Перейти к основным материалам

Налоӷоря. Трэбуй тэ потинэн и налоӷоря?

Налоӷоря. Трэбуй тэ потинэн и налоӷоря?

Налоӷоря. Трэбуй тэ потинэн и налоӷоря?

НАЙ ВСАВОРЭНДИ чалёл тэ потинэн и налоӷоря. Бутэнди здэлпэ, кай лэндирэ ловэ тратин най интя, или вопще жан варикасти андэ пусути. Ай дэко на потинэн и налоӷоря па пэстири причина. И мануша анда ближневосточно форо росԥэнэн васо вонэ отԥэндён тэ потинэн и налоӷоря и ԥэндэ: «Амэ на ласа тэ дас ловэ пэ пули, савэнца умарэн амарэ бэятонэн».

Кацаво гиндо най нэво и во исин бутэндэ. Ек баро мануш анда Индия, о Мохандасо Ганди ԥэндя пэско гиндо акэ сар: «Кодэва, ко ворта или андэ дэсо подритярэл о ӷосударство, андэ саво исин воени, тоди во дошало андо бэзэх. Кажно мануш, ԥуро или тэрно, терэл бэзэх, если потинэн о налоӷо андэ кацаво ӷосударство».

Ек годявэрно мануш анда 19 вико о Генри Дейвидо Торо росԥэндя, васо важ лэстэ правильно, кай во отԥэндёл тэ потинэн и налоӷоря, савэ дэкала жан пэ воено дила. Во пушля: «Хэба о ӷражданино трэбуй, хоть пэ набут время тэ бистрэл пала пэстири совесть. Состэ тоди кажнонэ манушэстэ исин совесть?»

Пала кадэва вопросо пэрэжывают бут христианоря, важ кода кай андэ Библия драго ԥэнэнпэ, кай лэндэ трэбуй тэ авэл вужи совесть андэ вся (2 Тимофею 1:3). Кадяжэ андэ Библия ԥэнэнпэ, кай и правителёря исин право тэ лэн и налоӷоря па мануша. Андэр латэ пистромэ: «Мэк кажно мануш кандэл кодэлэн, кастэ исин власть [манушыканэ правителёря], важ кода кай вся власть лэ Дэвлэстар; и барэ мануша, савэ исин адес, правин важ кода, кай кадя домэкля о Дэл. Важ када тумэ трэбуй тэ кандэн най кати через и дар, кай накажут тумэн, но и важ кода кай тэ авэл вужи совесть. Важ кода кай кодэлэн, кастэ исин власть, стодя о Дэл, кай вонэ вся и время тэ служын лэ манушэнди важ лэнго лашымос. Отдэн кажнонэсти кода, со лэсти прижалпэ, касти налоӷо —отдэн налоӷо» (Римлянам 13:1, 5—7).

И христианоря андо пэрво вико па законо потинэнас о налоӷо, хоть дэсавэ ловэ жанас важ и халавдэ. Кадяжэ терэн и лэ Иеговастирэ Свидетеля андэ амари время a. Васо вонэ када терэн? Трэбуй о христианино тэ жал против пэстири совесть, кала прижалпэ тэ потинэн и налоӷоря?

Налоӷоря и совесть

Васо и совесть лэ пэрвонэ христианонэнди домэкэлас, кай вонэ тэ потинэн и налоӷоря, хоть дэсавэ ловэ жанас пэ воено дила, ай о Ганди и о Торо па совесть отԥэндёнас тэ потинэн лэн?

Шон сама, кай и христианоря терэнас кадя сар пистромэ андэ 13 ӷлава Римлянам, най кати через и дар, кай лэн накажут, но и кай тэ авэл «вужи совесть» (Римлянам 13:5). Да, о христианино приашундёл каринг пэстири совесть и полэл, кай во обязано тэ потинэн и налоӷоря, дажэ если и ловэ жана пэ дила, сави лэсти нэ уӷодно. Дэкала можэт тэ здэлпэ, кай варисар на сжалпэ о гиндо, но трэбуй тэ шас сама пэ ек маменто пала совесть, када со амэнди подԥэнэн оди, через саво амэ полас правильно терас чи най.

