Mi Rhiabọreyọ Ẹro rẹ Ọghẹnẹ Vwọ Ni Ọbara

Idọktọ Ọvo Vuẹ Avwanre Ikuegbe Rọyen

ME EVUNRẸ ọguan rẹ họspito na re me vwọ vuẹ ẹko rẹ idọktọ evo kpahen ehiahiẹ ri mi ruru vwẹ oma rẹ ohwo ọvo ro ghwure rere a vwọ riẹn obo ri hwere. Asan rọ vwọre vwẹ oma rẹ ohwo na rọ so ikansa [Malignant tumor] yen hwe ohwo na, me da ta, “A sa tanẹ obo ri hwe ohwo na yen hemolysis [ughwu rẹ red blood cells] kugbe ibiehun rọyen ri miovwirin fikirẹ ọbara buebun re se phiyọ oma rọyen.”

Iprọfẹsọ ọvo de mudia rọ vwọ van, “Kọyen wọ tanẹ avwanre se orharhe ọbara phiyọ oma rọyen?” Me da kpahen kẹ, “Ọ dia ọyena yen obo me ta-a.” Mi de dje ihoho evo ro dje ẹbẹre itutuno sansan rẹ ibiehun rẹ ohwo ro ghwuru na kẹ ayen, me da ta, “Avwanre sa mrẹ nẹ ughwu ri red blood cells buebun na yen soro ibiehun na vwo miovwin.” a Asan eje ko gidẹ, ke me phariẹ. Dede nẹ ọyen iprọfẹsọ me ke rha dia idọktọ rọ ghwa tonphiyọ obọ, mi che wene obo re me ta nure na-a.

Me je rhe dia Oseri ri Jihova ọke rẹ emu nana vwọ phia-a. E vwiẹ vwẹ vwẹ ukpe ri 1943, vwẹ orere ri Sendai rọhẹ obohwẹre ọnre ri Japan. Ọ vwọ dianẹ ọsẹ mẹ idọktọ na, mi de brorhiẹn me vwọ dia idọktọ. Ẹgbukpe ivẹ me vwọ ro isikuru rẹ idọktọ nu, vwẹ 1970, me da rọvwọn eghene aye ọvo re se Masuko.

Me da Tuẹn Eyono Obo re so Ega Phiyọ [Pathology]

Masuko kọyen wian rere mi se vwo kpo isikuru ji wontọ. Mi vwo yono kpahen omaesivwo je vwe mamọ. O gbevwunu me vwọ mrẹ obo ra nabọ ma ugboma rẹ ohworakpọ wan! Dedena, me nama roro sẹ Ọmemama herọ-ọ. Mi rorori nẹ ehiahiẹ kpahen ihuvwun vẹ ena rẹ omaesivwo sa nẹrhẹ akpeyeren mẹ vwotọ. Me rhe vwọ dia idọktọ re, mi de brorhiẹn mi vwo yono kpobarophiyọ kpahen oborẹ ega djobọte avwanre wan.

Me vwọ fuẹrẹn oma rẹ ihwo rẹ ikansa hweri, ki mi vwo ẹwẹn ivivẹ sẹ ẹreyọ rẹ ọbara ghene chọn ohwo uko. Ihwo rẹ ọga rẹ ikansa rayen ganre se vwo anemia je dia ghwrọghwrọ. Kidie nẹ ona rẹ omaesivwo vwọ kẹ ikansa sa nẹrhẹ ọ braphiyọ, ọtiọyena, idọktọ buebun ki jiro kẹ ayen nẹ ayen reyọ ọbara. Ẹkẹvuọvo, mi no nẹ, ọbara re se phiyọ oma na sa nẹrhẹ ikansa na hra ruẹ oma na eje. Nonẹna, idọktọ buebun riẹnre nẹ ọbara re se phiyọ oma sa nẹrhẹ ihwo re họnvwa ọga rẹ ikansa vwiẹre vrẹ obo ri jovwo, ọ sa nẹrhẹ ikansa na rhoma rhivwin rhe, ọ je sa nẹrhẹ ọ bẹn kẹ ayen rẹ ayen vwo sivwinrhọ. b

