Ir al contenido

Pejki nijpatiita estli kej toTeotsij

Pejki nijpatiita estli kej toTeotsij

Pejki nijpatiita estli kej toTeotsij

Se tepajtijketl kiijtoua tlen kipanok

NIKINIXTOMILIJTOYA sekinok tepajtianij kenke mijki se tlakatl katli kipixtoya se tumor. Nikiniljuik: “Nopa tlakatl mijki pampa kipixki hemólisis [kema mikij glóbulos rojos] uan ayokmo kuali tekitik iriñones pampa kitlalilijkej miak estli”.

Se tlen nopa tepajtianij tlauel kualanki uan chikauak nechiljuik: “¿Tijneki tikijtos nopa estli tlen tijtlalilijkej amo eliyaya tlen kinamiki?”. Na nijnankilik: “Amo, amo ya nopa nijneki nikijtos”. Teipa nikinnextilik se keski tlaixkopinkayotl kampa nesiyaya iriñones nopa tlakatl katli mijki, uan teipa nikiniljuik: “Ipan ni tlaixkopinkayotl nesi lisis o kenijkatsa mijkej miak glóbulos rojos ipan iriñón, yeka uelis tikijtosej nopa kichijki ayokmo kuali ma tekiti iriñón”. * Nochi tlauel kualantoyaj uan na nikamauajki. Maske na nojua nieliyaya nitelpokatl uan nopa seyok tepajtijketl tlauel ixtlamatiyaya, amo nijpatlak tlen nikijtojtoya.

Kema panok tlen nikijtok, na ayamo nieliyaya se Jehová itlajtoltemajka. Nitlakatki ipan 1943 ipan Sendai, tlen mokaua ika norte tlen Japón. Notata eliyaya patólogo uan psiquiatra, yeka na nijnejki nielis tepajtijketl. Ipan 1970, kema ika ome xiuitl nimomachtiyaya ipan universidad, nimosenkajki iuaya se ichpokatl katli itoka Masuko.

Pejki nimomachtia patología

Kema nojua nimomachtiyaya universidad, Masuko tekitiyaya uan kiampa timopanoltiyayaj. Tlauel nechpaktiyaya nimomachtis pampa nikitayaya kenijkatsa kuali kichijchijtokej totlakayo. Maske kiampa nimoiljuiyaya, amo nimoiljuijtoya tlaj toTeotsij techchijchijki. Nimoiljuiyaya tlaj kuali nimomachtiskia kenijkatsa nikinpajtis katli mokokouaj, kichiuaskia ma niyolpaki. Yeka, kema tlanki nimomachtia universidad, pejki nimomachtia patología, katli momachtiaj nopa tlamantli kiitaj kenke mokokoua se akajya, kenijkatsa eli se kokolistli uan tlake kinpano katli mokokouaj.

Kema nikitayaya kenke mijkej katli kipixtoyaj cáncer, nikitayaya amo kinpaleuiyaya kema kintlaliyayaj estli. Katli kipiaj cáncer tlauel eskisaj, yeka teipa kipiaj anemia uan nojua tlauel kintlanauia kema kinchiuiliaj quimioterapia. Yeka sekij tepajtianij kintlaliliaj estli. Na nimoiljuiyaya nopa estli katli kintlaliliyayaj kichiuayaya nojua ma momoyaua nopa cáncer. Nama tijmatij nopa kichiua ma kipiakaj inmunosupresión, nopa kiijtosneki nopa maseuali uelis sampa kipias cáncer uan amo uejkauas itstos. *

Ipan 1975, panok tlen achtoui niinmechiljuik. Nopa tepajtijketl katli kitejki nopa tlakatl katli kipixtoya cáncer, nojkia momachtijtoya kenijkatsa eli estli (hematólogo). Yeka, tlauel kualanki kema nikiljuik nopa tlakatl mijki pampa kitlalilijkej estli. Maske kualanki, na nojua nikinixtomilik tlen nimoiljuiyaya, uan ya ika yolik moyoltlalijtiajki.

