Hizaha raha an̈atiny

Iro Antipan̈ahy aby io ‘Miaraka Miasa Hazahoantsika Haravoan̈a’

Iro Antipan̈ahy aby io ‘Miaraka Miasa Hazahoantsika Haravoan̈a’

‘Zahay piaramiasa aminaro, hazahoanaro haravoan̈a.’​—2 KOR. 1:24.

1. Ino raha namparavoravo Paoly tamindro Kristianin̈y ta Korinto tan̈y?

 Ty raha nisy tamy taon̈o 55. Apostoly Paoly naharen̈y fa tsy nifan̈araka iro rahalahy ta Korinto tan̈y, ke nalahelo izy. Tiany mare iro io, ke nanoratra taratasy izy han̈itsian̈a iro. (1 Kor. 1:11; 4:15) Nirahiny handeha han̈ampy iro tan̈y koa Titosy, baka io hivolan̈a aminany raha nisy tan̈y. Ke fanjava maromaro tafaranizen̈y, Paoly nidoko ta Troasy, niambin̈y Titosy navy tan̈y. Tsy navy foeky Titosy, ke Paoly nangala sambo nandeha ta Makedonia. Ravoravo izy fotony fanojy Titosy izy tan̈y. Safe nitantarainy Titosy taminany fa narehandro rahalahy aby ta Korinto tan̈y volan̈a Paoly, avio iro efa ten̈a tihahita Paoly zen̈y. “Nahairavoravo fo” Paoly naharen̈y zen̈y.​—2 Kor. 2:12, 13; 7:5-9.

2. a) Ino raha momba finoan̈a ndreky haravoan̈a nisoratiny Paoly handeha tamindro Korintianin̈y aby io? b) Ino aby fan̈ontanian̈a hidinihintsika?

2 Tsy ela tafaranizen̈y, Paoly nanoratra taratasinany faharoe handeha tamindro Korintianin̈y aby io. Ho izy tamindro: “Zahay tsy tompiny finoan̈anaro fa piaramiasa aminaro, hazahoanaro haravoan̈a, fotony baka amy finoan̈anaro fo itsangananaro.” (2 Kor. 1:24) Ino ma raha tiany Paoly avian̈a amy zen̈y? Ino raha ianarany antipan̈ahy baka amy zen̈y?

FINOAN̈ANTSIKA NDREKY HARAVOAN̈ANTSIKA

3. a) Paoly nanoratra: “Baka amy finoan̈anaro fo itsangananaro.” Ino ma raha tiany koran̈iny amy zen̈y? b) Akory han̈arehany antipan̈ahy modeliny Paoly zen̈y izioty?

3 Paoly nikoran̈a toetry aroe maventy ilaintsika amy fanompoan̈a Jehovah: Finoan̈a ndreky haravoan̈a. Momba finoan̈a, karaha ty nivolan̈iny: ‘Zahay tsy tompiny finoan̈anaro. Baka amy finoan̈anaro fo itsangananaro.’ (2 Kor. 1:24) Nan̈eky Paoly iô fa tsy nivadiky iro rahalahy ta Korinto aby io. Nohoniro nino Zan̈ahary nahavy iro tsy nivadiky fa tsy nohony raha nataony Paoly, na raha nataonolo hafa. Ke Paoly tsy nikomkomandy olo amy fomba han̈aboahanolo finoan̈anany sady tsy tiany foeky koa han̈ano zen̈y. Izy natoky fa tihan̈ano ny tsara iro olo aby io sady natoky koa fa han̈ano ny tsara iro. (2 Kor. 2:3) Man̈ano karaha nataony Paoly io koa iro antipan̈ahy izioty. Iro matoky fa manan̈a finoan̈a iro rahalahy ndreky ranabavy aby io, avio nohony antony tsara mahavy iro manompo Jehovah. (2 Tes. 3:4) Iro tsy man̈apetraka fitsipiky mentitry mare fa mampiasa toro lalan̈any Soratra Masin̈y ndreky taridalan̈any fandaminan̈any Jehovah, han̈ampian̈a olony Jehovah. Fa iro tsy tompiny finoan̈any rahalahindro foeky.​—1 Pet. 5:2, 3.

4. a) Ino raha tiany Paoly koran̈iny, taminizy nanoratra: ‘Zahay piaramiasa aminaro, hazahoanaro haravoan̈a.’ b) Akory han̈arehany antipan̈ahy toetsain̈inany zen̈y izioty?

