Onlad karga

Onlad saray karga

KAPITULO 4

‘Balbaleg so Pakapanyari nen Jehova’

‘Balbaleg so Pakapanyari nen Jehova’

1, 2. Anto ray makapakelaw ya anengneng nen Elias, pero anto ray mas makapadinayew ya anengneng to diad Palandey Horeb?

 AMAYAMAY lay makapakelaw ya anengneng nen Elias. Singa bilang, anengneng to ray wawak ya mangaawit na naakan to, mamidua ed sanagew, legan ton iyaamotan iray mangakalaban ed sikato. Anengneng to met so duaran pananginan ya agnauupotan na arina tan larak anggad ag-asumpal so eras. Anengneng to ni ingen so apoy manlapud tawen ya ebat nen Jehova ed pikakasi to. (1 Arari, kapitulo 17, 18) Pero nikadkaduma yay sinmublay ya anengneng to.

2 Legan ya ontatakiling ed lolooban na kuweba diad Palandey Horeb, anengneng toy nantutumbokan ya makapadinayew iran agawa. Unona, walay makmaksil ya dagem, manungol tan makatelek. Diad kakasil to, apaldua iray palandey tan linmeletak iray angkakabaleg ya bato. Insan, walay makmaksil ya yegyeg kanian pinmupugso iray ampetapetang ya walad dalem na dalin. Kabebekta, walay apoy. Nen onkakayat la may pool, nayarin alikna nen Elias so mansasnit ya petang.—1 Arari 19:8-12.

3. Anton kualidad nen Jehova so anengneng nen Elias, tan iner tayo met itan nanenengneng?

3 Amin iratan ya anengneng nen Elias et patunay ya talagan balbaleg so pakapanyari nen Jehova a Dios. Siempre, agti la kailangan so makanengneng na milagro pian manisian makapanyari so Dios, ta mapatpatnag la itan. Ibabaga na Biblia ya saray palsa et prueba na “andi-anggaan a pakapanyari tan inka-Dios” nen Jehova. (Roma 1:20) Isip mo pa labat iray makalaram ya kirmat, manlalbong ya karol, tan balibalin falls, ontan met ed saray agnabilang ya bitewen ed tawen! Di ba, nanenengneng mo ed saratan so pakapanyari na Dios? Pero makapaermen ta agbibidbiren na karaklan so pakapanyari na Dios. Say arum et aliway pangipapasen dad satan. Balet no natalosan tayoy pakapanyari nen Jehova, mas labay tayoy onapit ed sikato. Diad sayan seksion, aralen tayo so agnaparaan ya pakapanyari nen Jehova.

“Ondadalan si Jehova”

Sakey ed Saray Manunan Kualidad nen Jehova

4, 5. (a) Antoy imbaga na Biblia tungkol ed ngaran nen Jehova? (b) Akin et dugaruga ya baka so inusar nen Jehova ya mangisimbolo ed pakapanyari to?

4 Nikadkaduma so pakapanyari nen Jehova. Ibabaga na Jeremias 10:6: “Anggapoy mipara ed sika, O Jehova. Makapadinayew ka, tan say ngaran mo et magloria tan makapanyari.” Imanoen ya indeskribe so ngaran nen Jehova ya magloria tan makapanyari. Tan mapatnag ya say labay ya ibaga na satan et “Pagmamaliwen To.” Akin et sarag nen Jehova so manggawa o magmaliw ed anggan anton labay to? Lapud pakapanyari to. Anggapoy agsarag ya gawaen tan sumpalen nen Jehova. Say pakapanyari et sakey ed saray manunan kualidad to.

5 Pian natalosan tayo no panon kabiskeg so pakapanyari nen Jehova, sikatoy angusar na saray ilustrasyon. Singa bilang, inusar toy baka pian isimbolo so pakapanyari to. (Ezequiel 1:4-10) Dugaruga itan ta anggan saray maamon baka et baleg tan mabisbiskeg. Nensaman diad Palestina, matalag iran makanengneng na ontan kabiskeg ya ayep. Balet pamilyar irad samay makapataktakot ya klase na baka o toro ya aurochs, ya anggapo la natan. (Job 39:9-12) Imbaga nen Julius Caesar, sakey ya Romanon manuley, ya sarayan baka et singa lawari kabaleg na saray elepante. Insulat to: “Mabisbiskeg tan mapmaples ira.” Seguro no abayan mo iratan, say pakaliknam melmelag tan makapkapuy ka!

