Skip to content

Pergunta husi lee-naʼin

Pergunta husi lee-naʼin

Pergunta husi lee-naʼin

Bíblia la temi kona-ba hiʼit saʼe kalis no brinda, maibé tanbasá Testemuña ba Jeová la halo ida-neʼe?

Husi uluk kedas ema barak toman atu hiʼit saʼe kalis (neʼebé iha tintu ka tua) no brinda, maski sira halo neʼe iha dalan neʼebé la hanesan tuir toman husi rai ida-idak. Dala ruma, ema neʼebé brinda halo sira-nia kopu kona malu. Ema neʼebé hakarak atu brinda baibain husu atu ema seluk bele hetan kontente, saúde diʼak, moris naruk, ka buat seluk tan. Ema seluk neʼebé partisipa iha situasaun neʼe fó sai katak sira konkorda, ka hiʼit saʼe sira-nia kopu no depois neʼe foin hemu. Ema barak sente katak toman hanesan neʼe la sala ka neʼe mak hahalok hatudu respeitu. Maibé iha duni razaun tanbasá Testemuña ba Jeová la hiʼit saʼe kalis no brinda.

Nuʼudar ema Kristaun, ita hakarak ema seluk atu moris kontente no iha saúde diʼak. Iha apóstolu sira-nia tempu, bainhira grupu administradór hakerek karta ba kongregasaun Kristaun, sira remata sira-nia karta ho liafuan “saúde diʼak ba imi”, “imi-nia moris sei sai diʼak”, ka “adeus”. (Apóstolu 15:29, nota-rodapé) No Maromak nia atan balu iha tempu uluk mós kumprimenta liurai sira ho liafuan hanesan: ‘Haʼu harohan katak Liurai moris ba nafatin’ ka “Oh liurai, moris naruk bá”.​—1 Reis 1:31; Neemias 2:3.

Se nuneʼe, toman atu hiʼit saʼe kalis no brinda mai husi neʼebé? Livru Haklaken 1 Janeiru 1968 temi liafuan husi The Encyclopædia Britannica (1910), Volume 13, pájina 121 neʼebé dehan: “Toman kona-ba hemu tua hodi husu atu ema seluk iha saúde neʼebé diʼak mak mai husi serimónia husi relijiaun tempu antigu atu hemu nuʼudar sakrifísiu no adorasaun ba sira-nia maromak no ba matebian sira. Iha tempu han, ema Gregu no Roma fui tua nuʼudar sakrifísiu ba sira-nia maromak, no iha serimónia neʼe, sira brinda ba sira-nia maromak no ema neʼebé mate ona.” Encyclopedia neʼe mós hatutan: “Toman atu hemu nuʼudar sakrifísiu hanesan neʼe iha duni ligasaun metin ho toman kona-ba hemu hodi husu saúde diʼak ba ema neʼebé moris.”

Informasaun hanesan neʼe sei bele uza nafatin ka lae? Livru International Handbook on Alcohol and Culture tinan 1995 hatete: “Karik [brinda] neʼebé ohin loron ema halo iha ligasaun ho serimónia hodi hasaʼe sakrifísiu husi relijiaun tempu antigu nian. Iha serimónia hanesan neʼe ema hasaʼe raan ka tua-uvas nuʼudar buat santu ba maromak atu husu buat ruma, no hasaʼe orasaun badak ho liafuan ‘moris naruk!’, ka ‘saúde diʼak!’ ”.

Klaru katak laʼós ema neʼebé serbí Maromak loos labele uza sasán hotu ka halo tuir toman hotu neʼebé relijiaun falsu iha tempu antigu mós halo. Hanoin toʼok kona-ba romaun-fuan. Encyclopedia Bíblia ida hatete katak: “Karik relijiaun balu iha tempu antigu uza romaun-fuan nuʼudar símbolu neʼebé santu.” Maski nuneʼe, Maromak haruka atu enfeita amlulik nia roupa ninin ho romaun-fuan neʼebé halo husi kabas, no enfeita Salomão nia templu nia riin iha parte leten ho modelu romaun-fuan. (Éxodo 28:33; 2 Reis 25:17) No mós, kadeli kaben nian iha tempu uluk iha ligasaun ho relijiaun. Maski nuneʼe, ema barak ohin loron la hatene kona-ba neʼe, no sira hanoin deʼit katak kadeli kaben nian mak hanesan sinál katak ema neʼe kaben ona.