Ukpe ri 1975 yen mi vwo hirharoku ẹdia yena re djunute vwẹ ọtonphiyọ rẹ ikuegbe nana. Iprọfẹsọ yena rẹ ohwo ghwu vwẹ obọ rọyen na, ọyen ọwena rọ riẹn kpahen omaesivwo rẹ ega rehẹ ọbara. O vwo oboresorọ ophu vwo muo ọke me vwọ tanẹ ọbara ro se phiyọ oma rẹ ohwo na yen hwere! Me je vwọ ta ota mẹ yanran na, ememerha na ẹwẹn rọyen de rhi te otọ.

Ọga vẹ Ughwu Che No

Vwẹ uvwre rẹ ọke yena yen aye ọvo rọ kpakore rọ dia Oseri ri Jihova vwọ kọn bru aye mẹ rhe. Aye na vwẹ ubiota na “Jihova” vwo ruiruo vwẹ ota rọyen, aye mẹ da nọ obo ro mudiaphiyọ. Oseri na da kpahen kẹ nẹ “Jihova ọyen odẹ rẹ Ọghẹnẹ rẹ uyota na.” Masuko se Baibol rhanvwẹ ọke rọ vwọ omotete, ẹkẹvuọvo, Baibol ro seri na reyọ “ỌROVWOHWO” vwo wene odẹ rẹ Ọghẹnẹ. Ọ rhe riẹn enẹna re nẹ Ọghẹnẹ vwo odẹ!

Masuko da ghwa ton uyono ri Baibol phiyọ vẹ Oseri na. Mi vwo nẹ họspito te uwevwin vwẹ omarẹ 1:00 a.m, aye mẹ da vuẹ vwẹ vẹ omavwerhovwẹn nẹ, “Baibol na tare nẹ e che si ọga vẹ ughwu nẹ akpọ na!” Me da ta, “Ọyena che yovwin mamọ!” Ọ da je ta, “Me guọnọre nẹ wọ ghwọrọ ọke wẹn kufia-a, ọ vwọ dianẹ akpọ kpokpọ na cha re na.” Ki mi roro nẹ ọ vuẹ vwẹ nẹ mi yanjẹ iruo rẹ idọktọ mẹ na vwo, ophu de mu vwe, ọnana de miovwo oyerinkugbe rẹ avwanre.

Aye mẹ kpairoro vrẹ vwẹ-ẹ. Ọ rẹ Ọghẹnẹ nẹ ọ chọn uko vwọ mrẹ ẹkpo ri Baibol ri fori, ko ji dje ayen kẹ vwẹ. Eta rẹ Aghwoghwo 2:​22, 23 yen me te ubiudu mẹ, rọ tare nẹ, “Didi emu ohwo mrẹ reyọ vwẹ evun rẹ owian kugbe osọnọ rọ rere vwẹ owian na ejobi vwẹ otọ rẹ ọnre na? . . . Ason dede na iroro rọye ji rovwoma-a. Ọnana je hẹ odiodi rhe.” Ọnana yen ghwa oborẹ oma ru vwe, me wian te ason te uvo jẹ oma ghene vwerhen ovwẹ-ẹ.

Urhiọke rẹ Ẹdijana rode ọvo vwẹ July 1975, rẹ aye mẹ vwo kpo Ọguan Ruvie rẹ Iseri ri Jihova nu, mi de brorhiẹn me je vwọ ra. O gbe aye mẹ unu ọ vwọ mrẹ vwẹ vwẹ etiyin, Iseri na nabọ dede uvwe te oma. Vwo nẹ ọke yena yanran, ki mi kpo omẹvwa rẹ Ẹdijana rode ọkieje. Emeranvwe ọvo vwọ wan nu, Oseri ọvo da ton uyono ri Baibol phiyọ vẹ ovwẹ. Aye mẹ de bromaphiyame emeranvwe erha vwo nẹ ọke rẹ Iseri ri Jihova na vwo tu kọn bro rhe.

