Jelontesbot skuxlejalik yuʼun te Biblia

¿BIN tijbot yoʼtan jtul jtoyba kerem (punk) yuʼun kʼux ta yoʼtan te ants winiketik sok te ya snaʼtiklanbey yoʼbolil sbaik? ¿Bin koltayot ta sjeltayel te skuxlejal jtul kerem ta México te bayal la spas mulil? ¿Bin yuʼun la yijkitay te tsaltamba animal ta bicicleta jtul kerem ta Japón? Kʼopona awil te bin ya scholik kaʼiytike.

«Ya kal bolkʼop-a, ya jtoy jba sok ya xmajawanon-a» (DENNIS OʼBEIRNE)

AYIN TA: 1958

SLUMAL: INGLATERRA

STALEL TA NAIL TAL: MAʼYUK MACHʼA YA SMULAN SJOKINEL

TE BIN YILEL JKUXLEJAL-A: Chʼion jich bitʼil católico irlandés, melel te jpapa talem stsʼumbal ta Irlanda. Te jfamilia bayal buelta la stikunonik ta jtukel ta iglesia, ma jmulan-a te jich ya spasike. Manchukme jich-abi, ya yikʼbon koʼtan-a te skʼop Diose. Ta jujun ajkʼabal ya kal te oración yuʼun te padrenuestro; te kʼalal ayon ta jwayib-ae, jmajkʼamajkʼ ya kaltiklan yuʼun jich ya jnaʼ bin ya skʼan ya yal te oracione.

Te kʼalal jchʼielonto-ae, ochon ta bayal grupoetik te ya skontrain te bin ya spasik te ants winiketik (movimiento rastafari sok te liga antinazi). Pero jaʼ lekxan la kil te grupo te movimiento punk sbiil. Jteb ma jujun kʼajkʼal ya jtuuntes drogaetik, jaʼ bayal la jtuuntes te marihuana. Bayal ya kuchʼ trago-a, sok maʼyuk swentail te bintik ya jpas te kʼan lajukon yuʼune, maʼyuk skʼoplal ta koʼtan te yantike. Ma mero ya jokin-a te yantike, kʼax ma jmulan te ya slokʼesonik ta foto sok jaʼto ya jkʼopon-a te yantik teme mukʼ skʼoplal ya kil te bin ya yalike. Ya kal bolkʼop-a, ya jtoy jba sok ya xmajawanon-a. Jaʼnax lek koʼtan ta stojol-a te kamigotake.

Te kʼalal 20 kaʼbilal-a jajch jmulan skʼoponel te Bibliae. Jtul kamigo te ya schon droga jajch skʼopon te Biblia te kʼalal ay ta cárcel-ae, ta jun buelta kʼopojonkotik ta swenta te religión, te Iglesia sok te bin yak ta spasel ta Balumilal te Satanase. La jman jun Biblia sok jajch jkʼopon. Jujuntul ya jkʼopontik te Biblia sok te kamigo, tey-abi ya kalbeykotik skʼoplal te bin la jnopkotike. Jich la jpastik cheʼoxeb u.

Cheʼoxeb te bintik la jnoptik jaʼ te yakotikix ta kuxinel ta slajibal kʼajkʼal; te ya skʼan cholel te lek yachʼil kʼop yuʼun te Wentainel yuʼun Dios; sok te ma skʼan ya schʼik sbaik ta balumilal sok ta política te jchʼuunjeletik yuʼun Cristo, sok te ya yakʼ lekil consejoetik te Bibliae. Kʼot ta koʼtantik te jaʼ smelelil te bin ya yal te Bibliae, jich yuʼun ya skʼan te ayuk jun smelelil religión. Pero ma jnaʼtik bin religión. La kilbeytik skʼoplal te iglesiaetik te naʼbilikxan sba, te bitʼil ya schʼik sbaik ta política soknix te kʼinetik ya spasike, jich la kiltik te ma stʼunik te bin la spas te Jesuse. Jamal chikan ta ilel-a te ma lek ta sit te Diose, jaʼ yuʼun jajch kilbeytik skʼoplal te religionetik te ma kʼax naʼbil sbaike.

