Нәбьнә Диле Ичʹке

ТОНИ, дәрһәԛа кʹижани готара пешьнда һатьбу готьне, дькарьбу бь әʹмьрәки бәхтәԝар бьжита, һәрге әԝи фәʹм кьра ԝәки алийе ичʹкәвәхԝарьнеда проблема ԝи һәйә. Әԝ дьфькьри, ԝәки дькарә һаԛас ичʹке вәхԝә, чьԛас дьхԝазә, чьмки әԝи тʹьре сәр ԝи хьраб һʹӧкӧм набә у әԝ дькарә әʹмьре хԝә контрол кә. Ле чьрʹа ньһерʹандьна ԝи нәрʹаст бу?

Мәʹнийа йәке әԝ бу, ԝәки ичʹкәвәхԝарьна зедә һʹӧкӧм кьрьбу сәр һʹьше ԝи у әԝ нькарьбу рʹаст бьфькьрийа. Әԝи әв йәк ԛәбул кьра йан на, йәкә жь бо ичʹкәвәхԝарьна зедә, һʹьше ԝи, демәк әԝ орган кʹижан кӧ һʹале ԝийи физики у емосийалива гьредайи йә, рʹаст нәдьхәбьти. Тони чьԛас зәʹф вәдьхԝар, һаԛас һʹьше ԝи дьтәмьри у әԝи нькарьбу һʹале хԝә рʹаст фәʹм кьра.

Мәʹнийа дӧда әԝ бу, ԝәки Тони нәдьхԝәст ичʹке бьтʹәрькинә. Ален жи, дәрһәԛа кʹижани кӧ готара дьнда һатьбу готьне, пешийе нәдьани сәр хԝә, ԝәки проблема ԝийә ичʹкәвәхԝарьнева һәйә. Әԝ дьбежә: «Мьн вәдьшарт ԝәки вәдьхԝьм, мьн хԝә һәԛ дәрдьхьст у дьхәбьтим кӧ бьдьм кʹьфше, ԝәки ичʹкәвәхԝарьна зедә, бона мьн проблем нинә. Нета мьн әԝ бу, ԝәки ичʹкәвәхԝарьне нәтʹәркиньм». Рʹаст ә дьһатә кʹьфше, ԝәки Тони у Ален ԛайим ичʹкева һатьнә гьредане, ле әԝана дьфькьрин ԝәки һʹәму тьшт баш ә. Бь рʹасти ԝана гәрәке ԛәԝат бьдана хәбате, ԝәки ньһерʹандьна хԝәйә сәр ичʹкәвәхԝарьне рʹаст кьрана. Ле чь щурʹәйи?

Ԛәԝате Бьдә Хәбате!

Гәләк мәрьвед кӧ тʹәрка вәхԝарьна зедә данә, гӧһ данә әԝан гьлийед Иса: «Аԝа һәгәр чʹәʹве тәйи рʹасте тә жь рʹе дәрдьхә, ԝи дәрхә у жь хԝә бавежә. Бона тә һе ԛәнщ ә кӧ әндәмәки тә ӧнда бә, ле бәдәна тә пева нәкʹәвә щәʹньме» (Мәтта 5:29).

Иса нәдьхԝәст бьгота ԝәки мәрьв гәрәке хԝә ньвишкан кә. Әԝи бь симболики да кʹьфше, ԝәки әм гәрәке һазьр бьн хԝә жь ԝан һʹәму тьшта дур хьн, чь кӧ дькарә рʹӧһʹанида зийане бьдә мә. Рʹаст ә әв йәк дькарә гәләк чәтьн бә, ле һәрге әм ӧса бькьн, әме бькарьбьн хԝә дур бьгьрьн жь ԝан фькьр у дәрәща, кʹижан кӧ дькарьн мә бәрбь ичʹкәвәхԝарьна зедә бьвьн. Һәрге мәрьв тәрʹа дьдьнә кʹьфше, ԝәки бәрхԝә дькʹәвьн бона ԝе йәке кӧ тә дәстпекьрийә ичʹке зәʹф вәхԝи, гава бавежә ԝәки ичʹкәвәхԝарьна хԝә контрол ки. * Ле һәрге тедәрдьхи, кӧ нькари ичʹкәвәхԝарьна хԝә контрол ки, һазьр бә ԝәки ԛә дәве хԝә нәди ичʹке. Әв йәк чьԛас жи чәтьн бә тәрʹа, бинә бира хԝә ԝәки һе чәтьн әԝ ә кӧ әʹмьре тә дәвәрʹу бә.

