Eaha to roto?

Ua farii au i te manaˈo o te Atua no nia i te toto

Ua farii au i te manaˈo o te Atua no nia i te toto

Ua farii au i te manaˈo o te Atua no nia i te toto

Te faatia ra te hoê taote i to ˈna aamu

TEI roto vau i te hoê piha rahi i te fare maˈi, te faataa ra vau i te faahopearaa o te tâpûraa hiˈopoa i nia i te hoê tino pohe i mua i te hoê pǔpǔ taote. Ua pohe teie taata i te maˈi mariri ai taata, ua parau vau: “E nehenehe tatou e faaoti, te tumu matamua i pohe ai teie taata, o te pâmu-rahi-raa-hia te toto, tei faaiti mai te toropuru ura a ino atu ai te mape.”

Ua tia mai te hoê taote e ua tuô ma te riri: “Te parau mai ra oe ua hape te toto ta matou i pâmu?” Pahono atura vau: “E ere tera ta ˈu e hinaaro ra e parau.” Ua faaite au i te tahi mau hohoˈa o te mape o te taata tei pohe, ua parau faahou atura vau: “Mai ta tatou e nehenehe e ite, aita faahou e toropuru ura i roto i te mape, no reira te mape i ino ai.” * Ua riri roa ratou, e ua oti roa vau. Noa ˈtu e taote apî au e e orometua oia, eita vau e taui i to ˈu manaˈo.

A tupu ai teie aimârôraa, e ere au ei Ite no Iehova. Ua fanauhia vau i Sendai i 1943, te hoê oire i te pae apatoerau no Tapone. E no te mea e taote maimi i te parau no te mau maˈi e e taote no te feruriraa to ˈu papa, ua faaoti au e faaineine ia ˈu no te riro mai ei taote. I te pitiraa o te matahiti o ta ˈu faaineineraa i 1970, ua faaipoipo vau ia Mazuko.

Faaôraa i roto i te maimiraa i te parau no te mau maˈi

Ua rave Mazuko i te ohipa na mâua a faaoti ai au i ta ˈu haapiiraa. Mea au roa na ˈu ta ˈu e haapii ra. Ua faahiahia vau i te iteraa mea nafea te tino taata i te hamaniraahia! Noa ˈtura, aita vau i manaˈo aˈenei te vai ra te hoê Poiete. No ˈu na te mau maimiraa rapaauraa e faaite mai te auraa o to ˈu oraraa. I muri mai i to ˈu riroraa mai ei taote, ua tamau vau i te haapii i te mau maimiraa i te parau no te mau maˈi no nia atoa i te mau tapao, te tumu e tupu ai tera mau maˈi.

A rave ai au i te tâpûraa hiˈopoa i nia i te mau tino pohe e mariri ai taata to ratou ua haamata vau i te feaa i te manuïaraa o te pâmuraa toto. Te mau taata ua faarahi roa te maˈi mariri ai taata ua anemiahia ratou no te mea ua tahae rahi te toto. No te mea e faarahi te chimiothérapie i te anemia i faaoti ai te mau taote e pâmu i te toto. Ua manaˈo râ vau na te pâmuraa toto e haaparare i te maˈi mariri ai taata. Tera râ, ua itehia i teie mahana e patoi te mau taoˈa paruru tino i te pâmuraa toto o te nehenehe e faatupu faahou mai i te maˈi mariri ai taata, e aita ïa e ravea faahou no te feia e maˈi mariri ai taata to ratou. *

I te matahiti 1975, ua farerei au i te tupuraa i faahitihia i te omuaraa. Te taote i haapao i tera tuhaa e taote aravihi ïa i te pae o te toto. E ere i te mea maere i to ˈna ririraa a faaroo ai oia i to ˈu parauraa i te tumu i pohe ai tera taata, o te pâmuraa toto ïa! Ua tamau vau i ta ˈu vauvauraa parau e ua mǎrû mai oia.