Kʼopojonkotik sok te jwolwanejetik yuʼun te religionetik-abi sok la jpasbeytik cheʼoxeb jojkʼoyeletik ta swenta te Biblia. Te bitʼil jnaʼojbeytikix-a te sujtibe, oranax ya jtatik ta ilel teme lokʼem ta Biblia te bin ya yalike. Te jujun buelta te ya xkʼopojotik sok jtul jwolwanej yuʼun religión, ya jkʼanbey te Dios te yakuk stijbon koʼtan ta schaʼkʼoponel te jwolwanej teme jaʼik te smelelil religione. Kʼax cheʼoxeb u, pero mato jtaojkotik jun religión te ya yakʼbey sujtib ta Biblia te bin ya jojkʼoytik, sok mato ayuk bin ya stijbon koʼtan yuʼun ya jchaʼkʼoponlan.

Tey-abi kʼopojotik sok te testigoetik yuʼun Jehová. Te kʼalal la jpasbeykotik te jojkʼoyeletik te la jpasbeytik te jwolwanejetik yuʼun religión, la yakʼ kiltik ta Biblia te sujtibe. Te bintik la sutik jaʼnix te bin jnaʼojbeytikix skʼoplal-ae. Jaʼ yuʼun la jpasbeykotik jojkʼoyeletik te ma jnaʼojbeytik te sujtibe, jich bitʼil te bin yilel ya yil Dios te droga soknix te cigarro. La yakʼ kilkotik ta Biblia te sujtibe. La kalkotik te ya xbootik ta tsoblej.

Wokol la kaʼiy spasel-abi. Ta skaj te ma jmulan ya xkʼopojon sok-a te yantike ma la jmulan te tal spatbonik koʼtan te ants winiketik-abi te lek yoʼtanik sok te leknax chapalike. La jkuy te chaʼlam yoʼtanik, jaʼ yuʼun ma la jkʼan boonix ta tsoblej. Jich te bitʼil ay jpasojix-ae, la jkʼanbey te Dios te yakuk stijbon koʼtan ta sjokinel te ants winiketik ini teme jaʼik te smelelil religione. Tey-abi, jich la kaʼiy te mero ya jkʼan ya jnop te Biblia sok te Testigoetike.

¿BIN-UTʼIL LA SJELBON JKUXLEJAL TE BIBLIAE? Jnaʼoj-a te ya skʼan ya kijkitay te drogaetike, sok ora la kijkitay. Te bin wokol la kaʼiy yijkitayel jaʼ te cigarro. Bayal buelta la jkʼan la kijkitay, pero ma juʼ kuʼun. Te kʼalal la scholbonik kaʼiy te yantik te oranax la yijkitayik te cigarroe, la jkʼanbey te Jehová te akʼa skoltayone. Jich maʼyuk bin-ora la jnukʼix. Kʼot ta koʼtan te ya skʼan ya jkʼopon ta smelelil te Jehovae.

Jaʼnix jich la jeltay te bin-utʼil ya jchajpan jbae. Te sbabial buelta kʼoon ta sNail Tsoblej tekʼajtik-a te stsotsel jol sok jbonoj ta azul, ta patil la jbon ta anaranjado. Jlapoj jun pantalón yuʼun mezclilla sok jun chaqueta te pasbil ta nujkul te bayal bintik tsʼibaybil tey-a. Ma xkʼot ta koʼtan bin yuʼun ya skʼan ya jeltay te bitʼil ya jchajpan jba manchukme bayal buelta la yalbonik te Testigoetike. Pero jaʼ la yakʼon ta pensar te bin ya yal 1 Juan 2:15-17 te jich ya yal: «Ma me cʼuxuc xawaʼiy ta awoʼtanic te bahlumilal o te bintic ayic ta bahlumilal. Te machʼa cʼux ya yaʼiy ta yoʼtan te bahlumilal, ma ba yichʼoj te scʼuxul yoʼtan te Jtatic Dios». La jta ta ilel te yakon ta yakʼel ta ilel te kʼux ta koʼtan te balumilal ta swenta te bin yilel te jkʼuʼ jpakʼe sok te ya skʼan ya jeltay te bitʼil ya jchajpan jba teme jaʼ ya jkʼan ya kakʼ ta ilel te kʼux ta koʼtan te Diose. Jich la jpas.

