Ir al contenido

¿Ki̱ʼva ña̱ ndíxiyó ná ndasakáʼnuña Ndióxi̱?

¿Ki̱ʼva ña̱ ndíxiyó ná ndasakáʼnuña Ndióxi̱?

“Nda̱a̱ ndáaka ña̱ kéʼéndó, keʼéndóña ña̱ va̱ʼa ná ndukáʼnu Ndióxi̱” (1 COR. 10:31).

YAA 34 xíʼin 61

1, 2. ¿Nda̱chun miíyó na̱ testigo Jehová kúúmiíyó ña̱ káʼa̱n xa̱ʼa̱ ki̱ʼva ña̱ kundixiyó? (Koto na̱ʼná ña̱ va̱xi chí xa̱ʼa̱).

 “XA̱ʼA̱ ÑA̱ niʼníní, nda̱a̱ ndáaka ti̱ko̱to̱ xi̱ndixina”. Ña̱yóʼo kúú ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n iin periódico ña̱ ñuu Holanda xa̱ʼa̱ iin reunión ña̱ xi̱kuumií na̱ níʼi yichi̱ nu̱ú na̱ veʼe-ñu̱ʼu. Ta suvi periódico ni̱ka̱ʼa̱nña xa̱ʼa̱ na̱ testigo Jehová ña̱ síínva xi̱ndixina tá ni̱xa̱ʼa̱nna iin asamblea: “Na̱ ta̱a, na̱ kúa̱an xíʼin na̱ xa̱a̱ chée, xi̱ndixína saco, á chaqueta, xíʼin corbata; ta xi̱yo ña̱ xi̱ndixí ná ña̱ʼa vií xi̱na̱ʼa̱ña ta káni̱ña”. Xa̱a̱ ku̱a̱ʼá yichi̱ káʼa̱n va̱ʼana xa̱ʼa̱ na̱ Testigo xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ʼa ndíxina, saáchi vií ndákanixi̱nína xa̱’a̱ ña̱yó’o ta xí’in ña̱ to̱’ó ké’énaña, nda̱a̱ táki̱ʼva kéʼé na̱ “ndásakáʼnu Ndióxi̱ xíʼin ndinuʼu-ininá” (1 Tim. 2:​9, 10). Ta̱ apóstol Pablo ni̱ka̱ʼa̱nra versículo yóʼo xa̱ʼa̱ ná ñaʼá, soo saátu xíniñúʼu kundiku̱n na̱ ta̱a ña̱yóʼo.

2 Nu̱ú miíyó, na̱ ndásakáʼnu Jehová, ndáyáʼviní ña̱ ndaka̱xin viíyó ña̱ kundixiyó, chi ndáyáʼviní ña̱yóʼo nu̱ú Ndióxi̱ (Gén. 3:21). Biblia káxiní káʼa̱nña xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo saáchi Ndióxi̱ kúni̱ra ña̱ vií ná kundixí na̱ ndásakáʼnu miíra. Ña̱yóʼo kúni̱ kachiña tá ndáka̱xinyó ña̱ kundixiyó á ndasaviíyó miíyó, kǒo kíʼin kuitíyó kuenta xíʼin miíyó. Chi saátu kíʼinyó kuenta xíʼin ña̱ sakúsi̱í-ini yiváyó Jehová.

3. ¿Ndáaña sanáʼa̱ Ley ña̱ ta̱xi Jehová ndaʼa̱ na̱ ñuu Israel xa̱ʼa̱ ti̱ko̱to̱?

3 Ley ña̱ ta̱xi Jehová ndaʼa̱ na̱ ñuu Israel, xi̱ndaaña miína nu̱ú ña̱ kini ña̱ xi̱keʼé na̱ yiví na̱ xi̱ndoo yatin xíʼinna. Xíʼin ña̱yóʼo ni̱na̱ʼa̱ Ndióxi̱ ña̱ kúndasíra xínira ti̱ko̱to̱ ña̱ va̱ása náʼa̱ á kúúna ta̱a á ñaʼá (kaʼvi Deuteronomio 22:5). Xíʼin ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n Ndióxi̱ yóʼo ni̱na̱ʼa̱ ña̱ kǒo kutóora ti̱ko̱to̱ ña̱ náʼa̱ síʼi na̱ ta̱a, á ña̱ ndánaʼa̱ ta̱a ná ñaʼá á ña̱ íxayo̱ʼvi̱ xíʼinna ndakunina á ta̱a á ñaʼá kúúna.