Ayokmo onkas kokolistli yon mikilistli

Ipan nopa tonali, se Jehová itlajtoltemajka katli ya ueyi, kipaxalok nosiua. Kema kamanaltiyayaj, nopa toikni kitekiuik nopa tokajyotl Jehová, uan Masuko kitlajtlanik tlake kinekiyaya kiijtos nopa tlajtoli. Nopa toikni kinankilik: “Kiampa itoka toTeotsij katli melauak”. Maske nosiua pejki kipoua Biblia kema eliyaya siuapil, ipan nopa Biblia tlen ya kipouayaya kipatlatoyaj toTeotsij itoka uan kitlalijtoyaj “TOTEKO”. ¡Nopa tonali kimatki toTeotsij kipia itoka!

Masuko nimantsi kinejki momachtis Biblia iuaya nopa toikni. Kema niasito tochaj kej la una ika ijnalok, yolpaktoya uan nechiljuik: “¡Biblia kiijtoua teipa ayokmo aka mokokos yon mikis!”. Na nikiljuik: “Tlauel kuali tlaj kiampa panos”. Ya nojua nechiljuik: “Nechka mochiuas xochimili, yeka ayokmo ximotonalpolo”. Nopa kichijki ma nimoiljui ayokmo kinekiyaya ma nieli tepajtijketl, yeka nikualanki uan pejki ayokmo kuali timouikaj.

Masuko nojua kichijki kampeka nechpaleuis, yeka momaijtouayaya, kitemouayaya se keski textos uan teipa nechnextiliyaya. Eclesiastés 2:​22, 23, kichijki ma nimoyoliljui ipan tlen nijchiuayaya ipan nonemilis, nopaya kiijtoua: “¿Tlachke kitlani se tlakatl tlen nochi iteki ipan ni Tlaltipaktli tlen moisiuiltia kichiua uan ika tlen mosiauiltia miak? [...] Uan hasta tlayoua nojkia axkochi pampa moiljuia tlen iteki. Pero nochi ya nopa san tlapik eltok”. Ya nopa tlen na nijchiuayaya, mojmostla ika tonaya uan ika tlayoua nitepajtiyaya uan nopa amo kichiuayaya nelia ma niyolpaki.

Ipan julio 1975, kema nosiua ya yajtoya ipan nopa Kali kampa mosentiliaj Jehová itlajtoltemakauaj, na nojkia nijnejki nias, eliyaya se domingo ika ijnalok. Ya amo moiljuijtoya tlaj niaskia, uan nochi tlauel kuali nechselijkej. Ipan nopa tonali pejki nochipa nia tlanechikoli domingos, uan kema panok se metstli, se toikni pejki nechmachtia ika Biblia. Nosiua moatsonpoliuiltik kema panok eyi metstli ika kipaxalojtoyaj.

Pejki nijpatiita estli kej toTeotsij

Kema nimomachtijtiajki Biblia, nima nikitak nopaya kiijtoua Cristo itokilijkauaj moneki ‘amo ma kikuakaj estliʼ (Hechos 15:​28, 29; Génesis 9:⁠4). Na ya nikitstoya katli kintlaliliaj estli amo nelia kinpaleuia, yeka amo ouij nijmatki nijneltokas tlen toTeotsij kiijtoua. * Nimoiljuik: “Tlaj itstok toTeotsij uan ya nopa kiijtoua, uajka melauak tlen kiijtoua”.

Nojkia nijyekok tojuantij timokokouaj pampa Adán techpanoltilik tlajtlakoli (Romanos 5:12). Ipan nopa tonali, na nimomachtiyaya kenke maseualmej mokokouaj ika arteriosclerosis. Kema tiueuejtiaj, totlalo tetiya uan moololoua. Nopa kichiua ayokmo kuali ma tekiti toyolo, totsontekuich uan toriñones. Nikitak nopa pano pampa Adán techpanoltilik tlajtlakoli. Teipa, ayokmo tlauel nechpaktik nielis tepajtijketl pampa nikitak san Jehová uelis kichiuas ayokmo aka ma mokoko yon ma miki.