Һәрге тӧ сәрхԝәш наби жи, ле дьбәкә һʹьз дьки зәʹф вәхԝи? Һәрге әре, кʹижан гавед керһати тӧ дькари бавежи, ԝәки ньһерʹандьна хԝә һьндава ичʹкәвәхԝарьне бьгӧһези?

Кʹижан Гава Бавежьн

1. Бир нәкьн кӧ тʹьме бь дьл у щан Хԝәдерʹа дӧа кьн. Кʹьтеба Пироз ԝан һʹәмуйед, кӧ дьхԝазьн дьле Йаһоԝа ша кьн, һелан дькә: «Бь дӧа-дьрозга, рʹазибунева тʹәвайи, Хԝәдева әʹйан бә. У әʹдьлайийа Хԝәде кӧ жь һәр һʹьш-аԛьли дәрбазтьр ә, ԝе дьл у фькьред ԝә йәктийа Мәсиһ Исада хԝәй кә» (Филипи 4:6, 7). Ле гәрәке дәрһәԛа чь дӧа бькьн, ԝәки әʹдьлайа дьл бьстиньн?

Ԛәбул кә ԝәки проблема тәйә ичʹкәвәхԝарьнева һәйә, у лазьм ә тӧ мьԛабьли ве йәке шәрʹ ки. Хԝәдерʹа гьли кә, ԝәки тә чь сафи кьрийә бьки, кӧ ве проблеме алт ки. У әԝе ԛәԝата тә кʹәрәм кә, ԝәки әʹдьлайа дьл бьстини у жь проблема дур би. Мәтʹәлок 28:13-да те готьне: «Әԝе кӧ нәһәԛийа хԝә вәдьшерә хере набинә, ле йе кӧ хԝә мӧкӧрʹ те у дьһелә, ԝе рʹәʹме бьбинә». Иса жи гот ԝәки әм дькарьн ӧса дӧа бькьн: «Мә нәбә щерʹьбандьне, ле мә жь йе хьраб хьлаз кә» (Мәтта 6:13). Тӧ ча дькари хԝә ль гора дӧайед хԝә бьди кʹьфше? У ча дькари щаба дӧайед хԝә бьстини?

2. Жь Хәбәра Хԝәде ԛәԝате бьстинә. «Хәбәра Хԝәде сах у зор ә . . . у фькьред дьла жи әʹнәнә дькә» (Ибрани 4:12). Хԝәндьна Кʹьтеба Пирозә һәррʹожи у фькьрандьна сәр, али гәләк мәрьва кьрийә, йед кӧ бәре гәләк ичʹкә вәдьхԝарьн. Зәбурбеже хԝәдехоф ньвисийә: «Хԝәзи ль ԝи бәндәйи, кӧ бәр байе нәпʹака накʹәвә . . . Ле шабуна ԝи һинкьрьна Хӧданда йә, шәв у рʹож сәр ԝе һинкьрьне кʹур дьфькьрә . . . чь жи дьхԝазә мийасәр дьбә» (Зәбур 1:1-3).

Ален бь аликʹарийа Шәʹдед Йаһоԝа һинбуна Кʹьтеба Пироз дәстпекьр. У әве йәке али ԝи кьр, ԝәки әԝи тʹәрка ичʹкәвәхԝарьна зедә да. Әԝ дьбежә: «Әз баԝәр ьм, һәрге Кʹьтеба Пироз у принсипед ԝе нибуна, әз ньһа ида мьри бум».