4 Paoly koa nivolan̈a: ‘Zahay piaramiasa aminaro, hazahoanaro haravoan̈a.’ Tio Paoly nikoran̈a momba izy ndreky iro olo niaraka niasa taminany. Azovy ma iro io? Iro olo niaraka niasa mare taminany, baka han̈ampian̈a iro Korintianina aby io. Akory nahaizantsika zen̈y? Fotony tamy taratasy nisoratiny io, izy nanon̈ono olo aroe nan̈ampy izy. Volan̈iny: ‘Nitory momba Jesosy tamindro zahay ndreky Silvano ndreky Timoty.’ (2 Kor. 1:19) Avio koa, Paoly koa fa mivolan̈a “piaramiasa” zen̈y, iro olo niasa mare niaraka taminany fo raha tiany koran̈iny. Karaha zen̈y izioty nivolan̈any Apolosy, Akoila, Priska, Timoty, avio Titosy. (Rom. 16:3, 21; 1 Kor. 3:6-9; 2 Kor. 8:23) Ke Paoly koa fa nivolan̈a tamindro Korintianin̈y aby io ‘zahay piaramiasa aminaro hazahoanaro haravoan̈a’, dikanizen̈y miaraka miasa izy ndreky iry namany man̈ano erakany vitandro, baka fiangonan̈a ho ravoravo. Karaha zen̈y koa tanjon̈ony antipan̈ahy izioty. Iro tihan̈ano erakany vitandro han̈ampian̈a rahalahindro, baka iro ho ‘ravoravo manompo Jehovah.’​—Sal. 100:2; Fil. 1:25.

5. Ino raha nan̈ontanian̈a iro rahalahy ndreky ranabavy aby io, avio ino raha tokony hiritriretintsika?

5 Vo tsy ela zay, nisy rahalahy ndreky ranabavy maro mazoto nan̈ontanian̈a: “Ino raha nivolan̈iny antipan̈ahy ndreky raha nataondro mba mamparavoravo anao?” Mandrapahitantsika valiny nivolan̈indro baka io, iritrireta ino raha nivolan̈iny antipan̈ahy ndreky raha nataondro ke mba nahavy anao ravoravo mare. Miniminia koa ino raha mety hataonao baka hampisy haravoan̈a amy fiangonan̈a misy anao. a

“VILOMA AMY RANABAVY PERSY AN̈Y”

6, 7. a) Ino fomba araiky mety angalany antipan̈ahy tahaka Jesosy, Paoly ndreky olo hafa panompony Zan̈ahary? b) Nan̈ino mamparavoravo iro rahalahy aby io iro koa ton̈oniny aminy an̈arandro?

6 Maro amindro nivolan̈a fa ten̈a ravoravo iro izikoa antipan̈ahy aby io mba mijery iro. An̈isany fomba araiky an̈anovany antipan̈ahy zen̈y, fan̈arehan̈a raha nataony Davida, Eliho, ndreky Jesosy. (Vakia 2 Samoela 9:6; Joba 33:1; Lioka 19:5.) Naboakandro fa ten̈a mijery olo iro, ke iro nikaiky olo taminy an̈arandro. Hainy Paoly koa fa ten̈a raha maventy mangala onon̈o an̈arandro rahalahy ndreky ranabavy aby io, ndreky mikaiky iro aminy an̈arandro. Paoly nanon̈ono an̈aranolo 25 manan̈amby taminizy namaran̈a taratasinany, ke an̈atinizen̈y Persy. Karaha ty ho Paoly momba izy: “Viloma amy ranabavy Persy an̈y.”​—Rom. 16:3-15.

7 Sarotro mare aminy antipan̈ahy sasany mangala onon̈o an̈aranolo. Iro ndraiky koa mifen̈y fo mba mahatsiaro an̈aranolo, mira mivolan̈a aminolo io iro: ‘Anao tsy adin̈ako.’ (Eks. 33:17) Ravoravo mare koa iro rahalahy ndreky ranabavy aby io izikoa kahin̈a aminy an̈arandro lera amy Fianaran̈a Tilikambo Fiambesan̈a na lera fivorian̈a hafa.​—Ampiràn̈a amy Jaona 10:3.