E ore roa te maˈi e te pohe

I tera taime ua farii ta ˈu vahine i te hoê vahine paari ei Ite no Iehova o ˈna. Ua faahiti o ˈna te parau “Iehova” i roto i ta ˈna vauvauraa manaˈo e ua ani ta ˈu vahine eaha te auraa. Ua pahono mai oia: “O Iehova te iˈoa o te Atua mau.” Ua taio o Mazuko i te Bibilia i to ˈna nainairaa, i roto râ i ta ˈna Bibilia ua monohia te iˈoa o te Atua ei “FATU.” I teie nei, mea mau te Atua no ˈna e e iˈoa to ˈna!

Ua haamata oioi Mazuko i te haapii i te Bibilia e tera tuahine paari. I to ˈu hoˈiraa mai na te fare maˈi i te hora 1 i te poipoi, ua oaoa ta ˈu vahine i te parau mai: “Ua papaihia i roto te Bibilia e ore roa te maˈi e te pohe!” Pahono atura vau: “Mea faahiahia roa!” Ua parau faahou oia: “I te mea te faatata mai ra te ao apî, aita vau e hinaaro ia haamâuˈa oe i to oe taime.” Ua manaˈo vau e te hinaaro ra o ˈna ia vaiiho vau i to ˈu tiaraa taote, ua riri roa vau e ua haamata to mâua faaipoiporaa i te fifi.

Aita râ te reira i tapea i ta ˈu vahine. Ua pure o ˈna i te Atua no te tauturu, e ua imi te mau irava e ua faaite mai ia ˈu. Ua putapû roa to ˈu aau i ta te Koheleta 2:22, 23 e parau ra: “Eaha mau na te apî no te hoê taata ta ˈna mau ohipa rohirohi atoa e to ˈna onoono e rave i te ohipa rohirohi i raro aˈe i te mahana? I te roaraa . . . o to ˈna mau mahana atoa, e mauiui e te oto te noaa mai i ta ˈna ohipa, e i te po atoa eita to ˈna aau e faafaaea. Mea faufaa ore atoa te reira.” Ua tano maitai teie irava no ˈu, te haa rahi nei au i te po e te ao ma te ore e ite i te oaoa mau.

I te hoê Tapati i te poipoi i Tiurai 1975, a haere ai ta ˈu vahine i te putuputuraa a te mau Ite no Iehova, ua hinaaro vau e haere atoa. Ua maere roa ta ˈu vahine i te iteraa mai ia ˈu, ua farii-popo-hia vau e te mau Ite no Iehova. Mai reira mai, e apiti au i te putuputuraa i te mau Tapati atoa. Hoê avaˈe i muri iho, ua haamata vau e haapii i te Bibilia e te hoê Ite no Iehova. Toru avaˈe i muri aˈe, a farerei ai ta ˈu vahine no te taime matamua i te mau Ite no Iehova, ua bapetizohia o ˈna.

Fariiraa i te manaˈo o te Atua i nia i te toto

Ua haapii oioi au e te faaue ra te Bibilia i te mau Kerisetiano ia ‘haapae i te toto.’ (Ohipa 15:28, 29; Genese 9:4) Noa ˈtu aita vau e tiaturi ra e haamaitai mai te mau pâmuraa toto, e ere i te mea fifi no ˈu ia farii i te manaˈo o te Atua no nia i te toto. * Ua manaˈo vau: ‘Mai te peu te vai ra te hoê Poiete e te faaue ra o ˈna ia na reira, e tumu ïa.’

Ua haapii atoa vau te tumu o te maˈi e te pohe, no te hara ta Adamu i rave. (Roma 5:12) I tera tau, ua haapii atoa vau no nia i te artériosclérose. Ia ruhiruhia mai tatou e paari e e vîhia te uaua, a faatupu atu ai i te maˈi mafatu, te maˈi i roto i te roro e i roto i te mape. Te tumu, no to tatou ïa tiaraa taata tia ore tei tutuuhia mai. I muri aˈe i te reira ua iti mai to ˈu anaanatae no te pae rapaauraa. O te Atua ra o Iehova anaˈe te nehenehe e faaore i te maˈi e te pohe!