Ta patil, kʼot ta koʼtan te ma jaʼuk te Testigoetik te ya yalbonik te ya xboon ta tsoblejetik, te jaʼ yak ta yalbelon te Dios ta Hebreos 10:24 sok 25. Te kʼalal jajchon ta bael ta tsoblejetik sok la jnaʼbey sba ta lek te hermanoetik, la stijbon koʼtan ta yakʼbeyel jkuxlejal te Jehová sok ta yichʼel jaʼ.

¿BINTIK LEKILAL JTAOJ YUʼUN? Kʼax tʼujbil ya kaʼiy te ya skʼan ya yamigoinotik te Jehovae. Te bitʼil ya snaʼbotik yoʼbolil jbatik sok kʼuxotik ta yoʼtan jaʼ stijojbon koʼtan ta skʼayinbeyel te stalel soknix ta stʼunel te bin la spas te sNichʼan, te Jesucristoe (1 Pedro 2:21). Kʼoem ta koʼtan te kʼunkʼun ya xjelon bael te jtalele. Jpasoj tulan yuʼun ayukxan yutsil koʼtan sok te lekuk jtalel ta stojol te kinam sok te jnichʼan, jich bitʼil te Cristoe. Jaʼnix jich, ya jpas tulan yuʼun mukʼ skʼoplal ya kil te kermanotak. Te bitʼil jtʼunojbey stalel te Cristo lek ya kaʼiy jba, ay jkʼoplal ya kaʼiy jba sok kʼux ta koʼtan te ants winiketike.

«Maba la spʼajonik» (GUADALUPE VILLARREAL)

AYIN TA: 1964

SLUMAL: MÉXICO

STALEL TA NAIL TAL: BAYAL LA SPAS MULIL

TE BIN YILEL JKUXLEJAL-A: Juktul alnichʼanotik, chʼiotik ta Hermosillo (Sonora, México), ta jun lugar te banti bayal pobreil. Laj te jpapa te kʼalal chʼinonto-ae, jich yuʼun jajch ta aʼtel te jmama yuʼun ya smakʼlinotik. Jaʼnix jich jajchon ta aʼtel te kʼalal chʼinonto-a yuʼun ya jkoltay te jmama ta sleel te takʼine, pero jteb ma spisil-ora maʼyuk jzapato ya xboon ta aʼtel, melel maʼyuk stojol. Jichnix bitʼil te yantik familiaetik, kʼax latsʼalotik ta nainel.

Te bitʼil sjunal kʼajkʼal ya xbajt ta aʼtel te jmamae, ma juʼ skanantaybelotik ta lek. Te kʼalal wakeb kaʼbilal-a jtul kerem te 15 yaʼbilal la stsak yutsʼinon, sok bayal buelta la spas. Ta skaj te jich la spasbon jajch jmulan te winiketik sok la jkuy te ma chopoluk te jich ya kaʼiy jbae. Te kʼalal la jkʼanbey consejo te doctoretik sok te sacerdoteetik, la yalbonik te maʼyuk bin spas te ya jmulan te winiketike.

Te kʼalal 14 kaʼbilal-ae la kal ta jamal te ya jmulan te joy ta winikil. Jich la jpas 11 jaʼbil, sok la kikʼ jba sok bayal winiketik. La jnop setʼel jolal sok la jam jun salón de belleza. Pero maba tseʼel koʼtan-a, jaʼnax ay jwokol sok bayal machʼatik la sloʼlayon. Lanix jnaʼ jtebuk te ma lek te bin yakon ta spasel sok ya jojkʼoybey jba teme aybal lekil ants winiketik ta balumilal.

Jul ta koʼtan te jwix te ya snop te Biblia sok la yichʼ jaʼ bitʼil testigo yuʼun Jehová. Ya scholbon kaʼiy-a te bin yak ta snopele, pero ma la kichʼ ta wenta te bin la yalbone. Lek ya kil-a te skuxlejal sok te nujpunel yuʼune. Leknax ya skʼopon sbaik sok te smamalal, kʼux ya yaʼiy sbaik sok ya yichʼ sbaik ta mukʼ. Ta patil, jajch jnop te Biblia sok jtul hermana. Ta sjajchibal ma jmulan-a, pero ta patil jajch jmulan.