Mi Rhiabọreyọ Ẹro rẹ Ọghẹnẹ Vwo ni Ọbara

O kriri-i mi de yono nẹ, Baibol na vuẹ Inenikristi nẹ ayen ‘gha ọbara.’ (Iruo Rẹ Iyinkọn Na 15:​28, 29; Jẹnẹsis 9:4) Ọ vwọ dianẹ mi vwo ẹwẹn ivivẹ kpahen ukẹcha rẹ ọbara ẹreyọ vwọ kẹ ohwo jovwo na, ọ da lọhọ kẹ vwẹ mi vwo rhiabọreyọ ẹro rẹ Ọghẹnẹ vwo ni ọbara. c Mi de roro, ‘Ọ da dianẹ Ọmemama herọ, ọnana kọyen obo rọ tare, jẹ ọ gbare.’

Mi ji yono nẹ, umwemwu rẹ avwanre riuku rọyen mie Adam yen so ega vẹ ughwu. (Rom 5:​12) Vwẹ ọke yena, mi ruẹ ehiahiẹ kpahen arteriosclerosis. Avwanre vwọ ghwa na, jẹ iriẹn ri muẹ ọbara nẹ ubiudu na ghọn phiyọ je hanvwan phiyọ, ọnana sa so ega imuoshọ buebun kerẹ ọga rẹ ubiudu vẹ ọga rẹ ibiehun. Ọhọ herọ a vwọ tanẹ ijẹgba ra riuku rọyen yen so ega nana. Ọke vwọ yanran na, oruru mẹ vwọ kpahen omaesivwo ko shekpotọ. Jihova Ọghẹnẹ ọvo yen se si ega vẹ ughwu no!

Vwẹ March 1976, kọyen emeranvwe ighwrẹn vwo nẹ ọke re me vwọ ton uyono ri Baibol mẹ phiyọ nu, me da dobọ rẹ ehiahiẹ mi ruẹ vwẹ họspito ri yunivasiti na ji. Oshọ mu vwe nẹ me gbe cha sa wian kerẹ idọktọ-ọ, ẹkẹvuọvo me da mrẹ owian vwẹ họspital ọfa. Mi bromaphiyame vwẹ May 1976. Mi de brorhiẹn nẹ obo ri me yovwin re me sa vwẹ akpọ mẹ ru, ọyen me vwọ ga kerẹ ọkobaro ọkieje, ke me tonrọ phiyọ vwẹ July 1977.

A Vwọ Chochọn rẹ Ẹro rẹ Ọghẹnẹ Vwo ni Ọbara

Vwẹ November 1979, mẹ vẹ Masuko de kpo ukoko ọvo ra da guọnọ ukẹcha rẹ ighwoghwota vwẹ Chiba Prefecture. Me mrẹ họspito re me da sa wian ubrọke. Vwẹ ẹdẹ rẹsosuọ re me vwọ ton owian phiyọ, ẹko rẹ idọktọ re bẹrẹ ohwo da riariẹ ovwẹ phiyọ. Kẹ ayen nọ vwẹ, “Kerẹ ọvo vwẹ usun rẹ Iseri ri Jihova, die yen wo che ru siẹrẹ e de mu ohwo rọ muọga rhe họspito na rọ guọnọ ọbara ẹreyọ?”

