Ir al contenido

Ndáa ki̱ʼva xa̱a̱ ña̱ káʼa̱nyó nda̱a̱ níma̱ na̱ veʼeyó na̱ kǒo kándíxa Ndióxi̱

Ndáa ki̱ʼva xa̱a̱ ña̱ káʼa̱nyó nda̱a̱ níma̱ na̱ veʼeyó na̱ kǒo kándíxa Ndióxi̱

TA̱ JESÚS ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱yóʼo xíʼin iin ta̱ xi̱kuni̱ kundiku̱n miíra “Kúáʼan veʼún. Ndikó nu̱ú na̱ táʼún ta natúʼun xíʼinna ndiʼi ña̱ ke̱ʼé Jehová xíʼún ña̱ ku̱ndáʼvi-inira xi̱nira yóʼó”, sana yatin chí ñuu ña̱ Gadara xi̱ndoona, chí sureste tá mar ña̱ Galilea. Ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús náʼa̱ña ña̱ xi̱kunda̱a̱-inira xíʼin ña̱ xi̱kuni̱ na̱ yiví keʼéna: ña̱ kúni̱na natúʼunna xíʼin na̱ veʼena xa̱ʼa̱ ña̱ʼa ña̱ ndáyáʼvi nu̱úna (Mar. 5:19).

Saá íyo ña̱ kéʼé na̱ yiví tiempo vitin na̱ xa̱a̱ síín síín ñuu, savana kútóona ka̱ʼa̱nna xa̱ʼa̱ ña̱ ndáyáʼvi nu̱úna soo savana va̱ása kútóonína ka̱ʼa̱nna xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo. Ña̱kán tá iinna xáa̱na káchíñuna nu̱ú Ndióxi̱ Jehová, kútóona ka̱ʼa̱nna xíʼin na̱ veʼena xa̱ʼa̱ ña̱ kándíxana. Soo, ¿ndáa ki̱ʼva keʼéna ña̱yóʼo? Ta, ¿ndáa ki̱ʼva xa̱a̱yó nda̱a̱ níma̱ na̱ veʼeyó na̱ kúúmií inka religión á na̱ kǒo kándíxa Ndióxi̱? Biblia táxiña consejo ña̱ kivi chindeétáʼan xíʼinyó ña̱ kivi keʼéyó ña̱yóʼo.

“NDA̱NI̱ʼÍNDI̱ TA̱ MESÍAS”

Tá siglo nu̱ú, ta̱ Andrés kúú ta̱ nu̱ú ta̱ ku̱nda̱a̱-ini ña̱ ta̱ Jesús kúú ta̱ Mesías. ¿Ndáana kama ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo? “Ta̱ siʼna nda̱ni̱ʼíra kúú ñani miíra ta̱ Simón ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra: ‘Nda̱ni̱ʼíndi̱ ta̱ Mesías’ (ña̱ kúni̱ kachi Cristo).” Saá ni̱xa̱ʼa̱nra nu̱ú ta̱ Pedro nda̱a̱ nu̱ú íyo ta̱ Jesús tasaá chi̱ndeétáʼanra xíʼinra ña̱ xa̱a̱ra koora discípulo ta̱ Jesús (Juan 1:​35-42).

Tá ni̱ya̱ʼa i̱ñu̱ ku̱i̱ya̱, ta̱ Pedro ta̱ íyo chí Jope ni̱ka̱ʼa̱nna xíʼinra ña̱ ná ku̱ʼu̱nra chí norte, ña̱ Cesarea, veʼe iin ta̱ xáʼndachíñu nu̱ú na̱ soldado ta̱ naní Cornelio. ¿Ndáana nda̱ni̱ʼíra tá ni̱xa̱a̱ra? Ta̱ Cornelio, xa̱a̱ ndátura ña̱ xa̱a̱ ta̱ Pedro xíʼin na̱ kítáʼan xíʼinra ta sa̱ndátakara ndiʼi na̱ táʼanra xíʼin na̱ migora na̱ kítáʼan va̱ʼa xíʼinra. Tasaá ta̱ Cornelio ta̱xira ña̱ ná kuniso̱ʼo na̱ veʼera ña̱ káʼa̱n ta̱ Pedro ta ndaka̱xinna ña̱ kúni̱na keʼéna (Hech. 10:​22-33).

