1:27, 28). Һәр сал, әԝе кʹьнщ дьдьрутьн, у ԝирʹа дьбьр. Ахьрийеда Хԝәде һе зедә Һаннайе кʹәрәм кьр, ԝәрʹа пенщ зарʹ бун, се кӧрʹ у дӧ ԛиз (1 Самуйел 2:18-21).

Әм жь мәсәла Һаннайе чь һин дьбьн? Ԝәʹде чәтьнайа Һаннайе дӧада дьле хԝә Йаһоԝарʹа вәдькьр. Дӧайе ԝейә кӧ 1 Самуйел 2:1-10-да ньвисар ә, баԝәрийа ԝейә ԛәԝи һьндава Хԝәде әʹйан дькә.

Сәва кӧ һе зедә дәрһәԛа Һаннайе пебьһʹәсьн, бьхуньн готар бь наве «Әԝе Дьле Хԝә Дӧада Хԝәдерʹа Вәкьр».
Һе зедә дәрһәԛа ԝе йәке, «Чьма Хԝәде изьн да щьмәʹта хԝә, кӧ чәнд жьна хԝәрʹа биньн», бьхуньн готара бь наве «Гәло Хԝәде Пʹьрʹәжьнийе Ԛәбул Дькә?»

Изабел

Изабел кʹе бу? Әԝ кʹӧлфәта Аһаб бу, Пʹадше Исраеле. Изабел хԝәха нә Исраели бу, у Йаһоԝарʹа хьзмәт нәдькьр. Әԝе, сәре хԝә бәр Баәʹл, хӧдане Кәнанийа датани.

Әм дәрһәԛа кьред ԝе чь заньн? Жьн-Пʹадша Изабел йәкә сәрт бу, у сәрԝертийе һʹьз дькьр. Әԝе мәрьва һелан дькьр, Баәʹл бьһʹәбиньн у ве һʹәбандьна ԛәлпда бенамуси жи һәбу. Әԝе һәр тьшт дькьр, кӧ тʹӧ кәс Йаһоԝа Хԝәдайе рʹастрʹа, хьзмәт нәкә (1 Пʹадшати 18:4, 13; 19:1-3).

Изабел дәрәԝа дькьр у мәрьва дькӧшт, кӧ хԝәстьнед хԝә бинә сери (1 Пʹадшати 21:8-16). Чаԝа кӧ Хԝәде готьбу, Изабел мьр у нәһатә чʹәʹлкьрьне (1 Пʹадшати 21:23; 2 Пʹадшати 9:10, 32-37)

Әм жь мәсәла Изабеле чь һин дьбьн? Изабел мәсәләкә баш нинә бона мә. Әԝ йәкә ӧса хьраб у бәрзәԛ бу, ԝәки наве ԝе, бу симбола бешәрмийе у бенамусийе (Дәстпебун 29:20-29).

Жьна Лут

Жьна Лут кʹе бу? Кʹьтеба Пирозда наве ԝе нәньвисийә. Ле теда ньвисийә, ԝәки дӧ ԛизе ԝе һәбун у әԝ тʹәви малбәта хԝә Содомеда дьжит (Дәстпебун 19:1, 15).

Әм дәрһәԛа кьред ԝе чь заньн? Әԝе гӧрʹа тʹәмийа Хԝәде нәкьр. Хԝәде сафи кьрьбу ԛьрʹа Содоме у шәһәре дәр-дор бинә, чьмки мәрьвед ԝи шәһәри бенамусийе дькьрьн. Хԝәде, Лут у малбәта ԝи ча мәрьвнә рʹаст һʹәсаб дькьр. Ләма жи Хԝәде дӧ мәләк шандьн, кӧ ԝана жь Содоме дәрхьн (Дәстпебун 18:20; 19:1, 12, 13).

Мәләк тʹәми данә нәфәред Лут, кӧ жь ԝи шәһәри бьрʹәвьн у пьшт хԝәва нәньһерʹьн (Дәстпебун 19:17). «Ле жьна Лут пьштева ль пәй хԝә ньһерʹи у бу һʹәйкәләки хԝе» (Дәстпебун 19:26).

Әм жь мәсәла Жьна Лут чь һин дьбьн? Мәсәла ԝе нишан дькә, кӧ чьԛас хоф ә, тьштед материали һʹьз бькьн, чьмки рʹуйе ԝанда мәрьв дькарә пешбәри тʹәмийед Хԝәде дәре. Дәрһәԛа мәсәла ԝейә хьраб Иса гот: «Жьна Лут биньнә бира хԝә» (Луԛа 17:32).