6. Akin et si Jehova labat so tinawag ya “Makapanyarin-amin”?

6 Mipadpara, say too et melmelanting tan makapkapuy no ikompara ed makapanyarin Dios, si Jehova. Diad pakanengneng to, anggan saray mabiskeg ya nasyon et singa labat dabok ed simbangan. (Isaias 40:15) Anggapoy limitasyon na pakapanyari nen Jehova ta sikato labat so tinawag ya “Makapanyarin-amin.” a (Apocalipsis 15:3) Walay “mabisbiskeg ya enerhiya to tan makapadinayew a pakayari to.” (Isaias 40:26) Agnauupotan na pakapanyari si Jehova, sikato so Lapuan na satan. Agto kailangan so mikerew na enerhiya ta say “pakayari et kien” to. (Salmo 62:11) Balet panon ya uusaren nen Jehova so pakapanyari to?

No Panon ya Uusaren nen Jehova so Pakapanyari To

7. Anto so masanton espiritu nen Jehova, tan antoy natatalosan tayo ed saray orihinal ya salitan inusar parad satan?

7 Agnauupot so masanton espiritu ya ondadaloy ed si Jehova. Atan may onkikiwas o aktibo ya pakapanyari to. Tinawag itan na Biblia diad Genesis 1:2 ya “aktibon puersa” na Dios. Saray Hebreo tan Griegon salitan impatalos ya “espiritu” et nayari met ya ipatalos ya “dagem,” “linawa,” tan “maksil ya siplog.” Ibabaga na saray eksperto ed lenguahe, ya saray orihinal ya salitan inusar et idedeskribe toy onkikiwas ya agnanengneng ya puersa. Singa say dagem, say espiritu na Dios et agnanengneng pero tua tan sankalikas so epekto to.

8. Iner inkompara na Biblia so espiritu na Dios, tan akin et dugaruga iratan?

8 Uusaren nen Jehova so masanton espiritu to ed anggan anton labay to. Kanian nabasa ed Biblia ya say espiritu na Dios et singa “gamet,” “mabiskeg a lima,” odino “akaunat a taklay” to. (Lucas 11:20, paimanod leksab; Deuteronomio 5:15; Salmo 8:3, paimanod leksab) Singa say too ya uusaren toy lima to pian gawaen iray nanduruman trabaho, ontan met so Dios, uusaren toy espiritu to pian sumpalen so anggan anton panlabayan to. Singa bilang, ginawa to so melmelanting ya atom, pinaldua to so Ambalangan Dayat, tan pinansalita to na nanduruman lenguahe iray inmunan siglon Kristiano.

9. Panon kalaknab so uuleyan nen Jehova?

9 Uusaren met nen Jehova so pakapanyari to diad paraan na panguuley to bilang Soberano ed Uniberso. Isip mo pa: Minilyon so manlilingkor ed si Jehova tan akaparaan iran manggawa ed anggan anton iganggan to. Wala ray totoon lingkor to ya indeskribe na Biblia ya baleg ya armada. (Salmo 68:11; 110:3) Pero mas mabiskeg so anghel nen say too. Singa bilang nen nilusob na saray Asiryano so totoo na Dios, pinatey na sakey ya anghel so 185,000 ya sundalo diad sakey labat ya labi! (2 Arari 19:35) On, “mabiskeg ed pakayari” iray anghel na Dios.​—Salmo 103:19, 20.

10. (a) Akin a say Dios et tinawag ya Jehova na saray armada? (b) Siopa so sankabiskegan ed amin ya pinalsa nen Jehova?

10 Pigaran amin iray anghel? Diad sakey ya pasingawey, anengneng nen propeta Daniel ed tawen so masulok a 100 milyon ya anghel. Pero agto imbaga ya aman so bilang na amin ya anghel. (Daniel 7:10) Kanian nayarin aliwa labat ya sanlasus milyon iray anghel noagta nilasus milyon. Duga labat sirin ya say Dios et tinawag ya Jehova na saray armada. Ipapanengneng na satan a deskripsion ya atagtagey so posisyon to bilang Komander na dakdakel, organisado, tan mabibiskeg ya anghel. Balet diad amin ya espiritun pinalsa, walay sakey ya inikdan to na autoridad ya mangidaulo ed sikara, say mismon inad-aro ton Anak, “say panguloan na amin a pinalsa.” (Colosas 1:15) Si Jesus so arkanghel, say pangulo na amin ya anghel, serapin, tan kerubin. Sikato so sankabiskegan ed amin ya pinalsa nen Jehova.