4. ¿Ndáaña chíndeétáʼan xíʼin miíyó na̱ cristiano ña̱ ndaka̱xin viíyó ti̱ko̱to̱ kundixiyó?

4 Nu̱ú Biblia va̱xi texto ña̱ kivi chindeétáʼan xíʼinyó ña̱ ndaka̱xin viíyó ti̱ko̱to̱ kundixiyó, ni xa̱a̱ síín ñuu ndóoyó, cultura ña̱ kúúmiíyó á ña̱ niʼní kúúña á ña̱ vi̱xin kúúña. Ña̱kán va̱ása xíniñúʼuyó iin lista ña̱ kotoyó ndáa ti̱ko̱to̱ kúú ña̱ va̱ʼa á ña̱ va̱ása va̱ʼa ña̱ kundixí miíyó na̱ cristiano. Saáchi texto ña̱ va̱xi nu̱ú Biblia kúú ña̱ chindeétáʼan xíʼinyó ña̱ ndaka̱xinyó ti̱ko̱to̱ ña̱ kutóo miíyó kundixiyó. Ná ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ sava texto ña̱ chindeétáʼan xíʼinyó ña̱ kunda̱a̱-iniyó “ndáaña kúú ña̱ kúni̱ Ndióxi̱ keʼéndó ta ndáaña kúú ña̱ va̱ʼa ta ndáaña kúú ña̱ kútóora” xa̱ʼa̱ ki̱ʼva ña̱ ndíxiyó (Rom. 12:​1, 2).

“NÁʼA̱NDI̱ ÑA̱ KÚÚNDI̱ NA̱ KÁCHÍÑU NU̱Ú NDIÓXI̱”

5, 6. ¿Ndáa ki̱ʼva xíniñúʼu ndakanixi̱ní na̱ yiví xa̱ʼa̱yó xíʼin ki̱ʼva ña̱ ndíxiyó?

5 Ndióxi̱ chi̱ndeétáʼanra xíʼin ta̱ apóstol Pablo ña̱ ka̱ʼyíra ña̱ va̱xi nu̱ú 2 Corintios 6:4 (kaʼviña). Ki̱ʼva ndíxiyó náʼa̱ña ndáa ki̱ʼva íyoyó. Ña̱ xíto na̱ yiví miíyó ndákanixi̱nína ndáa na̱ yiví kúúyó (1 Sam. 16:7). Miíyó na̱ ndásakáʼnu Ndióxi̱ va̱ása ndíxi kuitíyó ña̱ kutóo mií kuitíyó. Ña̱kán tu̱ʼun Ndióxi̱ ná chindeétáʼanña xíʼinyó ña̱ kǒo kundixiyó ti̱ko̱to̱ ña̱ ni̱ʼiní á ña̱ na̱ʼa̱ní ku̱ñu̱yó. Kǒo kúni̱yó ña̱ va̱ása va̱ʼa kuni inkana xa̱ʼa̱ ti̱ko̱to̱ ña̱ ndíxiyó á ña̱ kotona inka táʼví xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása va̱ʼa ndíxiyó.

6 Tá ti̱ko̱to̱yó limpio náʼa̱ña, vií náʼa̱ña ta vií ndíxiyó, sana xíʼin ña̱yóʼo kiʼin na̱ yiví kuenta xíʼin ña̱ ndásakáʼnuyó Ndióxi̱ Jehová. Ta sana nda̱a̱ ku̱nina kunda̱a̱-inina xa̱ʼa̱ra. Chi tá kéʼéyó saá nda̱a̱ ka̱ʼa̱n va̱ʼana xa̱ʼa̱ na̱ ñuu Ndióxi̱. Ta sava na̱ yiví yóʼo kuni̱na kunda̱a̱-inina xa̱ʼa̱ tu̱ʼun va̱ʼa ña̱ natúʼunyó xíʼinna.

7, 8. ¿Ama kúú ña̱ kiʼinníkayó kuenta xíʼin ki̱ʼva ña̱ ndíxiyó?