Кәчʹька жь Шуламе

Кәчʹька жь Шуламе кʹе бу? Әԝ кәчʹька гӧнди гәләк бәдәԝ бу, у Кʹьтеба Стьрана Сьлеманда һʹәчʹи зәʹф дәрһәԛа ԝе те готьне. Кʹьтеба Пироз наве ве әʹйан накә.

Әм дәрһәԛа кьред ԝе чь заньн? Кәчʹька жь Шуламе шьванәкирʹа кʹижани кӧ һʹьз дькьр, амьни хԝәй дькьр (Стьрана Сьлеман 2:16). Сьлеман Пʹадша сәр ԝе бәнги бу, чьмки әԝ йәкә гәләк бәдәԝ бу, у әԝи һәр тьшт дькьр, сәва кӧ дьле ԝе бькʹьрʹә (Стьрана Сьлеман 7:6). Рʹаст ә, һәр кәс ле һелан дькьрьн Сьлеман бьжберә, ле әԝе инкʹар дькьр. Әԝе тʹәне шьване хԝә һʹьз дькьр у ԝирʹа амьн бу (Стьрана Сьлеман 3:5; 7:10; 8:6).

Әм жь мәсәла Кәчʹька жь Шуламе чь һин дьбьн? Рʹаст ә, әԝ гәләк бәдәԝ бу, у һәр кәси дина хԝә дьда ԝе, йәкә әԝ мьлук дьма у дәрһәԛа хԝә зәʹф нәдьфькьри. Әԝе гӧһ нәдьда гьлийе һәр кәса, у нәжи дина хԝә дьда һәбуке, ле бәрдәԝам дькьр шьване хԝә һʹьз бькә. Әԝе һәстед хԝә контрол дькьр у намусийа хԝә хԝәй дькьр.

Леа

Леа кʹе бу? Әԝ жьна Аԛуб йа пешьн бу. Хушка ԝейә бьчʹук Рʹаһел жи һәвийа ԝе бу (Дәстпебун 29:20-29).

Әм дәрһәԛа кьред ԝе чь заньн? Леа бу дайика шәш кӧрʹед Аԛуб (Рʹутʹ 4:11). Аԛуб сафи кьрьбу Рʹаһеле бьстинә, нә кӧ Леайе. Ле баве ԝан Лабан ӧса кьр, ԝәки Леайе щийе Рʹаһеле гьрт. Чахе Аԛуб дит, ԝәки әԝ һатийә хапандьне, әԝ сәр Лабан гәләк һерс кʹәт. Лабан готе, ԝәки бь әʹдәти изна ԛиза бьчʹук тʹӧнә пешийа йа мәзьн мер кә. Һʹәфтек шунда, Аԛуб Рʹаһел станд (Дәстпебун 29:26-28).

Аԛуб дьһа зәʹф Рʹаһеле һʹьз дькьр, нә кӧ Леайе (Дәстпебун 29:30). Ләма жи Леайе дәхәси Рʹаһеле дькьр у дьхԝәст дина Аԛуб дьһа зәʹф сәр ԝе бә. Йаһоԝа дәрде Леайе дит у әԝ кʹәрәм кьр. Хԝәде һʹәфт зарʹ дайе, шәш кӧрʹ у ԛизәк (Дәстпебун 29:31).

Әм жь мәсәла Леайе чь һин дьбьн? Леайе тʹьме дӧа дькьр у итʹбарийа хԝә Хԝәде дьани. Рʹаст ә, дәрәща малбәта ԝе чәтьн бу, ле әԝе нә дьһишт әв йәк рʹийа ԝе бьгьрә, кӧ дәсте Йаһоԝа бьвинә (Дәстпебун 29:32-35; 30:20). Сәрһатийа ԝе дьдә кʹьфше, ԝәки пʹьрʹәжьни, кʹижан кӧ Хԝәде ԝәʹдәки изьн дьда, чьԛас проблем пешда тинә. Ле сәре серида Хԝәде сафи кьрьбу, ԝәки мер хԝәйе жьнәке бә у жьн жи хԝәйе мерәки бә (Мәтта 19:4-6).