¿Ndáaña sákuaʼayó xíʼin ña̱ ke̱ʼé ta̱ Andrés ta saátu ta̱ Cornelio xíʼin na̱ veʼena?

Na̱yóʼo va̱ása nísandákoo miína na̱ veʼena. Ta̱ Andrés chi̱ndeétáʼanra xíʼin ñanira ña̱ ná kuxini̱ra ta̱ Jesús, ta ta̱ Cornelio sa̱ndátakara na̱ veʼera ña̱ va̱ʼa kuniso̱ʼona ta̱ Pedro. Soo ni iinna kǒo ní ixandúxana xíʼin na̱ veʼena ña̱ xa̱a̱na koona cristiano. ¿Ndáaña sákuaʼayó xíʼin ña̱yóʼo? ¿Ndáa ki̱ʼva kivi kundiku̱nyó yichi̱na? Kivi ka̱ʼa̱nyó xíʼin na̱ veʼeyó xa̱ʼa̱ iin ña̱ sa̱kuaʼayó, ná ka̱ʼa̱nyó xíʼinna xa̱ʼa̱ iin ña̱ ndáyáʼvi nu̱úna ña̱ va̱ʼa kuni̱na xa̱a̱na kunda̱a̱-inina xa̱ʼa̱ ña̱ káʼa̱n Biblia á chindeétáʼanyó xíʼinna ña̱ xa̱a̱na kuxini̱na inka na̱ Testigo. Soo ndiʼi tiempo xíniñúʼu ixato̱ʼóyó ña̱ ndáka̱xinna keʼéna ta nda̱a̱ ni iin yichi̱ ná va̱ása sakúkaʼanyó nu̱úna ta va̱ása ixandúxayó xíʼinna. Ña̱ va̱ʼa kuxini̱yó ndáa ki̱ʼva chindeétáʼanyó xíʼinna, ná kotoyó ña̱ ndo̱ʼo ta̱ Jürgen xíʼin ñá Petra, iin matrimonio na̱ íyo chí Alemania.

Ñá Petra ka̱ʼviñá Biblia xíʼin na̱ testigo Jehová ta nda̱kuchiñá. Yiíñá xi̱kuura iin soldado, tá xa̱ʼa̱ kǒo níkutóora ña̱ nda̱kaxin ñá Petra keʼéñá. Soo tá ni̱ya̱ʼa tiempo ki̱ʼinra kuenta ña̱ na̱ Testigo sánáʼa̱na ña̱ nda̱a̱ xa̱ʼa̱ Biblia. Ña̱kán nda̱taxira miíra ndaʼa̱ Jehová ta vitin kúúra anciano ña̱ congregación. ¿Ndáaña káʼa̱nra xíʼinyó ña̱ kivi keʼéyó ña̱ va̱ʼa xa̱a̱yó nda̱a̱ níma̱ na̱ veʼeyó na̱ kúúmií inka religión?

Ta̱ Jürgen káchira: “Va̱ása ka̱ʼún xíʼinna ña̱ ná kandíxana ña̱ kándíxaún ni va̱ása ka̱ʼún ku̱a̱ʼání ña̱ʼa xíʼinna. Tá ná keʼún ña̱yóʼo kuxíkána nu̱ún. Ni ku̱a̱ʼá tiempo yáʼa, kivi ka̱ʼa̱nyó loʼo tá loʼo xíʼinna. Saátu kivi na̱ʼa̱yó na̱ hermano na̱ kúúmií táʼan ku̱i̱ya̱ miína nu̱úna á na̱ kútóo táʼan ña̱ʼa ña̱ kútóo miína. Ña̱yóʼo kúú ña̱ va̱ʼa chindeétáʼan xíʼinna”.