О Торо шутя сама, кай оди подԥэнэн кажнонэ манушэсти, но во най всегда подԥэнэн тэ прилас правильно ришэния. Кай амари дила тэ авэл уӷодно лэ Дэвлэсти, тоди амари совесть трэбуй тэ авэл сытярди па лэстирэ законоря. Амэнди часто трэбуй тэ терас вся, кай амаро гиндо тэ шолпэ пэ лэ Дэвлэско, важ кода кай лэстирэ гиндоря май барэ, чем амарэ (Псалом 19:7). Важ када амэнди трэбуй тэ диқас пэ правителёря кадя, сар диқэл пэр лэндэ о Дэл.

Шам сама, кай о апостоло Павло ԥэндя пэ манушыканэ правителёря, кай вонэ лэ Дэвлэстирэ слуӷоря (Римлянам 13:6). Со во кадэлэса камля тэ ԥэнэн? Во камля тэ ԥэнэн, кай блаӷодаря лэнди исин порядко и кай лэ манушэндэ исин вся, со трэбуй. Дажэ кацавэ правителёря, савэ лэн бут взятки, вонэ всаек заботинпэ, кай лэ манушэндэ тэ авэл бути, школа, пожарно ахрана, и ваздии. Хоть о Дэл драго ӷанэн, сар нэ правильно терэн и правителёря, но во пока домэкэл, кай вонэ тэ правин и приԥэнэн амэнди тэ потинас и налоӷоря. Кадя амэ сыкавас, кай стас патив пэ вся, со о Дэл домэкля, кай тэ авэл.

И манушыканэ правителёря най всегда авэна. О Дэл камэл тэ парувэл лэндири правления, пэ небесно Царство и тэ улэл всаворэ проблемы, савэ вонэ бут бэрша анэнас лэ манушэнди (Даниил 2:44; Матфеё 6:10). Но о Дэл на камэл, кай и христианоря тэ на кандэн лэ правителёнэн, например тэ на потинэн и налоӷоря.

Но со, если тумэ, сар и о Ганди гиндон, кай тэ потинэн и налоӷоря, када бэзэх? Амэнди авэла май вушэро тэ полас лэ Дэвлэско гиндо, если прецтавим пэсти кацаво маменто, кала о мануш, саво тердёл пэ вучо плай, тоди лэсти май драго дицола вся, со паша лэстэ, чем кодэлэ манушэсти, саво тердёл тэлэ. Кадя и о Иегова полэл любо ситуацыя май драго амэндар. Через о пророко Исайя во ԥэндя: «Сар о нэбо май вучес ла ԥувьятар, кадя и мэрнэ дрома май вучес тумарэ дромэндар и мэрнэ гиндоря май вучес тумарэ гиндонэндар» (Исаия 55:8, 9).

Пэ вся исин власть?

Хоть андэ Библия ԥэнэнпэ, кай амэ трэбуй тэ потинас и налоӷоря, када на сыкавэл, кай лэ правителёнэндэ исин власть пэ вся. О Иисусо ԥэнэнас, кай лэ правителёнэндэ исин власть най пэ вся. Кала лэ Иисусостар пушлэ, сар о Дэл диқэл пэ кода, кай тэ потинэн и налоӷоря лэ римсконэ правителёсти, во ԥэндя кадэла алава: «Отдэн лэ цэзарёско лэ цэзарёсти, ай лэ Дэвлэско лэ Дэвлэсти» (Марка 12:13—17).

И правителёря, или о «цэзарё», терэл и печатает и ловэ. Важ када, па лэ Дэвлэско гиндо, лэ правителёнэндэ исин право тэ мангэн и ловэ палпалэ через и налоӷоря. Но, сар дицол па лэ Иисусостирэ алава, «лэ Дэвлэско», када амари жызня и тэ андярас лэстири время, и пэ када кай о правителёря нинай право. Кала лэ манушэндирэ законоря жан против лэ Дэвлэстирэ законоря, амэ, сар христианоря «трэбуй тэ кандас лэ Дэвлэс, сар правителёс, ай най лэ манушэн» (Деяния 5:29).