¿BIN-UTʼIL LA SJELBON JKUXLEJAL TE BIBLIAE? Kʼoon ta jun tsoblej yuʼun te testigoetik yuʼun Jehová sok la kil te ma pajal stalelik sok te yantik ants winiketike. Te yantik jaʼnax ya slabanonik, pero ma jichuk la spasik stukel te Testigoetike. Leknax la spatbonik koʼtan sok maba la spʼajonik. Kʼax lek la kaʼiy jba yuʼun.

Te kʼalal kʼoon ta mukʼul tsoblej, la kil ta jamal te yuʼun-nix lek stalelik jich bitʼil te jwixe: lek yoʼtanik sok lek ya xkʼopojik. Jich la jnop: «¿Jaʼikbal te ants winiketik te lek yoʼtanik te ayix tiempo yakon ta sleele?». Bayal la jmulan te skʼuxul yoʼtanik, te jun-nax ayik sok te ya stuuntesik te Biblia ta slebeyel sujtib spisil te jojkʼoyeletike. La jta ta ilel te jaʼ ya xkoltayotik ta skuxlejalik te Bibliae sok te ya skʼan ya jeltay te jkuxlejal teme ya jkʼan ya jokinlan te ants winiketik-abi.

Ya skʼan ya jeltay ta jkʼaxel-a te jkuxlejal, melel jich kuxinemon-a te bin-utʼil ants. Ya skʼan ya jeltay-a te bitʼil ya xkʼopojon, te bitʼil ya jtij jba, te bin yilel te jkʼuʼ jpakʼ, te kamigotak sok bayalxan te bin ya skʼan ya jeltay-ae. Te machʼatik kamigoinej-ae jich jajch yalbonik: «¿Bin yuʼun te jich ayat ta spasele? Lekat-a te bitʼil ayat-ae. Ma xa anop te Biblia. ¿Bintoxan ya akʼan?». Jaʼ wokolxan la kaʼiy yijkitayel te ma jokinix ta wayel te yantike.

Te bin ya yal te 1 Corintios 6:9-11 mero kʼot ta koʼtan, sok la yakʼbon jnaʼ te ya xjuʼ ya jeltay te jkuxlejal. Melel jich ya yal: «¿Ma bal anaʼojic te ma ba ya xʼaʼbot yichʼic te cuentahinel yuʼun Dios te machʼatic chopolique? Ma me sloʼloybeyex awoʼtanic: te jpas-muliletic, te machʼatic schʼuhunejic lotil diosetic, jʼantsiwejetic, machʼatic smohlol sba ta winiquil o ta antsil te ya sjoquin sbahic, [...] ma ba ya xʼaʼbot yichʼic te cuentahinel yuʼun Dios. Ay hich ayex ta namey, pero pocbilexix». Te Jehová la skoltay te ants winiketik-abi ta sjeltayel te skuxlejalik, sok jaʼnix jich la skoltayon. Jalajon bayal jaʼbil ta sjeltayel te jkuxlejal sok bayal la jpas tulan, pero te consejo la yakʼbonik sok te skʼuxul yoʼtanik te Testigoetike bayal la skoltayon.

¿BINTIK LEKILAL JTAOJ YUʼUN? Ta ora ini nujpunemonix, te joʼon sok te kinam ya kakʼbeytik snop te chʼin kerem kuʼuntik te yakuk schʼuun spasel te bintik ya yal te Bibliae. La kijkitayix spasel te bintik kʼayemon ta spasel-ae, sok ta ora ini ay bayal bendicionetik kuʼun sok ya jpas tʼujbil aʼteliletik ta stojol te Diose. Kichʼoj kaʼtel bitʼil anciano ta jun congregación, sok bayal machʼatik jkoltayej ta snopel te sKʼop Diose. Te bintik la jeltay ta jkuxlejal jaʼ tijbot yoʼtan te jmama yuʼun ya snop te Bibliae, ta patil, la yichʼ jaʼ. Jaʼnix jich jtul jwix te bayal ya spas mulwej-ae, la sjeltay te skuxlejal sok och ta testigo yuʼun Jehová.

