Chaʼan maʼ ñumel ti yambʌ video

Jiñi xpejcaya juñob miʼ cʼajtibeñob i bʌ

Jiñi xpejcaya juñob miʼ cʼajtibeñob i bʌ

Jiñi xpejcaya juñob miʼ cʼajtibeñob i bʌ

Yaʼ ti Biblia maʼañic baqui miʼ yʌjlel chaʼan jiñi brindis, ¿chucoch jiñi i testigojob Jehová maʼañic miʼ melob jiñi?

Cheʼ bʌ miʼ mejlel jumpʼejl brindis yicʼot jumpʼejl copa am bʌ i vinojlel o yan tac bʌ lembal, wajalix i cajel ti melol yicʼot sut pujquemix, i qʼuexelʌch miʼ mejlel ti jujumpʼejl tejclum tac. Jumpʼejl ejemplo, cheʼ bʌ miʼ lajal jatsʼob jiñi i copa, muʼ bʌ i tech i mel jiñi brindis jiñʌch muʼ bʌ i yʌl tiʼ tojlel yambʌ chaʼan laʼ i taj i tijicñʌyel, i cʼocʼlel yicʼot chaʼan jal cuxul. I jiñi yambʌlob ti cʼam bʌ tʼan miʼ yʌlob «salud», chaʼan laʼ ujtic cheʼ bajcheʼ tsaʼ ajli i miʼ letsañob jiñi i copa i miʼ waʼ tsʼitaʼ japob. Anquese jiñi lac piʼʌlob mach lecojic miʼ qʼuelob cheʼ bʌ miʼ mejlel jiñi, jiñi i testigojob Jehová añʌch i sujmlel chucoch maʼañic miʼ melob.

Jiñi xñoptʼañob yomobʌch jaʼel chaʼan jiñi lac piʼʌlob cʼoʼcʼob yicʼot tijicñayob. Ti jiñi ñaxam bʌ siglo, jiñi Junmojt muʼ bʌ i pʌsob bij tiʼ yujtesa jiñi i carta tsaʼ bʌ i chocbe majlel jiñi congregación tac bajcheʼ iliyi: «Cʌntan laʼ bʌ», o «ajñenla ti wen» (Hechos 15:29). Cheʼ jaʼel, an i wiñicob Dios tsaʼ bʌ i subeyob jiñi reyob bajcheʼ ili: «Cuxul yom miʼ yajñel tiʼ pejtelel ora jini rey», i cheʼ jaʼel miʼ subeñob: «Laʼ chʌn cuxtiyic jini rey tiʼ pejtelel ora» (1 Reyes 1:31; Nehemías 2:3).

Pero ¿majqui tsiʼ techeʼ i mel jiñi brindis? Yaʼ ti La Atalaya 1 chaʼan marzo, 1968, tsiʼ yʌlʌ ili tʼan tac am bʌ yaʼ ti Encyclopædia Britannica (1910), tomo 13, página 121: «Jiñi costumbre cheʼ bʌ miʼ yʌlob «salud» cheʼ bʌ mi caj i japob, yaʼ loqʼuem tilel ti jiñi i chʼujutesʌntel melbil tac jach bʌ dios o tiʼ tojlel jiñi chʌmeñobix bʌ. Cheʼ bʌ miʼ cʼuxob i waj jiñi griegojob yicʼot jiñi romanojob miʼ becʼob vino o yan tac bʌ lembal tiʼ tojlel jiñi i diosob, i cheʼ bʌ miʼ melob qʼuiñijel tac miʼ melob brindis tiʼ tojlel i diosob yicʼot tiʼ tojlel chʌmeñoʼ bʌ». Jiñi enciclopedia miʼ bej al: «I cheʼ bʌ miʼ melob bajcheʼ jiñi, wersa miʼ yʌlob «salud» chaʼan miʼ cʼajtiñob i wenlel jiñi yañoʼ bʌ».

¿Bej i sujmto ba iliyi? Jiñi enciclopedia International Handbook on Alcohol and Culture, tsaʼ bʌ mejli 1995, miʼ yʌl: «Anquese ili ora mach chʌn jiñix jiñi melbil jach bʌ dios miʼ chʼujutesañob cheʼ bʌ miʼ melob jiñi brindis, mucʼʌxto i bej lajiñob cheʼ miʼ yʌlob ‹salud› o ‹chumlen tiʼ pejtelel ora›».

Iliyi mach yomic i yʌl chaʼan jiñi i sujm bʌ xñoptʼañob luʼ tsʼaʼ miʼ qʼuelob pejtelel chuqui miʼ melob jiñi lac piʼʌlob ti wajali. Laʼ laj cʌl chaʼan bʌ jiñi chʼumacʼ o granada muʼ bʌ i yʌl jiñi Biblia. Jumpʼejl wen cʌmbil bʌ enciclopedia miʼ yʌl: «An ñopbalʌl tac tsaʼ bʌ i cʼʌñʌyob jaʼel jiñi granada ti chʼujutesaya». Anquese cheʼ bajcheʼ jiñi, Dios tsiʼ yʌlʌ chaʼan miʼ cʼʌjñibʌyel tiʼ chʼʌjlil i yebal i bujc jiñi ñuc bʌ sacerdote, cheʼ jaʼel tsaʼ cʼʌjñibʌyi chaʼan i chʼʌjlil jiñi i yoyel jiñi templo tsaʼ bʌ i mele Salomón (Éxodo 28:33; 2 Reyes 25:17). Ti wajali jiñi anillo chaʼan bʌ ñujpuñel añʌch i sujmlel bajcheʼ tsiʼ cʼʌñʌyob jiñi mach bʌ i sujmic ñopbalʌl. Pero ili ora mach cheʼix miʼ cʼʌjñel mucʼ jax i cʼʌjñibʌyel chaʼan miʼ ñaʼtʌntel chaʼan juntiquil ñujpuñemix.