Oinsá kona-ba uza tua-uvas iha atividade relijiaun nian? Porezemplu, iha akontesimentu ida ema Siquém neʼebé adora Baal ‘tama ba sira-nia maromak nia uma, no sira han, hemu no fó-malisan ba Gideão nia oan-mane Abimelec’. (Juís 9:22-28) Tuir Ita-nia hanoin, ema neʼebé laran-metin ba Jeová sei hemu hamutuk ho sira ka husu sira-nia maromak falsu atu halo buat ruma ba Abimelec ka lae? Kona-ba povu Izraél neʼebé kontra Jeová, Amós hatete: ‘Sira nahe roupa iha altár hotu nia sorin hodi toba. Sira haruka ema atu selu multa, no uza osan neʼe atu sosa tua-uvas no hemu iha sira-nia maromak nia templu.’ (Amós 2:8) Ema neʼebé laran-metin ba Maromak sei halo buat hanesan neʼe ka lae, porezemplu atu fakar tua-uvas nuʼudar sakrifísiu ba maromak oioin ka atu hemu deʼit iha situasaun hanesan neʼe? (Jeremias 7:18) Ka ema neʼebé laran-metin ba Maromak sei hiʼit saʼe kopu neʼebé iha tua-uvas no husu maromak oioin nia ajuda atu ema ruma hetan bensaun iha futuru?

Dala ruma Jeová nia povu hiʼit saʼe sira-nia liman atu husu bensaun, maibé sira halo ida-neʼe ba Maromak neʼebé loos. Bíblia hatete: “Salomão hamriik iha Jeová nia altár oin . . . no nia loke ninia liman ba lalehan, hodi dehan: ‘Oh Jeová, Izraél nia Maromak, la iha Maromak ida mak hanesan Ita-Boot . . . no favór ida, rona sira husi Ita-nia hela-fatin iha lalehan. Sin, rona sira no fó perdua ba sira.’ ” (1 Reis 8:22, 23, 30) Nuneʼe mós, “Ezras fó hahiʼi ba Jeová . . . no povu hotu hatán: ‘Amen! Amen!’ no foti saʼe sira-nia liman. Tuirmai sira hakneʼak no hakruʼuk ho oin ba rai iha Jeová nia oin”. (Neemias 8:6; 1 Timóteo 2:8) Klaru katak sira neʼebé laran-metin ba Maromak la hiʼit saʼe sira-nia liman ba lalehan atu husu bensaun husi maromak sorte diʼak nian.​—Isaias 65:11.

Ema barak ohin loron neʼebé hiʼit saʼe kalis no brinda karik la hanoin katak sira husu bensaun husi maromak ruma, no sira mós la hatene atu esplika tanbasá sira hiʼit saʼe kalis. Maibé neʼe laʼós razaun ba ema Kristaun neʼebé loos atu sente katak sira presiza halo tuir toman hanesan neʼe.

Testemuña ba Jeová mós la halo tuir toman seluk neʼebé baibain ema barak halo. Porezemplu, ema barak halo kontinénsia ba símbolu nasaun nian, hanesan bandeira; sira la haree katak halo sinál hanesan neʼe mak parte husi adorasaun. Maski ema Kristaun la hapara ema seluk atu halo nuneʼe, maibé sira foti desizaun rasik atu la halo tuir. Kuandu Testemuña sira hatene katak sei iha serimónia hanesan neʼe, sira barak sei buka dalan atu la halo ema seluk sente la diʼak. Iha situasaun hotu, Testemuña ba Jeová deside metin atu la halo tuir toman sira neʼebé liga ho patriotizmu, neʼebé la tuir Bíblia. (Éxodo 20:4, 5; 1 João 5:21) Ohin loron ema barak la hanoin tan katak brinda mak liga ho relijiaun. Maski nuneʼe, ema Kristaun iha razaun neʼebé forte hodi la halo tuir toman atu brinda, tanba neʼe mak rituál relijiozu nian iha tempu antigu, no ohin loron mós ema balu bele hanoin katak neʼe mak toman atu husu bensaun husi ‘lalehan’, ka husu ajuda husi forsa neʼebé la baibain.​—Éxodo 23:2.