3. Хԝәгьртьне пешда бинә. Жь Кʹьтеба Пироз әм педьһʹәсьн, ԝәки һьнә Мәсиһийед ԛьрʹна йәке гәләк ичʹкә вәдьхԝарьн. Ле паше әԝана бь рʹӧһʹе Хԝәде һатьнә шуштьне (1 Корьнтʹи 6:9-11). Чь щурʹәйи? Йа йәке, ԝана карьбу хԝәгьртьне пешда биньн, у тʹәрка сәрхԝәшбун у кʹефхԝәшбуне бьдьн. Ле хԝәгьртьн һʹӧнӧрәки ӧса нә, кʹижан кӧ бь аликʹарийа рʹӧһʹе пироз дькарьн пешда биньн. Кʹьтеба Пирозда ньвисар ә: «Бь шәраве сәрхԝәш нәбьн, кӧ әʹмьре мерьв пʹучʹ дькә, ле бь Рʹӧһʹе Пирозва тʹьжи бьн» (Әфәси 5:18; Галати 5:21-23). Иса Мәсиһ соз да: «Баве әʹзмана ԝе . . . Рʹӧһʹе Пироз бьдә әԝед кӧ жь ԝи дьхԝазьн», ләма жи бьхԝазьн у һуне бьстиньн (Луԛа 11:9, 13).

Әԝед кӧ дьхԝазьн ӧса Йаһоԝа бьһʹәбиньн, чаԝа кӧ әԝ дьхԝазә, гәрәке хԝәгьртьне нав хԝәда пешда биньн. Хԝәндьна Кʹьтеба Пирозә һәррʹожи, леколинкьрьн у дӧакьрьна бь дьл, дькарә ве йәкеда аликʹарийе бьдә. Ле дьлтәнг нәбә, дәԝсе итʹбарийа хԝә ԝан гьлийа бинә, йед кӧ Кʹьтеба Пирозда ньвисар ьн: «Кʹи кӧ бона бьнйатʹа хԝә дьчинә, әԝе жь ԝе бьнйатʹе мьрьне бьчьнә, ле кʹи кӧ бона Рʹӧһʹ бьчинә, ԝе жь Рʹӧһʹ жийина һʹәта-һʹәтайе бьчьнә. Жь ԛәнщикьрьне жи ащьз нәбьн, чьмки әме ԝәхтда бьчьньн һәгәр әм нәдьнә дәр» (Галати 6:8, 9).

4. Һәвалтийа баш бьжберә. «Кʹи кӧ тʹәви билана рʹе дьчә, wе бьбә билан, ле кʹаре кʹе тʹәви беаqьла йә, wе зьраре кʹәвә» (Мәтʹәлок 13:20, ДТʹ). Һәвалед хԝәрʹа бежә, ԝәки тә сафи кьрийә ичʹкәвәхԝарьна хԝә синор ки. Ле Кʹьтеба Пироз пешда дьбежә, ԝәки һаш жь хԝә һәбьн, чьмки чахе һун тʹәрка ичʹкәвәхԝарьне у сәрхԝәшийе бьдьн, һьнге һьнә һәвалед ԝәйә бәре ԝе әʹщебмайи бьминьн у наве хьраб ль пәй ԝә хьн (1 Пәтрус 4:3, 4). Һазьр бьн тʹәви ԝан һәвала һәвалтийе нәкьн, йед кӧ ԛәдьре сафикьрьна ԝә нагьрьн.

5. Синоред зәлал дайнә. «Нәкʹәвьнә кьрасе бәнде ве дьнйайе, ле сәр һʹьше хԝәда ԝәрьн, нет-фькьред ԝә бьра ну бьн, ԝәки бьзаньбьн чь йә ԛьрара Хԝәде, кӧ ԛәнщи, хԝәши у кʹамьли йә» (Рʹомайи 12:2). Һәрге тӧ сәр һʹиме принсипед Кʹьтеба Пироз хwәрʹа синора дайни, нә кӧ бәр байе һәвала йан жи бәр байе «ве дьнйайе» кʹәви, һьнге тӧйе бь әʹмьрәки ӧса бьжийи, кʹижан кӧ Хԝәде хԝәш те. Ле ча тедәрхи, ԝәки кʹижан синор дькарьн зийане нәдьнә тә?

Ичʹкә чьԛас бә жи, һәрге хьраб сәр һʹьше тә һʹӧкӧм дьбә, әв ида бона тә зәʹф ә. Һәрге тә сафи кьрийә, ԝәки вәхԝи, ле синоре тә кем-зедә дьбә, у дьгьһижә сәрхԝәшийе жи, әв нәаԛьлайи йә. Изьне нәдә ԝәки дәрәщә у хԝәстьна тәйә кӧ тә сафи нәкьрийә, сәр тә һʹӧкӧм кә. Дәԝсе бь һʹәлали чапа вәхԝарьна хԝә сафи кә у бьзаньбә чьԛаси гәрәке вәхԝи.

