Kunanqa Diospa qhawarisqanta jinan yawartaqa qhawarini

Juj doctormi vidanmanta willawanchis

HOSPITALPIN juj juñunakuypi juj t’aqa doctorkunaman willasharqani juj tumorniyoq runata autopsiata ruwakusqanmanta imawan wañusqanmanta yachakunanpaq. Chay doctorkunamanmi nirqani: “Chay runaq riñonninmi manaña funcionapurqanñachu yawarta churasqankumanta chayrayku wañupun”, nispa.

Chayta niqtiymi chay doctorkunamanta jujnin profesorqa phiñasqa niwarqan: “¿Pantasqa yawartachu churarqayku nispachu nishanki?”, nispa. Chaymi nirqani: “Manan chaytachu nishani”, nispa. Jinan wañuqpa riñonninkuna dañasqa kasqanta fotokunapi qhawachispa nirqani: “Kaypin sut’ita rikukushan riñonninkuna dañasqa kasqanta, chayraykun riñonninqa manaña yawarta ch’uyanchayta atipurqanñachu”, nispa. a Chaymi chay nisqaywan llapallanku mancharikurqanku simiypas ch’akipuwarqan imaraqmi. Noqaqa manaraqmi unay tiempochu doctor karqani, chay doctor profesorña karqan chaypas manan manchakunaychu karqan.

Kaykuna pasawashaqtinqa manaraqmi Jehová Diospa testigonchu karqani. Noqaqa nacerqani 1943 watapin Sendai llaqtapi, chayqa kashan Japón nacionpa wichay ladonpin. Papay doctor kasqanraykun noqapas doctor kanaypaq estudiarqani. 1970 watapi iskay wataña estudiashaqtiymi Masuko sutiyoq sipaswan casarakurqani.

Onqoykunamanta astawan yachanaypaqmi estudiarqani

Estudioyta tukunaykaman esposay Masuko llank’anan karqan mantenekunaykupaq. Medicinata estudiashaspaymi cuerponchis imayna sumaq ruwasqa kasqanmanta admirakuq kani. Chaywanpas manan yuyaykurqanichu juj kamaq kasqanpi. Noqaqa piensarqani medicinata estudiaspa kusisqa kanaypaqmi. Chaymi doctorpaq estudiayta tukuspa patología nisqata astawan estudiarqani, chayqa imaraykus onqoykuna qallarin, imaraykus jap’isunki chaykunatan estudian.

Cáncer onqoywan wañuqkunata autopsiata ruwaspaymi iskayayta qallarirqani yawarta churachikuymanta. Cáncer onqoyniyoq pacientekunaq yawarninku nishuta lloqsiqtinmi anemia jap’in, chaymi quimioterapia nisqata ruwachikuqtinku astawan onqopunkuman. Chayraykun wakin doctorkuna ninku ama yawarta churachikunankupaq. Noqan ichaqa piensarqani yawarta churachikuspaqa cuerpopi cáncer onqoy astawan mirananta. Kunanmi yachanchis cáncer onqoyniyoq runakuna imaraykuchus debilitakusqankuta tumorninku rijurimusqanraykutaq onqosqa runaqa pisi tiempollata kausanman. b

Qallariypi willasqayqa 1975 watapin pasawarqan. Tapuwaq profesorqa yawarpi ima onqoykunan jap’ikun chaymantan yachallarqantaq. Chayraykuchá payqa phiñakurqan yawarta churasqankurayku chay runa wañupusqanmanta nisqaywanqa. Chaywanpas noqaqa willashallarqanin profesortaq manaña phiñakurqanñachu.

Manan onqoypas ni wañuypas kanqañachu

Chay tiempopin esposayta visitamurqan juj kuraq señora, payqa Jehová Diospa testigonmi karqan. Payqa esposaywan parlashaqtinkun Jehová sutita rimarqan. Chaymi esposayqa tapurqan: ¿Imataq Jehová nisqari?, nispa. Chay señorataq kutichirqan: “Diospa sutinmi”, nispa. (Esposay Bibliataña juch’uychanmantapacha leerqan chaypas manan tarirqanchu Diospa sutinta, Biblianpiqa Diospa sutinpa rantinpin “SEÑOR” nispalla nirqan.) ¡Chayraqmi yacharqan Dios sutiyoq kasqanta!

Esposayqa chay hermanawanmi Bibliata estudiayta qallarirqan. Juj kutinmi hospitalmanta una de la mañanata jina kutinpuqtiy, esposayqa may kusisqa niwarqan: “¡Bibliapin nishan manaña onqoykunapas ni wañuypas kanqañachu!”, nispa. Noqataq nirqani: “Chayqa sumaqpunichá kanman”, nispa. Chaymantataq niwarqan: “Paraisoqa ñan chayamunqaña, chhaynaqa amaña tiempoykita usuchiyñachu”, nispa. Noqataq chay niwasqanwan entienderqani manaña doctor kanaypaq niwashasqanta, chaymi phiñakurqani, chayraykun manaña kusisqachu kausarqayku.