7 Tá xáʼa̱nyó nátúʼunyó xíʼin na̱ yiví xíniñúʼu viíní kunaʼa̱ ki̱ʼva ña̱ ndíxiyó ta xíniñúʼu ndasakáʼnuña ki̱vi̱ Ndióxi̱ ta̱ yi̱i̱. Xíniñúʼu keʼéyóña xa̱ʼa̱ Jehová, xa̱ʼa̱ na̱ hermano xíʼin xa̱ʼa̱ na̱ yiví (Rom. 13:​8-10). Ndáyáʼviní keʼéyó ña̱yóʼo tá kéʼéyó chiñu Ndióxi̱, tá kúú tá xáʼa̱nyó reunión ta saátu tá nátúʼunyó xíʼin na̱ yiví xa̱ʼa̱ Ndióxi̱. Xíniñúʼu kundixiyó ti̱ko̱to̱ ña̱ náʼa̱ ña̱ ndásakáʼnuyó Ndióxi̱ (1 Tim. 2:10). Ña̱ nda̱a̱ kúúña, íyo ti̱ko̱to̱ ña̱ vií náʼa̱ iin lugar ta inka lugar va̱ása vií náʼa̱ña. Na̱ testigo Jehová na̱ íyo iníí saá ñuyǐví kíʼinna kuenta xíʼin costumbre nu̱ú íyona ña̱ va̱ʼa kǒo sandákavana nda̱a̱ ni iinna.

¿Ki̱ʼva ña̱ ndíxiyó á náʼa̱ña xíʼin ña̱ to̱ʼó xa̱ʼa̱ ña̱ ndásakáʼnuyó Ndióxi̱? (Koto párrafo 7 xíʼin 8).

8 (Kaʼvi 1 Corintios 10:31). Ti̱ko̱to̱ ña̱ ndíxiyó tá xáʼa̱nyó asamblea xíniñúʼu vií kunaʼa̱ña ta to̱ʼó kunaʼa̱yó, ta ná va̱ása kundixiyó táʼa̱n ña̱ ndíxi na̱ yiví na̱ íyo tiempo vitin. Kúni̱yó kiʼinyó kuenta ña̱ viíní ná kundixiyó tá kíxaa̱yó hotel ta saátu tá kúni̱yó ku̱ʼu̱n si̱íyó á ta xa̱a̱ ndi̱ʼi asamblea. Ta saá kivi ka̱ʼa̱nyó ña̱ kúúyó na̱ testigo Jehová ta kivi natúʼunyó xa̱ʼa̱ tu̱ʼun Ndióxi̱.

9, 10. ¿Nda̱chun xíniñúʼu kiʼinyó kuenta xíʼin ña̱ káʼa̱n Filipenses 2:4 tá ndáka̱xinyó ndáaña kundixiyó?

9 (Kaʼvi Filipenses 2:4). ¿Nda̱chun xíniñúʼu ndakanixi̱ní na̱ cristiano xa̱ʼa̱ ña̱ kivi kundoʼo na̱ hermano xa̱ʼa̱ ki̱ʼva ña̱ ndíxina? Na̱ ndásakáʼnu Ndióxi̱ chíkaa̱na ndee̱ ña̱ kundiku̱nna consejo ña̱ va̱xi nu̱ú Biblia: “Xa̱ʼa̱ ña̱kán, sandíʼi-xa̱ʼa̱ndó ndiʼi ña̱ kútóo ku̱ñundó keʼéña tá kúú ña̱ ki̱ʼvindó ku̱a̱chi kini, ña̱ kutóondó keʼéndó ña̱ yaku̱a̱, ña̱ kuni̱níndó ku̱su̱nndó xíʼin inkana” (Col. 3:​2, 5). Kǒo kúni̱yó ixayo̱ʼvi̱yó xíʼin inkana xa̱ʼa̱ ña̱ keʼé miíyó. Íyo na̱ hermano na̱ sa̱ndákoo ña̱ xi̱keʼéna ña̱ kini ta chíkaa̱na ndee̱ ña̱ sandákoona ña̱yóʼo (1 Cor. 6:​9-11). ¿Á su̱ví ña̱ nda̱a̱ kǒo kúni̱yó ixayo̱ʼvi̱yó xíʼinna ña̱ sandákoona ña̱yóʼo?.