“NAN̈ANO ASA MARO NINY TOMPO IZY”

8. Ino fomba araiky maventy nangalany Paoly tahaka Jehovah ndreky Jesosy?

8 An̈isany raha araiky nataony Paoly han̈aboahan̈a fa izy nijery iro rahalahy ndreky ranabavy tamy fotoan̈anizen̈y, izy nidera iro. Ten̈a ravoravo olo izikoa misy olo midera iro amy fô madio. Karaha ty raha nisoratiny Paoly handeha tamindro Korintianina aby io: “Mirehareha mare zaho manan̈a anaro.” (2 Kor. 7:4) Misora ravoravo mare iro Kristianin̈y ta Korinto tan̈y naharen̈y zen̈y. Nidera Kristianin̈y tamy fiangonan̈a hafa koa Paoly. (Rom. 1:8; Fil. 1:3-5; 1 Tes. 1:8) Avio nidera Persy koa izy, taminizy nanoratra taratasinany nalefa tamy fiangonan̈a ta Roma tan̈y. Ho izy tao: “Nan̈ano asa maro niny Tompo izy.” (Rom. 16:12) Misora nahatsiaro nahery ranabavy tsy nivadiky io naharen̈y zen̈y. Nangala tahaka Jehovah ndreky Jesosy i Paoly, taminizy nidera olo karaha zen̈y.​—Vakia Marka 1:9-11; Jaona 1:47; Apok. 2:2, 13, 19.

9. Nan̈ino mampisy haravoan̈a amy fiangonan̈a izikoa olo jiaby samy mifampidera?

9 Haindro antipan̈ahy aby izioty koa fa ten̈a mila volan̈indro amindro rahalahy ndreky ranabavy aby io fa iro mankasitraka iro. (Ohab. 3:27; 15:23) Isaka iro antipan̈ahy aby io man̈ano zen̈y, mira mivolan̈a amindro rahalahy aby io karaha ty: ‘Zaho mijery anao. Haiko raha vitanao.’ Iro rahalahy ndreky ranabavy aby io ten̈a mila maharen̈y volan̈a mankahery karaha zen̈y, baka amindro antipan̈ahy aby io. Karaha ataony ranabavy araiky 55 taon̈o ty nivolan̈a: “Ampiasan̈a an̈y tsisy olo hankasitraka anao. Olo an̈y baka tia mifan̈oesa, avio tsy mijery olo. Ke ten̈a mampisy korazy zaho, izikoa misy antipan̈ahy midera zaho, nohony raha nataoko niny fiangonan̈a.” Karaha zen̈y koa, nisy rahalahy araiky mananjanaka aroe mianadahy, mitaiza manokan̈a zanany. Nisy antipan̈ahy araiky nidera izy, ke ho rahalahy io: “Zaho nahatsiaro nahazo angovo mare, fotony nisy antipan̈ahy zay nidera zaho tamy fônany jiaby!” Ten̈a mankahery ankitin̈y izikoa iro antipan̈ahy aby io midera olo amy fôndro jiaby. Ho ravoravo mare iro izikoa atao karaha zen̈y, ke tsy hiala amy lalan̈a mengo amy fiain̈ana iro sady “tsy ho reraka” koa.​—Isaia 40:31.

‘AMBESA FIANGONAN̈ANY ZAN̈AHARY’

10, 11. a) Akory mety han̈arehany antipan̈ahy raha nataony Nehemia? b) Ino raha han̈ampy antipan̈ahy araiky han̈amia fan̈amezan̈a arapan̈ahy, iro koa fa man̈ano fitsidihan̈a ondry?

10 Fan̈ampian̈a iro olo mila ankahirezin̈y aby io koa an̈isany fomba maventy an̈aboahany antipan̈ahy fa mijery ndreky tihan̈ampy iro rahalahy ndreky ranabavy aby io iro, baka iro ravoravo manompo Jehovah. (Vakia Asan’ny Apostoly 20:28.) Mangala tahaka iro olo voatendriny Jehovah taloha tan̈y iro antipan̈ahy aby io koa fa man̈ano zen̈y. Ohatra araiky amy zen̈y Nehemia. Diniha baka raha nataony, izikoa hitany fa kivy sasany tamindro Jiosy aby io. Baiboly mivolan̈a fa direkty nitsangana izy nankahery iro. (Neh. 4:14) Karaha zen̈y koa tokony hataony antipan̈ahy aby io izioty. Tokony direkty han̈ano raha iro han̈ampian̈a iro rahalahy ndreky ranabavy aby io ho fatatra finoan̈a. Ke izikoa mbala mety amindro, tsara izikoa iro mamangy iro antran̈o. ‘Man̈amia fan̈amezan̈a arapan̈ahy’ iro an̈atiniro mamangy io. (Rom. 1:11) Ke ino raha han̈ampy iro antipan̈ahy aby io han̈ano tsarabe fitsidihana ondry?

