Onlad karga

Onlad saray karga

KAPITULO 20

“Makabat so Puso To” Pero Mapaabeba

“Makabat so Puso To” Pero Mapaabeba

1-3. Akin ya segurado tayo ya mapaabeba si Jehova?

 LABAY na sakey ya ama a bangatan na importantin leksion so ugaw nin anak to. Kanian labay ton sabien so puso na ugaw. Panon ton katongtongen? Kasin onalagey pian pagyawen so ugaw tan pantamian to? Odino onyuko a singa ed katagey na ugaw tan mansalitan maulimek? Seguradon say pilien na makabat tan mapaabeban ama et say maulimek a paraan na pitongtong.

2 Anton klase na Ama si Jehova? Kasin mapaatagey odino mapaabeba, mapasnok odino maulimek? Si Jehova et amta to so amin tan sankarunongan. Balet, kasin naimanom ya maslak ed saray totoon makabat tan matalino et aliwan mapaabeba? Singa ibabaga na Biblia, “say kakabatan et pansengegan na panagpaatagey.” (1 Corinto 3:19; 8:1) Balet si Jehova anggano “makabat so puso to” sikatoy mapaabeba. (Job 9:4) Agkabaliksan na saya ya abebbebay kipapasen odino posisyon to, noagta sikatoy aliwan mapaatagey. Panon tayon amta?

3 Masanto si Jehova. Kanian anggapo ed sikato so aliwliwan ugali ya inkamapaatagey. (Marcos 7:20-22) Niarum ni, imanoen no anto so imbaga nen propetan Jeremias ed si Jehova: “Seguradon nanonotan mo tan onyuko ka pian tulongan mo ak.” a (Tagleey 3:20) Isip mo pa: Si Jehova, say Soberanon Katawan na uniberso, so mabulos ya “onyuko” odino onabeba ya mipara ed kipapasen nen Jeremias pian imanoen to so ag-ayadyarin too. (Salmo 113:7) Talagan mapaabeba si Jehova! Balet panon ton ipapanengneng so kapaabebaan? Panon a mikonektaan itan ed karunongan? Tan akin ya importante itan ed sikatayo?

No Panon a Papaneknekan nen Jehova ya Sikatoy Mapaabeba

4, 5. (a) Anto so kapaabebaan tan panon itan a napatnagan? Akin ya agbalot itan ipapasen ya kakapuyan odino inkamabaing? (b) Panon ya impanengneng nen Jehova so kapaabebaan diad impideneng to ed si David, tan panon tayon nagunggonaan ed kapaabebaan nen Jehova?

4 Say sakey ya mapaabeba et aliwan atagtagey so pakanengneng tod sarili to tan aliwan malastog. Say kapaabebaan et akindalem ya ugali ya napatnagan no say sakey et maulimek o mauyamo, maanos, tan makatunongan. (Galacia 5:22, 23) Balet agbalot nepeg ya ipasen irayan maridios a kualidad bilang kakapuyan odino inkamabaing. Tan agtayo met iisipen ya aglan balot onsanok si Jehova ed saray mauges odino agto la usaren so pakayari ton maneral. Imbes, lapud mapaabeba tan maulimek si Jehova, ipapanengneng to ya anggano mabisbiskeg tan makapanyari, sarasarag ton kontrolen so sarili to. (Isaias 42:14) Panon ya mikonektaan so kapaabebaan ed karunongan? Oniay imbaga na sakey ya reperensya ed Biblia: “Say sakey et dapat ya aliwan makasarili pian talagan nibaga ya mapaabeba, tan ontan iray totoon ipapasen ya tuan marunong.” Kanian agnibagan marunong so sakey no aliwan mapaabeba. Panon itayon nagunggonaan ed kapaabebaan nen Jehova?

Say marunong ya ama et mapaabeba tan maulimek ton tratoen so ananak to

5 Inkansion nen Arin David ed si Jehova: “Ilalaban mo ak diad panamegley na panagsamper mo, susuportaan ak na kawanan a limam, tan say inkamapaabebam so mangiyaatagey ed siak.” (Salmo 18:35) Singa to ibabagan nampaabeba si Jehova pian mideneng ed ag-ayadyarin too, ya proprotektaan tan aasikasoen to ed kada agew. Amoria nen David ya say kilalaban to tan say pagmaliw ton matalona bilang ari et akadepende ed inkamabulos nen Jehova ya manpaabeba. Ontan met ed sikatayo, awalaan tayo na ilalon makaliktar ta nampaabeba si Jehova tan labalabay to tayon tulongan bilang say maulimek tan maaron Ama tayo.