Дэсавэ христианоря пэрэжывают пала кода, пэр со жан и ловэ, но вонэ на ӷулен андэ ӷосударствено дила и на мишыин лати, и на отԥэндён тэ потинэн и налоӷоря. Если вонэ кадя пэс тэ андярдоп, када сыкадоп, кай вонэ на патян кай о Дэл можэт тэ улэл вся лэнго ԥаримос. Вонэ аштярэн, кала о Дэл андэ положэно время улэла лэ манушэндири правления и стола пэско Царство, пала саво ԥэндя о Иисусо: «Мэрно Царство най анда кадэва миро» (Иоанна 18:36).

Лашымос кодэлэстар, кала кандэс лэ Дэвлэс

Если тумэ лэна тэ потинэн и налоӷоря, сар ԥэнэнпэ андэ Библия, када анэна тумэнди кати о лашымос. Тумэ на авэна тэ даран, кай тумэн астарэна и накажут, кай тумэ нарушыли о законо (Римлянам 13:3—5). Но со май ӷлавно, тумэндэ авэла вужи совесть англа Дэл и тумэ лэна тэ славин лэ Дэвлэс кодэлэса, сар пэс драго андярэн. Дажэ если тумэ, най сар и мануша, савэ отԥэндён тэ потинэн и налоӷоря, хасарэна варисо, патян кай о Иегова зритярэла пэско алав, кай тэ позаботийпэ пала пэстирэ кандинэ служытеля. Акэ со пала када пистросардя о Давидо: «Сымас мэ тэрно, ай акана ԥурелэм, Но на диқлэм, кай о Дэл тэ ашавэл лэ манушэс, саво ритярэл лэско законо И лэстирэ бэятонэн, кай вонэ тэ мангэн о марно» (Псалом 37:25).

И инке, кала тумэ потинэн и налоӷоря, сар ԥэнэнпэ андэ Библия, тумэнди авэла спокойно по ди. Па лэ Дэвлэско гиндо, пэр тумэндэ нинай нисави дош, пэр со и правителёря тратин и налоӷоря. Када например, сар о мануш, саво злэл квартира найдошало, каринг ла квартирако хулай терэл и ловэ. Ек мурш, савэс ақарэн Стельвио, сар инке нэ ичучал и Библия, во ӷулелас андэ политика и камэлас варисо тэ парувэл андэ пэстири страна. Во росԥэндя, васо во отԥэнделя кадэла дилатар: «Манди прижыляпэ тэ прижанав, кай о мануш нэ можэт тэ домардёл, кай андэ люма тэ авэл мирно жызня и справедливость, ай кадяжэ, кай всаворэ мануша па вся и люма тэ авэн, сар ек ери. Кати лэ Дэвлэско Царство можэт тэ парувэл и люма андэ лащи риг».

Кала тумэ анда вся оди отдэн «лэ Дэвлэско лэ Дэвлэсти», сар и о Стельвио, тоди можэте тэ патян, кай доаштярдёна и время, кала о Дэл стерэла, кай па вся и ԥув тэ авэл справедливо правительство и улэла вся о найлашымос, саво стердэ лэ манушэндирэ правителёря.

[Сноска]

a И отзыворя пала лэ Иеговастирэ Свидетеля сар пала кодэла, ко потинэн и налоӷоря можно тэ виарақэн андэ «Сторожэво башня» лэ 1 ноябрёстар 2002 бэрш, страница 12, абзацо 15, и лэ 1 маёстар 1996 бэрш, страница 16, абзацо 7.

[Вставка]

Амэнди трэбуй тэ старысавас, кай амэндэ тэ авэл кацаво жэ гиндо, сар кай о Дэл, важ кода кай лэстирэ гиндоря май вуче, чем амарэ гиндоря

[Вставка]

Если и христианоря кандэн и потин и налоӷоря, тоди лэндири совесть авэла вужи, и вонэ сыкавэна кай патян лэ Дэвлэсти кай во позаботияпэ, кай лэндэ тэ авэл вся, со трэбуй.

[Картинки]

«Отдэн лэ цэзарёско лэ цэзарёсти, ай лэ Дэвлэско лэ Дэвлэсти»

[Сведения пала кода катар линэ]

Copyright British Museum