Yang pafundinau anch yidiamu

Nitiya Chitongijok cha Nzamb Piur pa Mash

Nitiya Chitongijok cha Nzamb Piur pa Mash

Nitiya Chitongijok cha Nzamb Piur pa Mash

DOKTER UMWING ULEJEN RUSANGU REND

NADING mu kapalakany ka kusadin yikumangan ku opital, nikat kuyirumburil amingang akwau yom najingunina kupwa kwa kushinshikin mujimbu wa muntu umwing wafa. Muyej wafa mulong wa kanser ni nayileja anch: “Tukutwish kulond anch chom chasalang anch muyej winou afa chid mulong mash mavud mamutekangau masalang anch ma globules rouges malika kusal nawamp ni chawiy chamujipang.”

Profeser umwing watumbuka ni wangakula kwa ujim anch: “Mwamu ukimbin kulond anch twamutekang mash mayimp?” Namwakula anch: “Kimwauyap nikimbina kulond.” Nayileja yipich yimwing ya yikunku ya makund ma muyej winou ni nalonda anch: “Tumen mu makund mend mud ma globules rouges mavud ni tukutwish kulond anch chinech chawiy chasalang anch makund malika kusal.” a Ajimana nakash, niyam mukan mwanwuma. Ap anch nading kwam nsand dokter chad ndiy wading profeser, nama anch nikutwishap kuswimp yom nalondang kal.

Chisu chasadika yom yiney, nading kandikal nikala Kaman wa Yehova. Navadika mu muvu wa 1943 mu Sendai, musumb udia kwiyand kwa ngand ya Japon. Mulong tatuku wading dokter, niyam nakwata mupak wa kwilej umwingang. Mu muvu wa 1970, pinading mu muvu wa kaad ku shikol ya umwingang, natijana ni changadim utazukinau anch Masuko.

Nasambisha Kwilej Mayej

Masuko wasalang mudimu mulong wa kupat nfalang ja kutukwash nich chisu nading ku shikol. Nading nikatin nakash umwingang. Nashimokang ni kubaz nakash pa kuman mutapu wasalau mujimbu wa muntu! Ap mwamu, nitiyijangap anch kuding Sakatang. Natongang anch kukimbijol yom ya chimwingang kukutwish kwinkwash kwikal ni musangar mu mwom. Chawiy kupwa kwa kwikal dokter, nadandamena kwilej umwingang mu diyiy dia mayej, kwawiy kulond anch dilejan dikata kushinshikin yijingidij ya mayej, yom yikata kuletish mayej ni ubaj wa mayej.

Chisu nashinshikinang mijimbu ya antu afangang mulong wa kanser, nasambisha kwidjidjek anch kuyitek antu mash kwadingap kamu kwa ukwash. Ayej akweta kamu kanser nakash akutwish kupwa mash ni kuziy nakash. Ni mutapu ukatau kusadin mulong wa kuyok kanser ukat kusal anch mash mayikepa nakash, chawiy adokter akat kwit anch ayiteka mash. Chawiy, nasambisha kwidjidjek anch kuyitek mash kukat kusal anch kanser adandamena nakash. Chikalap nchik mwamu, nlel amingang ij anch ang muntu ukweta kanser amutek mash, chinech chikat kusal anch aziya nakash, chikat kusal anch kanser achirikina kand ni chikat kusal anch muyej alika kuyerik. b

Mu muvu wa 1975, mwawiy mwasadika yom nalondang kwinsambishin. Profeser wading umwokina muyej winawa wileja nakash yom ya mash. Chawiy chishimokishenap kuman anch wajimana nakash pateshay nikat kulond anch kumutek muyej winou mash kwawiy kwamujipang! Pakwez, nadandamena kuyilej yom najingunina, ni wasambisha kudut pakemp pakemp.