“Va̱ása ka̱ʼún xíʼinna ña̱ ná kandíxana ña̱ kándíxaún ni va̱ása ka̱ʼún ku̱a̱ʼání ña̱ʼa xíʼinna.” (Ta̱ Jürgen)

Ta̱ apóstol Pedro xíʼin na̱ veʼe ta̱ Cornelio, ndi̱ku̱n ka̱ndíxana tá na̱túʼunna xíʼinna xa̱ʼa̱ Biblia. Saátu ni̱xi̱yo sava na̱ yiví tá siglo nu̱ú, xi̱niñúʼu ya̱ʼa ku̱a̱ʼá tiempo tasaá sa̱kuaʼana.

NA̱ ÑANI TA̱ JESÚS

Sava na̱ veʼe ta̱ Jesús ka̱ndíxanara tá ni̱xi̱kara na̱túʼunra. Ta̱ apóstol Santiago xíʼin ta̱ Juan primora xi̱kuuna, ta siʼí na̱yóʼo, ñá Salomé xi̱kuu xixira. Sana ñáyóʼo xi̱kuu iin ñá ñaʼá ná xi̱xiniñúʼu ña̱ xi̱kuumiíñá ña̱ va̱ʼa chindeétáʼanñá xíʼin ta̱ Jesús xíʼin na̱ apóstolra (Luc. 8:​1-3).

Soo sava na̱ veʼe ta̱ Jesús, kǒo níkandíxanara tá xa̱ʼa̱. Iin yichi̱ tá xa̱a̱ ni̱ya̱ʼa iin ku̱i̱ya̱ ña̱ nda̱kuchira, iin tiʼvi na̱ yiví nda̱kutáʼanna iin veʼe ña̱ va̱ʼa kuniso̱ʼona miíra. Biblia káchiña: tá na̱kunda̱a̱-ini na̱ veʼera xa̱ʼa̱ ña̱ kúú, ni̱xa̱ʼa̱nna na̱ndukúnara ña̱ ndakiʼinnara ku̱ʼu̱n xíʼinna chi xi̱ka̱ʼa̱nna: ‘Ta̱ sánava kúúra’.” Tá ni̱ya̱ʼa loʼo tiempo, na̱ ñani ndáʼvi ta̱ Jesús ni̱nda̱ka̱tu̱ʼunnara ndáa mií kúú nu̱ú ku̱ʼu̱nra soo ta̱yóʼo kǒo níka̱ʼa̱n káxira xíʼinna xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo. ¿Nda̱chun? Saáchi na̱ ñanira kǒo níxi̱kandíxanara (Mar. 3:21; Juan 7:5).

¿Ndáaña sákuaʼayó xíʼin ki̱ʼva ña̱ xi̱keʼé ta̱ Jesús xíʼin na̱ veʼera? Va̱ása nísa̱a̱ra tá ni̱ka̱ʼa̱n savana ña̱ sa̱nara. Ni tá xa̱a̱ xa̱ʼnínara ta nda̱takura, nda̱chika̱a̱ra ndee̱ xíʼin na̱ veʼera ta saátu ki̱tara nu̱ú ñani ndáʼvira ta̱ Santiago. Ña̱ ki̱tara nu̱ú ta̱ Santiago chi̱ndeétáʼanña xíʼinra ta saátu xíʼin na̱ ñani ndáʼvira ña̱ ka̱ndíxana ña̱ kúúra ta̱ Mesías. Saáchi na̱yóʼo nda̱kutáʼanna xíʼin na̱ apóstol xíʼin inkaka na̱ nda̱kú ni̱xi̱yo ini xíʼin Ndióxi̱ iin cuarto ña̱ íyo chí ni̱nu chí Jerusalén ta saátu na̱yóʼo nda̱kiʼinna espíritu santo. Tá xa̱a̱ ni̱ya̱ʼa loʼo tiempo, ta̱ Santiago xíʼin ta̱ Judas, inka ñani ndáʼvi ta̱ Jesús, nda̱kiʼinna chiñu ña̱ ndáyáʼviní (Hech. 1:​12-14; 2:​1-4; 1 Cor. 15:7).