6, 7. (a) Akin ya say kapaabebaan nen Jehova et agmipara ed too? (b) Antoy koneksion na inkaulimek tan karunongan, tan siopa so sankaabigan ya alimbawa ed satan?

6 Say kapaabebaan et sakey ya balibalin kualidad a nepeg ya ipatnag na matoor ya totoo. Mikonektaan itan ed karunongan. Singa bilang, oniay ibabaga na Proverbio 11:2: “Say karunongan et walad saray mapaabeba.” Pero say kapaabebaan nen Jehova et agmipara ed too. Akin ey? Lapud say kapaabebaan na too a singa inusar ed Kasulatan et ontutukoy ed pamidbir ed saray limitasyon na sakey. Duma balet so Makapanyarin-amin ta anggapoy limitasyon to, likud labat ed saray denesidi ton aggawaen lapud matunong iran estandarte to. (Marcos 10:27; Tito 1:2) Sakey ni, anggapoy nepeg ton pampasakopan ta sikato la so Sankatagyan. Kanian say ontan ya klase na kapaabebaan et ag-onaplika ed si Jehova.

7 Pero mapaabeba si Jehova ta sikatoy mabulos ya mideneng ed saray totoo. Maulimek o mauyamo met si Jehova. Ibabangat to ray lingkor to ya importante so inkaulimek pian magmaliw iran tuan marunong. Kanian tinukoy na Biblia so “inkauyamo a resulta na karunongan.” b (Santiago 3:13) Si Jehova so sankaabigan ya alimbawa ed satan. Nengnengen tayo no panon.

Mapaabeban Mangipapabtang tan Ondedengel si Jehova

8-10. (a) Akin et makapadinayew so inkamabulos nen Jehova ya mangipabtang tan ondengel? (b) Panon ya impanengneng na Makapanyarin-amin so mapaabeban panagtrato to ed saray anghel to?

8 Nanengneng so kapaabebaan nen Jehova diad inkamabulos ton mangipabtang na responsabilidad tan ondengel. Makapakelaw ta sikatoy talagan ondedengel; agmankaukolan si Jehova na tulong odino simbawa. (Isaias 40:13, 14; Roma 11:34, 35) Balet aminpigapigan ipapanengneng na Biblia ed sikatayo so kapaabebaan nen Jehova ed pigaran paraan.

9 Alimbawa, imanoen so sakey ya alay abig ya inkagawa ed bilay nen Abraham. Walaan si Abraham na taloran sangkaili, sakey ed sikara so tinawag to bilang “Jehova.” Diad tua et anghel iraman, balet sakey ed sikara so sinmabi diad ngaran nen Jehova tan onkikiwas unong ed ngaran To. No mansalita tan onkikiwas iman ya anghel, singa si Jehova so mansasalita tan onkikiwas. Sikatoy inusar nen Jehova pian ibaga ed si Abraham ya arengel Ton “makmaksil so paneyag sumpad Sodoma tan Gomorra.” Inkuan nen Jehova: “Onleksab ak pian nengnengen no talaga kasin say ikikiwas da et unong ed paneyag a sinmabid siak. Tan no andi, naamtaan ko.” (Genesis 18:3, 20, 21) Siempre, aglabay ya ibaga nen Jehova ya sikato say Makapanyarin-amin, et “onleksab” ya mismo. Imbes, imbaki to lamet iray anghel to a mangirepresenta ed sikato. (Genesis 19:1) Akin? Kasin agnayarian ya ‘amtaen’ nen Jehova so tuan kipapasen na saman a lugar? Nayarian to. Balet mapaabeban inter nen Jehova so asainmin ed saraman ya anghel pian amtaen so kipapasen tan bisitaen si Lot tan say pamilya to ed Sodoma.

10 Sakey ni, ondedengel met si Jehova. Aminsan et kinerew tod saray anghel to a mangibaga ira na nanduruman paraan pian palikdoen so marelmeng ya Arin Ahab. Agkaukolan nen Jehova so ontan ya tulong. Pero inawat to so suhestion na sakey ya anghel tan ingganggan ton gawaen itan. (1 Arari 22:19-22) Agta kapaabebaan itan?

11, 12. Panon ya anengneng nen Abraham so kapaabebaan nen Jehova?