Kukwikalap Mayej ap Rufu

Chawiy kamu chisu chinacha chezau kumutal mukajam kud mband umwing ipal wading Kaman wa Yehova. Chisu chading chilondinay, wasadila dizu “Yehova” ni mukajam wamwipula anch diading dirumburikin ik. Mband winou wamwakula anch: “Yehova diawiy dijin dia Nzamb wakin.” Kudiosh ku wanikanch wend Masuko watangang Bibil, pakwez mu Bibil wend dijin dia Nzamb ading adiswinkeshin kal nich dizu “NSALEJ.” Wijika chad anch Nzamb wading muntu ukweta dijin!

Kapamp kamwing Masuko wasambisha kwilej Bibil ni ipal winou. Pinadiokala ku opital mulong wa kwez ku chikumbu uchuku nakash, mukajam wanleja nich musangar anch: “Mu Bibil afundin anch mayej ni rufu yikwikalapaku kand!” Namwakula anch: “Chid kamu chom chiwamp nakash!” Wadandamena ni kulond anch: “Mulong ngand yisu yid kamu piswimp ap, nikatinap anch ushadisha chisu chey.” Natonga anch wading ukimbin anch nilikap kwikal dokter, chawiy najimana nakash ni twovijanap nawamp mu uruw.

Pakwez mukajam kaziyap. Wamulembila Nzamb chakwel amukwasha kutan maverse makwimpukuna ni wanlejam. Mazu madia mu Mulej 2:22, 23 mampukuna nakash ku muchim: “Ov, muntu ukutanamu ik ku mudimu wend wawonsu, ni ku kwiswidiosh kwa muchim wend ku mudimu usadilay pa mangand? . . . Ap uchuku kakutwishap kwiswedish. Yawonsu yidi kwau yamwamu.” Mazu minam mading kamu mantadin am—nading nipanin nakash mu yom ya chimwingang uchuku ni muten pakad kutaninamu kamu.

Diarubing dimwing pamanch, Ngond wa 7, 1975, payay mukajam ku Chot cha Want cha Atuman a Yehova, kapamp kamwing nakwata mupak wa kumulondul. Mukajam washimoka nakash kwiman kwinakwa ni Atuman angaka nawamp nakash. Kudiosh kamu dichuku dinidia, nasambisha kuya ku yikumangan Diarubing diawonsu. Kupwa kwa ngond umwing, Kaman umwing wasambisha kwilej Bibil niyam. Angond asatu kupwa kwa mukajam kwitiy kwilej nau Atuman a Yehova, amubatisha.

Nitiya Chitongijok cha Nzamb Piur pa Mash

Pakad kulab nileja anch Bibil uyilejin in Kristu ‘kwipuk mash.’ (Midimu 15:28, 29; Disambishil 9:4) Mulong pakur nading nidjidjekin anch kutekan mash kukatap kamu kwau kuyikwash ayej, chanswapela kwitiy chitongijok cha Nzamb piur pa mash. c Natonga anch: ‘Anch kuding Sakatang ni yiney yawiy yilondinay, kwakulond anch uyingin nich.’

Nileja kand anch tukat kuyel ni kufa mulong wa chitil chasalay Adam. (Rom 5:12) Pa chisu chinicha, nading nikat kukimbijol piur pa mayej makata kusal anch mijir ya mash yinanapa. Anch twananap, mijir yetu yikat kukasikan nakash ni kukep, ni chinech chikat kuletish mayej mud mayej ma rudung, mayej ma mijir ya wong ni ma makund. Chawiy choviken kulond anch mayej madiokil ku kuburen kuwanyin twaswana. Chikwau kand, mushiku unadinga nich mulong wa yom ya chimwingang wakepa. Ching kwend Yehova Nzamb ndiy ukutwisha kudiosh mayej ni rufu!

