လံာ်စီဆှံ သိၣ်လိတၢ် နီၢ်နီၢ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်
လံာ်တဘ့ၣ်အံၤလၢ ပှၤကမၤလိအီၤ လံာ်စီဆှံအဂီၢ်န့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ဘၣ်မနုၤအဃိ ပဘၣ်တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်လဲၣ်, ဖဲပသံအခါ တၢ်ကမၤအသးဒီးပှၤဒ်လဲၣ်, ပအိၣ်ဒီး ဟံၣ်မုာ်ဃီပၢၤကသ့ဒ်လဲၣ် ဒီးတၢ်အဂၤတဖၣ် အဂီၢ်လီၤ.
တၢ်အံၤမ့ၢ် ယွၤအတၢ်တိာ်ပာ်ဧါ
ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် နကဆိကမိၣ်လၢ မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ဘၣ်မနုၤအဃိ တၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ် ဘၣ်အါထဲထဲအံၤညါလဲၣ်န့ၣ်လီၤ. လံာ်စီဆှံ စံးဝဲလၢ တၢ်ဆီတလဲဖးဒိၣ် ကအိၣ်ထီၣ် ဒီး နကဒိးန့ၢ်ဘၣ်အဘျူးဒ်လဲၣ်န့ၣ် မ့ၢ်နသ့ၣ်ညါဧါ.
တၢ်နီၤဖး ၁
တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလၢ ဘၣ်ဃးဒီးကစၢ်ယွၤန့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်
နဆိကမိၣ် ကစၢ်ယွၤ သူၣ်အိၣ်သးအိၣ်နၤဧါ. မၤလိ ဘၣ်ဃးဒီး ကစၢ်ယွၤ အတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါတဖၣ် ဒီး နသုးဘူးနသးဆူ အအိၣ်ကသ့ဒ်လဲၣ်န့ၣ်တက့ၢ်.
တၢ်နီၤဖး ၂
လံာ်စီဆှံ—မ့ၢ်လံာ်တဘ့ၣ်လၢ ယွၤအအိၣ်
ဘၣ်ဃးဒီး နတၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ် နလဲၤခီဖျိကန့ၢ်အဂီၢ် လံာ်စီဆှံ မၤစၢၤနၤဒ်လဲၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိ နဘၣ်နာ် လံာ်စီဆှံ အတၢ်စံးပာ်တဖၣ်လဲၣ်.
တၢ်နီၤဖး ၃
ယွၤအတၢ်တိာ်ပာ်လၢ ဘၣ်ဃးဒီးဟီၣ်ခိၣ်န့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်
ကစၢ်ယွၤ အတၢ်တိာ်ပာ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ကကဲထီၣ် ပၤရဒံစူးန့ၣ် မ့ၢ်ကကဲထီၣ် အနီၢ်ကီၢ်ဧါ. မ့ၢ်ကဲထီၣ်န့ၣ် ကကဲထီၣ် အဆၢကတီၢ်ဖဲလဲၣ်.
တၢ်နီၤဖး ၄
ယ့ၣ်ၡူးခရံာ် မ့ၢ်မတၤလဲၣ်
ဘၣ်မနုၤအဃိ ယ့ၣ်ၡူးမ့ၢ် တၢ်စံးပာ် မ့းၡံအၤလဲၣ်, အဝဲအိၣ်ဟဲဖဲလဲၣ်, ဒီးဘၣ်မနုၤအဃိ အဝဲမ့ၢ် ယဟိဝၤယွၤ အဖိခွါထဲတဂၤဧိၤလဲၣ် န့ၣ်မၤလိတက့ၢ်.
တၢ်နီၤဖး ၅
တၢ်ပှ့ၤက့ၤ—တၢ်ဟ့ၣ်အလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်ကတၢၢ်လၢ ယွၤအအိၣ်
တၢ်ပှ့ၤက့ၤန့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်. ခီဖျိတၢ်ပှ့ၤက့ၤအဃိ နဒိးန့ၢ်ဘၣ်အဘျူးကသ့ဒ်လဲၣ်.