Һе зедә дәрһәԛа Леайе дькарьн ве готареда бьхуньн «Лурина Хушкед кӧ Мала Исраел Ава Кьрьн»
Дәрһәԛа ве йәке, кӧ чьрʹа Хԝәде пʹьрʹәжьни нава щьмәʹта хԝәйә бәреда изьн дьда, бьхуньн готар «Гәло Хԝәде Пʹьрʹәжьнийе Ԛәбул Дькә?»

Мәртʹа

Мәртʹа кʹе бу? Әԝ хушка Лазар у Мәрйәме бу. Әԝана гӧнде Бәйтанйа дьжитьн кӧ незики Оршәлиме бу.

Әм дәрһәԛа кьред ԝе чь заньн? Мәртʹа гәләк ша бу, кӧ тʹәви Иса достийе дькьр. Иса гәләк «Мәртʹа, хушка ԝе у Лазаре бьре ԝан һʹьз дькьрьн» (Йуһʹәнна 11:5). Мәртʹа йәкә гәләк меванһʹьз бу. Щарәке Иса мевани һатьбу мала ԝан, Мәрйәме гӧһ дьда ԝи, ле Мәртʹайе шьхӧлед мале дькьр. Әԝе бәр Иса газьне хԝә кьр, ԝәки Мәрйәм али ԝе накә, ле Иса бь нәрми ширәт да ԝе (Луԛа 10:38-42).

Чахе Лазар нәхԝәш кʹәт, Мәртʹа у Мәрйәме мәрьв шандьн пәй Иса. Әԝана дӧдьли нәдьбун, ԝәки Иса дькарә бьре ԝан ԛәнщ кә (Йуһʹәнна 11:3, 21). Ле йазьх Лазар мьр. Жь хәбәрдана Мәртʹайе дьһатә кʹьфше, ԝәки әԝе баԝәрийа хԝә созе жь Кʹьтеба Пироз дьани дәрһәԛа сахкьрьна мьрийа. Ӧса жи әԝе баԝәр дькьр, ԝәки Иса дькарә бьре ԝе сах кә (Йуһʹәнна 11:20-27).

Әм жь мәсәла Мәртʹайе чь һин дьбьн? Мәртʹа йәкә гәләк меванһʹьз бу. Әԝе бь һазьрбуне ширәт һьлдьда, ӧса жи бь азайе дәрһәԛа һәст у баԝәрийа хԝә дьгот.

Һе зедә дәрһәԛа Мәртʹайе дькарьн ве готареда бьхуньн «Әз Баԝәр Дькьм».

Мәрйәм (дайика Иса)

Мәрйәм кʹе бу? Әԝ кәчʹькәкә Щьһу бу у бькʹьр бу, әԝ бь кʹәрәмәте пе ма у кӧрʹе Хԝәде жерʹа һатә буйине.

Әм дәрһәԛа кьред ԝе чь заньн? Мәрйәме бь мьлукти ԛьрара Хԝәде ани сери. Чахе мәләк жерʹа хӧйа бу у готе, ԝәки әԝе һʹәмлә дәре, әԝ дәргистийа Усьв бу. Хенщи ԝе йәке мәләк ӧса жи гот, ԝәки Мәсиһе кӧ гәләк ԝәхт һивийе бун, ԝе жерʹа бе буйине (Луԛа 1:26-33). Әԝ дәрберʹа ԛайил бу ве хԝәстьна Хԝәде бинә сери. Паши буйина Иса, Мәрйәм у Усьврʹа чар кӧрʹ у лапи кем дӧ ԛиз һатьнә буйине, демәк Мәрйәм бькʹьр нә ма (Мәтта 13:55, 56). Рʹаст ә, жерʹа ԛәдьрәки ӧса мәзьн һатьбу дайине, ле әԝе хԝәрʹа нав-дәнг нәдьгәрʹийа у һивийа пәсьн у пʹайидайине нибу нә ԝәʹде хьзмәтийа Иса, нә жи щьватед Мәсиһийада.

Әм жь мәсәла Мәрйәме чь һин дьбьн? Мәрйәм кʹӧлфәтәкә амьн у хԝәдехоф бу. Әԝе бь һазьрбуне һәр тьштед кӧ жерʹа дьготьн, дьани сери. Әԝе Ньвисаред Пироз гәләк рʹьнд заньбу. Ча леколинәкеда те готьне, әԝе ԝәкә 20 щара Ньвисаред Пироз ԝәкʹьланд, чахе хәбәред Луԛа 1:46-55 дьгот.