Mwi Ngond wa 3,1976, angond sambwad kupwa kwa kusambish kwilej Bibil, nalikap kukimbijol yom nading nikimbijodina ku iniversite wa opital. Nova wom anch nikutwishap kand kuman mudimu, pakwez namana mudimu ku opital mukwau. Ambatisha mwi Ngond wa 5, 1976. Nakwata mupak anch mutapu uwamp nakash wa kusadin mwom wam ud wa kwikal mwin kulejan wa chisu chawonsu utazukinau anch chibol, chawiy nasambisha mudimu wa uchibol mwi Ngond wa 7, 1977.

Kulondin Chitongijok cha Nzamb piur pa Mash

Mwi Ngond wa 11, 1979, am ni Masuko twakwata mupak wa kushemunikin mu chikumangen cha Chiba mwadinga maswir ma in kulejan. Namana mudimu ku opital umwing kunasalang mu chisu kanang. Dichuku dia kusambish naya ku mudimu, adokter avud adia in kubarilan anyingumuka. Angipula anch: “Mulong ey ud Kaman wa Yehova, anch kwez muyej ukweta kuswir kwa kumutek mash, yom ik ukusala?”

Nayirumburila kwa kalimish anch nikulondul yom yilondinay Nzamb piur pa mash. Nayileja anch kud mitapu yikwau ya kwok yakad kwit kutek mash ni anch nikusal yawonsu nikutwisha mulong wa kuyikwash ayej. Kupwa kwa kwisamb mu saa umwing, ntakel wa adokter in kubarilan walonda anch: “Natesh kal. Pakwez anch kwez muyej washadishang kal mash nakash, etu ayinetu tukumok.” Antu avud ading ij anch dokter winou uding muntu mukash nakash, pakwez kupwa kwa kwisamb twikala nend mu urund uwamp, ni walimishang yitiyij yam.

Kulimish Chitongijok cha Nzamb Piur pa Mash pa Chisu Chikash

Pitwading tusadidina mu Chiba, ading akat kutung mabiro masu ma mutiy wa Atuman a Yehova mu Japon, mu musumb wa Ebina. Am ni mukajam twayangang kwinakwa kapamp kamwing pa rubing mulong wa kuyok Atuman amwing in kwipan ezang kukwash ku Betel. Kupwa kwa angond akemp, atutazuka mulong wa kusal chisu chawonsu ku Betel wa Ebina. Chawiy, mwi Ngond wa 3,1981 twasambisha kushakam mu yikumbu mwading mushichau in kwipan akwau 500 ni kusut. Pamanch, nakwashang kurijek mu jindond ja kwowil, mu misalany yidia pa ndond ya kutungin ni urel nokang ayej.

Muyej umwing noka wading Ilma Iszlaub, wadiokala mu Ostrali mulong wa kwez mu Japon mud mishoner mu muvu wa 1949. Wading ni mayej mamwing ma mash matazukinau anch leucémie ni adokter amuleja anch kwamushal kal kwau angond akemp chakwel afa. Ilma walika kumutek mash chakwel adandamena kwikal mwom ni watonda kushal ku Betel djat ni pakufilay. Pa chisu chinacha, kwadingap mwon yikata kuvudish ma globules rouges, mud ma érythropoïétine. Chawiy, yisu yimwing mash mend makepang nakash ni mashikang mu agram 3 ap 4! (Yisu yivud muntu ukweting agram 12 kushik ku 15 a mash.) Pakwez nasala yawonsu natwisha mulong wa kumwok. Ilma wadandamena kumekesh ritiy rikash nakash mu Dizu dia Nzamb djat ni pafilay mwi Ngond wa 1, 1988—kupwa kwa mivu sambwad kudiosh kwamulejinau kud adokter anch kwamushal kal kwau angond akemp!