တၢ်နီၤဖး ၆
ပှၤသံတ့ၢ်တဖၣ် အိၣ်လၢတၢ်လီၢ်ဖဲလဲၣ်
လံာ်စီဆှံတဲဝဲ ဘၣ်ဃးဒီး ပှၤသံတ့ၢ်တဖၣ် အိၣ်လၢတၢ်လီၢ်ဖဲလဲၣ် ဒီး ဘၣ်မနုၤအဃိ ပဘၣ်သံလဲၣ်န့ၣ် မၤလိတက့ၢ်.
တၢ်နီၤဖး ၇
တၢ်မုၢ်လၢ်နီၢ်နီၢ်လၢ ပှၤသံတ့ၢ်လၢနအဲၣ်ဘၣ်တဖၣ်အဂီၢ်
ပှၤလၢနအဲၣ်ဘၣ်အီၤတဂၤ ဘၣ်တၢ်စူးကွံာ်အိၣ် တဂၤဂၤဧါ. ပထံၣ်ဘၣ်အီၤကဒီး တဘျီသ့ဒ်ဧါ. မၤလိ လံာ်စီဆှံ အတၢ်သိၣ်လိလၢ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤန့ၣ်တက့ၢ်.
တၢ်နီၤဖး ၈
ယွၤအဘီအမုၢ်န့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်
ပှၤအါဂၤသ့ၣ်ညါဝဲ ကစၢ်အတၢ်ထုကဖၣ်လီၤ. တၢ်ကတိၤလၢအမ့ၢ် “နဘီနမုၢ်န့ၣ် မ်အဟဲတက့ၢ်” န့ၣ်အဲၣ်ဒိးစံးဝဲ မနုၤလဲၣ်.
တၢ်နီၤဖး ၉
မ့ၢ်ပအိၣ်မူဘၣ်လၢ “မုၢ်နံၤခံကတၢၢ်” အပူၤဧါ
ဆိၣ်ကမိၣ်ကွၢ် တၢ်မၤအသးလၢ ပခိၣ်ပဃၢၤတဖၣ်န့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ လံာ်စီဆှံ အတၢ်စံးပာ်လၢအမ့ၢ် ပအိၣ်မူဘၣ်လၢ “မုၢ်နံၤခံကတၢၢ်” အပူၤန့ၣ်လီၤ.
တၢ်နီၤဖး ၁၀
ပှၤနီၢ်သးဖိတဖၣ်—မၤဘၣ်ဒိပှၤသ့အဂ့ၢ်
လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ မူခိၣ်ကလူးတဖၣ် ဒီး တၢ်ဝံတၢ်နါတဖၣ် အဂ့ၢ်လီၤ. ပှၤနီၢ်သးဖိတဖၣ်အံၤ အိၣ်ဝဲ အနီၢ်ကီၢ်ဧါ. အဝဲသ့ၣ် မၤဘၣ်ဒိပှၤသ့ဧါ.
တၢ်နီၤဖး ၁၁
ဘၣ်မနုၤအဃိ ကစၢ်ယွၤပျဲတၢ်နးတၢ်ဖှီၣ် အခွဲးလဲၣ်
ပှၤအါဂၤ ဖဲအထံၣ်ဘၣ် တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်အခါ ပာ်ဒ့ၣ်ပာ်ကမၣ်တၢ်လၢ ကစၢ်ယွၤအလိၤလီၤ. နဆိကမိၣ် ဒ်လဲၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိ ကစၢ်ယွၤ ပျဲတၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်အခွဲးလဲၣ်န့ၣ် မၤလိတက့ၢ်.
တၢ်နီၤဖး ၁၂
တၢ်အိၣ်မူကျဲလၢအဘၣ်ယွၤအသး
ပကအိၣ်မူဒ် ကစၢ်ယွၤအတၢ်ဘၣ်သးအသိး သ့ဝဲလီၤ. နမ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်န့ၣ် နကဲထီၣ် ကစၢ်ယွၤ အတံၤသကိးသ့လီၤ.
