Raica sara na lewena

iRairai ni keba ni veivakararawataki ena gauna qo e Ravensbrück Memorial Site e Fürstenberg, mai Jamani.

10 JANUERI, 2019
JAMANI

Vakaraitaki ena Vale ni iYau Maroroi e Jamani na Kedra iVakananumi na iVakadinadina i Jiova Era Vakararawataki

Vakaraitaki ena Vale ni iYau Maroroi e Jamani na Kedra iVakananumi na iVakadinadina i Jiova Era Vakararawataki

E keba ni veivakararawataki tu e liu na vanua qo. Ia nikua sa vakayagataki me vale ni iyau maroroi, e vakatokai me Ravensbrück Memorial Site. E vakaraitaki gona ena vica na siti na kedra ivakananumi na iVakadinadina i Jiova. E kena ulutaga “Forbidden and Persecuted—Jehovah’s Witnesses in the Ravensbrück Concentration Camp and in the Penitentiaries of the GDR.” E vakaraitaki kina na veika dredre era sotava na iVakadinadina i Jiova e Jamani donuya na veiliutaki nei Itala (mai na 1933 ina1945) kei na German Democratic Republic (GDR se Tokalau kei Jamani, mai na 1949 ina 1990), vaka kina na Ripabuliki e Weimar (mai na 1918 ina 1933). (Raica na kato  “Era Vakacacani Qai Veilewaitaki na iVakadinadina i Jiova ena Tolu na Matanitu e Jamani.”) A tekivu na veivakasarasarataki qo ena ika22 ni Epereli, 2018, ena keba makawa ni veivakararawataki e Ravensbrück Concentration Camp Memorial Site e Fürstenberg, mai Jamani. Ena 2019, ena vakaraitaki ina tolu tale na siti e Jamani—o Erfurt kei Rostock. Na kena ikatolu e Potsdam, ena vakayacori ena yatu ni vale e tiko kina na palimedi ena yasayasa o Brandenburg.

E vakaraitaki tale ga na kena itukutuku o Adolf Graf, e dua vei ira na “vakararawataki vakarua.”

E okati ena veika e vakaraitaki qo na kedra ivakamacala e 12 na tacida era “vakararawataki vakarua.” Taumada era vakacacani vei ira na ilawalawa nei Itala, kei na matanitu e veiliutaki vakominisi se GDR. O ira na sarasara era rawa ni rogoca tale ga na katokatoni ni itukutuku me baleti ira na tacida era totogi mate, kei na nodra ivola ni tatau. E wiliki tale ga kina na itukutuku ena niusiveva kei na volaitukutuku ena gauna ni veiliutaki nei Itala. O ira na tacida era sega ni vakataki ira na vo ni kaivesu, nira vesu ena vuku ni matatamata era cavutu mai kina, rai vakapolitiki, se basulawa. Era vesu ga ena vuku ni nodra vakabauta.

Ni dola na veivakasarasarataki e vakamacalataka na daunitukutuku makawa o Dr. Detlef Garbe: “Era tekivu cati ira na iVakadinadina i Jiova na sotia nuitaki nei Itala se SS, nira dei ena nodra vakabauta, ra duavata, qai yalodina. . . . Nodra nuitaka na yalayala ni Kalou ni na veivakabulai kei na nodra yaloqaqa, e vakaukauataki ira mera dei tiko ga ena vakabauta. Kevaka mada ga era tini sara ina keba ni veivakararawataki.”

Nikua nira tusaqati na iVakadinadina i Jiova se ni vakatabui nodra cakacaka me vaka e Rusia, era nuidei ni na vakaukauataki ira tiko ga o Jiova.—Aisea 54:17.