I Mati 1976 e hitu avaˈe i muri aˈe i to ˈu haapiiraa i te Bibilia, ua faaea vau i ta ˈu haapiiraa teitei. Ua mǎtaˈu vau eita ta ˈu e nehenehe e ohipa faahou ei taote, ua noaa mai râ ta ˈu ohipa i te tahi atu fare maˈi. Ua bapetizohia vau i Me 1976. O te taviniraa ei taata poro taime taatoa aore ra ei pionie, teie ïa te faaotiraa maitai roa ˈˈe ta ˈu i rave no te faaohipa i to ˈu oraraa, e o ta ˈu ïa i rave i Tiurai 1977.

Patururaa i te manaˈo o te Atua no nia i te toto

I Novema 1979 ua haere mâua Mazuko i te tahi atu amuiraa i Chiba. E hinaaro-rahi-hia ra te feia poro. Ua itehia mai ia ˈu i te hoê ohipa afa mahana i roto i te hoê fare maˈi. I te mahana matamua o ta ˈu ohipa, tapiri mai ra te hoê taote tâpû ia ˈu. Ua onoono mai ratou ma te parau mai: “E Ite no Iehova oe, eaha ta oe e rave ia titauhia te pâmuraa toto i te hoê taata maˈi?”

Ua faataa ˈtu vau ma te faatura e te pee nei au i ta te Atua i parau no nia i te toto. Ua faataa atoa ˈtu vau e te vai ra te tahi atu mau ravea ma te ore e faaohipa i te toto e e hinaaro vau i te mea maitai no te tauturu i ta ˈu taata maˈi. Hoê hora i muri aˈe i te aparauraa, pahono mai nei te raatira o te mau taote tâpû: “Te taa ra ia ˈu. Mai te peu ra ia tahae rahi ra te toto o te hoê taata maˈi, na matou ïa e haapao.” Ua matauhia e mea etaeta roa teie raatira o te mau taote tâpû, tera râ i muri aˈe i tera aparauraa ua maitai mai to mâua auhoaraa e ua faatura o ˈna i ta ˈu mau tiaturiraa.

Tamataraahia te faatura no nia i te toto

A tavini ai mâua i Chiba, te patuhia ra te hoê Betela apî a te mau Ite no Iehova i Tapone i Ebina. E haere mâua ta ˈu vahine hoê taime i te hebedoma no te rapaau i te mau rima tauturu i ǒ. Tau avaˈe i muri iho ua titau-manihini-hia mâua no te tavini ma te taime taatoa i te Betela i Ebina. I Mati 1981 ua faaea mâua no te hoê taime poto i roto i te mau nohoraa e vai ra pae hanere rima tauturu. I te poipoi e tauturu vau no te tamâ i te mau vahi haumitiraa e i te avatea e hiˈopoa vau i tei maˈihia.

Hoê o ta ˈu taata maˈi o Ilma Iszlaub te iˈoa, o te haere mai i Tapone nei mai Auteralia mai ei mitionare i 1949. E maˈi mariri ai toto to ˈna e ua parau te mau taote, tau avaˈe noa e toe ra no ˈna. Ua patoi oia i te pâmuraa toto no te faaroa ˈtu â i to ˈna ora e ua faaoti oia i te faaea i te Betela tae noa ˈtu i to ˈna poheraa. I tera tau aita â e raau no te faarahi i te toropuru ura mai te érythropoïétine, ua topa ïa to ˈna toropuru ura i nia 3 aore ra e 4 garama! Te tanoraa mau te roto ïa i te 12 e te 15. Ua rave au i tei maraa ia ˈu no te rapaau ia ˈna. Ua tamau noa o Ilma i te faaite i te faaroo aueue ore no te parau a te Atua tae roa ˈtu i to ˈna poheraa i Tenuare 1988, hitu matahiti i muri iho!