11 Si Jehova et mabulos ni ingen ya ondengel ed saray ag-ayadyarin totoo ya mangibabalikas na kapagaan da. Alimbawa, sanen inmunan imbaga nen Jehova ed si Abraham so gagala Ton deralen so Sodoma tan Gomorra, agonigon so matoor ya too. Kuan nen Abraham: “Imposible ya oniay gawaen mo. Kasin say Ukom na interon dalin et agto gawaen no antoy maptek?” Tinepet to no kasin agderalen nen Jehova iray syudad no wala so naromog diman a 50 matunong a totoo. Impaseguro nen Jehova ed sikato ya agto deralen. Balet intepet lamet nen Abraham, ya inyabeba to so bilang ed 45, insan 40, tan manabeba ni. Anggaman ed panamaseguro nen Jehova, mapilit si Abraham ya anggad say bilang so inmabeba ed samplora. Anganko ta agnin talaga atebek nen Abraham no panon so inkamapangasi nen Jehova. Antokaman so rason, maanos tan mapaabeban inabuloyan nen Jehova so kaaro tan lingkor ton si Abraham a mangibalikas na kapagaan to ed onian paraan.—Genesis 18:23-33.

12 Pigara kasin de-aral a totoo so maanos ya ondengel ed sakey a toon abebay aral to? c Ontan so kapaabebaan na Dios tayo. Legan na saman ya impantongtong nen Abraham tan nen Jehova, anengneng ton si Jehova et “matantan a manpasnok.” (Exodo 34:6) Amoria ton anggapo so kanepegan ton kontraen iray gawa na Sankatageyan, kanian amiduan kinerew nen Abraham: “Jehova, ipangasim, agka komon onsasanok.” (Genesis 18:30, 32) Siempre, agsinmanok si Jehova. Talagan sikato so walaan na “inkauyamo a resulta na karunongan.”

Makatunongan si Jehova

13. Anto so kabaliksan na salitan “makatunongan” unong a nausar ed Biblia, tan akin a sayan salita et matukoy a manideskribe ed si Jehova?

13 Nipatnag so kapaabebaan nen Jehova ed sananey nin marakep a kualidad, say inkamakatunongan. Makapaermen ya anggapo iyan kualidad ed limog na saray ag-ayadyarin totoo. Aliwa labat a mabulos si Jehova ya ondengel ed saray matalinon pinalsa to, noagta mabulos met ya onabuloy no anggapo met so nasusumlang a matunong iran prinsipyo to. A singa nausar ed Biblia, say salitan “makatunongan” et literal a mankabaliksan na “mapalugar.” Sayan kualidad met so tanda na karunongan na Dios. Ibabaga na Santiago 3:17: “Say karunongan a manlalapud tagey [et] makatunongan.” Diad anton pantalos ya si Jehova, say sankarunongan ed amin et makatunongan? Say sakey a rason et sikato so mainomay ya onadapta. Tandaan, say mismon ngaran to so mangibabangat ed sikatayo a pagmaliwen nen Jehova so inkasikato ed antokaman a nakaukolan pian nasumpal iray gagala to. (Exodo 3:14) Agta satan so pakapatnagan ya sikatoy mainomay ya onadapta tan makatunongan?

14, 15. Antoy ibabangat ed sikatayo na pasingawey nen Ezequiel ed mangatatawen a karwahe nen Jehova nipaakar ed mangatatawen ya organisasyon To, tan panon a midumaan itan ed saray organisasyon na mundo?

14 Wala so nikadkaduman balikas ed Biblia ya ontulong ed sikatayon natebek so inkamabulos nen Jehova ya onadapta. Naikdan si propeta Ezequiel na sakey a pasingawey ed mangatatawen ya organisasyon nen Jehova na saray espiritun pinalsa. Anengneng to so sakey a karwahen makapakelkelaw so kabaleg to, say mismon “luluganan” nen Jehova ya naynay a walad panangontrol To. Say talagan makapainteres et say paraan na iyaabante na satan. Saray angkakabaleg a dalig to et walay apatiran diking tan napno na matamata pian makanengneng iratan ed anggan iner tan nauman a tampol so direksion na saratan, ya agla ontunda odino onliko. Tan sayan abalbaleg a karwahe so aliwan matantan a singa say mataytayam a ginawa na toon luluganan. Nayarian toy onabanti ed peles ya singa kirmat, anggan biglan onliko! (Ezequiel 1:1, 14-28) On, say organisasyon ya walad panangontrol nen Jehova, say Makapanyarin-amin a Soberano, et talagan mainomay ya onadapta tan mainomay ya onkiwas ed manguuman iran kipapasen tan pankaukolan.