¿Chuqui miʼ mejlel la cʌl chaʼan jiñi vino muʼ bʌ i cʼʌjñel tiʼ chʼujutesʌntel jiñi melbil tac jach bʌ dios? Jumpʼejl ejemplo jiñʌch tiʼ tojlel i wiñicob Siquem, muʼ bʌ i chʼujutesañob jiñi dios Baal, «tsaʼ ochiyob ti templo baʼan i diosteʼ tac. Tsaʼ cajiyob ti weʼel ti uchʼel. Tsaʼ caji i wen pʼajob Abimelec», i yalobil Gedeón (Jueces 9:22-28). ¿Mejl ba juntiquil xucʼul bʌ i wiñic Dios i comol jap vino yicʼot i cʼajtiben Baal chaʼan miʼ ticʼlʌntel Abimélec? Cheʼ bʌ jiñi israelitajob tsaʼ sujtiyob tiʼ contra Dios, jiñi xʼaltʼan Amós tsiʼ yʌlʌ: «Yaʼ tiʼ tʼejl pejtel pulʌntib miʼ ñoltʌlob baʼ tajsibil i pislel tsaʼ bʌ i chʼʌmʌyob ti prenda. Tiʼ yotot Dios miʼ japob vino tsaʼ bʌ i chʼʌmʌyob chaʼan multa» (Amós 2:8). ¿Muʼ ba i mejlel juntiquil i sujm bʌ xñoptʼan i jap vino tsaʼix bʌ cʼʌjñi chaʼan miʼ chʼujutesʌntel yambʌ dios tac? (Jeremías 7:18). ¿Muʼ ba i mejlel juntiquil i sujm bʌ xñoptʼan i letsan i copa i miʼ cʼajtiben jiñi yan tac bʌ dios chaʼan miʼ coltan o miʼ yʌqʼuen i bendición?

I sujmʌch chaʼan ti wajali jiñi i wiñicob Jehová tsiʼ letsayob i cʼʌb ti panchan chaʼan miʼ cʼajtibeñob chuqui wem bʌ jiñi i sujm bʌ Dios, Jehová. Jumpʼejl ejemplo jiñʌch cheʼ bʌ tsaʼ waʼle Salomón «tiʼ tojel jini pulʌntib i chaʼan lac Yum. Tiʼ wutob pejtelel israelob tsiʼ letsa i cʼʌb ti panchan. Tsiʼ yʌlʌ: C Yum i Dioset israelob, maʼanic yambʌ Dios cheʼ bajcheʼ jatet [...]. Yaʼ baʼ chumulet ti panchan yom maʼ ñichʼtañon lojon. Cheʼ maʼ wubiñon lojon yom maʼ ñusʌbeñon lojon c mul» (1 Reyes 8:22, 23, 30). Esdras lʌcʼʌ lajal tsiʼ mele jaʼel, «tsiʼ chʼujutesa lac Yum jini ñuc bʌ Dios. Pejtel winicob xʼixicob utsʼat tsiʼ yubibeyob i tʼan. Tsiʼ yʌlʌyob: Cheʼʌch yom, cheʼʌch yom, cheʼob. Tsiʼ letsayob i cʼʌb ti oración. Tsiʼ pʌcchocoyob i bʌ ti lum. Tsiʼ chʼujutesayob lac Yum» (Nehemías 8:6; 1 Timoteo 2:8). Tsiquilʌch chaʼan ili xucʼul bʌ wiñicob maʼañic tsiʼ letsayob i cʼʌb ti panchan chaʼan miʼ cʼajtibeñob i coltaya yambʌ dios (Isaías 65:11).

Jiñi quixtañujob muʼ bʌ i melob jiñi brindis tajol miʼ yʌlob chaʼan maʼañic woliʼ cʼajtibeñob i coltaya yambʌ dios, pero maʼañic miʼ mejlel i tsictesañob jaʼel chucoch miʼ letsañob jiñi i copa. Jiñi i sujm bʌ xñoptʼañonla mach yomic mi lac lajin muʼ bʌ i melob anquese mach yujilobic jiñi i sujmlel woli bʌ i melob.

Cheʼ bajcheʼ a wujil, an muʼ bʌ i melob jiñi lac piʼʌlob mach bʌ añic miʼ melob jiñi i testigojob Jehová. Jumpʼejl ejemplo jiñʌch cheʼ bʌ jiñi quixtañujob miʼ chaʼleñob ti saludar jiñi bandera come mach i chʼujutesʌntelic dios miʼ qʼuelob. Jiñi i sujm bʌ xñoptʼañob maʼañic miʼ chaʼleñob ti saludar jiñi bandera, pero maʼañic miʼ mʌctan yambʌlob chaʼan miʼ melob. Mi yujilob chaʼan an baqui mi caj i yujtel cheʼ bʌ bajcheʼ jiñi tsajilob jach ti chuqui miʼ melob. Jiñi i testigojob Jehová xucʼul mi caj i yajñelob chaʼan tiʼ pejtelel ora miʼ jacʼob jiñi principio tac am bʌ ti Biblia (Éxodo 20:4, 5; 1 Juan 5:21). I sujmʌch chaʼan tajol jiñi quixtañujob mach chʼujutesayajic miʼ qʼuelob jiñi brindis. Pero jiñi i sujm bʌ xñoptʼañob añʌch chucoch maʼañic miʼ melob, come tilemʌch ti jiñi mach bʌ i sujmic ñopbalʌl yicʼot cheʼ jaʼel woliʼ cʼajtibeñob i coltaya jiñi mach bʌ i sujmic diosob (Éxodo 23:2).