I te roaraa o te matahiti e rave rahi rima tauturu no te amaa a te mau Ite no Iehova i Tapone o te titauhia ia tâpûhia ratou. No te maitai ta ratou i rave ua turu maite te mau taote o tera vahi ma te ore e faaohipa i te toto i roto i te tâpûraa. Titau-pinepine-hia vau ei taata mataitai noa i roto i te piha tâpûraa, e te tahi taime e apiti atu vau i te tâpûraa. Te mauruuru nei au i teie mau taote tei faatura te tiaraa o te mau Ite no Iehova no nia i te toto. Ua nehenehe au, ma te ohipa e o ratou e faaite atu i ta ˈu mau tiaturiraa. Aita i maoro ua riro mai hoê o te mau taote ei Ite no Iehova.

Eita e ore te mau tutavaraa ta te mau taote i rave no te rapaau i te mau Ite no Iehova ua faufaahia te nuuraa o te ohipa rapaauraa. Ua faaite papu te tâpûraa ma te ore te faaohipa i te toto i to ˈna manuïaraa. Te faaite ra te mau maimiraa e i muri mai i te hoê tâpûraa e maitai oioi mai te taata maˈi e e iti mai te mau haafifiraa.

Tamauraa i te haapii no nia i te Taote Rahi

Te tamau noa ra vau i te taio i te nuuraa i te pae rapaauraa. E te tamau atoa ra vau i te haapii no nia ia Iehova te Taote Rahi. Eita Iehova e hiˈo noa i ta to ˈna mata e ite ra e hiˈo râ oia i roto i te aau. (Samuela 1, 16:7) Ei taote e tamata atoa vau i te rapaau i te taata, eiaha noa to ˈna maˈi. Ia na reira vau e maitai mai te rapaauraa.

Te tamau noa ra vau i te tavini i te Betela e i te tauturu ia vetahi ia haapii no nia ia Iehova e to ˈna manaˈo no nia i te toto, o te tahi ïa o to ˈu oaoa-raa-rahi. Te pure nei au i te Atua ra o Iehova te Taote Rahi ia faaore oioi oia i te maˈi e te pohe.—Faatiahia e Yasushi Aizawa.

[Nota i raro i te api]

^ Ia au te buka Modern Blood Banking and Transfusion Practices a te taote Denise Harmening: “E tupu mai te itiraa o te toropuru ura” mai te peu “e pâmuhia te hoê taata, te hoê vahine hapû e te hoê taata ua tauihia te hoê mero.” I roto i teie mau tupuraa, na te mau taoˈa paruru tino e faatupu i te itiraa mai te mau toropuru ura, aita râ e itehia na mua ˈˈe a faaohipa ˈi te mau ravea pâmuraa toto. Ia au te Dailey’s Notes on Blood: “Noa ˈtu mea iti roa te toto i pâmuhia e nehenehe te itiraa mai te mau toropuru ura e tupu mai. Ia ore te mape e ohipa faahou eita te mape e titia te mau viivii o te toto, e ino te toto o te taata.”

^ Ua faataa te Journal of Clinical Oncology, no Atete 1988: “No te mau taata tei pâmuhia i te toto i te taime tâpûraa e iti mai to ratou manuïaraa i te mau taata ua tâpûhia e aita râ i pâmuhia te toto.”

^ No te ite hau atu â no nia i ta te Bibilia e haapii ra no nia i te toto, a hiˈo i te buka rairai Nafea te toto ia faaora i to outou ora? piahia na te mau Ite no Iehova.

[Parau iti faaôhia i te api]

“Ua faataa vau e te vai ra te tahi atu mau ravea ma te ore e faaohipa i te toto e e hinaaro vau i te mea maitai no te tauturu i ta ˈu taata maˈi”

[Parau iti faaôhia i te api]

“Ua faaite papu te tâpûraa ma te ore e faaohipa i te toto i to ˈna manuïaraa”

[Hohoˈa i te api]

I nia: Te horoa ra vau i te hoê oreroraa parau

I raro aˈe mai: I teie mahana, e ta ˈu vahine o Mazuko.