Һе зедә дәрһәԛа Мәрйәме дькарьн ве готареда бьхуньн «Әм жь Мәрйәме Чь Һин Дьбьн»

Мәрйәм (хушка Мәртʹайе у Лазар)

Мәрйәм кʹе бу? Әԝе, бьре ԝе Лазар у хушка ԝе Мәртʹайе, тʹәви Иса һәвалтийа незик дькьрьн.

Әм дәрһәԛа кьред ԝе чь заньн? Мәрйәме гәләк щар дьда кʹьфше, ԝәки Иса ча Кӧрʹе Хԝәде ԛимәт дькә. Әԝе баԝәр дькьр, кӧ Иса дькарьбу бьре ԝе Лазар, жь мьрьне хԝәй кьра, у әԝ ԝедәре бу гава Иса Лазар жь мьрьне рʹакьр. Мәртʹа хушка ԝе, нәԛайил бу чахе Мәрйәм гӧһ дьда Иса, ле шьхӧле маледа али ԝе нәдькьр. Ле Иса пʹайе Мәрйәме да, чьмки әԝе тьштед рʹӧһʹани дьһа ԛимәт дькьр (Луԛа 10:38-42).

Дәрәщәкә дьнда Мәрйәме меванһʹьзийа мәзьн һьндава Иса да кʹьфше, бь ԝе йәке кӧ «рʹуне бинхԝәш» у бьһа, рʹетә сәр сәре ԝи у ньге ԝи (Мәтта 26:6, 7). Әԝед кӧ ԝедәре рʹуньштьбун Мәрйәме нәһәԛ кьрьн, ԝәки әԝ бадиһәԝа хәрщед мәзьн дькә. Ле Иса пьшта ԝе гьрт у гот: «Дьнйайеда кʹидәре әва Мьзгинийа [дәрһәԛа Пʹадшатийа Хԝәде] бе даннасинкьрьне, ԝе кьрьна ве кʹӧлфәте жи бона биранина ԝе бе готьне» (Мәтта 24:14; 26:8-13).

Әм жь мәсәла Мәрйәме чь һин дьбьн? Баԝәрийа Мәрйәме ԛәԝи бу. Әԝе нә кӧ шьхӧлед һәррʹожи, ле шьхӧлед рʹӧһʹани датани сәр щийе пешьн. Әԝе бь мьлуктийе бона Иса хәрщед мәзьн а кьр, у бь ԝе йәке ԛәдьре ԝи гьрт.

Мәрйәма Мәждәлани

Мәрйәма Мәждәлани кʹе бу? Әԝ шагьртәкә Исайә амьн бу.

Әм дәрһәԛа кьред ԝе чь заньн? Мәрйәма Мәждәлани жь ԝан кʹӧлфәта бу, кʹижан кӧ тʹәви шагьрта пәй Иса дьчун. Әԝе бона һʹәԝщед Иса у шагьртед ԝи, бь мәрʹдани пʹәред хԝә хәрщ дькьр (Луԛа 8:1-3). Әԝ һʹәта хьлазийа хьзмәткьрьна Иса сәр әʹрде, пәй ԝи дьчу, у чахе Иса сәр стуна щәфе мьх дькьрьн, әԝ ԝедәре бу. Жерʹа ԛәдьрәки мәзьн һатә дайине, чьмки әԝ нава ԝан мәрьвада бу, кʹи кӧ пешийа гьшка Исайе сахкьри дитьн (Йуһʹәнна 20:11-18).

Әм жь мәсәла Мәрйәма Мәждәлани чь һин дьбьн? Мәрйәма Мәждәлани йәкә амьн бу у бь мәрʹдани пьштгьрийа хьзмәтийа Иса дькьр.

Мәрйәм

Мәрйәм кʹе бу? Әԝ хушка Муса у Һарун бу. Әԝ кʹӧлфәта пешьн ә, дәрһәԛа кʹижане Кʹьтеба Пирозда те готьне ча пʹехәмбәр.

Әм дәрһәԛа кьред ԝе чь заньн? Әԝ ча пʹехәмбәра Хԝәде, гьлийед ԝи дәрбази мәрьва дькьр. Нава щьмәʹта Исраеледа ԛәдьре ԝе һәбу. Чахе Хԝәде щьмәʹта Мьсьрийа Бәʹра Сорда кʹӧта кьр, Мәрйәме тʹәви меред Исраеле стьрана сәркʹәтьне стьра (Дәркʹәтьн 15:1, 20, 21).