11, 12. (a) Panon tayon nibaga ya makapanyari so salita na Dios? (b) Antoy imbaga nen Jesus tungkol ed pakapanyari nen Jehova?

11 Wala ni sananey ya angusaran nen Jehova na pakapanyari to. Ibabaga na Hebreo 4:12: “Say salita na Dios et mabilay tan makapanyari.” Sika ey, naobserbaan mo la so pakapanyari na pinuyanan ya salita na Dios, say Biblia? Say mensahe na satan et manliligliwa ed sikatayo, mamapabiskeg ed pananisia tayo, tan ontutulong pian nauman tayoy kabibilay tayo. Nen pinasakbayan nen apostol Pablo iray agagi tungkol ed totoon imoral so kabibilay da, inyarum to: “Ingen ta ontan so arum ed sikayo nensaman.” (1 Corinto 6:9-11) On, “say salita na Dios” et makapanyari tan tinulongan to ran manguman.

12 Talagan mabisbiskeg so pakapanyari nen Jehova, marundunong ton uusaren itan kanian anggapoy makapatunda ed sikato. Imbaga nen Jesus: “Diad Dios et posible so amin a bengatla.” (Mateo 19:26) Akin et uusaren nen Jehova so pakapanyari to?

No Akin ya Uusaren na Dios so Pakapanyari To

13, 14. (a) Akin et nibaga tayon aliwa labat ya basta sakey ya panlalapuan na pakapanyari si Jehova? (b) Akin et uusaren nen Jehova so pakapanyari to?

13 Say espiritu nen Jehova et arawin dalin komparad anggan anton puersa, ta si Jehova et aliwa labat ya puersa odino basta sakey ya panlalapuan na pakapanyari. Sikatoy sakey a Persona ya kontrolado toy pakapanyari to. Balet akin et uusaren to itan?

14 Singa aralen tayo ed ontumbok iran kapitulo, uusaren na Dios so pakapanyari to pian mamalsa, maneral, manprotekta, tan mangipawil. Labay ton ibaga, uusaren to itan ed anggan anton labay to pian nasumpal so linawa to. (Isaias 46:10) No maminsan, uusaren nen Jehova so pakapanyari to pian ipaamtad sikatayo so personalidad tan estandarte to. Say sankaimportantian ed amin, uusaren toy pakapanyari to pian napasanto so ngaran to panamegley na Panarian tan ipanengneng ya say paraan na uley to so sankaabigan. Anggapoy makapatunda ed satan ya panlabayan to.

15. Akin et uusaren nen Jehova so pakapanyari to parad saray lingkor to, tan panon ya anengneng itan diad samay agawad si Elias?

15 Uusaren met nen Jehova so pakapanyari to parad pankaabigan na kada sakey ed sikatayo. Imanoen so ibabaga na 2 Awaran 16:9: “Saray mata nen Jehova et onnenengneng ed interon dalin pian ipatnag toy biskeg to parad saramay matoor so puso rad sikato.” Ontan so agawad si Elias, ya abitlad gapo. Akin et impanengneng nen Jehova so makapadinayew ya pakapanyari Tod sikato? Ta imbaga na mauges ya Reyna Jezebel ya pateyen ton pateyen si Elias. Kanian batik si Elias pian makaligtas. Pakalikna to et bukbukor to, natatakot, tan a-depress. Say amta to, asayang labat so amin ya nansagpotan to. Niligliwa nen Jehova si propeta Elias, impanengneng To no panon kabiskeg so pakapanyari To. Samay makmaksil ya dagem, yegyeg, tan apoy et prueba ya kaiba nen Elias so sankabiskegan ya Persona ed interon uniberso. Kanian akin et takotan toy Jezebel anta kaiba toy Makapanyarin-amin a Dios?—1 Arari 19:1-12. b

16. Akin et makaligliwan nodnonoten so mabisbiskeg ya pakapanyari nen Jehova?

16 Anggano agni manggagawa na milagro si Jehova natan, sikatoy agbalot manguuman. (1 Corinto 13:8) Labalabay to nin siansia ya usaren so pakapanyari to parad saramay mangaaro ed sikato. Anggapoy limitasyon na pakapanyari to kanian anggan walad tawen, sikatoy ag-arawi ed sikatayo. Ibabaga na Biblia: “Si Jehova et asingger ed amin ya ontatawag ed sikato.” (Salmo 145:18) Aminsan nen kinmerew na tulong ed si Jehova si propeta Daniel, agni asumpal ya nampikasi, nitan lay sakey ya anghel! (Daniel 9:20-23) Anggapoy makapigil ed si Jehova ya tulongan tan pabiskegen iray inar-aro to.—Salmo 118:6.