SAVANA XÍNIÑÚʼUNA KU̱A̱ʼÁKA TIEMPO

“Kuchiñu chindeétáʼanyó xíʼinna tá vitání íyo iniyó.” (Ñá Roswitha)

Nda̱a̱ tá ku̱u siglo nu̱ú saátu nda̱a̱ tiempo vitin na̱ veʼeyó ku̱a̱ʼá tiempo xíniñúʼuna ña̱ va̱ʼa ndaka̱xinna á kundiku̱nna yichi̱ ña̱ taxi ña̱ kutakuna. Ná ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ ña̱ ndo̱ʼo ñá Roswitha, ñá xi̱kandíxaní ña̱ veʼe-ñu̱ʼu católica tá ni̱xa̱a̱ yiíñá ndu̱ura testigo Jehová tá ku̱i̱ya̱ 1978. Xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱kandíxañá ña̱ xi̱sakúaʼañá ti̱xin veʼe-ñu̱ʼu católica, va̱ása níkutóoñá ña̱ nda̱kaxin yiíñá. Soo tá ni̱ya̱ʼa ku̱i̱ya̱, va̱ása nísasikañá nu̱ú yiíñá ta ki̱ʼinñá kuenta ña̱ na̱ testigo Jehová sánáʼa̱na ña̱ nda̱a̱ ta nda̱kuchiñá tá ku̱i̱ya̱ 2003. ¿Ndáaña chi̱ndeétáʼan xíʼinñá ña̱ na̱samañá? Iin ña̱ chi̱ndeétáʼan xíʼinñá kúú ña̱ xi̱keʼé yiíñá xíʼinñá, nu̱úka ña̱ sa̱a̱ra xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱keʼéñá xíʼinra, ta̱yóʼo ta̱xira ña̱ ná nasamañá ña̱ ndákanixi̱níñá. ¿Ndáaña káʼa̱n ñá Roswitha ña̱ kivi chindeétáʼan xíʼinyó? “Kuchiñu chindeétáʼanyó xíʼinna tá vitání íyo iniyó.”

Ñá Monika nda̱kuchiñá tá ku̱i̱ya̱ 1974, ta na̱ u̱vi̱ se̱ʼeñá ni̱xa̱a̱na ku̱una testigo tá xa̱a̱ ni̱ya̱ʼa u̱xu̱ ku̱i̱ya̱. Yiíñá ta̱ Hans, va̱ása nísasira nu̱úñá ña̱ kooñá Testigo soo nda̱a̱ tá ku̱i̱ya̱ 2006 ni̱xa̱a̱ra nda̱kuchira. Xa̱ʼa̱ ña̱ ndo̱ʼona, ¿ndáa consejo kivi taxina ndaʼa̱yó? “Nda̱kú koo iniún xíʼin Jehová ta va̱ása taxiún ña̱ kasina nu̱ún ña̱ kandíxaúnra.” Inka ña̱ chi̱ndeétáʼan xíʼin ta̱ Hans kúú ña̱ ndiʼi tiempo ni̱na̱ʼa̱ na̱ veʼera ña̱ kúʼvi̱-inina xíninara. Ta va̱ása nísandákoona ña̱ kandíxana ña̱ kixaa̱ iin ki̱vi̱ ña̱ kandíxara Jehová.

ÑA̱ NDA̱A̱ ÍYOÑA NDA̱A̱ TÁKI̱ʼVA ÍYO TI̱KUI̱Í TÁ SÁNDI̱KO-ININA

Iin yichi̱ ta̱ Jesús chi̱táʼanra ña̱ nátúʼunra xa̱ʼa̱ ña̱ nda̱a̱ xíʼin ti̱kui̱í tá taxi ña̱ kutakuna ndiʼi tiempo (Juan 4:​13, 14). Soo saátu miíyó kúni̱yó ña̱ ná kunda̱a̱-ini na̱ veʼeyó xa̱ʼa̱ ña̱ nda̱a̱ ña̱ íyo nda̱a̱ táki̱ʼva íyo ti̱kui̱í tá sándi̱ko-inina. Soo va̱ása kúni̱yó ixandúxayó xíʼinna ña̱ ndi̱ku̱n kama ná keʼéna ña̱yóʼo. Ña̱ kivi chindeétáʼanyó xíʼinna, ndáyáʼviní ndáa ki̱ʼva káʼa̱nyó xíʼinna xa̱ʼa̱ ña̱ kándíxayó. Biblia káchiña “na̱ yiví na̱ kéʼé ña̱ va̱ʼa siʼna ndákanixi̱nína tasaá ndákuiinna ta níma̱ na̱ ndíchi chíndeétáʼanña xíʼinna ña̱ vií koo ña̱ káʼa̱nna, tasaá ña̱ káʼa̱nna, va̱ʼa kándíxa inkanaña”. ¿Ndáa ki̱ʼva keʼéyó ña̱ káʼa̱n ña̱yóʼo? (Prov. 15:28; 16:23.)