Ichaqa esposayqa manan chaywanchu pisikallpayarqan aswanpas Diosmantan mañakullaqpuni, Bibliapitaq maskharqan yanapawananpaq jina textokunata chaymantataq qhawachiwaq. Juj texto qhawachiwasqanmi sonqoyman chayawarqan, chayqa Eclesiastés 2:22, 23 texton karqan: “¿Imatapunitaq runari tarin sinchi llank’asqanwan? ¿Imatan runa tarin kay pachapi llank’ayllaman qokusqanwan? [...][Manan tutakunapas] sonqonqa tiyaykunchu. Llapa chaykunapas yanqan”, nispa. Chaytapunin noqaqa ruwasharqani tuta p’unchaymi doctor jina llank’anallayman qokurqani manataqmi cheqaq kusikuyniyqa karqanchu.

1975 watapin julio killapi, domingo tutamantan esposay Jehová Diospa testigonkunaq juñunakunanku wasiman rirqan, lloqsirusqan qhepallamanmi noqapas qonqaylla riyta munarqani. Chaymi payqa anchatan admirakurqan rikuwaspa, chay juñunakuypin llapankupas sumaqta chaskiwarqanku. Chay p’unchaymantapachan domingokunataqa riqpuni kani juñunakuyninkuman, juj killa qhepamantaq juj hermanowan Bibliata estudiayta qallarirqani. Esposayqa bautizakapurqan Bibliata estudiayta qallarisqanmanta kinsa killa qhepallamanmi.

Yawarmanta Bibliaq nisqantaqa allinpaqmi qhawarirqani

Bibliata estudiaspan yacharqani ‘ama yawarwan imatapas ruwakunanta’ (Hechos 15:28, 29; Génesis 9:4). Ñataq iskayasharqaniña yawarta churachikuymanta chayqa, facil-llatan yawarmanta Bibliaq nisqantaqa kasukurqani. c Yuyaykurqanin: “Kantaq juj kamaqninchis, paytaq chayta niwanchis chayqa, chhaynaqa allinpunichá chay niwasqanchisqa”, nispa.

Chaymantapas Bibliapin yacharqani Adanpa juchallikusqanrayku onqoypas wañuypas rijurisqanmanta (Romanos 5:12). Chay tiempopiqa arteriosclerosis nisqa onqoymantan estudiasharqani. Machuyapuqtinchismi venanchiskuna chuchuyapun ñañuyapun ima, chay jawan sonqomanta, ñosqonmanta, riñonkunamanta ima onqoykuna jap’iwanchis. Chaykunata estudiaspan repararqani Adanpa juchallikusqan jawa onqoykuna rijurimusqanqa cheqaqpuni kasqanta. Chaymantapachan manaña doctor kaypi nishutachu interesakurqani, Jehová Dioslla onqoytapas wañuytapas chinkachinanta yachaspay.

1976 watapi, marzo killapin Bibliata estudiayta qallarisqaymanta qanchis killa pasasqan qhepamanmi saqepurqani universidadpi estudiasqayta. Manchakurqanin doctor jina manaña llank’anata tarinaypaq, ichaqa juj hospitalpin llank’anata tarirqani. 1976 watapi mayo killapin bautizakurqani chay qhepamanmi cuentata qokurqani tukuy tiempoywan Diosmanta willay aswan allin kausayniypi kasqanta, chaymi 1977 watapi julio killapi tukuy tiempoywan Diosmanta willayta qallarirqani.

Yawarmanta Bibliaq nisqantan defiendeni

1979 watapi noviembre killapin astakurqayku juj congregacionman chayqa tarikun prefectura de chiba nisqapin, chaypiqa pisillan karqan Diosmanta willaqkunaqa. Chaypin tarirqani llank’anata juj hospitalpi pisi horaskunallata llank’anaypaq. Llank’anayta qallarisqay p’unchaypin juj ta’qa doctorkuna muyuriqniypi sayaykuspa tapuwarqanku: “Jehová Diospa testigontaq kanki chayqa, ¿imatataq ruwanki juj onqosqa runa yawar churanata necesitaqtinri?”, nispa.