Me vuẹ ayen nẹ mi che nene oborẹ Ọghẹnẹ ta kpahen ọbara. Me vuẹ ayen nẹ o vwo ena rẹ omaesivwo efa re se vwo ruiruo ukperẹ e vwo se ọbara phiyọ ohwo oma, me je vuẹ ayen nẹ mi che ru asan rẹ ẹgba mẹ teri vwọ chọn ihwo ri mi sivwẹn uko. Avwanre vwọ ta ota kugbe vwẹ omarẹ unọke ọvo nu, idọktọ ọvo rọ tẹn ona oma ẹbẹrẹ da kpahen, “Mi vwo ẹruọ wẹn. Jẹ, ọ da dianẹ e mu ohwo rẹ ọbara rọyen kpotọ mamọ rhe, avwanre ọvo yen cha vwẹrote ẹdia na, avwanre che kpokpo uwe kpahọ-ọn.” Idọktọ nana rọ tẹn ona rẹ oma ẹbẹrẹ na, ohwo rẹ ọrhan, ẹkẹvuọvo, mẹ vẹ ọyen rhi vwo omamọ rẹ oyerinkugbe fikirẹ otaẹtakuẹgbe yena, o muọghọ kẹ esegbuyota mẹ ọkieje.

A Davwen Ọghọ ri Mi mu kẹ Ọbara Ni

Uvwre rẹ ọke rẹ avwanre vwọ ga vwẹ Chiba, a da tuẹn ebanbọn rẹ esiri ukoko rẹ Iseri ri Jihova kpokpọ phiyọ vwẹ orere ri Ebina vwẹ ­Japan. Mẹ vẹ aye mẹ djẹ imoto kpo etiyin obọ ọvo kudughwrẹn kudughwrẹn ra vwẹrote Iseri re vwomakpahotọ vwọ kẹ ebanbọn rẹ uwevwin na, re se Bẹtẹl. Emeranvwe evo vwọ wan nu, e de durhie avwanre nẹ avwanre rhe ga ọkieje vwẹ Bẹtẹl rẹ Ebina na. Ọtiọyena, vwẹ March 1981, avwanre da kua ro iwevwin rẹ iniọvo re vrẹ 500 re vwomakpahotọ vwọ kẹ ebanbọn na diare jovwo. Vwẹ urhiọke, me chọn iniọvo na uko vwo ruẹ orufon rẹ asan ra da họ vẹ asan re de kpirhin awọ rehẹ asan rẹ ebanbọn na, vwẹ oghẹruvo, ke me rha wian kerẹ idọktọ vwọ vwẹrote iniọvo na.

Ọvo usun rẹ ihwo re me vwẹrote yen Ilma Iszlaub rọ gare kerẹ imishọnari vwẹ Australia vwẹ ukpe ri 1949 tavwen ọ ke rhe Japan. O vwo ọga re se leukemia, idọktọ rọyen da vuẹ nẹ emeranvwe ro vwori o vwo yerin bunru-un. Ilma rhọnvwe reyọ ọbara vwo ru akpọ rọyen gro-on, o de brorhiẹn rọ vwọ dia Bẹtẹl rhi te ẹdẹ rẹ ughwu rọyen. Eka rẹ ihuvwun re herọ nonẹna je rhe dia vwẹ ọke yena-a. Ọtiọyena, ukeri rẹ ọbara rọyen [hemoglobin] se kpotọ te 3 yẹrẹ 4 ọkievo, ukperẹ 12 fi 15 ro fori nẹ ọ dia! Mi ru obo ri mi se ru eje vwo sivwon. Ilma vwo esegbuyota ọgangan kpahen Ọghẹnẹ rhi te ẹdẹ rẹ ughwu rọyen vwẹ January 1988​​—dede nẹ idọktọ vuẹrẹ nẹ o che kri o ki che ghwu-u, ọ diarọ te ẹgbukpe ighwrẹn!