Ñaʼá ñá kúni̱ chindeétáʼan xíʼin yiíñá ña̱ va̱ʼa kunda̱a̱-inira xa̱ʼa̱ ña̱ kándíxañá “siʼna ndákanixi̱níñá tá kúma̱níka ndakuiinñá”, viíní ndáka̱xinñá tu̱ʼun ña̱ ka̱ʼa̱nñá ta va̱ása ndi̱ku̱n kamaní ndákuiinñá. Va̱ása xíniñúʼu ni̱nuka kuni ñáyóʼo nu̱úra á ña̱ ndakanixi̱níñá ña̱ va̱ʼaníka íyo ña̱ kéʼé ñáyóʼo nu̱úra. Ña̱ viíní ndákanixi̱níñá ña̱ káʼa̱nñá xíʼinra kivi chindeétáʼanña xíʼinna ña̱ va̱ása koo ku̱a̱chi nu̱úna ta va̱ʼaní kundoona. Ta ñá xa̱a̱ ti̱ndaʼa̱, ña̱ vií koo ña̱ ka̱ʼa̱nñá xíniñúʼu nda̱ka̱tu̱ʼunñá ña̱yóʼo miíñá: “¿Ama kúú ña̱ íyoka tiempo nu̱ú yiíi̱ ña̱ va̱ʼa natúʼunndi̱? ¿Ndáa ña̱ʼa kúú ña̱ kútóora natúʼunra xa̱ʼa̱? ¿Ndáa ña̱ʼa kútóora kaʼvira xa̱ʼa̱? ¿Kútóokara ña̱ ciencia, ña̱ política á ña̱ kútóona kusíkína? ¿Ndáaña keʼíi̱ ña̱ va̱ʼa kutóora kunda̱a̱-inira xa̱ʼa̱ Biblia ta saátu ixato̱ʼíi̱ ña̱ ndákanixi̱níra?”.

Ña̱ va̱ʼa xa̱a̱yó nda̱a̱ níma̱ na̱ veʼeyó na̱ va̱ása kúú Testigo, va̱ása xíniñúʼu ka̱ʼa̱n kuitíyó xíʼinna xa̱ʼa̱ ña̱ kándíxayó. Ña̱ ka̱ʼa̱nyó xíniñúʼu kitáʼanña xíʼin ña̱ kéʼéyó.

VIÍ NÁ KOO ÑA̱ KÉʼÉYÓ

Ta̱ Jürgen ta̱ xa̱a̱ ni̱ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ káchira: “Ndiʼi ki̱vi̱ ná keʼéyó ña̱ káʼa̱n Biblia, tasaá na̱ veʼeyó kiʼinna kuenta ña̱ va̱ʼa íyo ña̱ kéʼéyó ni ná kǒo ka̱ʼa̱nna xíʼinyó xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo”. Ta̱ Hans, ta̱ xa̱a̱ nda̱kuchi tá xa̱a̱ ni̱ya̱ʼa 30 ku̱i̱ya̱ ña̱ nda̱kuchi ñá síʼira, saátu íyo ña̱ káʼa̱n ta̱yóʼo: “Xíniñúʼu va̱ʼaní koo ña̱ kéʼéyó. Tasaá na̱ veʼeyó na̱ va̱ása kúú Testigo kunina ña̱ va̱ʼaní chíndeétáʼan ña̱ nda̱a̱ xíʼinyó”. Na̱ veʼeyó xíniñúʼu kiʼinna kuenta ña̱ xa̱ʼa̱ ña̱ kándíxayó síín íyoyó, soo kéʼéyóña chi kúni̱yó keʼéyó ña̱ va̱ʼa ta saátu kúni̱yó ña̱ ná kutóonaña.