Sumaqllatan paykunaman kutichirqani yawarmanta Bibliaq nisqanta kasukunay kasqanta, chaymantapas nirqanin yawarpa rantinpi juj tratamientokuna kasqanta, jinaspapas nillarqanitaqmi: “Tukuy atisqaytan ruwasaq onqosqakunata yanapanaypaq”, nispa. Juj hora rimasqayku qhepamanmi operaq doctorkunaq jefen niwarqan: “Chhaynaqa, sichus ima accidentepipas askha yawarta usuchiq runata apamunqaku chayqa, noqaykun chay runata atiendesaqku”, nispa. Paytaqa reqsiqku mana entiendekuq runata jinan, ichaqa chay parlasqaykumantapachan allinta apanakurqayku, respetaqpunitaqmi imapichus creesqayta.

Diospa kamachikusqanman jina yawarta qhawarinaypaqmi kallpachakuni

Chiba llaqtapi Jehová Diosta servishaqtiykun, Ebina llaqtapi Japón nacionpi Jehová Diospa testigonkunaq central oficinanta ruwasharqanku. Chaymanmi esposaywan riq kayku semanapi juj kutita chaypi llank’aq hermanokunata doctor jina atiendenaykupaq. Killakunaq pasasqanman jinan ichaqa invitawarqanku tukuy tiempoykuwan chaypi llank’anaykupaq, 1981 watapitaq marzo killapi astakurqayku maypichus construccionpi yanapakuqkunaq tiyasqankuman, chaypitaqmi 500 más hermanokuna tiyarqanku. Tutamantanmi bañokunata limpiaq kani tardenkunataq doctor jina atiendeq kani.

1949 watapi Ilma Iszlaub sutiyoq hermananchismi Australia nacionmanta misionera jina japón nacionman jamusqa. Paymi leucemia onqoyniyoq karqan chaymi doctorkuna nirqanku pisi killakunallata kausananpaq. Payqa manan munarqanchu astawan kausananrayku yawarta churachikuyta, aswanmi wañupunankama Betel wasipi kayta munarqan. Hermanaq yawarninpin hemoglobina nisqa nishuta bajaq, normalqa 12-15 gramosmi kanan, chay tiempopiqa manaraqmi karqanchu eritropoyetina nisqa medicamento chaywanpas kallpachakurqanin allinta payta atiendenaypaq. Hermananchis Ilmaqa qanchis watatawanraqmi kausarqan, payqa wañukapunankaman tukuy sonqonwan Jehová Diospi confiarqan, 1988 watapitaq enero killapi wañukapurqan.

Watakunaq pasasqanwanmi Japón sucursalpi llank’aqkunamanta askha mana yawarllawan operachikurqanku, chay operacionkunatan ruwarqanku sucursalpa qayllanpi kaq hospitalkunapi llank’aq doctorkuna, chayqa kusikunapaqmi karqan. Sapa kutillanmi chay doctorkuna invitawaqku operasqankuta qhawanaypaq mayninpitaq yanapakuq kani. Maytan chay doctorkunata agradecekuni mana yawarllawan operasqankumanta. Paykunawan kuska llank’asqayraykun Jehová Diospi iñisqaymanta willaq kani. Chaymi paykunamanta jujnin doctorpas bautizakapurqan Jehová Diospa testigon kananpaq.

Mana yawarllawan Jehová Diospa testigonkunata operasqankuqa yanaparqanmi juj doctorkunatapas chhaynata operanankupaq. Chaymanta estudiaqkunaq nisqankuman jinan mana yawarllawan operachikuqkunas ratulla qhaliyapunku.

Aswan allin doctormantan yachashallanipuni

Chayllaraq doctorkunapaq lloqsimuq mosoq yachachikuykunamantan yachashallani, Jehová Diosmantan astawanqa yachashani paymi aswan allin doctorqa. Payqa manan jawallanchistachu qhawawanchis aswanpas imayna sonqonchis ukhupi kasqanchistawanmi qhawan (1 Samuel 16:7). Noqapas Jehová Dios jinan onqosqa runakunata qhawariyta munani chayman jina allinta yanapanaypaq.

Kunankaman Betel wasipi yanapakushani, runakunaman Jehová Diosmanta willaypas anchatan kusichiwan imaynatas pay yawarta qhawarin chaymanta willay ima. Sapa kutillanmi Jehová Diosmanta mañakuni llapa onqoykunata wañuytapas chinkachinanpaq. Chaytan willakun Yasushi Aizawa.

[Footnotes]

[Blurb on page 14]

“Nirqanin yawarpa rantinpi juj tratamientokuna kasqanta, jinaspapas nillarqanitaqmi: Tukuy atisqaytan ruwasaq onqosqakunata yanapanaypaq, nispa”

[Blurb on page 15]

“Mana yawarllawan operachikuqkunas ratulla qhaliyapunku”

[Blurb on page 15]

Wichaypi: Bibliamanta yachachishani

Paña ladopi: kunan tiempopi Masuko esposaywan