Chaʼoxtul te machʼatik la yalbonik te manchuk ya jeltay te jkuxlejal, ta ora ini ya yalbonik te lekuben te jkuxlejale. Ta namey tal, te kʼalal la jkʼanbey koltayel te doctoretik, maba lekuk te consejo la yakʼbonik; yan stukel te Jehová la skoltayon ta smelelil. Manchukme ma snujpʼuk ya kaʼiy-a, lek la yilon, la smaliyon sok la yakʼbon kil skʼuxul yoʼtan. Jaʼ te bin la stijbon koʼtane: te jtul Dios te bayal skʼuxul yoʼtan sok spʼijil yoʼtan lek ya yilon sok ya skʼan ya yakʼbon jun lekil kuxlejalil.

«Maʼyuk stseʼelil koʼtan-a sok jtukel ya kaʼiy jba-a» (KAZUHIRO KUNIMOCHI)

AYIN TA: 1951

SLUMAL: JAPÓN

STALEL TA NAIL TAL: YA YAʼIY TSALTAMBA ANIMAL TA BICICLETA

TE BIN YILEL JKUXLEJAL-A: Chʼion tal ta jpam lum te ay ta tiʼmar ta prefectura yuʼun Shizuoka (Japón), waxaktulotik ta jfamilia sok nainemotik ta jun chʼin na-a. Ya schon bicicleta-a te jpapa, sok te kʼalal chʼinonto-a jajch yikʼon bael te banti ya yaʼiyik tsaltamba animal ta bicicleta, jich jajch jmulan. Te bin ya skʼan-a te jpapae jaʼ te ya jnop ta lek te tsaltamba animal ta bicicleta, jaʼ yuʼun jajch snojpteson ta lek te kʼalal 14 kaʼbilal-ae. Te kʼalal ay 16 kʼalal ta 18 kaʼbilal-ae oxeb buelta la jpas ganar te tsaltamba animal ta bicicleta ta jnacion. La yikʼonik ta nop jun ta jun universidad, pero jaʼ la jkʼan boon te banti ya snojptesonikxan ta tsaltamba animal sok te bicicleta. Te kʼalal ay 19 kaʼbilal-ae mero ya jnaʼix ta lek-a.

Te bin ya jkʼan-ae jaʼ te yakuk jtsaltiklan ta Japón spisilik te machʼatik ya yaʼiyik tsaltamba animal sok te bicicleta. Ya jkʼan-a te bayaluk jtakʼin sok te ya kakʼbey spisil te bin ya xtuun yuʼun te jfamiliae, jaʼ yuʼun bajt koʼtan ta snopelxan te tsaltamba animal. Te kʼalal ma xkujchix kuʼun ya kaʼiy-a te kʼalal ayon ta animal o te kʼalal yakon ta spasel ejercicio, ya jultesbey jba ta koʼtan te ayinon swenta ya jtij te bicicleta sok te ma skʼan ya xchebaj koʼtane. Ora jajch jta lekilal yuʼun te la jpas tulane. Te sbabial buelta la jpas competir joʼon la jta te primer lugar sok ta schebal buelta te la jpas competir la kichʼ ikʼel yuʼun ya kaʼiy tsaltamba animal swenta ya jta te primer lugar ta spamal Japón. Wakeb buelta jilon ta segundo lugar.

Ma orauk ya xlujbon-a sok bayal machʼatik la jtsal, jaʼ yuʼun la yakʼbonik kixta biil Tren yuʼun Tokai (jaʼ jun lugar te ay ta Japón). Ma xkakʼ jba ta tsalel-a, jaʼ yuʼun te yantik ya xiʼonik-a. Te bitʼil bayal la jta takʼin yuʼun, ya jman spisil-a te bintik ya skʼan koʼtane. La jman jun na te yichʼoj jun gimnasio te lek chapal sok te aparatoetik te ya xtuun ta spasel ejercicio, jaʼnix jich la jman jun carro te jteb ma pajal stojol sok te nae. Swenta ma xchʼay-a te jtakʼine, ay banti la jpas invertir swenta ya jkʼanbey sjol.

Manchukme jich-abi, maʼyuk stseʼelil koʼtan sok jtukel ya kaʼiy jba-a. Nujpunemonix-a sok ayix oxtul jnichʼnab-a. Ay maʼyukix swentail-a te bin yuʼun ya x-ilinon sok te kinam sok te jnichʼnab, ta swenta te jsit kelaw ya snaʼik teme ilinemone.

