Emniyet yetkilileri Yehova’nın Şahitlerine ağır para cezaları verip onları hapse attığından Azerbaycan’da dinsel hoşgörüsüzlük artıyor. Yetkililer, ibadet için bir araya toplandıkları ve inançları hakkında başkalarıyla konuştukları için Şahitlere haksız yere dava açıyorlar.

5 Aralık 2014’te, iki Yehova’nın Şahidi, biri kısmen özürlü bir dul olan 55 yaşındaki İrina Zakarçenko ile diğeri annesinin bakımıyla ilgilenen 38 yaşındaki Valida Cebrailova Bakü’de bir apartmanın sakinleriyle inançlarını paylaşıyordu. Bu iki kadın, anne babaların çocuklarına Kutsal Kitap öykülerini ve bunlardan alınacak dersleri anlatmasına yardım etmek üzere tasarlanmış Birlikte Kutsal Kitabı Öğrenelim kitapçığını ücretsiz olarak veriyordu. *

Emniyet müdürü, onları Kutsal Kitaba dayalı yayınları ‘izinsiz’ dağıtmakla suçladı. Suçlama sonucunda kadınlara suç örgütlerine uygulanan ceza verildi: 7.000 ila 9.000 Azerbaycan Manatı (6.690 ila 8.600 Amerikan Doları) * ağır para cezası ya da iki ila beş yıl hapis cezası.

Soruşturma sırasında emniyet müdürü ve Ulusal Güvenlik Bakanlığı (UGB) kadınları sorgu için defalarca çağırdı. Kadınlar 17 Şubat 2015’te UGB’den gelen bir çağrı üzerine tekrar gittiklerinde kendilerini Bakü’deki Sebail Bölge Mahkemesinde kapalı bir duruşmada suçlanırken buldular.

UGB müfettişi iddianameyi sunduktan sonra, kadınların yargılanana kadar tutuklu kalmasını teklif etti; çünkü onların büyük ihtimalle tekrar aynı eylemde bulunacaklarını ve “soruşturmadan kaçıp saklanacaklarını” düşünüyordu. Kadınların avukatı, müvekkillerinin koşulları ve yetkililerle işbirliği göz önünde bulundurulduğunda, tutuklamanın haksız olduğunu iddia ederek teklife itiraz etti. Hâkim kadınların daha önce hüküm giymemiş olduklarını fark etse de, faaliyetlerini “halk için tehdit” olarak nitelendirdi ve gizli polisin idaresindeki bir cezaevinde, emniyet müdürünün önerdiği gibi üç ay tutuklu kalmalarına karar verdi.

Kadınların avukatı karar için temyize başvurdu ve 26 Şubat 2015’te polis onları kelepçeli olarak koyu renk camları olan bir araçla cezaevinden Bakü Temyiz Mahkemesine getirdi. Kapalı duruşmada ne savcı ne de UGB müfettişi kadınların tutuklu kalmasını destekleyen bir kanıt sundu. Yine de mahkeme, temyiz başvurularını kabul etmedi ve Zakarçenko ile Cebrailova cezaevine geri götürüldü.

6 Mart 2015’te UGB’den iki grup, mahkeme kararı çıkartıp Zakarçenko ve Cebrailova’nın evlerini aradı, dinsel yayınlarına, kişisel defterlerine, bir bilgisayara ve bir cep telefonuna el koydu. 10 Mart 2015’te UGB, Dini Kurumlardan Sorumlu Devlet Komitesi ve polis İbadet Salonu ile cemaat ihtiyarlarından birinin evini aramak için mahkeme kararları çıkarttı. Aynı zamanda UGB bu davayla ilgili soruşturma için Bakü’deki birkaç Şahidi çağırdı.

Zakarçenko ve Cebrailova’nın tutuklanması üzerine, Yehova’nın Şahitleri BM Din ve İnanç Özgürlüğü Özel Raportörüne ve Keyfi Tutuklamalar Çalışma Grubuna mektup yazarak duruma müdahale etmelerini istediler. Yerel bir avukat tutukluluk durumunun ev hapsine döndürülmesi için mahkemeye bir dilekçe hazırlıyor.

Gence kentinde, yetkililer Şahitlerin ibadetlerine katılanlara ağır para cezaları verdi ve bazılarını hapse attı. Para cezaları 1.500 manat (1.433 Amerikan Doları) ila 2.000 manat (1.911 Amerikan Doları) arasında değişiyor.

Ekim 2014’te Gence’deki mahkemeler üç Şahidi ve Şahitlerin ibadetlerine katılan bir adamı, ibadetlere gittikleri için verilen para cezasını ödemedikleri gerekçesiyle hapse attı. Bu kişiler paranın bir kısmını ödedikleri halde, yetkililer onları 3 ila 20 gün hapsettiler.

Şahitlerle birlikte ibadetlere katılan adam şunları söyledi: “Benim için 1.500 manat (1.433 Amerikan Doları) çok büyük bir para. . . . Masum olduğumu düşündüğüm için başta para cezasını ödemek istemedim.” İki Şahit erkek de cezalarının haksız olduğunu düşündü ve yetkililerin onlara suçlulara davranır gibi davrandıklarını açıkladı.

Hapsedilen üçüncü Şahit ise bir kadın; o şunları söyledi: “Ailemin maddi açıdan çok zor durumda olduğunu, kendi başına hiçbir şey yapamayan özürlü anneme baktığımı ve para cezasını kendi isteğimle ödemeye başladığımı kimse dikkate almıyor.”

Bu dört kişinin hapis cezaları bitti, ancak mahkeme hâlâ para cezalarının tamamının ödenmesini talep ediyor. Eğer mahkemenin zamanında ödeme yapılması talebini karşılayamazlarsa, mahkeme tekrar tutuklanmalarına hükmedebilir.

Azerbaycan’daki yetkililer Yehova’nın Şahitlerinin dinsel faaliyetini engellemek için çeşitli yöntemler kullanıyor. Şu an Yehova’nın Şahitlerinin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nde bekleyen Azerbaycan aleyhinde 19 başvurusu var. Bu başvurular Şahitlerin karşılaştığı hoşgörüsüzlükle ilgili. Bu arada Şahitler Azerbaycan’ın üst düzey yetkililerinin Zakarçenko ve Cebrailova’nın tutukluluğuyla ilgili adaletsizliği düzelteceğini umuyorlar. Azerbaycan dinsel hoşgörüsüzlük yansıtan bu ve diğer eylemlerini düzelterek vatandaşlarına, anayasasına ve temel insan haklarına saygısını gösterebilir.