TIONDOO! No. 2 2018 | Sɔɔŋ 12 Tosa Mi Yuŋgoo Wa a Nyaale Woŋ
Sɔɔŋ 12 Tosa Mi Yuŋgoo Wa a Nyaale Woŋ
Miŋ tuei sɔɔŋ wɔɔŋ yɔŋnuŋ o yuŋgula sɔla batiuwaa le laŋ niŋndoŋ. Kɛ ŋ pɛɛkuŋ ndɔ miŋ sina nyɛ tosa mi yuŋgulaŋ lapum la sɔla batiuwaa wo.
Chɔŋ wɔsi 1990 kɔ bii 2015, wanaa hiou niŋ wɔsilaŋ 50 ɔɔ 65 o Amɛlika niŋnda, cho hiouwɔɔ lachi a kɛyaŋndo o nɔlaŋ niŋ.
Kalaŋ chuauwa sina pɛŋ nyɛ nda tosa wo le. Wanaa sinaa dɛniaa apum dimi maa, kalaŋ chuauwa nɔ ma chandu chuauwaa ndaa. Kɛ mi apum dimi maa a nɔ ma bii nda ŋuasu ŋuasu.
Feleŋguaa cho simnɔŋndo kaasoŋnda, kɛ a sɔla pɛɛku mala nda le batiuwaa sɔlaa wo le.
Kɛ a koŋ kpou, tonyaa cho ni maa . . .
Wanaa cho o nɔɔ niŋnda nɔla ma sɔla batiuwaa, nduyɛ mi nɔ ndaa wa le fɛɛŋ a fɛɛŋ.
Kalaŋ chuauwa nɔla ma pɛɛku le chuauwaa ndaa silaa o nɛi kaalaa niŋ.
Feleŋguaa nɔla ma pɛɛku sɔɔŋ mala nda o kaasoŋyɛi niŋndoŋ.
O nɛi kuɛɛ choo? Yau Tiondoo! hoo cho yaasiaa sɔɔŋ 12 tosa mi yuŋgoo wa a nyaale woŋ.
1: Loo o Lediom
Sɔɔŋ ŋgaa mala pɔnɔɔ a lanɔɔ ma lo diompilɛ woŋ.
2: Wallo Tosaa Diompilɛ
Baa mɛɛ wanaa ŋiɔɔŋ wa o lumui pilɔɔ niŋ yɛ ŋ che wana nya cho o nɔɔ niŋndo ni?
3: Bɛɛleŋ
Pɛɛku diomndaŋ a kaala sɔvɛla mala num mi wana nya cho o nɔɔ niŋndo sinaŋ bɛɛleŋ ndo.
4: Malɔɔ Hakioo
Yɛɛ mala yɛ num a kɛsi kɔllo o biondɔŋnda wana nya cho o nɔɔ niŋndo choo le?
5: Suukaŋndo
Sɔɔŋ ŋgaa ŋ nɔ ma tosa le num malaa ma sɔɔŋguu chuauwaa numnda ikɛi kpɛɛluŋndo.
6:Silaa
Baa mi silaa tusi pa chua numndo ɔɔ po numndo siɔmbulaŋ?
7: Kaala Kɛndɛlaŋ
Kaala kɛndɛla suu kuɛɛ ŋ yeema yɛ chuauwaa numnda pɛɛkoo?
8: Tamaseliiyo
Te a yeema pɛ mi chuauwaa numnda tosa nyɛ ŋ cho nda dimullo, mɛɛ mi kaala numndaŋ la chɛlaŋ a nyɛ numpila cho tosaa wo.
9: Wana Suu Ŋ Cho Wo
Vɛɛ feleŋguaa sim yɛ yi ma soo a laalaŋnda ndalaŋ okɔɔ?
10: Wa Wana Wana Tiindaŋ
Tosaa mi wanaa velu numnda dɔu tiindaŋndo o num niŋ cho nɛi sɔvɛ ŋ chɔm maa a cho simnɔŋndo kaasoŋnɔ wo ni.
11: Wallo Tosaa Kalaŋ
Te a pɛɛku pɛ le wallo tosaa kalaŋ o feleŋgɔyɛi niŋ, hei mala num ma sɔla batiuwaa o nyɛ o nyɛ ŋ wa pɛ tosaa o yoomu numndo niŋ.
12: Kpeleŋndaŋ
Kpeleŋnda numndaŋ komallo tosa ma chɔɔlu tiindaŋndo nɔ, ma kindi chaŋyaŋ numndoŋ, nduyɛ ma chɔɔlu nyaaloo nɔ o yoomu numndo niŋ.
Malaa le Yuŋgoo
Silala cho o Baabuiyo niŋndaŋ la mala num ma sɔla batiuwaa o nɔ numndo niŋ, nduyɛ mi yuŋgu numndo wa a nyaale.