6. Һин бә кӧ бежи на. «Бьра готьна ԝә бьбә ‹бәле-бәле› йан жи ‹на-на›» (Мәтта 5:37). Чахе тӧ меван и у һәрге кәсәк бь ичʹке ԛәдьре тә дьгьрә, һин бә бь мәʹрифәти инкʹар ки. Кʹьтеба Пироз мә һелан дькә: «Бьра хәбәрдана ԝә мәʹрифәти у хԝекьри бә у бьзаньбьн кӧ чаԝа щайиз ә щаба һәр кәси бьдьн» (Колоси 4:6).

7. Аликʹарийе бьхԝазә. Аликʹарийе бьхԝазә жь һәвалед ӧса, кʹижан кӧ ԝе һазьр бьн ԛәдьре ньһеʹрандьна тәйә сәр ичʹкәвәхԝарьне бьгьрьн у рʹӧһʹанида али тә бькьн. Кʹьтеба Пирозда ньвисар ә: «Дӧ кәс жь кәсәки ԛәнщтьр ә, жь бәр кӧ бона кʹәда ԝан һәԛдәстед ԝан ԛәнщ дьбә. Жь бәр кӧ, гәр бькʹәвьн, ԝе йәк һәвале хԝә рʹакә; ле бәле, ԝәй ль сәре йе кӧ тʹәне бә у бькʹәвә! Тʹӧ кәсе кӧ ԝи рʹакә нинә» (Ԝаиз 4:9, 10; Аԛуб 5:14, 16). Заньнгәһа Америкайе йа ичʹкәвәхԝарьна зедә у сәрхԝәшбуне жи, ширәтәкә ӧса дьдә: «Жь һәвал у нәфәред хԝә һиви кә, ԝәки али тә бькьн, сәва бьгьһижи нета хԝә».

8. Пәй сафикьрьна хԝә һәрʹә. «Хәбәре бьԛәдиньн, нә кӧ тʹәне бьбьһен у ӧса хԝә бьхапиньн. Ле әԝе кӧ чʹәʹве хԝә жь ԛануна кʹамьлә кӧ аза дькә набьрʹә у нава ԝеда дьминә, дьбьһе бир накә, ле дьԛәдинә, әԝ ԝан кьрьнед хԝәда хԝәзьли йә» (Аԛуб 1:22, 25).

Тʹәрка Ичʹкәвәхԝарьна Зедә Бьдә

Нә һʹәму мәрьвед кӧ ичʹке зәʹф вәдьхԝьн, пева тенә гьредане. Ле һьнә мәрьв дәстпедькьн ӧса гәләк вәхԝьн, кӧ пева тенә гьредане. Демәк алийе пʹсихикида у физикида пева тенә гьредане. Ләма жи хенщи ԛәԝата ԝан у аликʹарийа рʹӧһʹани, аликʹарикә дьн жи ԝанрʹа лазьм ә. Ален дьбежә: «Чахе мьн ичʹкә тʹәрьканд, әв йәк бона мьн ешәкә гьран бу. Һьнге мьн фәʹм кьр, ԝәки хенщи аликʹарийа рʹӧһʹани, әз һʹәԝще аликʹарийа дохдьртийе мә жи».

Гәләк мәрьв һʹәԝще аликʹарийа дохдьртийе нә, сәва кӧ ԛәԝи бьн у бәрдәԝам кьн шәрʹ кьн пешийа хԝәстьна хԝәйә ичʹкәвәхԝарьне. * Һьнә мәрьв һʹәсаб дькьн, ԝәки лазьм ә нәхԝәшханеда бенә ԛәнщкьрьне, сәва кӧ бькарьбьн проблемед, кӧ жь тʹәрькандьна ичʹке пешда тен, алт кьн у ичʹкева гьредай нибьн. Кӧрʹе Хԝәде йе кӧ кʹәрәмәт дькьрьн, гот: «Сахләм нә һʹәԝще һʹәким ьн, ле нәхԝәш» (Марԛос 2:17).