Һьнә ԝәхт шунда Мәрйәм у Һарун дәстпекьрьн сәр Муса бькьнә кӧтә-кӧт. Әԝана кʹәтьнә бәр байе бабахийе у һʹәвсудийе. Ле Хԝәде «әԝ йәк бьһист» у сәрт ԝана ширәт кьр (Жьмар 12:1-9). Хԝәде Мәрйәме бь нәхԝәшийа кʹотибуне щәза кьр, чьмки ча те кʹьфше, әԝ нәԛайилбун жь ԝе пешда һат. Чахе Муса бона ԝе Хԝәдерʹа дӧа кьр, Хԝәде ле ԛәнщ кьр. Әԝ жь зома Исраелийа дәрхьстьбун, у паше һʹәфт рʹожа изьн данә ԝе пашда вәгәрʹә (Жьмар 12:10-15).

Кʹьтеба Пирозда те готьне, ԝәки Мәрйәме ширәт ԛәбул кьр у хԝә рʹаст кьр. Чәнд ԛьрʹна шунда Хԝәде рола ԝейә фәрз кьрә бира Исраелийа у гот: «Мьн ... пешийа тәда Муса, Һарун, Мирйам шанд!» (Миха 6:4).

Әм жь мәсәла Мәрйәме чь һин дьбьн? Сәрһатийа Мәрйәме мәрʹа әʹйан дькә, ԝәки Хԝәдерʹа йәк нинә, кӧ хьзмәткʹаред ԝи чь дьбежьнә һәв у чь дәрһәԛа йед дьн дьбежьн. Хенщи ԝе йәке, сәва кӧ Хԝәде жь мә рʹази бә әм гәрәке кʹӧбар-бабах нибьн у һʹәвсудийе нәкьн, рʹуйе чьда жи әме наве кәсәки ԛәнщ, хьраб кьн.

Рʹаһел

Рʹаһел кʹе бу? Әԝ ԛиза Лабан бу у ӧса жи жьна Аԛубә һʹьзкьри бу.

Әм дәрһәԛа кьред ԝе чь заньн? Рʹаһел бу жьна Аԛуб у дӧ кӧрʹ ԝирʹа ани, жь кʹижана кӧ чәнд бәрәкед Исраеле пешда һатьн, кӧ бь тʹәмами 12 бун. Рʹаһел тʹәви Аԛуб бу нас, чахе пәзе баве хԝә дьчʹеранд (Дәстпебун 29:9, 10). Һьмбәри хушка хԝә Леайә, әԝ йәкә гәләк «бәдәԝ бу» (Дәстпебун 29:17).

Дьле Аԛуб кʹәтә Рʹаһеле, у әԝ ԛайил бу һʹәфт сала бьхәбьтә, ԝәки ле хԝәрʹа жьнти бинә (Дәстпебун 29:18). Ле Лабан Аԛуб хапанд у пешийе ԛиза хԝә Леа ԝирʹа жьнти да, паше жи изьн да кӧ әԝ Рʹаһеле бьстинә (Дәстпебун 29:25-27).

Аԛуб Рʹаһеле у дӧ кӧрʹед хԝәйә жь ԝе дьһа һʹьз дькьр, нә кӧ Леа у зарʹед жь ԝе (Дәстпебун 37:3; 44:20, 27-29). Жь бо ве йәке, дӧ жьн дәстпекьрьн һʹәвсудийе һәвдӧ бькьн (Дәстпебун 29:30; 30:1, 15).

Әм жь мәсәла Рʹаһеле чь һин дьбьн? Рʹаст ә, дәрәща малбәта Рʹаһеле һеса нибу, ле диса жи әԝе баԝәр дькьр, ԝәки Хԝәде гӧһ бьдә дӧайед ԝе у илащәке бькә (Дәстпебун 30:22-24). Сәрһатийа Рʹаһеле дьдә кʹьфше, ԝәки пʹьрʹәжьни чьԛас проблем пешда тинә. Әв дәрәщә избат дькә биланийа нормед Хԝәде дәрһәԛа зәԝаще, ԝәки щәм мер гәрәке тʹәне жьнәк һәбә (Мәтта 19:4-6).