10 Ki̱ʼva ña̱ ndíxiyó chindeétáʼanña xíʼin na̱ congregación ña̱ kooña iin lugar ña̱ kundaa miíyó nu̱ú ña̱ kini ña̱ kéʼé na̱ yiví, ta saátu tá ku̱a̱ʼa̱nyó Salón ña̱ Reino á tá xáʼa̱nyó reunión nu̱ú kúsi̱í-iniyó xíʼin na̱ hermano. Kivi kundixiyó ti̱ko̱to̱ ña̱ kúni̱ miíyó, soo xíniñúʼu ndaka̱xinyó ti̱ko̱to̱ ña̱ chindeétáʼan xíʼin inkana ña̱ yi̱i̱ koona ta saátu ña̱ kundiku̱nna ña̱ káʼa̱n tu̱ʼun Ndióxi̱ xa̱ʼa̱ ña̱ yi̱i̱ koona xíʼin ña̱ ndákanixi̱nína, ña̱ káʼa̱nna xíʼin ña̱ kéʼéna (1 Ped. 1:​15, 16). Na̱ kúʼvi̱-ini xíni inkana “to̱ʼóní-inina, va̱ása ndíʼi̱-inina xa̱ʼa̱ mií kuitína” (1 Cor. 13:​4, 5).

VIÍ NÁ KOO TI̱KO̱TO̱ ÑA̱ KUNDIXÍYÓ NDA̱A̱ NDÁAKA NU̱Ú XÍKAYÓ

11, 12. ¿Ndáaña xíniñúʼu kiʼinyó kuenta xíʼin tá ndáka̱nxinyó ndáa ti̱ko̱to̱ kundixiyó?

11 Tá ndáka̱nxinyó ndáa ti̱ko̱to̱ kundixiyó, miíyó na̱ ndásakáʼnu Ndióxi̱ kúnda̱a̱-iniyó ña̱ íyo iin tiempo ña̱ keʼéyó iin ña̱ʼa (Ecl. 3:​1, 17). Tá niʼní á vi̱xin, nása̱ma ki̱ʼva ña̱ ndíxiyó. Saátu ki̱ʼva ña̱ íyoyó, soo ña̱ káʼa̱n Jehová xíʼinyó kǒo nása̱ma ña̱ káʼa̱nra (Mal. 3:6).

12 Tá niʼníní, kivi ixayo̱ʼvi̱ña xíʼinyó kundixiyó ña̱ vií náʼa̱. Ña̱kán na̱ hermanoyó chíndayáʼvina ña̱ kǒo kundixiyó ti̱ko̱to̱ ña̱ ni̱ʼi náʼa̱ á ña̱ náʼa̱ní ku̱ñuyó (Job 31:1). Tá ku̱a̱ʼa̱nyó playa á alberca vií ná koo ña̱ kundixiyó (Prov. 11:​2, 20). Ni náʼa̱ní inka na̱ yiví ku̱ñuna xíʼin ki̱ʼva ña̱ ndíxina ná kǒo keʼéyó saá. Miíyó na̱ ndásakáʼnu Jehová kúni̱yó ña̱ vií ná ka̱ʼa̱nna xa̱ʼa̱ra chi iin ta̱ yi̱i̱ kúúra ta kúʼvi̱ní-iniyó xíniyóra.

13. ¿Nda̱chun xíniñúʼu ndakaʼányó ña̱ káʼa̱n 1 Corintios 10:​32, 33 tá ndáka̱xinyó ndáa ti̱ko̱to̱ kundixiyó?

13 Íyo inka texto ña̱ chindeétáʼan xíʼinyó ña̱ vií koo ti̱ko̱to̱ kundixiyó: ná kiʼinyó kuenta xíʼin ña̱ xínitúni̱ inkana á na̱ kǒo kúú na̱ hermanoyó (kaʼvi 1 Corintios 10:​32, 33). Xíniñúʼu kiʼinyó kuenta xíʼin ti̱ko̱to̱ ña̱ kundixiyó ña̱ ná kǒo sándíʼi̱yó-ini inkana. Ta̱ Pablo ka̱ʼyíra: “Iin tá iin miíyó ná keʼéyó ña̱ʼa ña̱ sákusi̱í-ini na̱ táʼanyó ta saá va̱ʼa chindeétáʼanyó xíʼinna”. Ta ka̱chikara “Saáchi nda̱a̱ ta̱ Cristo va̱ása níkeʼéra ña̱ sákusi̱í-ini miíra” (Rom. 15:​2, 3). Nu̱ú ta̱ Jesús ni̱xi̱yo iin ña̱ ndáyáʼvika nu̱úka ña̱ sakúsi̱íra ini miíra: ña̱ chi̱ndeétáʼanra xíʼin inkana. Ta ndáyáʼviní ni̱xi̱yo ña̱yóʼo nu̱úra ña̱ va̱ʼa saxínura ña̱ kúni̱ Ndióxi̱. Ña̱ va̱ʼa kundiku̱nyó yichi̱ra, ná kǒo kundixiyó ki̱ʼva ña̱ kúni̱ miíyó, saáchi kivi kasiña nu̱úyó tá xa̱a̱ natúʼunyó xíʼin na̱ yiví xa̱ʼa̱ Ndióxi̱.