Mu kusut kwa mivu, in kwipan avud a ku Betel wa mu Japon ading akwet kuswir kwa kuyibaril. Tuyijikitishin adokter a ku ma opital ma piswimp asala usu wa kuyibaril pakad kuyitek mash. Yisu yivud antazukang mu kapalikany ka kubaril mulong wa kuman mutapu usadikina yom ni yisu yikwau niyam nayikwashang kubarilan. Niyijikitishin adokter inay amekesha kalimish mulong wa chitongijok cha Atuman a Yehova piur pa mash. Kusal nau pamwing kwanginkisha mitapu yivud ya kuyilej yitiyij yam. Machuku ma kwinyim am, dokter umwing amubatishin ni wikadin Kaman wa Yehova.

Cha musangar, usu wasadinau adokter mulong wa kuyok Atuman a Yehova pakad mash wakwashin kulet yibudikin yiwamp ya chimwingang. Uman umekeshin anch kud yibudikin yivud yiwamp anch ayibaril ayej pakad kuyitek mash. Kukimbijol kumekeshin anch ayej akat kuyerik swa ni kakatap kwikal nich milong yikash kupwa kwa kuyibaril.

Nidandamedin Kwilej Piur pa Mwingang Mujim Nakash

Nikat kusal usu wa kwijik yom ya katat piur pa chimwingang. Pakwez nikat kudandamen kand kwilej piur pa Yehova, udia Mwingang mujim nakash. Kakatap kwend kutuman mutapu tumekena ku mes, pakwez ukat kutushinshikin kamu mujimbu wa kabuj. (1 Samwel 16:7) Mulong nid dokter, nikat kusal usu wa kumubangin kamu muyej wam, kadiap kwau ching kushinshikin pa mayej mend. Chinech chikat kwinkwash kumwok nawamp.

Ni katat nichid ku Betel, ni nidandamedin kuyikwash antu akwau kumwijik Yehova, ni ijika chitongijok chend piur pa mash—ni chinech chikat kwinletin musangar nakash. Nikat kulembil anch Mwingang Mujim Nakash, Yehova Nzamb, adiosha piswimp ap mayej mawonsu ni rufu.—Arilondin kud Yasushi Aizawa.

[Mazu ma kwinshin]

a Kukwatijan ni buku Les banques de sang modernes et la pratiques transfusionnelle (mu Anglais) wafundau kud Denise Harmening, “muyej ukweta madikaj, watekinawap kal mash ap chid cha mujimbu” ukutwish kwikal ni “milong yikash ya ukash wa mujimbu anch amutek mash ni ma globules rouges mend makutwish kuyip.” Mu yishiken mud yiney, yipim ya mash yikatau kusal kurutu kwa kumutek muyej mash “yikatap kumekesh anch kukutwish kwikal ubaj kanang.” Kukwatijan ni buku Notes de Dailey sur le sang (mu Anglais) ma globules rouges ma mash “makutwish kuyip anch amutek muntu mash makad kukwatijan . . . ni mash mend. Anch makund malik kusal, makutwishap kand kowish mash ni chikat kusal anch muyej afa kwend pakemp pakemp.”

b Mulong wa kwijik yom yivud piur pa yom yifundishinay Bibil piur pa mash, tal broshir Comment le sang peut-il vous sauver la vie ? wabudishau kud Atuman a Yehova.

c Gazet Journal of Clinical Oncology, wa Ngond wa 8, 1988, walonda anch: “Ayej a kanser akatau kulik kutek mash kurutu kwa kuyibaril, akat kupand ni kuyerik swa kusutamu ayej akatau kutek mash kurutu kwa kuyibaril.”

[Yidia pa paj]

“Nayileja anch kud mitapu yikwau ya kwok yakad kwit kutek mash ni anch nikusal yawonsu nikutwisha mulong wa kuyikwash ayej”

[Yidia pa paj]

“Uman umekeshin anch kud yibudikin yivud yiwamp anch ayibaril ayej pakad kuyitek mash”

[Chipich chidia pa paj]

Kwiur: Nikat kusal diskur

Ku chikas cha katatuku : Nid ni mukajam Masuko