Yang pafundinau anch yidiamu

Yipul ya in Kutang

Yipul ya in Kutang

Yipul ya in Kutang

Bibil kajimbwilap yom ya kububijan yilaud ya maar ni ya antu akwau, chad mulong wak Atuman a Yehova kakusalangap mwamu?

Kububijan yilaud ya maar ni antu akwau (ap yom yikwau ya kuna) chid chaku chikur chapalangena kal nakash, ap anch chikwet yom yishalijadina kukwatijan ni jingand. Yisu yimwing, antu akat kuzambul ni kubub yilaud yau pamwing. Muntu uyitina akwau kubub yilaud ukat kusal mwamu mulong wa musangar wa antu akwau, ikala ni mujimbu uwamp, ashakama machuku mavud ap yom yikwau kand. Antu akwau niyau akat kulond anch itiyin yom yiney ap akat kuzambul yilaud yau mwiur ni kuna. Kud antu, kusal mwamu kukwetap kwau mulong ni amen anch kumekeshin kalimish, pakwez Atuman a Yehova akwet mayingishin mawamp ma kulik kububijan yilaud ya maar ni ya antu akwau.

Chinech chirumburikinap anch in Kristu kakatinap anch antu akwau ikala nich ukash wa mujimbu uwamp. Chisak chitakedila cha mu mivu chitot ya kusambish, chafunda mikand ku yikumangen musadidinau mazu mitukutwisha kukarumun anch ‘ikalany ni ukash wa mujimbu uwamp,’ ap ‘ikalany akash.’ (Midimu 15:29) Ni in kwifukwil amwing akin ayilejang ant a chiwuntu anch: “Nsalejam Mwant, . . kul, utoka chikupu!” ap “Mwant, ashakam kwend mwom chikupu!”​—1 Ant 1:31; Nehemiy 2:3.

Chad, kwisu kwadiokala chaku cha kububijan yilaud ya maar? Chinong cha Kalam cha 1 Ngond wa 1, 1968, chachirikina mazu madia mu buku The Encyclopædia Britannica (1910), Volim 13, paj 121 anch: “Chaku cha kunang mulong wa kusot ‘ukash wa mujimbu’ wa antu adia aom chidiokil pamwing ap ku chishankur chikur cha chirelijom chading chitina kuna maar mulong wa anzamb ni afu. Pa chisu cha kudia, in Rom ni in Grek alambulang maar mulong wa anzamb au, ni ku misambu yiney anangang mulong wa anzamb inay ni mulong wa afu.” Buku winou uwejidinaku kand anch: “Chaku chinech cha kuna mulong wa ukash wa mujimbu wa antu adia aom chikwatijadin kamu ni yishankur ya kwichuch maar kwalambulangau yom.”

Ov, yom yiney yidandamedin kand kwikal mwamu nlel unou? Buku (International Handbook on Alcohol and Culture) wabudishau mu muvu wa 1995 ulondin anch: “[kububijan yilaud ya maar] chid kamu chaku chikur cha chipagan chading chitina kusal misambu ya kupan yom ya mem matumbila kud anzamb, mud mash ap nviny, ni kulond mazu ma kumusotin muntu yom yiwamp ap kusal malembil makwatinay kal muntu mu kusadin mazu ‘shakam chikupu!’ ap ikal ni ukash wa mujimbu uwamp!’”

Chifanyidin kwijik anch, chidiap anch mulong chom kanang ap chaku kampand chidiokil ap chikwadijadin ni relijon mukur wa makasu kwawiy kulond anch mwin kwifukwil wakin kafanyidinap kuchikal nich ap kuchisadin. Shinshikin bil mabuj ma grenade. Buku umwing wisambidina yom ya Bibil ulejen anch: “Chimeken anch dibuj dia grenade adisadinang niyau mud chijingidij chitumbila mu marelijon ma chipagan.” Pakwez, Nzamb wita anch ateka ma grenade ma ndand ku disun dia mwin kupesh mujim, ni manguj ma utad wa bronze ma tempel watungay Salomon atekaku ma grenade. (Kubudik 28:33; 2 Ant 25:17) Chikwau kand, tukutwish kujimbul rupet ra uruw, radinga ni kurumburik kwa chirelijon. Pakwez nlel antu avud kijap kwau chom chinech ni amen kwau anch rupet ra uruw chid chijingidij chimekeshina anch muntu amwatin kal ap waten kal.