“Xíniñúʼu va̱ʼaní koo ña̱ kéʼéyó. Tasaá na̱ veʼeyó na̱ va̱ása kúú Testigo kunina ña̱ va̱ʼaní chíndeétáʼan ña̱ nda̱a̱ xíʼinyó.” (Ta̱ Hans)

Ta̱ apóstol Pedro ta̱xira consejo yóʼo ndaʼa̱ ná kándíxa Ndióxi̱ ná kúúmií yií na̱ va̱ása kándíxa: “Kundiku̱nndó ña̱ káʼa̱n yiíndó xíʼinndó. Chi tá va̱ása kándíxara ña̱ káʼa̱n tu̱ʼun Ndióxi̱, kiviva xa̱a̱ra kandíxaraña xa̱ʼa̱ ña̱ viíní íyo ña̱ kéʼéndó ta va̱ása xíniñúʼuví ka̱ʼa̱nndó nda̱a̱ ni iin ña̱ʼa xíʼinra, chi miíra kuni nu̱úra ña̱ viíní íyo ña̱ kéʼéndó ta saátu ña̱ íxato̱ʼóníndóra. Ña̱ va̱ʼa livi kuna̱ʼa̱ ndóʼó ná ñaʼá, kǒo kundi̱ʼi̱ní-inindó xa̱ʼa̱ ndáa ki̱ʼva koo lazo ña̱ katúnndó xi̱níndó ni ña̱ kuniñúʼundó oro á ña̱ kundixindó ti̱ko̱to̱ ña̱ yaʼviní, va̱ʼaka ña̱ ná ndasalivi ndóʼó ná koo ña̱ ndíka̱a̱ níma̱ndó, ña̱ kúee íyo inindó xíʼin ña̱ vitá íyo inindó, chi ña̱yóʼo kúú ña̱ ndáyáʼviníka nu̱ú Ndióxi̱ ta va̱ása ndíʼi-xa̱ʼa̱ña” (1 Ped. 3:​1-4).

Ta̱ Pedro ni̱ka̱ʼa̱nra, ñaʼá ñá ndásakáʼnu Ndióxi̱, kivi chindeétáʼanñá xíʼin yiíñá xíʼin ña̱ va̱ʼaní kéʼéñá. Iin ñá hermana ñá nani Christa ndíku̱nñá consejo yóʼo ña̱ va̱ʼa xa̱a̱ñá nda̱a̱ níma̱ yiíñá nani tá nda̱kuchiñá ku̱i̱ya̱ 1972. Xa̱a̱ káʼvi na̱ Testigo xíʼinra soo ta̱ʼán ndataxira miíra ndaʼa̱ Jehová. Ta xáʼa̱nra sava reunión ti̱xin congregación ta saátu va̱ʼa kítáʼanra xíʼin na̱ hermano ta na̱yóʼo íxato̱ʼóna ña̱ miíra kúú ta̱ ndaka̱xinva ndáaña keʼéra. ¿Ndáaña kéʼé ñá Christa ña̱ va̱ʼa xa̱a̱ñá nda̱a̱ níma̱ra?

Ñáyóʼo káchiñá: “Xa̱a̱ chi̱ka̱a̱-inii̱ ña̱ kundiku̱i̱n yichi̱ ña̱ káʼa̱n Jehová xíʼi̱n. Ta saátu chíka̱i̱ ndee̱ ña̱ vií keʼíi̱ ña̱ chindeétáʼi̱n xíʼinra ña̱ va̱ʼa xa̱a̱ra ndasakáʼnura Ndióxi̱ ta va̱ása xíniñúʼuví ka̱ʼi̱n nda̱a̱ ni iin ña̱ʼa xíʼinra. Tá kúni̱ra keʼéra iin ña̱ʼa ta ña̱yóʼo va̱ása yáʼandosóña ña̱ káʼa̱n Biblia, chíka̱i̱ ndee̱ ña̱ keʼíi̱ña ña̱ va̱ʼa kusi̱í-inira. Ta saátu íxato̱ʼíi̱ ña̱ kúni̱ra ndaka̱xinra keʼéra ta ndákoi̱ ndiʼi ña̱yóʼo ndaʼa̱ Jehová ña̱ va̱ʼa chindeétáʼanra xíʼinra”.