14. ¿Ndáa ki̱ʼva sanáʼa̱ na̱ íyo se̱ʼe na̱ va̱lí se̱ʼena ña̱ vií kundixina ta saá ndasakáʼnuna Ndióxi̱?

14 Na̱ cristiano na̱ íyo se̱ʼe, xíniñúʼu sanáʼa̱na na̱ veʼena ña̱ kundiku̱nna texto ña̱ va̱xi nu̱ú Biblia. Ña̱kán xíniñúʼu chikaa̱na ndee̱ ña̱ vií kundixina ta sakúsi̱ína-ini Jehová (Prov. 22:6; 27:11). Xíʼin ndiʼi ña̱ kéʼéna ta viíní sanáʼa̱na, chíndeétáʼanna xíʼin se̱ʼena ña̱ ixato̱ʼóna Ndióxi̱ ta̱ yi̱i̱ ta ndásakáʼnuna. Ná ka̱ʼa̱nyó tu̱ʼun va̱ʼa xíʼin na̱ íyo se̱ʼe xa̱ʼa̱ ña̱ sanáʼa̱na na̱ va̱lí se̱ʼena ndáa míí ndani̱ʼína ti̱ko̱to̱ ña̱ kundixí se̱ʼena, tá kúú ti̱ko̱to̱ ña̱ kutóona ta saá na̱ʼa̱na ña̱ ndásakáʼnuna Jehová.

VIÍ NÁ KOO ÑA̱ NDÁKA̱XINYÓ KÉʼÉYÓ

15. ¿Ndáaña chindeétáʼan xíʼinyó tá ndáka̱xinyó ndáaña kundixíyó?

15 Biblia táxiña consejo ndaʼa̱yó ña̱ chindeétáʼan xíʼinyó ña̱ koo ña̱ ndakaxiyó ña̱ keʼéyó ta saá vií koo ña̱ ndasakáʼnuyó Ndióxi̱. Tá ndákaxiyó ti̱ko̱to̱ ña̱ kundixiyó ná kiʼinyó kuenta á ndixa kutóoyoña ta saátu nda̱saa kivi chaʼviyó xa̱ʼa̱ña. Soo nisaá, xíniñúʼu koo limpioña, ta vií kunaʼa̱ña nda̱a̱ ndáaka lugar ku̱ʼu̱nyó á ndáaka nu̱ú íyoyó.

16. ¿Nda̱chun ndáyáʼviní vií ná koo ti̱ko̱to̱ ña̱ kundixiyó?

16 Ña̱ nda̱a̱ kúúña íxayo̱ʼvi̱ña xíʼinyó ña̱ vií koo ti̱ko̱to̱ ña̱ ndáka̱xinyó kundixiyó ta ná kuumiíña ndiʼi ña̱ xa̱a̱ ni̱ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱. Xíniñúʼuyó tiempo xíʼin ndee̱ ña̱ ndaniʼiyó xi̱yo, ti̱ko̱to̱, traje xíʼin xatu ña̱ vií náʼa̱. Ku̱a̱ʼání tienda, íxi̱kóna ti̱ko̱to̱ ña̱ ndíkaa̱ kuití moda. Soo ná ndakaʼányó na̱ hermano chindayáʼvina ña̱ chíkaa̱yó ndee̱ ña̱ ndaniʼiyó ti̱ko̱to̱ ña̱ livi náʼa̱ ta taxina tíxa̱ʼvi ndaʼa̱yó xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo. Chi saátu kunda̱a̱-iniyó ta kusi̱í-iniyó chi ki̱ʼva ña̱ ndíxiyó ndásakáʼnuña yiváyó Jehová.

17. ¿Ndáaña xíniñúʼu kiʼin ta̱ cristiano kuenta xíʼin á koo yixí yuʼúra á va̱ása?