Ipan marzo 1976, kema panotoya chikome metstli ika pejtoya nimomachtia Biblia, ayokmo nimomachtik ipan universidad. Nimoiljuik ayokmo kema nitekitiskia kej tepajtijketl, maske kiampa nimoiljuiyaya, teipa pejki nitekiti ipan seyok hospital. Nimoatsonpoliuiltik ipan mayo 1976, uan nikitak tlauel niyolpakiskia tlaj nitlatekipanoskia kej precursor (nopa kiijtosneki senkistok nitlajtolmoyauaskia), kiampa pejki nitlatekipanoua ipan julio 1977.

Nikiniljuik sekinok kenijkatsa kiita toTeotsij estli

Ipan noviembre 1979, tiajkej titlatekipanotoj ipan se tlanechikoli tlen mokaua ipan altepetl Chiba, kampa amo itstoyaj miakej tlajtolmoyauanij. Nopaya pejki nitekiti ipan se hospital se keski tonali. Nopa achtoui tonali kema niajki nitekitito, nechyaualojkej miakej tepajtianij uan nechiljuijkej: “Tijmatij tieli se Jehová itlajtoltemajka. Xitechiljui, ¿tlake tijchiuas tlaj ualas se akajya katli moneki ma kitlalilikaj estli?”.

Nijchijki kampeka nijnextis nikintlepanita uan nikiniljuik nijchiuaskia tlen Biblia kiijtoua, nojkia nikiniljuik ueliskia nikinpajtis katli mokokouaj ika sekinok pajtli uan nijchiuaskia kampeka nikinpaleuis ma mochikauakaj. Nikamanaltik se hora iuaya nopa tepajtijketl katli kinyakanayaya katli tetekiyayaj. Teipa kiijtok: “Maske nijkuamachilia tlen tikijtoua, tlaj ualas se akajya katli kistos miak ieso, tojuantij tijpajtisej”. Nochi kiijtouayayaj nopa tepajtijketl nima kualaniyaya, maske kiampa kiijtouayayaj, kema timokamanaljuijkej pejki kuali timouikaj uan ya nochipa nechtlepanitak.

Tlen kichijki ma nijnexti tlaj nijpatiitayaya estli

Kema tiitstoyaj Chiba, tijmatkej ipan Ebina mochijchiuayaya se yankuik kali Betel tlen Japón. Nosiua uan na tiauiyayaj nopaya se tonali ipan se semana, pampa tijnekiyayaj tikitasej tlaj amo mokokouayayaj toikniuaj katli nopaya tekitiyayaj. Kema panok se keski metstli, techiljuijkej tlaj ueliskia mojmostla titlatekipanosej ipan Betel tlen Ebina, uan ipan marzo 1981 tiajkej tiitstotoj ipan se kali kampa nojkia itstoyaj kipano 500 toikniuaj katli tlapaleuiyayaj. Ika ijnalok nijpojpouayaya baños, uan ika tiotlak nikitayaya tlaj mokokouayayaj toikniuaj.

Ipan nopa tonali, pejki nijpajtia Ilma Iszlaub, ya eliyaya se misionera katli euayaya Australia, uan asiko Japón ipan 1949. Tosiuaikni kipixtoya leucemia, uan tepajtianij kiiljuijkej san itstoskia se keski metstli. Ilma amo kinejki ma kitlalilikaj estli uan kiijtok kinekiyaya itstos Betel pampa moiljuiyaya nechka mikiskia. Ipan nopa tonali, amo onkayaya pajtli tlen ueliskia kichiuas ma momiakili glóbulos rojos, kej nopa eritropoyetina, uan kemantika san kipiayaya eyi o naui gramos tlen hemoglobina (kinamikiyaya kipias 12-15), nijchijki kampeka kuali nijpajtis. Ya nochipa motemachik ipan toTeotsij iTlajtol. Mijki ipan enero 1988, kema panotoya chikome xiuitl.