Te kinam jajch snop te Biblia sok te testigoetik yuʼun Jehová, ta swenta-abi bayal bin jelon. Kʼalal la yal te ya skʼan ya xbajt ta tsoblej, la kalbey te jpisiltik ya xbootik. Yato xjul ta koʼtan te ta jun tibiltik jtul anciano yuʼun congregación tal ta jnatik yuʼun ya snojpteson ta Biblia. Te bin la jnope mero kʼot ta koʼtan.

¿BIN-UTʼIL LA SJELBON JKUXLEJAL TE BIBLIAE? Maʼyuk bin-ora ya xchʼay ta koʼtan te bin-ora la jkʼopon te Efesios 5:5, te jich ya yal: «Como anaʼojic te ma xhuʼ ya xʼochic ta banti ay te cuentahinel yuʼun Cristo soc yuʼun Dios te jʼantsinel soc jʼantsiwej, te machʼa bohloben scʼoblal, o te ay sbicʼtal yoʼtan, te ha pajal soc schʼuhunel locʼomba». Kʼot ta koʼtan te tsaltamba animal ta bicicleta mero snitojbey sba skʼoplal sok te apuesta sok te sbikʼsitayel takʼin, jaʼ yuʼun ma lek jajch kaʼiy jba. Jaʼnix jich la jnop teme ya jkʼan ya kakʼbey stseʼelil yoʼtan te Jehová, ya skʼan ya kijkitay te tsaltamba animal, kʼax wokol la kaʼiy spasel-abi.

Kʼaxix kuʼun-a te jaʼbil te bayal la jpas ganar sok ya jkʼan ya jach yan-a. Pero jaʼnix jich kilojix-a te ya yakʼbon slamalil kʼinal te snopel te Bibliae, ma jichuk stukel te kʼalal ya kaʼiy tsaltamba animal ta bicicleta. Oxebxan buelta la kaʼiy tsaltamba animal te kʼalal yakonix ta snopel-a te Bibliae, pero maba spisil koʼtan ya jkʼan ya kijkitay-a te tsaltamba animal. Jaʼnix jich, ma jnaʼ bin-utʼil ya xbajt jmakʼlin-a te jfamiliae. Ma jnaʼ-a te bin ya jpase, melel te jfamilia ma lek la yilik te yachʼil jreligion. Te jpapa ma la smulan te la kijkitay te tsaltamba. Ta skaj-abi la stsakon úlcera ta jchʼujt.

Te bin la skoltayone jaʼ te ma la kijkitay snopel te Biblia sok te tsoblejetik. Kʼunkʼun chʼi te schʼuunel koʼtane. La jkʼanbey te Jehová te yakuk yaʼiybon te jkʼope sok te yakuk skoltayon ta yilel te ya yaʼiy te oración kuʼun. Jaʼnix jich lek la kaʼiy jba kʼalal la yalbon te kinam te ma puersauk mukʼ sna swenta tseʼel yoʼtan. Kʼunkʼun mukʼubxan te schʼuunel koʼtane.

¿BINTIK LEKILAL JTAOJ YUʼUN? Jtaoj ta ilel te mero smelelil te bin la yal te Jesús ta Mateo 6:33, te jich ya yal: «Ha nahil xalehic te cuentahinel yuʼun Dios soc te bin stojil ta pasel yuʼun, hich me ya xʼaʼbotex spisil a ini». Spisil-ora kichʼojtik akʼbeyel te bin la yal te Jesús, te bin ya xtuun kuʼuntik ta jujun kʼajkʼal. Manchukme maʼyuk bayalix jtakʼin te bitʼil ta nail tale, te 20 jaʼbil kʼaxix tale maʼyuk lajemotik ta wiʼnal.

Kʼax tseʼel koʼtan yuʼun te ya x-abatinon ta stojol Jehová sok te kermanotak sok ma xkaʼiy ya xkʼax te kʼajkʼale. Tseʼelxan koʼtan sok te jfamiliae. Jaʼnix jich te oxtul jnichʼnab sok te yinamik jun yoʼtan yakik ta abatinel ta stojol te Jehová.