တၢ်နီၤဖး ၁၃
တၢ်အိၣ်ဒီးယွၤအတၢ်ထံၣ်လၢ ဘၣ်ဃးဒီး သးသမူ
ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်မၤဟးဂီၤဟုး, တၢ်သွီတၢ်သွံၣ် ဒီး ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိ အသးသမူ န့ၣ် ကစၢ်ယွၤအတၢ်ထံၣ် အိၣ်ဒ်လဲၣ်.
တၢ်နီၤဖး ၁၄
နဒုးအိၣ်ထီၣ် ဟံၣ်မုာ်ဃီပၢၤသ့အဂ့ၢ်
ယ့ၣ်ၡူးပာ်ဖျါထီၣ် အတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံန့ၣ် ကဲထီၣ်တၢ်အဒိအတဲာ်လၢ ဝၤ, မါ, မိၢ်ပၢ် ဒီး ဖိတဖၣ် အကွၢ်လိမၤဒိးအဂီၢ်လီၤ. ပမၤလိန့ၢ်တၢ်လၢအအိၣ် မနုၤလဲၣ်.
တၢ်နီၤဖး ၁၅
တၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်လၢ ယွၤဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သး
ဆိကမိၣ်ကွၢ် ပပဲာ်ထံနီၤဖး တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ အမ့ၢ်အတီသ့လၢ ကျဲဃုဘိ န့ၣ်တက့ၢ်.
တၢ်နီၤဖး ၁၆
အိၣ်ဂၢၢ်အိၣ်ကျၢၤလၢ တၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် အမ့ၢ်အတီပူၤတက့ၢ်
ဖဲနတဲပၠး ပှၤဂၤ နတၢ်စူတၢ်နာ်အခါ နထံၣ်ဘၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲ မနုၤတဖၣ်လဲၣ်. ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ် အသးတဘၣ်တံာ်တာ်တဂ့ၤအဂီၢ် နကတဲပၠး အဝဲသ့ၣ်ဒ်လဲၣ်.
တၢ်နီၤဖး ၁၇
သုးဘူးနသးဆူ ယွၤအအိၣ်ခီဖျိ တၢ်ထုကဖၣ်တက့ၢ်
ကစၢ်ယွၤ ဒိကနၣ် ပတၢ်ထုကဖၣ်ဧါ. ဒ်သိး နကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်သံကွၢ်အံၤ အတၢ်စံးဆၢအဂီၢ်, လံာ်စီဆှံ သိၣ်လိဝဲ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ထုကဖၣ်အဂ့ၢ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ် လိၣ်လၢနကဘၣ်နၢ်ပၢၢ်လီၤ.
တၢ်နီၤဖး ၁၈
တၢ်ဘျၢထံ ဒီးနတၢ်ရ့လိာ်သးဒီးယွၤ
ဒ်သိးနကဒိးဘျၢထံအဂီၢ် နကဘၣ်တုၤထီၣ်ထီၣ်ဘး တၢ်မနုၤတဖၣ်လဲၣ်. ဃုသ့ၣ်ညါ တၢ်ကတိၤအခီပညီ ဒီးအတၢ်ဒိအတဲာ်အခီပညီ ဒ်သိးနကဘၣ်မၤထွဲအီၤ ဒ်လဲၣ်န့ၣ်တက့ၢ်.
တၢ်နီၤဖး ၁၉
အိၣ်ဂၢၢ်အိၣ်ကျၢၤလၢ ယွၤအတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံ အပူၤတက့ၢ်
ခီဖျိ ယဟိဝၤ မၤန့ၢ်တၢ်လၢပဂီၢ် ခဲလၢာ်အဃိ ပပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံ ဒီး တၢ်စံးဘျူးစံးဖှိၣ် ကသ့ဒ်လဲၣ်.