11 Alohany antipan̈ahy aby io hitsidiky io, mila mangala fotoan̈a antsendriky iro mieritreritry raha momba olo hitsidihindro io. Ty fan̈ontanian̈a mila dinihindro: ‘Ino problemo atrefiny rahalahy na ranabavy io? Ino hevitry mety hankahery izy? Ino andininteny na ohatra amy Baiboly ao mba mifan̈araka amy raha mahazo izy?’ Antipan̈ahy aby io koa mandiniky tsialohaloha karaha zen̈y, tsy hikoran̈a raha tsisy dikany iro fa hahavita hikoran̈a raha mahatsara olo. Avio tokony hambelandro mikoran̈a koa iro rahalahy ndreky ranabavy aby io, tandrin̈esandro tsara iro mivolan̈a. (Jak. 1:19) Nisy ranabavy araiky zay nivolan̈a karaha ty: “Ten̈a mahatsiaro mahazo angovo be zay zaho, iro antipan̈ahy aby io koa fa mitandren̈y zaho tsarabe.”​—Lioka 8:18.

Iro antipan̈ahy aby io mila man̈oman̈a tsialohaloha alohaniro han̈ano fitsidihan̈a ondry baka hahavitandro man̈amia ‘fan̈amezan̈a arapan̈ahy’

12. Azovy ma olo mila ankahirezin̈y amy fitsidihan̈a ondry io, avio nan̈ino?

12 Azovy ma olo mila ankahirezin̈y amy fitsidihan̈a ondry io? Paoly nivolan̈a tamindro antipan̈ahy aby io fa “ondrikondriky jiaby mila tandreman̈a.’ Dikanizen̈y, olo jiaby mila ankahirezindro, an̈atinizen̈y pitory ndreky pisava lalan̈a jiaby tsy mivadiky tan̈atiny taon̈o maro. Nan̈ino ma iro io mila fan̈ampian̈a baka aminy antipan̈ahy? Fotony ndraikindraiky sarotro mare amindro miatriky problemo baka amy donia ratsy ty, nata iro efa matanjaka arapan̈ahy. Alo baka zahavantsika raha nahazo Panjaka Davida, ahitantsika fa nata Kristianin̈y matanjaka arapan̈ahy mbala mila ankahirezin̈y fo.

‘ABISAY NAVY NAN̈AMPY DAVIDA’

13. a) Ino ma raha nararaotiny Jisbi-benoba? b) Akory nataony Abisay namonjy Davida?

13 Efa tafarany nan̈osoran̈a Davida natao panjaka taminizy mbala tanora in̈y, izy niady tamy Goliata. Goliata io an̈isandro olo befatiarin̈y taranakany Refaima, kanefa resiny Davida, olo nisy korazy. (1 Sam. 17:4, 48-51; 1 Tan. 20:5, 8) Tafaranizin̈y, niady taminy Israelita ndraiky koa Filistiny aby io, ke nisy olo befatiarin̈y araiky koa niady tamy Davida. Taranakany Refaima koa izio, Jisbi-benoba. (2 Sam. 21:16) Fa Davida tamy zen̈y fa tseky naty foeky. Fotony nan̈ino? Tsy raha izy tsisy korazy fa angovonany nahainihen̈y. Karaha ty fivolan̈any Baiboly izy: “Davida reraka.” Ke izikoa fa hitany Jisbi-benoba raha zen̈y, “fa tseky hamango” Davida izy. Izy koa fa nila han̈elaka raha fiadivany in̈y, ‘direkty navy’ Abisay zanaka Zeroia, han̈ampy Davida. Nivangoeny Abisay Filistiny io, ke naty.’ (2 Sam. 21:15-17) Davida fa tseky naty ankitin̈y! Misora nankasitraka Abisay mare izy, fotony Abisay naharaka raha jiaby nahazo izy, ke direkty nan̈ampy izy, izikoa fa nisy olo tseky hamono izy. Ke ino fianaran̈a azontsika baka amy tantara io?