Пеканина Ширәтед Хԝәде Кʹаре Тинә

Ширәтед Кʹьтеба Пирозда, жь Хԝәдайе рʹаст ьн, йе кӧ ԛәнщийа мә дьхԝазә. Әԝ дьхԝазә, wәки әм ша у бәхтәԝар бьжин һьм ньһа, һьм жи һʹәта-һʹәтайе. Бист чар сал дәрбаз бу, кӧ Ален тʹәрка ичʹке да. Әԝ дьбежә: «Мьнрʹа гәләк һʹәԝас бу чахе мьн дит, кӧ ча мьн карьбу бемә гӧһастьне у гәләк дьле мьн дьгьрт занәбуна ве йәке кӧ Йаһоԝа дьхԝазә али мьн бькә, ԝәки шашийед хԝә рʹаст кьм, сәва . . .» Гава Ален әв гьли дьгот, кʹәла ԝи тʹьжә бу, жь чʹәʹве ԝи һесьр дьбари у ләма жи әԝи нькарьбу фькьред хԝә хьлаз кә. Ле паше әԝи бәрдәԝам кьр: «Дә әԝ йәк кӧ Йаһоԝа тә фәʹм дькә, бона тә хәм дькә у аликʹарийе дьдә . . . дьлбиникә мәзьн ә».

Һәрге ичʹкәвәхԝарьн тәрʹа буйә хәйсәт у тӧ пева һати гьредане, нәфькьрә кӧ чʹарә тʹӧнә. Ален у гәләкед майин ԝи һʹалида бунә, чаԝа тӧ ньһа. Ле карьбунә хԝәрʹа синора дайньн, йан жи тʹәрка ичʹке данә. Әԝана пʹошман нәбунә. Те жи тʹӧ щар пʹошман нәби.

Чь жи һәйә, сафикьрьн йа тә йә, һьндьки вәхԝи йан ԛә вәнәхԝи. Тʹьме бира хԝәда хԝәй кә, ԝәки Хԝәде тә гәләк һʹьз дькә у тәрʹа дьбежә: «Хԝази тә гӧһ бьда ԛанунед мьн! Һьнге ԝе әʹдьлайа тә мина чʹем буйа у рʹастийа тә мина пʹелед бәʹре» (Ишайа 48:18, ДТʹ).

[Спартьн]

[Чаргошә/Шькьл]

 Әз Дькарьм Ичʹкәвәхԝарьна Хԝә Контрол кьм?

Пьрсе бьдә хԝә:

• Мьн бәре дьһа зәʹф ичʹкә вәдьхԝар, йан ньһа?

• Мьн бәре дьһа гәләк щар ичʹкә вәдьхԝар, йан ньһа?

• Әз ичʹкед зәʹф сәрт вәдьхԝьм?

• Әз ичʹке вәдьхԝьм, сәва кӧ жь стресе дәрем йан жи проблемед хԝә бир кьм?

• Һәвал йан нәфәрәки мьн, мьнрʹа данә кʹьфше кӧ әз зәʹф вәдьхԝьм?

• Жь бо ичʹкәвәхԝарьне проблемед мьн һәбунә малда, щийе хәбате йан ԝәʹде һесабуне?

• Мьнрʹа чәтьн ә һʹәфтеки ичʹке вәнәхԝьм?

• Чахе кәсәк нахԝазә ичʹке вәхԝә, жь бо ве йәке әз хԝә нәбаш тʹәхмин дькьм?

• Әз жь мәрийа вәдьшерьм, кӧ мьн чьԛас вәхԝарийә?

Һәрге жь ԝан пьрса һәма щаба йәке «бәле» йә, демәк тӧ гәрәке ԛәԝате бьди хәбате, сәва кӧ ичʹкәвәхԝарьна хԝә контрол ки.

[Чаргошә/Шькьл]

Дәрһәԛа Ичʹәвәхԝарьне Ча Сафикьрьнед Рʹаст Бькьн?

Пешийа кӧ ичʹке вәхԝи, бьфькьрә:

• Ԝе бь аԛьлайи бә вәхԝьм, йан ԝе баш бә вәнәхԝьм?