Һе зедә дәрһәԛа Рʹаһеле дькарьн ве готареда бьхуньн «Лурина Хушкед кӧ Мала Исраел Ава Кьрьн».
Дәрһәԛа ве йәке, кӧ чьрʹа Хԝәде пʹьрʹәжьни нава щьмәʹта хԝәйә бәреда изьн дьда, бьхуньн готар «Гәло Хԝәде Пʹьрʹәжьнийе Ԛәбул Дькә?»

Рʹәхаб

Рʹәхаб кʹе бу? Әԝ йәкә ԛав бу у ль Кәнане бажаре Әриһайеда дьжит. Ԝәʹдә шунда әԝ бу хьзмәткʹара Йаһоԝа Хԝәде.

Әм дәрһәԛа кьред ԝе чь заньн? Рʹәхабе дӧ мере Исраели вәшартьн, йед кӧ һатьбун ԝәки щәʹсусийе бажаре ԝан бькьн. Әԝе бона ԝан ԛәнщи кьр, чьмки бьһистьбу, ԝәки чь щурʹәйи Йаһоԝа Хԝәдайе Исраелийа щьмәʹта хԝә жь Мьсьре дәрхьст у ԝәʹдә шунда жь һʹьщумкьрьна Әморийа хьлаз кьр.

Рʹәхабе али щәʹсуса кьр у бәр ԝан лава кьр, ԝәки чахе әԝана бен Әриһайе зәфт кьн, ԝе у малбәта ԝе хьлаз кьн. Әԝана ԛайил бун, ле тьштәк дәʹԝа кьрьн. Әԝе гәрәке дәрһәԛа ԝан тʹӧ кәсирʹа нәгота у ԝәʹде зәфткьрьна Әриһайе әԝ малбәта хԝәва гәрәке жь мал дәрнәкʹәтана. Һьм жи ԝана гәрәке тʹога сор пʹәнщәрʹерʹа дардакьрана, ԝәки щәʹсуса тедәрхьстана кӧ әв мала ԝе йә. Рʹәхабе һәр тьшт ӧса кьр, чаԝа щәʹсуса жерʹа готьн у ԝәʹде зәфткьрьна Әриһайе, әԝ малбәта хԝәва сах ман.

Ԝәʹдә шунда Рʹәхабе мерәки Исраели станд, у жь хәза ԝе Даԝьд Пʹадша у Иса Мәсиһ һатьн буйине (Йешу 2:1-24; 6:25; Мәтта 1:5, 6, 16).

Әм жь мәсәла Рʹәхабе чь һин дьбьн? Кʹьтеба Пирозда дәрһәԛа Рʹәхабе те готьне ча кʹӧлфәта бь баԝәрийа ԛәԝи (Ибрани 11:30, 31; Аԛуб 2:25). Әԝ йәк кӧ Хԝәде чаԝа хԝә һьндава ԝеда да кʹьфше әʹйан дькә, ԝәки әԝ дьбахшинә у фьрԛи накә ортʹа мәрьва. Хенщи ԝе йәке мәрьве кӧ хԝә рʹийа нәрʹаст гьртийә у паше кьред хԝә тʹобә дькә, Хԝәде һазьр ә бьбахшинә ԝи у әԝ кʹәрәм бькә.

Һе зедә дәрһәԛа Рʹәхабе дькарьн ве готареда бьхуньн «Әԝ Бь Кьред Хԝә Йәкә Рʹаст Һатә Һʹәсабе».

Рʹевека

Рʹевека кʹе бу? Әԝ жьна Исһаԛ у дайика дӧ кӧрʹед щеви, Аԛуб у Әсаԝ, бу.

Әм дәрһәԛа кьред ԝе чь заньн? Рʹевека ԛьрара Хԝәде ԝи чахи жи тани сери, гава әԝ йәк чәтьн бу. Чахе әԝ жь бире аве һьлдьчʹанд, мерәк ав жь ԝе хԝәст кӧ вәхԝә. Рʹевекайе дәрберʹа ав да ԝи у ӧса жи да дәвәйед ԝи (Дәстпебун 24:15-20). Әԝ мәрьв хӧламе Бьраһим бу, йе кӧ жь рʹийа дур һатьбу сәва кӧ бона Исһаԛе кӧрʹе Бьраһим жьн бьвинә (Дәстпебун 24:2-4). Әԝи Хԝәдерʹа дӧа дькьр, кӧ али ԝи бькә. Гава әԝи дит кӧ Рʹевека чьԛас хәбатһʹьз у меванһʹьз ә, әԝи фәʹм кьр, ԝәки Хԝәде дӧайед ԝи бьһист, у һʹәма әԝ гәрәке бьбуйа жьна Исһаԛ (Дәстпебун 24:10-14, 21, 27).