15 Sasalien na totoo ya aligen itan ya perpekton iyaadapta. Balet mabetbet ya saray totoo tan organisasyon da et agda labay so pananguman, aliwa ran makatunongan tan mapeget ira. Diad pangiyilustra: Say sakey a baleg a barko odino cargo a tren et nayarin balbaleg tan mabisbiskeg. Balet kasin makakiwas so sakey ed saratan ed biglan panguman na sirkumstansya? No wala so ombalandra ed riles na cargo a tren, imposiblin makabaliwas itan. Nairapan itan ya ontundan tampol ta anggano impreno la, sabien to ni anggad duaran kilometro insan ontunda! Ontan met, say baleg a barko so nayarin onabanti ni na anggad waloran kilometro kapangerep ed makina to. Anggano saray makina to et inkambyo lan paatras, siansia nin say barko et sabien to ni taloran kilometro! Mipadpara itan ed saray organisasyon na too a mainomay a naimpluensiaan na inkamapeget tan ag-inkamakatunongan. Lapud inkamapaatagey, mabetbet ya aglabay na totoo so onadapta ed saray manguuman a pankaukolan tan sirkumstansya. Say ontan ya inkapeget so rason no akin ya nalulugi iray korporasyon tan naandiay pakayari so gobierno. (Proverbio 16:18) Malikeliket tayo ta si Jehova tan say organisasyon to et aliwan ontan!

No Panon ya Ipapanengneng nen Jehova ya Sikatoy Makatunongan

16. Panon ya impanengneng nen Jehova ya sikatoy makatunongan diad impideneng tod si Lot sakbay ton dineral so Sodoma tan Gomorra?

16 Imanoen pa lamet so inkaderal na Sodoma tan Gomorra. Inawat nen Lot tan na pamilya to so malinew iran instruksion manlapud anghel nen Jehova: “Batik kad mapalandey a rehyon.” Balet, aglabay nen Lot so onla ditan. “Ipangasim Jehova, aliwan ditan!” so kinerew to. Inisip ton sikatoy ompatey no diad kapalandeyan so batikan to, kanian akikasi ya diad asingger a syudad na Zoar so batikan to tan say pamilya to. Tandaan ya say labay nen Jehova et deralen itan a syudad. Sakey ni, say kapagaan nen Lot et anggapoy basiyan. Seguradon sarag nen Jehova ya iliktar si Lot a mabilay diad kapalandeyan! Anggaman ontan, inmabuloy si Jehova ed kerew nen Lot. Oniay imbaga na anghel ed si Lot: “Sige sirin, ipatnag ko lamet ed sika so konsiderasyon diad agko paneral ed baley ya imbagam.” (Genesis 19:17-22) Agta nanengneng ed satan ya makatunongan si Jehova?

17, 18. Diad impideneng tod saray taga Ninive, panon ya impanengneng nen Jehova a sikatoy makatunongan?

17 Ipapanengneng met nen Jehova ya sikatoy mapangasi tan patas, a mabulos ya manguman no nanengneng ton magbabawi so sakey. Imanoen so agawa sanen si propeta Jonas et nibaki ed mauge-uges ya syudad na Ninive. Sanen niliber nen Jonas iray karsada na Ninive, say apuyanan a mensahen inyabawag to et simpli labat: Say makapanyarin syudad so naderal ed loob na 40 agew. Anggaman ontan, saray sirkumstansya so anguman a maong. Nagbabawi iray taga Ninive!​—Jonas, kapitulo 3.

18 Makaaral tayo no ikompara tayoy ginawa nen Jehova ed samay ginawa nen Jonas nen anguman so sirkumstansya. Diad sayan inkagawa et inmadapta si Jehova. Ginawa toy inkasikaton sakey a Manamerdona ed saray kasalanan imbes a “sakey a makapanyarin sundalo.” d (Exodo 15:3) Pero si Jonas et aliwan mapangasi tan agto amtay onadapta. Imbes ya magmaliw ya makatunongan a singa si Jehova, sikatoy singa samay cargo a tren odino baleg a barkon abitla nen niman. Inyabawag to la so kadederal, kanian atan so labay ton nagawa! Balet maanos a binangatan nen Jehova so agmakankaanos a propeta to ya magmaliw a makatunongan tan mapangasi.​—Jonas, kapitulo 4.

Si Jehova et makatunongan tan natatalosan to ray limitasyon tayo

19. (a) Akin a makaseguro tayon si Jehova et makatunongan ed iilaloan to ed sikatayo? (b) Panon ya ipapanengneng na Proverbio 19:17 a si Jehova et “maong tan makatunongan” a Katawan tan makapadinayew so kapaabebaan to?