Chid nchik piur pa kusadil maar mu yaku ya chirelijom? Chilakej, dichuku dimwing, amakundj a ku Sikem amwifukwilanga Bal “asala musambu, andam mu chikumbu cha mukish wau kudia ni kuna, ni kumushing Abimelek,” mwan wa Gedeyon. (Ankalansambu 9:22-28) Ov, utongin anch kashalapol ushishamena wa Yehova wafanyina kuna nau maar pamwing, pamwing ap mulong wa kwit umutakel wa nzamb wa makasu pantaliken ni Abimelek? Parumburilay chisu chamutombukinau Yehova kud in Isarel avud, Amos walonda anch: “Mu jindond jawonsu ja kwifukwil antu akat kulal pa maswin ma yizu yatambulangau kudi atuzwendj. Akat kunin maar ma nviny mu chikumbu cha mukish wau.” (Amos 2:8) Ov, in kwifukwil akin afanyina niyau kwibomb nau pamwing, ap anch maar ma nviny amapana kud anzamb inay ap anch amanila kwau mu tempel wau? (Jeremiy 7:18) Ov, kashalapol wa Yehova niyend wafanyina kuzambwish chilaud chend cha nviny mulong wa kuyit anzamb asala yom kanang piur pa machuku ma kurutu ma muntu ap kumuyukish?

Chisangareshin kwijik anch yisu yimwing, atushalapol a Yehova azambwisha makas mau mulong wa kwit mutapu wa kupwish mulong. Pakwez azambwisha makas mau kud Nzamb wakin. Tutangin anch: “Salomon wimana kurutu kwa chintamb cha [Yehova] . . . Wazambula makas mwiur, walond anch: ‘A! [Yehova] Nzamb wa in Isarel! Kwikil Nzamb ap kusu umwing udia mudi ey, . . . Ey, tesh mwi ndond yiushicha mwiur, ni piukutesha, ey yilikishina.’” (1 Ant 8:22, 23, 30) Chilik chimwing, “Esidera wamutumbisha [Yehova]. . . Antu awonsu atandjeka makas, akul anch: “Amen! Amen!” Chapwishau mwamu, azendjika jimpal pansh.” (Nehemiy 8:6; 1 Timote 2:8) Chimeken kamu patok anch, antu inay ashinshamena kazambulap makas mau mwiur mulong wa kwit yiyukish ya nzamb umwing mwamu wa katok.—Isay 65:11.

Nlel unou, antu avud akata kububijan yilaud kakatap kutongin anch asadil mwamu mulong wa kwit chakul kud nzamb ap mulong wa kumuyukish muntu winou, pakwez kakutwishap kand kurumuburil mulong wak akat kuzambwish yilaud yau ya maar mwiur. Chawiy, chidiap anch mulong antu inay katonginap kwijik diyingishin dia chisal chau, kwawiy kulond anch in Kristu akin afanyidin kwau niyau kuyimburij.

Antu avud ij anch mu yom yikwau kand, Atuman a Yehova kakatap kusal yom yimwing mwamu yisadiningau antu avud. Chilakej, antu avud akat kuzengam kurutu kwa drapo ap kwa yijingidij yikwau ya ngand; pakad kuman anch kusal mwamu chid chisal cha kwifukwil. In Kristu akin kakatap kuyikangesh antu akwau kusal mwamu, pakwez awiy kakutwishap kuyimburij. Anch ijik chisu chikusadika yom mud yiney, Atuman avud akat kusal usu wa kusal yom nich manangu mulong wa kulik kuyijimesh antu akwau chamwamu. Chikalap nchik yishiken, akwatin kal mupak wa kulik kusal yom yimwing ya kwifukwil antu ap kwifukwil ngand, mulong kusal mwamu kukwatijadinap ni Bibil. (Kubudik 20:4, 5; 1 Yohan 5:21) Nlel unou, antu avud kamenap kububijan yilaud ya maar ni ya antu akwau mud chisal cha chirelijon. Pakwez, in Kristu akwet mayingishin mawamp ma kulik kusal mwamu, mulong chaku chinech chidiokil ku yishankur ya chirelijon, yikutwisha kumekan nlel mud kwit yiyukish ‘mwiur’ ap kwit ukwash usutinamu ukwash wa chiwuntu.​—Kubudik 23:2.