Чахе Рʹевека мәʹнийа һатьна ԝи хӧлами пеһʹәсийа, әԝ ԛайил бу тʹәви ԝи һәрʹә, у бьбә жьна Исһаԛ (Дәстпебун 24:57-59). Ԝанарʹа дӧ кӧрʹед щеви бун. Хԝәде ԝерʹа әʹйан кьрьбу, ԝәки Әсаԝ кӧрʹе ԝейә мәзьн, ԝе бьбә хӧламе кӧрʹе ԝейә бьчʹук (Дәстпебун 25:23). Чахе Исһаԛ хԝаст ньхӧрийе хԝә Әсаԝ кʹәрәм кә, Рʹевека һәр тьшт кьр ԝәки дәԝса Әсаԝ, әԝе кʹәрәме Аԛуб бьстинә, чьмки әԝе әԝ ԛьрара Хԝәде заньбу (Дәстпебун 27:1-17).

Әм жь мәсәла Рʹевекайе чь һин дьбьн? Рʹевека йәкә мьлук, хәбатһʹьз у меванһʹьз бу. Бь сайа ԝан хәйсәта әԝе карьбу бьбә жьнәкә баш, дайика баш у хьзмәткʹара Хԝәдайе рʹаст.

Һе зедә дәрһәԛа Рʹевекайе дькарьн ве готареда бьхуньн «Әԝе гот: Әзе Һәрʹьм»

Рʹутʹ

Рʹутʹ кʹе бу? Әԝ жь Моԝабе бу, йа кӧ хӧдане хԝә у ԝәлате хԝә һишт, у дәстпекьр ԝәлате Исраеледа Йаһоԝарʹа хьзмәт кә.

Әм дәрһәԛа кьред ԝе чь заньн? Рʹутʹ гәләк хасийа хԝә Наһоми һʹьз дькьр. Чахе Исраеледа бьрчибун дәстпебу, Наһоми тʹәви малхе хԝә у һәрд кӧрʹед хԝә дәрбази Моԝабе бу. Кӧрʹед ԝе, дӧ ԛизед Моԝаби хԝәрʹа жьнти һьлдан, наве йәке Рʹутʹ бу ле йа дьн Орпа. Ԝәʹдә шунда малхе Наһоми у һәрд кӧрʹе ԝе мьрьн, у әԝана һәрсек бунә жьнәби.

Чахе Наһоми бьһист, ԝәки Исраеледа бьрчибун хьлаз буйә, әԝе сафи кьр вәгәрʹә мала хԝә. Рʹутʹ у Орпа жи хԝәст ьн тʹәви ԝе һәрʹьн. Ле Наһомийе готә ԝан, кӧ вәгәрʹьн мала баве хԝә. Орпа һʹәма ӧса жи кьр (Рʹутʹ 1:1-6, 15). Ле Рʹутʹ йәкә амьн бу у нә хԝәст хасийа хԝә бьһелә. Әԝе Наһомийе һʹьз дькьр у дьхԝәст Хԝәдайе ԝе, Йаһоԝарʹа хьзмәт кә (Рʹутʹ 1:16, 17; 2:11).

Ль Бәйтләһʹме, шәһәре Наһомийеда, Рʹутʹ ча букәкә амьн у хәбатһʹьз, навәки баш хԝәрʹа ԛазанщ кьр. Боԝаз мәрьвәки дәԝләти у хԝәйимьлкʹ, Рʹутʹ бәгәм кьр. Әԝи бь мәрʹданийе Рʹутʹ у Наһомийерʹа хԝарьн дьда (Рʹутʹ 2:5-7, 20). Ахьрийе Рʹутʹ бу жьна Боԝаз. Пʹадша Даԝьд у Иса Мәсиһ жь рʹькʹьнийата ԝе пешда һатьн (Мәтта 1:5, 6, 16).

Әм жь мәсәла Рʹутʹ чь һин дьбьн? Рʹутʹ жь һʹьзкьрьна һьндава Наһомийе у Йаһоԝа, мала хԝә у нәфәред хԝә һишт. Әԝ кʹӧлфәтәкә хәбатһʹьз у амьн бу, ԝи чахи жи гава әԝ йәк чәтьн бу.

