Chola kaʼiytik te akuxlejal te kʼalal chʼiat tal.

Ayinon ta Italia ta 1943. Te joʼon sok te jbankil kijtsʼinab chʼiotik ta chʼin jpam lum. Te jtate jaʼ carpintero sok ya yaʼiy tsʼunbajel. Te jmeʼ jtatik, la yakʼbotik jnoptik te skʼop Dios ta religión católica.

¿Bin yuʼun te la akʼan ochat ta sacerdote?

Te kʼalal chʼin keremonto-ae bayal ya jmulan te ya xboon ta misa ta yaʼiyel stojol te bin ya yal te sacerdote. Mero ya jmulan-a te bintik ya schole sok te bintik ya spase. Jaʼ yuʼun la jnop te ya jkʼan ya x-ochon ta sacerdote. Te kʼalal 13 kaʼbilal-a, te jmama la yikʼon bael ta jun escuela yuʼun alaletik te banti ya kichʼ pʼijubtesel ta lek yuʼun jich ya xjuʼ x-ochon ta sacerdote.

¿Labal anop te Biblia te kʼalal yakat ta pʼijubtesel yuʼun ya x-ochat ta sacerdote?

Ma bayaluk. Te kʼalal 15 kaʼbilal-a, ay jtul jmaestro te la yakʼbon jun libro te ya yalbey skʼoplal te Evangelioetik, jaʼ te banti ya scholbey skʼoplal te skuxlejal te Jesús bayal buelta la jkʼopon te libro-abi. Te kʼalal 18 kaʼbilal-a boon ta Roma yuʼun ya x-ochon ta universidad yuʼun religión católica te jaʼ swentainoj te papa. Tey la jnop-a te kʼopil latín, griego, historia, filosofía, psicología sok te teología. Manchukme jpasojtik memorizar te textoetik yuʼun Biblia sok te ya jchʼam kaʼiytik te kʼalal ya yichʼ kʼoponel ta jujun domingo, ta melel manix ayuk la jnopbeytik skʼoplal-a.

Te kʼalal awentainoj te escuela católica, ¿aybal machʼa la anojpteslan?

Te bin kaʼtel kichʼoj-ae jaʼ ya kil te bin-utʼil ya xbeen te aʼtelil, pero ay la kakʼ ta nopel te mantaliletik ta swenta te Concilio Vaticano II.

¿Bin yuʼun jajch ta chebajel awoʼtan ta stojol te Iglesia?

Ay oxeb skʼoplal te bin yuʼune: La kil te ya schikʼ sba ta política, maʼyuk bin ya yalbeyik te sacerdoteetik ta swenta te bintik ma lek ya spasike soknix te ants winiketik te ya xkʼotik tey-ae sok la kil te ay cheʼoxeb te bintik ya yakʼ ta nopel te ma pajaluk sok te bin ya yal te Biblia. Jun ejemplo, teme kʼuxul oʼtanil te Diose ¿bin-utʼil ay-a te ya yakʼbey castigo ta sbajtelkʼinal te machʼa ya xlaje? ¿Yuʼun-nixbal melel-a te jich ya skʼan te Dios te ya jtuuntestik jun rosario yuʼun jun-nax te bin ya kalulanbeytik skʼoplal te kʼalal ya jkʼopontike? *

¿Bin la awakʼ ta awoʼtan spasel?

Okʼon ta stojol Dios te yakuk skoltayon; jich yuʼun la jman te Biblia de Jerusalén, te mato ayuk bayal tiempo slokʼel ta kʼopil italiano sok jajchon ta skʼoponel. Tey-abi ta jun domingo, te kʼalal lajix koʼtan ta yakʼel jun misa sok yakonix ta sjojkʼanel-a te jkʼuʼ yuʼun sacerdote, kʼot chaʼtul winiketik tey ta escuela kuʼunkotik. La yalbonik te jaʼik testigoetik yuʼun Jehová sok jajchotik ta aʼiyej. Kʼaxem ta jun ora la jnoptik te Bibliae soknix te bin ya yal ta swenta te smelelil religione.

¿Bin la awil ta stojol te Testigoetik yuʼun Jehová?

Te bin la kile jaʼ te kʼoem lek ta yoʼtanik te bin ya scholik sok te la skʼoponbonik textoetik ta jun Biblia católica. Ta patil, kʼot yulaʼtayon jtul Testigo yuʼun Jehová te Mario sbiile. La yakʼ ta ilel slekil yoʼtan sok ta jujun sábado ya xkʼot yulaʼtayon ta baluneb ora ta sab manchukme ay tulan jaʼal-a.

¿Bin la yalik te yantik sacerdoteetik ta swenta te la yulaʼtayatik te testigoetike?

La kaltiklanbey te yakuk sjokinonik, pero maʼyuk machʼa la skʼan la snop ta smelelil te Bibliae. Yan te joʼone kʼaxto la jmulan te bintik tʼujbil yakon ta snopel-ae. Tey la jnop-a te bin yuʼun maba slajinoj Dios te chopolil sok te wokolile, jaʼ te bin maba kʼoem lek ta koʼtan-ae.

¿Aybal bin-ora la skomatik te jwolwanejetik awuʼun te manchuk ya anopix te Bibliae?

Ta 1975 bayal buelta kʼoon ta Roma ta yalbeyel skʼoplal te bin yakon ta snopel ta Bibliae. Te jwolwanejetik kuʼune la yalbonik te ma jichuk te bin yakon ta snopele, pero maʼyuk jtuluk te la yakʼbon kil ta Bibliae. Tey-abi ta 1976 ta 9 yuʼun enero, la jtsʼibay jun carta te banti la kal ta jamal te ya xlokʼon ta religión católica sok la jtikun bael ta Roma; cheb kʼajkʼal ta patil lokʼon bael ta escuela católica tey-abi boon ta tsoblej sok te testigoetik yuʼun Jehová ta sbabial buelta. Ta jun mukʼul tsoblej te banti ya xkʼotik bayal congregacionetik. ¡Yan-nanix yilel stukel-a! Ta jujuntul yichʼoj te sBibliaik sok ya sleik te textoetik te ya yalik te machʼatik ya scholik te skʼop Diose.

¿Bin la yal te afamilia ta swenta te bin la apase?

Jteb ma spisilik ilinik yuʼun. Pero patil la kaʼiy stojol te ay jtul kijtsʼin te yak ta snopel te Biblia sok te Testigoetik ta Lombardía, te ay ta norte yuʼun Italia. Jich yuʼun bajt kulaʼtay, te Testigoetik te tey slumalik-ae la skoltayonik ta sleel kaʼtel sok te banti ya xjuʼ ya xnainone. Ta jaʼbilnix-abi ochon ta testigo yuʼun Jehová.

¿Yabal amel awoʼtan yuʼun te bintik la awijkitaye?

¡Maʼuk! Maʼyuk bin-ora ya jmel koʼtan yuʼun te bin la kijkitaye. Ta ora ini nopol ya kaʼiy jba ta stojol te Dios sok ya jnaʼbeyix sba, jich te bitʼil ya yakʼ ta nopel te Biblia ma jichuk te bitʼil ya yakʼ ta nopel te filosofía sok te costumbreetik yuʼun te religión católica. Ta ora ini maba xchebet koʼtan te bin ya kakʼbey snop te ants winiketik melel ya jnaʼ te jaʼ smelelil.