19 Kaunoran, si Jehova so makatunongan diad saray iilaloan to ed sikatayo. Inkuan nen Arin David: “Amta to so inkagawa tayo, a sankanonot ton dabok itayo.” (Salmo 103:14) Mas natatalosan nen Jehova iray limitasyon tayo tan say ag-inkayadyari tayo nen say sikatayon mismo. Agto tayon balot iilaloan ya manggawa na agtayo nayarian. Ibabaga na Biblia ya wala ray katawan ya “maong tan makatunongan” pero wala met iray “mairap a paliketen.” (1 Pedro 2:18) Pero anton klase na Katawan si Jehova? Imanoen so ibabaga na Proverbio 19:17: “Samay mangipapatnag na kaabigan ed pakaskasi et manpapautang ed si Jehova.” Malinew, say maong tan makatunongan labat a katawan so makaimano ed amin ya gagawaen tayon kaabigan parad saray pakaskasi. Base ed satan ya teksto, say Amalsa na uniberso et ipapasen ton sikatoy akautang ed saray totoon manggagawa na ontan a kaabigan! Talagan makapadinayew so kapaabebaan nen Jehova.

20. Anto so panamaseguro a dengelen nen Jehova iray pikakasi tayo tan ebatan to?

20 Si Jehova et maulimek tan makatunongan met diad pidedeneng to ed saray lingkor to natan. Sano manpikasi tayo tekep na pananisia, sikato so ondengel. Tan anggaman agla mangibabaki na saray mensaheron anghel a mitongtong ed sikatayo, agto labay ya ibagan saray pikakasi tayo et agto la ebatan. Tandaan a sanen kinerew nen apostol Pablo ed saray kapananisiaan to ya ‘itultuloy dan ipikasi’ ya sikatoy nibulos ed prisoan, inyarum to: “Pian makapawil ak a tampol ed sikayo.” (Hebreo 13:18, 19) Kanian saray pikakasi tayo et nayarin mamakiwas ed si Jehova ya gawaen iray agto la komon gawaen!​—Santiago 5:16.

21. Anto so agtayon balot ibabaga nipaakar ed kapaabebaan nen Jehova? Anto so nepeg tayon bidbiren nipaakar ed sikato?

21 Siempre, sarayan pakanengnengan na kapaabebaan nen Jehova​—say inkaulimek to, inkamabulos ton ondengel, inkaanos to, inkamakatunongan to, et aliwan rason pian ikompromiso la nen Jehova iray matunong a prinsipyo to. Nayarin isipen na saray pari na Kakristianoan a sikara so makatunongan sano ibangat dad saray totoo ya ayos labat so manggaway mauges, lapu labat ta atan so labalabay dan narengel. (2 Timoteo 4:3) Balet say tendensia na toon mikompromiso lapud sarilin pankaabigan to et duman maong ed inkamakatunongan na Dios. Si Jehova et masanto; agton balot dutakan iray matunong ya estandarte to. (Levitico 11:44) Kanian aroen tayo komon so inkatunong nen Jehova​—lapud satan so sakey a prueba na kapaabebaan to. Agta makapaliket ya isipen a si Jehova a Dios, say sankarunongan a Persona ed uniberso, et makapadinayew met so kapaabebaan to? Talagan labalabay tayoy onapit ed makapanyari balet maulimek, maanos, tan makatunongan a Dios!

a Saray inmunan eskriba, odino Sopherim, et inuman da iyan bersikulo ya ibabaga dan si Jeremias, aliwan si Jehova, so onyuko o manpaabeba. Mapatnag ya inisip dan agmanepeg a tukoyen so Dios ed ontan a mapaabeban kiwas. Bilang resulta, asaew na dakel a patalos so punto na sayan marakdakep a bersikulo.

b Diad arum ya bersion na Biblia, “kapaabebaan a resulta na karunongan” tan “inkauyamo a tanda na karunongan.”

c Makapainteres ta ibabaga na Biblia ya no say sakey et aliwan maanos, ipapanengneng na satan ya sikatoy mapaatagey. (Eclesiastes 7:8) Say inkaanos nen Jehova so mangiiter na kaaruman nin ebidensya na kapaabebaan to.​—2 Pedro 3:9.

d Diad Salmo 86:5, nibagan si Jehova et “maomaong” tan ‘akaparaan a mamerdona.’ Nen impatalos ed Griego itan a salmo, say balikas ya ‘akaparaan a mamerdona’ et nipatalos ya e·pi·ei·kesʹ, odino “makatunongan.”