14. a) Akory hahavitantsika mandresy problemo maventy karaha habezan̈a Goliata in̈y? b) Akory ataondro antipan̈ahy aby io man̈ampy olo baka iro hahazo angovo ndreky ho ravoravo? Man̈ameza ohatra araiky.

14 Mira zen̈y koa amy zioty. Atsika Vavolombelon̈o Jehovah mazoto manompo Jehovah, ndray Satana ndreky olonany aby io mamango atsika ndreky misakana lalan̈antsika. Ny raha misy, sasany amintsika nahavita nandresy problemo maventy mira Goliata in̈y, fotony iro natoky Jehovah tsarabe. Fa donia ty tsy voly manafiky atsika, ke ndraikindraiky atsika reraka, avio malemy troko foeky. Amy lera karaha zen̈y atsika ndray mbala tokony hahavita hiatriky problemontsika io, atsika karaha mahatsiaro fa tsisy angovo foeky. Fa amy lera karaha zen̈y ndraiky, izikoa misy antipan̈ahy avy mankahery atsika, mivadiky ravoravo atsika sady mahazo angovo ndraiky koa. Karaha zen̈y raha tsapanolo maro. Misy ranabavintsika pisava lalan̈a araiky zay, kadiriny 65 taon̈o nivolan̈a karaha ty: “Efa navy nisy fotoan̈a zaho tsy salama tsarabe, ke kajo zaho koa fa nandeha nanompo. Voaremarkeny antipan̈ahy araiky zay raha io, ke izy nan̈aton̈o zaho. Niaraka nandiniky andininteny araiky zay zahay, safe ten̈a nankahery zaho raha io. Baka io narehako sosokevitry aby namiany zaho, ke hitako nahatsara zaho raha io. Antipan̈ahy io koa ten̈a be fitiavan̈a, fotony voaremarkeny raha navoa zaho, avio izy nan̈ampy zaho!” Hitantsika baka amy zen̈y fa man̈ano karaha Abisay iro antipan̈ahy aby io, ke be fitiavan̈a iro mangala onon̈o raha mahazo atsika, avio iro von̈ono han̈ampy atsika.

“TSARA HAINARO FITIAVAKO ANARO”

15, 16. a) Nan̈ino ma ten̈a tiany Paoly iro rahalahy ndreky ranabavy aby tamy zen̈y? b) Nan̈ino tiantsika iro antipan̈ahy aby io?

15 Iro antipan̈ahy aby miasa mare. Ndraikindraiky iro tsy mandry fa mivavaka niny rahalahy ndreky ranabavy aby io na man̈ampy iro. (2 Kor. 11:27, 28) Fa karaha nataony Paoly in̈y, ravoravo iro man̈ano tsarabe andraikitrindro. Karaha ty ho Paoly tamindro Korintianina aby io: “Ho ravoravo mare zaho han̈amia zay raha jiaby anan̈ako ndreky han̈ano soron̈o fiain̈ananaka jiaby hamian̈a anaro.” (2 Kor. 12:15) Paoly nandany angovo hankahirezan̈a iro, fotony tiany iro. (Vakia 2 Korintianina 2:4; Fil. 2:17; 1 Tes. 2:8) Amy lerany iro olo aby io tia Paoly mare!​—Asa. 20:31-38.

16 Man̈ano mersy Jehovah amy vavaka atsika nohonizy mampiasa iro antipan̈ahy aby io hikarakara atsika. Ten̈a tiantsika koa iro antipan̈ahy aby io, ary ravoravo atsika, fotony iro mijery atsika tsiaraikiaraiky. Mankahery atsika koa fitsidihan̈a ataondro io. Mankasitraka iro atsika, fotony atsika koa lonjany problemo baka amy donia ratsy ty, iro von̈ono fo han̈ampy atsika. Ten̈a ‘miaraka miasa hazahoantsika haravoan̈a’ ankitin̈y iro.

a Nan̈ontanian̈a iro rahalahy ndreky ranabavy aby io koa “ino toetry ten̈a tianao aminy antipan̈ahy?” Ankamarozandro nivolan̈a: “Iro mora aton̈iny.” Mbala hisy lahatsoratra handinihan̈a toetry maventy araiky io.