တၢ်ပိာ်ထွဲ
ကစၢ်ယွၤအမံၤ—တၢ်သူအီၤဒီး အခီပညီ
ကစၢ်ယွၤအမံၤ ဘၣ်တၢ်ထုးထီၣ်ကွံာ်အီၤလၢ လံာ်စီဆှံလၢ ပှၤကွဲးကျိာ်ထံက့ၤအပူၤ. ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်. ပကသူကစၢ်ယွၤအမံၤ မ့ၢ်တၢ်လၢ အရ့ဒိၣ်ဧါ.
တၢ်ပိာ်ထွဲ
ဒၤနံးယ့လး အတၢ်စံးပာ်အပူၤ တၢ်တဲဆိပာ်လၢ မ့းၡံအၤကဟဲအဂ့ၢ်
ကစၢ်ယွၤ တဲဆိပာ်စၢၤဝဲ မ့းၡံအၤ ကဟဲပၢၢ်ထီၣ်အဂ့ၢ်လၢ အပူၤကွံာ် အနံၣ် ၅၀၀ ဘျဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ဃုသ့ၣ်ညါ တၢ်စံးပာ်လၢ အလီၤသူၣ်ပိာ်သးဝး အဂ့ၢ်အံၤန့ၣ်တက့ၢ်.
တၢ်ပိာ်ထွဲ
ယ့ၣ်ၡူးခရံာ်—တၢ်စံးပာ် မ့းၡံအၤ
ယ့ၣ်ၡူး မၤလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်ဝဲ လံာ်စီဆှံ အတၢ်စံးပာ်လၢ အဘၣ်ဃးဒီး မ့းၡံအၤ န့ၣ်လီၤ. လံာ်စီဆှံ အတၢ်စံးပာ်တဖၣ် လၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်ဝဲ ကိးထံၣ်ဒဲးန့ၣ် ဃုသ့ၣ်ညါအီၤတက့ၢ်.
တၢ်ပိာ်ထွဲ
တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလၢ ဘၣ်ဃးဒီး ပၢ်, ဖိခွါ, ဒီးသးစီဆှံ
တၢ်စူၢ်တၢ်နာ် လၢအမ့ၢ် သၢဂၤတဂၤဃီန့ၣ် ပှၤအါဂၤ နာ်ဝဲလၢ လံာ်စီဆှံ သိၣ်လိဝဲလီၤ. တၢ်န့ၣ် မ့ၢ်အနီၢ်ကီၢ်ဧါ.
တၢ်ပိာ်ထွဲ
ခရံာ်ဖိနီၢ်နီၢ်တဖၣ် တသူထူၣ်စုညါလၢ အတၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် အဂ့ၢ်
မ့ၢ်ယ့ၣ်ၡူး သံဝဲလၢ ထူၣ်စုညါအလိၤ အနီၢ်ကီၢ်ဧါ. ဃုသ့ၣ်ညါ တၢ်စံးဆၢလၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ လၢနနီၢ်ကစၢ်တက့ၢ်.
တၢ်ပိာ်ထွဲ
ကစၢ်အတၢ်အီၣ်လၢဟါအီၣ်—မူးပွဲလၢအမၤလၤကပီၤယွၤ
ခရံာ်ဖိတဖၣ် ဘၣ်တၢ်မၤလိာ်အီၤလၢ ကဘၣ်မၤဝဲ တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ် ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်သံန့ၣ်လီၤ. ပကဘၣ်မၤ မူးပွဲအံၤလၢ အဆၢကတီၢ်ဖဲလဲၣ် ဒီး ပကြၢးမၤဒ်လဲၣ်.
တၢ်ပိာ်ထွဲ
ပှၤကညီအိၣ်ဒီး နီၢ်သးလၢအသံတသ့ လၢပထံၣ်လၢပမဲာ်တသ့ဧါ
ပှၤအါဂၤ နာ်ဝဲလၢ ဖဲပှၤသံအခါ အကလၤဟးထီၣ်ကွံာ် ဒီးလဲၤအိၣ်မူလၢ တၢ်လီၢ်တတီၤတီၤလီၤ. ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံ တဲဝဲဒ်လဲၣ်.