Ipan ni xiuitl tlen panotok, monektok kintekisej miakej toikniuaj katli tlatekipanouaj Betel, uan tepajtianij amo kintlalilijkej estli. ¡Tlauel kuali tlen kichijkej! Kemantika nechiljuijtokej ma nia nikinitati kema kitekij se akajya, uan kemantika nikinpaleuia. Nikintlaskamatilia tepajtianij katli nojkia kipatiitaj estli kej tojuantij. Uan pampa nitekititok ininuaya, ueltok nikiniljuia tlen nijneltoka. Namanok se tlen inijuantij moatsonpoliuiltik.

Tlauel kinpaleuijtok tepajtianij pampa amo kitekiuiaj estli kema kintekij Jehová itlajtoltemakauaj, pampa nopa kichijtok ma kiitakaj kenijkatsa nojua kuali tepajtisej. Miakej kiitstokej kenijkatsa tlauel kinpaleuia katli amo kintlaliliaj estli kema kintekij, pampa nima mochikauaj uan amo motlaueltiliaj teipa.

Nojua nijyekoua sekinok tlamantli tlen toTeotsij

Nijchiua kampeka nikitas ika tlake sekinok tlamantli tepajtiaj ipan ni tonali, uan nojkia nijchiua kampeka nojua kuali nikixmatis Jehová, katli tlauel kuali tepajtia. Ya amo san kiita kej tinesij, nojkia kiita tlen eltok ipan toyolo (1 Samuel 16:⁠7). Nijchiua kampeka kiampa nikinitas katli nikinpajtia pampa nijneki kuali nikinpajtis, yeka amo san nimoiljuia ipan nopa kokolistli tlen kipiaj.

Ipan ni tonali nojua nitlatekipanoua Betel uan tlauel niyolpaki pampa ueli nikinpaleuia sekinok ma kiixmatikaj Jehová, uan nojkia nikinpaleuia ma kipatiitakaj estli kej Jehová kipatiita. Kema nimomaijtoua, nikiljuia Jehová ma kitlamilti nochi kokolistli uan mikilistli (ni kipanok Yasushi Aizawa).

[Tlatsintla kiijtoua]

^ Nopa amochtli Modern Blood Banking and Transfusion Practices (Kej kiajokuij uan tetlaliliaj estli ipan ni tonali), tlen kiijkuilok nopa tepajtijketl Denise M. Harmening, kiijtoua “katli ipa kintlalilijtoyaj estli, katli tlanemiltiaj o katli kinchiuilijkej se trasplante, uelis kintlanauis tlaj kintlalilisej estli tlen amo kinnamiki”. Nopa anticuerpos o tlen techpaleuia amo ma timokokokaj “amo nesi kema tepajtianij kiitaj tlaj uelis kitlalilisej estli se maseuali”. Nopa amochtli Dailey’s Notes on Blood (Tlen kiijkuilok Dailey tlen estli), kiijtoua: “Uelis se akajya mikis iglóbulos rojos [hemólisis] maske san kitlalilisej se kentsi estli [...] tlen amo kinamiki. Uan kema nopa maseuali ayokmo kuali tekiti iriñón, ayokmo ueli kejuak kipajpaka ieso, uan yeka kitlanauia ipan nochi itlakayo”.

^ Nopa Journal of Clinical Oncology, tlen kiski ipan agosto 1988, kiijtok: “Maseualmej katli kipiaj cáncer uan kintlaliliaj estli kema kintekij, tlauel amo kuali tlen uelis kinpanos teipa uan amo kej katli amo kintlaliliaj”.

^ Tlaj tijneki tijmatis sekinok tlamantli tlen Biblia tlamachtia tlen estli, xikita nopa pilamochtsi ¿Cómo puede salvarle la vida la sangre?, tlen kichijchijtokej Jehová itlajtoltemakauaj.

[Tlajtoli katli pankisa]

“Nikiniljuik ueliskia nikinpajtis katli mokokouaj ika sekinok pajtli uan nijchiuaskia kampeka nikinpaleuis ma mochikauakaj”

[Tlajtoli katli pankisa]

“Kiitstokej kenijkatsa tlauel kinpaleuia katli amo kintlaliliaj estli kema kintekij”

[Tlaixkopinkayotl]

Uejkapa: Nikixtoma se tlamachtili tlen Biblia.

Tlatsintla: Iuaya nosiua Masuko ipan ni tonali.