Vwẹ ikpe buebun rhire na, a bẹrẹ iniọvo evo re ga vwẹ oghọn rẹ ukoko rẹ Iseri ri Jihova ri Japan re. Oma vwerhẹn avwanre nẹ idọkto rehẹ họspito re kẹrẹ avwanre muọghọ kẹ orhiẹn rẹ avwanre kpahen ọbara rẹ ayen vwo ruẹ ebabẹrẹ na ababọ rẹ ọbara. Ọke buebun na e durhie uvwe ro asan ra da bẹrẹ ihwo na rere me vwọ mrẹ oborẹ ayen ruo wan, ọkievo dede, me chọn ayen uko vwẹ ebabẹrẹ na. Udu mẹ vọnre vẹ akpẹvwẹ vwọ kẹ idọktọ ri muọghọ kẹ orhiẹn rẹ Iseri ri Jihova kpahen ọbara. Mi vwo uphẹn buebun re me vwọ vuẹ ayen kpahen esegbuyota mẹ vwẹ uvwre rẹ ọke rẹ mẹ vẹ ayen vwọ wiankuẹgbe na. O krinọ-ọ na, ọvo usun rẹ idọktọ na bromaphiyame kerẹ Oseri ri Jihova.

Ọ vwerhoma nẹ ẹgbaẹdavwọn rẹ idọktọ vwo sivwẹn Iseri ri Jihova ababọ rẹ ọbara toroba ẹyan obaro rẹ omaesivwo mamọ re. Ebabẹrẹ re ruẹ ababọ rẹ ọbara djephia nẹ erere herọ siẹrẹ a da kẹnoma kẹ ọbara ẹreyọ. Ehiahiẹ re ruru djerephia nẹ oma rẹ ihwo re reyọ ọbara-a ọke ra vwọ bẹrẹ ayen fobọ gan, ayen ji vwo ebẹnbẹn buẹbun a da bẹrẹ ayen nu-u.

Mi ji Yono Mie Idọktọ ro me Yovwin Vwẹ Akpọneje

Me davwẹngba vwo yono kpahen ena rẹ omaesivwo kpokpọ re vwomaphia. Vwẹ ọke vuọvo na, mi ji yono mie Jihova rọ dia idọktọ rọ ma rho vwẹ akpọneje. Ọ dia oborẹ ẹro mrẹre ọvo yen o nẹ-ẹ, ẹkẹvuọvo, ọ mrẹ ọsoso rẹ oborẹ avwanre ghene pha vwẹ obevun. (1 Samuẹl 16:7) Kerẹ idọktọ, me davwẹngba mi vwo ni ohwo ọvuọvo ri mi sivwẹn vwo nene oborẹ ayen hepha ukperẹ me vwọ tẹnrovi ọga rayen ọvo. Ọnana kọ nẹrhẹ me sa nabọ vwẹrote ihwo ri mi sivwẹn.

Me je ga vwẹ Bẹtẹl, oma je vwerhen ovwẹ mamọ re me vwọ chọn ihwo efa uko vwo yono kpahen Jihova vẹ urhi rọyen kpahen ọbara. Ẹrhovwo mẹ ọyen Idọktọ rọ ma rho kparobọ na, ro dia Jihova Ọghẹnẹ, vwo phioba phiyọ ughwu vẹ ega eje kẹrẹkpẹ.​​—Yasushi Aizawa yen gbikun na.

[Eta rehẹ obotọ na]

[Ẹkpo rọ teyenphia

“Me vuẹ ayen nẹ o vwo ena rẹ omaesivwo efa re se vwo ruiruo ukperẹ e vwo se ọbara phiyọ ohwo oma, me je vuẹ ayen nẹ mi che ru asan rẹ ẹgba mẹ teri vwọ chọn ihwo ri mi sivwẹn uko”

[Ẹkpo rọ teyenphia]

“Ebabẹrẹ re ruẹ ababọ rẹ ọbara dje erere rọ herọ siẹrẹ a da kẹnoma kẹ ọbara ẹreyọ”

[Ihoho]

Obenu: Me vwọ ta ota nẹ Baibol cha

Obọrhen: Mẹ vẹ aye mẹ Masuko enẹna