Ширәт: Әԝе кӧ нькарә хԝәрʹа синора дайнә, һе баш ә ԛә вәнәхԝә.

• Чьԛаси гәрәке вәхԝьм?

Ширәт: Пешийа кӧ ичʹкә тә зәфт кә, хԝәрʹа синора дайнә.

• Кʹәнге гәрәке вәхԝьм?

Ширәт: Вәнәхԝә һәрге гәрәке әʹрәбе бажойи, шьхӧләки ӧса бьки кӧ лазьм бә һʹьше хԝә бьди хәбате, шьхӧле рʹӧһʹани бьки, һәрге һʹәмлә йи йан жи һьнә дәрмана дьди хәбате.

• Кʹидәре гәрәке вәхԝьм?

Ширәт: Щийе щайиз у дәрәщед лайиqда вәхwә, нә кӧ дьзива. Тʹәви ԝан мәрьва вәнәхԝә, бона кʹижана кӧ ичʹкәвәхԝарьн беһӧрмәти йә.

• Тʹәви кʹе гәрәке вәхԝьм?

Ширәт: Тʹәви нәфәред мале йан һәвалед кӧ баш ль сәр тә һʹӧкӧм дьбьн. Тʹәви ԝан мәрьва вәнәхԝә, йед кӧ ичʹкева һатьнә гьредане.

[Чаргошә/Шькьл]

Хәбәра Хԝәде Али Мәрьвәки кьр, йе кӧ Бәре Ичʹкева Гьредайи бу

Мәрьвәки бь наве Супот, йе кӧ жь Тайланде йә, ичʹкева һатьбу гьредане. Пешийе әԝи тʹәне евара вәдьхԝар. Ле һеди-һеди дәстпекьр шәбәԛа у нивро жи вәхԝә. Гәләк щар әԝи вәдьхԝар һәма сәва ве йәке, ԝәки кʹефхԝәш бә. Паше, Шәʹдед Йаһоԝа тʹәви ԝи һинбуна Кʹьтеба Пироз дәстпекьрьн. Чахе әԝ пеһʹәсийа, ԝәки сәрхԝәшбун Йаһоԝа Хԝәде хԝәш найе, әԝи тʹәрка ичʹке да. Ле ԝәʹдә шунда әԝи диса дәстпекьр вәхԝә. Нәфәред малбәта ԝи ида һевийа хԝә ԝи бьрʹи бун.

Супот Йаһоԝа һʹьз дькьр у дьхԝәст ԛьрара ԝи бьԛәдинә. Һәвалед Супот бәрдәԝам дькьрьн али ԝи бькьн у малбәта ԝи һелан кьрьн, ԝәки дьһа зәʹф тʹәви ԝи ԝәʹдә дәрбаз кьн у һевийа хԝә ԝи нәбьрʹьн. Ԝәʹдә шунда Супот фәʹм кьр, кӧ һʹале ԝи хьраб ә. Гьлийе жь 1 Корьнтʹи 6:10, ԝәки «сәрхԝәш . . . Пʹадшатийа Хԝәде ԝе ԝар нәбә», әԝ һʹьшйар кьрьн. Әԝи фәʹм кьр, ԝәки чьԛас ԛәԝата ԝи һәйә, гәрәке хәрщ кә кӧ әве проблема хԝә алт кә.

Ижар Супот сафи кьрьбу, ԝәки ԛә дәве хԝә нәдә ичʹке. Ахьрийеда Супот бь аликʹарийа рʹӧһʹе Хԝәдейи пироз, рʹебәрийа Хәбәра Хԝәде, аликʹарийа нәфәред мале у щьвате ԛәԝат станд у карьбу тʹәрка ичʹке бьдә. Нәфәред мала ԝи беһʹәсаб ша бун, чахе әԝи хԝә тʹәсмили Йаһоԝа кьр у һатә ньхӧмандьне. Ньһа һәләԛәтийа Супот тʹәви Хԝәде гәләк баш ә, чь кӧ әԝ тʹьме һʹьзрәт бу. Әԝ ньһа ԝәʹде хԝә дьдә хәбате, сәва кӧ али мәрийа бькә, ԝәки рʹӧһʹанида пешда һәрʹьн.