Ña̱ ndo̱ʼo ñá Christa náʼa̱ña ña̱ xíniñúʼu nasamayó ña̱ kéʼéyó. Ni íyoní chiñu nu̱úñá, tá kúú ña̱ sakúaʼañá xa̱ʼa̱ Ndióxi̱, ña̱ ku̱ʼu̱nñá reunión á ña̱ natúʼunñá xíʼin na̱ yiví saátu kúnda̱a̱-iniñá xíʼin ña̱ ndóʼo yiíñá. Ndákuniñá ña̱ ta̱yóʼo kúúmiíra derecho ña̱ na̱ʼa̱ñá ña̱ kúʼvi̱-iniñá xíniñára ta saátu ña̱ taváñá tiempo ña̱ kooñá xíʼinra ta kunda̱a̱-iniñá xíʼin ña̱ ndóʼora. Ndiʼiyó xíniñúʼu nasamayó ña̱ kéʼéyó ta kunda̱a̱-iniyó xíʼin ña̱ ndóʼo na̱ veʼeyó na̱ va̱ása kúú Testigo. Biblia káchiña “Xa̱a̱ íyo iin tiempo ña̱ koo ndiʼi ña̱ʼa”. Ña̱yóʼo kúni̱ kachiña ña̱ taváyó tiempo ña̱ kooyó xíʼin na̱ veʼeyó na̱ va̱ása kándíxa táʼan ña̱ kándíxa miíyó, ta na̱ xíniñúʼu keʼéka ña̱yóʼo kúú na̱ xa̱a̱ ti̱ndaʼa̱. Tá ku̱a̱ʼáka tiempo íyo xíʼin táʼanna, va̱ʼaka nátúʼun xíʼin táʼanna, na̱ xa̱a̱ ndóʼo ña̱yóʼo chíndeétáʼanña xíʼinna ña̱ va̱ása kuni mitúʼunna, ña̱ va̱ása ndíʼi-inina xa̱ʼa̱na á ña̱ ixakúiñu táʼanna (Ecl. 3:1).

KIVI XA̱A̱VANA NDASAKÁʼNUNA NDIÓXI̱

Ta̱ Holger káchira: “Ndáyáʼviní nu̱ú na̱ veʼeyó ña̱ kunda̱a̱-inina ña̱ kúʼvi̱-iniyó xíniyóna ta káʼa̱nyó xa̱ʼa̱na xíʼin Ndióxi̱”, saáchi yivá ta̱yóʼo tá xa̱a̱ ni̱ya̱ʼa o̱ko̱ ku̱i̱ya̱ saáví ni̱xa̱a̱ra nda̱kuchira. Saátu ñá Christa káchiñá: “Ni iin ki̱vi̱ va̱ása sandákoi̱ ña̱ kandíxai̱ ña̱ yiíi̱ xa̱a̱ra kandíxara ña̱ nda̱a̱ ta ndasakáʼnura Jehová”. Ndiʼi tiempo viíní ná ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ na̱ veʼeyó na̱ va̱ása kúú Testigo ta ná va̱ása ndakanixi̱níyó ña̱ va̱ása xa̱a̱ na̱yóʼo sakúaʼana.

Ña̱ kúni̱yó kúú ña̱ va̱ʼaní kitáʼanyó xíʼin na̱ veʼeyó, ña̱ chindeétáʼanyó xíʼinna ña̱ xa̱a̱na kunda̱a̱-inina xa̱ʼa̱ ña̱ nda̱a̱, ta nda̱a̱ níma̱na xa̱a̱ ña̱ káʼa̱n Biblia. Xa̱ʼa̱ ña̱kán vitá ná koo iniyó ndakuiinyó yuʼúna ta xíʼin ña̱ to̱ʼó ná keʼéyó ña̱yóʼo (1 Ped. 3:15).