တၢ်ပိာ်ထွဲ
ၡံအိလ် ဒီး ဟ့ဒံစ်န့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်
တၢ်ကွဲးကျိာ်ထံ လံာ်စီဆှံတနီၤ ကွဲးကျိာ်ထံဝဲ တၢ်ကတိၤလၢအမ့ၢ် ၡံအိလ် ဒီး ဟ့ဒံစ်လၢ “တၢ်သွၣ်ခိၣ်” မ့တမ့ၢ် “လရာ်” လီၤ. တၢ်ကတိၤတဖၣ်အံၤ အခီပညီ နီၢ်နီၢ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.
တၢ်ပိာ်ထွဲ
မုၢ်စံၣ်ညီၣ်အမုၢ်နံၤန့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်
ဖဲမုၢ်စံၣ်ညီၣ်အမုၢ်နံၤအခါ ပှၤလၢအသးတီတဖၣ် ကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤ မနုၤလဲၣ်န့ၣ် ဃုသ့ၣ်ညါတက့ၢ်.
တၢ်ပိာ်ထွဲ
၁၉၁၄—နံၣ်လီၤဆီတနံၣ်လၢ လံာ်စီဆှံ တၢ်စံးပာ်အပူၤ
၁၉၁၄ နံၣ်န့ၣ် မ့ၢ်နံၣ်လီၤဆီတနံၣ်န့ၣ် လံာ်စီဆှံ အတၢ်အုၣ်အသး မ့ၢ်မနုၤတဖၣ်လဲၣ်.
တၢ်ပိာ်ထွဲ
မူခိၣ်ကလူးအခိၣ် မံၤက့လးန့ၣ် မ့ၢ်မတၤလဲၣ်
လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ မူခိၣ်ကလူးအခိၣ် မံၤက့လးလၢ အိၣ်ဒီးအစိၤကမီၤန့ၣ် မ့ၢ်မတၤလဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ဃုသ့ၣ်ညါ အဝဲမ့ၢ်မတၤလဲၣ် ဒီးခဲအံၤ အဝဲမၤတၢ်မနုၤလဲၣ် န့ၣ်တက့ၢ်.
တၢ်ပိာ်ထွဲ
တၢ်သ့ၣ်ညါနီၤဖး ‘ဘၤဘူၤလိၣ်ဖးဒိၣ်’
လံာ်လီၣ်ဖျါ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ‘ဘၤဘူၤလိၣ်ဖးဒိၣ်’ လၢအမ့ၢ် ပိာ်မုၣ်တဂၤအဂ့ၢ်လီၤ. အဝဲမ့ၢ် ပိာ်မုၣ်အနီၢ်ကီၢ်ဧါ. လံာ်စီဆှံ တဲဝဲ ဘၣ်ဃးဒီး ပိာ်မုၣ်အံၤအဂ့ၢ် မနုၤလဲၣ်.
တၢ်ပိာ်ထွဲ
ယ့ၣ်ၡုးအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ် ဖဲလါဒံၣ်စ့ဘၢၣ်ဧါ
သမံသမိးကွၢ် တၢ်အကတီၢ်လၢ ယ့ၣ်ၡူးအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်အခါ န့ၣ်တက့ၢ်. တၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်အံၤ သိၣ်လိပှၤတၢ်မနုၤလဲၣ်.
တၢ်ပိာ်ထွဲ
ပကြၢးမၤ မူးပွဲတဖၣ်ဧါ
လၢနအိၣ်တၢ်လီၢ်န့ၣ် မူးပွဲလၢအမံၤဟူသၣ်ဖျါတဖၣ် ဟဲလီၤစၢၤလီၤသွဲၣ် ဖဲလဲၣ်. နမ့ၢ်သ့ၣ်ညါ အတၢ်စံးဆၢန့ၣ် ကဒုးကမၢကမၣ်နၤလီၤ.