Һе зедә дәрһәԛа Рʹутʹ дькарьн ве готареда бьхуньн «Тӧ Кʹӧда Һәрʹи Әзе Бем» у «Кʹӧлфәтәкә Хԝәйиәʹсьл».

Сәра

Сәра кʹе бу? Әԝ жьна Бьраһим у дайика Исһаԛ бу.

Әм дәрһәԛа кьред ԝе чь заньн? Сәра әʹмьре рʹьһʹәт шәһәрәки дәԝләтида, демәк Урда, һишт, чьмки баԝәрийа ԝе һьндава созед Хԝәде һәбу, кʹижан кӧ Әԝи Бьраһимрʹа соз дабу. Хԝәде Бьраһимрʹа гот, ԝәки әԝ шәһәре Ур бьһелә, у дәрбази әʹрде Кәнане бә. Хԝәде соз да, кӧ ԝе ԝи кʹәрәм кә, у жь ԝи ԝе щьмәʹтәкә мәзьн пешда бе (Дәстпебун 12:1-5). Сәра ԝи чахи ида 60 сали зедәтьр бу. Сәра тʹәви малхе хԝә рʹе кʹәтьн чун у ида чадьрада дьжитьн.

Рʹаст ә, әʹмьре ԝи щурʹәйи хоф бу, ле Сәра диса жи пьштгьрийа Бьраһим дькьр, йе кӧ рʹебәрийа Хԝәде дьани сери (Дәстпебун 12:10, 15). Гәләк сал Сәра безӧрʹәт бу, жь бо ԝе йәке әԝ хәмгин дьбу. Ле Хԝәде соз дабу, кӧ ԝе зӧрʹәта Бьраһим кʹәрәм кә (Дәстпебун 12:7; 13:15; 15:18; 16:1, 2, 15). Ԝәʹдә шунда, чаԝа кӧ Хԝәде соз дабу, Сәра у Бьраһимрʹа кӧрʹ бу. Чахе Сәра ида әʹмьрда гәләк мәзьн бу, әԝе зарʹ ани. Әԝ 90 сали бу, ле мере ԝе 100 сали (Дәстпебун 17:17; 21:2-5). Ԝана наве кӧрʹе хԝә дани Исһаԛ.

Әм жь мәсәла Сәрайе чь һин дьбьн? Мәсәла Сәрайе мә һин дькә, кӧ әм һәргав баԝәрийа хԝә созе Хԝәде биньн, һәла һе ԝи чахи жи гава әԝ йәк бона мә нәһеса йә (Ибрани 11:11). У мәсәла ԝе жьнәкә амьн дьдә кʹьфше, кӧ чьԛас фәрз ә, зәԝащеда ԛәдьре һәв бьгьрьн (1 Пәтрус 3:5, 6).

Һе зедә дәрһәԛа Сәрайе дькарьн ве готареда бьхуньн «Тӧ Жьнәкә Бәрбьчʹәʹвә Бәдәԝ и» у «Дайка Гәләк Пʹадша»

Йаел

Йаел кʹе бу? Әԝ жьна Һәбәр бу, йе кӧ Исраели нибу. Йаел бь мерхаси пьштгьрийа щьмәʹта Хԝәде кьр.

Әм дәрһәԛа кьред ԝе чь заньн? Йаел нәтьрсийа у мерхаси да кʹьфше, гава Сисәра сәрәскәре Кәнанийа, кʹәтә зома ԝан. Сисәра жь шәрʹе тʹәви Исраелийа да дәр, у щики бехоф дьгәрʹийа. Йаеле готе, ԝәки әԝ дькарә чадьра ԝеда хԝә вәшерә у һеса бә. У чахе әԝ хәԝрʹа чу, Йаеле ԝи кӧшт (Һʹакьмти 4:17-21).

Бь кьред Йаеле, пʹехәмбәртийа Дәборайе һатә сери: «Жь бәр кӧ Хӧдан, ԝе Сисәра бьдә дәсте пирәкәке» (Һʹакьмти 4:9). Бона ԝан кьред Йаеле готьн, ԝәки әԝ нава кʹӧлфәтада йа лапә кʹәрәмкьри йә (Һʹакьмти 5:24).

Әм жь мәсәла Йаеле чь һин дьбьн? Йаеле һазьрбун у мерхаси да кʹьфше. Мәсәла ԝе нишан дькә, кӧ Хԝәде дькарә һәр тьшти бькә, кӧ пʹехәмбәртийед хԝә бинә сери.