17 ¿Ndáaña kivi ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ na̱ íyo yixí yuʼú? ¿Á va̱ʼa koo yixí yuʼú iin ta̱ cristiano? Ley ta̱ Moisés xi̱ka̱ʼa̱nña ña̱ na̱ ta̱a xi̱niñúʼu koo yixí yuʼúna. Soo tiempo vitin va̱ása ndíku̱nkayó Ley kán (Lev. 19:27; 21:5; Gál. 3:​24, 25). Sava cultura, na̱ íyo yixí yuʼú, viíva náʼa̱ña nu̱ú na̱ yiví soo tá vií kíʼinna kuenta xíʼinña, ta saá va̱ʼakava natúʼunna xa̱ʼa̱ Reino Ndióxi̱. Ta nda̱a̱ sava na̱ hermano na̱ kúúmií iin chiñu íyoña yuʼú. Soo inkana va̱ʼaka xáʼndanaña (1 Cor. 8:​9, 13; 10:32). Ta inka cultura xíʼin lugar, na̱ ta̱a kǒo sandákoonaña ta va̱ása va̱ʼa náʼa̱ña nu̱ú na̱ testigo Jehová tásaá ná keʼéna. Ña̱kán tá iinna sándakoona yixí yuʼúna ña̱yóʼo kǒo kivi chindeétáʼanña xíʼinna ña̱ ndasakáʼnuna Ndióxi̱ ta nda̱a̱ ka̱ʼa̱nna ña̱ va̱ása va̱ʼa xa̱ʼa̱na (Rom. 15:​1-3; 1 Tim. 3:​2, 7).

18, 19. ¿Ndáa ki̱ʼva chíndeétáʼan Miqueas 6:8 xíʼinyó ña̱ ndasakáʼnuyó Ndióxi̱ xíʼin ki̱ʼva ña̱ ndíxiyó?

18 Táxiníyó tíxa̱ʼvi ndaʼa̱ Jehová ña̱ kǒo táxira iin lista ndaʼa̱yó ña̱ ndáa ki̱ʼva kundixiyó xíʼin ña̱ ndasaviíyó miíyó. Chi náʼa̱ra texto ña̱ va̱xi nu̱ú Biblia nu̱úyó ña̱ va̱ʼa ndaka̱xinyó ndáaña kúni̱yó kundixiyó. Ta saá na̱ʼa̱yó ña̱ kúni̱yó koo vitá iniyó xíʼin Ndióxi̱yó, tá ndáka̱xinyó ndáa ki̱ʼva kundixiyó (Miq. 6:8).

19 Tá vitá íyo iniyó ndáka̱tu̱ʼunyó miíyó á ndíku̱nyó ña̱ káʼa̱n Jehová xíʼinyó ña̱ va̱ása yaku̱a̱ kooyó, chi kúnda̱a̱-iniyó ña̱ kundiku̱nyó ña̱ káʼa̱nra xíʼinyó kúú ña̱ va̱ʼaníka. Ta saátu náʼa̱yó tá vitá íyo iniyó kíʼinyó kuenta xíʼin ña̱ ndákanixi̱ní inka na̱ yiví. Ña̱kán vitá ná koo iniyó chi ndásakáʼnuyó Ndióxi̱ ta ndíku̱nyó ña̱ káʼa̱nra ta kǒo saxóʼvi̱yó na̱ íyo yatin xíʼinyó.

20. ¿Ndáa ki̱ʼva kunaʼa̱ ti̱ko̱to̱yó xíʼin ki̱ʼva ña̱ ndíxiyó nu̱ú inkana?

20 Ki̱ʼva ña̱ ndíxiyó ná chindeétáʼanña xíʼin na̱ yiví ña̱ kunda̱a̱-inina ña̱ ndásakáʼnuyó Jehová. Na̱ hermanoyó xíʼin inkaka na̱ yiví xíniñúʼu kunda̱a̱-inina ña̱ ndixa ndásakáʼnuyó Ndióxi̱ ta̱ nda̱kú-ini. Ta̱kán káʼa̱nra xíʼinyó ndáaña xíniñúʼu keʼéyó ta miíyó chíkaa̱yó ndee̱ ña̱ keʼéyóña. Kúsi̱í-iniyó xíʼin na̱ ñaniyó ta saátu xíʼin ná ku̱ʼvayó ña̱ vií ndásaviína miína, ta ña̱ kéʼéna yóʼo chíndeétáʼanña xíʼin inkana ña̱ kunda̱a̱-inina xa̱ʼa̱ Biblia ta ndasakáʼnuna Jehová ta saá sakúsi̱ína inira. Ndiʼi tiempo ná kiʼinyó kuenta xíʼin ki̱ʼva ndíxiyó. Chi tá ná keʼéyó saá na̱ʼa̱yó ña̱ ndásakáʼnuyó Ndióxi̱ ta̱ yi̱i̱ (Sal. 104:​1, 2).