Mairap Kasin Asinggeran so Dios Lapud Makapanyari?

17. Akin et kailangan tayon takotan si Jehova lapud pakapanyari to, pero anton klase na takot so agmanepeg?

17 Ontakot tayo kasi ed Dios lapud makapanyari? Say ebat et on tan andi. On ta singa apantongtongan tayod akaunan kapitulo, kailangan tayon takotan tan respetoen so Dios. Ibabaga na Biblia ya “say takot ed si Jehova et gapoan na karunongan.” (Salmo 111:10) Nibaga tayo met ya andi, ta agtayo kailangan so manggiwgiw ed takot odino arawian so Dios lapud pakapanyari to.

18. (a) Akin et dakel so anggapoy tiwala ed saray totoon walaay autoridad? (b) Panon tayon amta ya agbalot abusoen nen Jehova so pakapanyari to?

18 Nen 1887, oniay insulat na sakey ya historian ya si Lord Acton: “No walay pakayari na sakey, walay tendensia ton abusoen itan; kanian lalo la no balbaleg so pakayari to.” Labalabay ya ulit-uliten na arum ya totoo itan ya imbaga to ta apruebaan dan tua itan. Walay tendensia na aliwan perpekton too ya abusoen so autoridad to. Tan paulit-ulit tayon naiimatonan ya nagagawa itan manlapu la nensaman. (Eclesiastes 4:1; 8:9) Kanian, dakel so anggapoy tiwala ed saray totoon walaay autoridad tan aarawian da ra. Tua, Makapanyarin-amin si Jehova, pero inabuso to kasi pakapanyari to? Andi! Singa naaralan tayo la, sikatoy masanto tan agbalot manggawa na mauges. Duma si Jehova ed saray aliwan perpekton totoo ya walaan na pakayari. Agbalot abusoen nen Jehova so pakapanyari to.

19, 20. (a) Anto ni ray arum ya kualidad nen Jehova kada uusaren toy pakapanyari to, tan akin ya makapabiskeg ya naamtaan itan? (b) Mangiter na ilustrasyon tungkol ed kualidad nen Jehova ya kontrol ed sarili, tan akin et labalabay mo itan ya kualidad to?

19 Tandaan tayo ya aliwa labat ya pakapanyari so kualidad nen Jehova. Wala ni ray arum ya kualidad to ya singa say hustisya, karunongan, tan panangaro. Pero agtayo dapat ipasen ya asansakey labat ya ipapanengneng nen Jehova iratan, ya singano agto iratan napambabansag. Imbes, singa aralen tayo ed onsublay iran kapitulo, lanang ya ipapanengneng nen Jehova so pakapanyari to ya atekepan na hustisya, karunongan, tan panangaro. Say sakey nin kualidad na Dios ya ngalngali agnipanengneng na totoon manuuley et say kontrol ed sarili.

20 Imadyin mo pan walay akabat mon too ya balbaleg tan mabisbiskeg kanian natatakot kad sikato. Pero nen kien, naamtaan mo ya maomaong manaya. Labalabay ton usaren so pakapanyari to pian tulongan tan protektaan iray totoo, lalo la iramay naaagrabiado tan anggapoy kalaban-laban. Agton balot inusar so biskeg to pian sakitan so arum. Tan nen wala ray nampauges ed sikato, anggano anggapoy gagawaen ton makapuy, nansiansian kalmado, nampasensia, tan agbinmawi. No sika man ey, nipanengneng mo met kasi so onman ya inkaanos tan inkakalmado lalo la ta mabisbiskeg ka? Segurado ya no kapigan mo nakakabat iman ya too, lalon labay mon nakaaro. Mas dakel ni rason tayon onapit ed Makapanyarin-amin ya Dios, si Jehova. Imanom pa may tekston angalaan na title na sayan kapitulo “Si Jehova et matantan a manpasnok tan abalbaleg ed pakapanyari.” (Nahum 1:3) Agbastabasta uusaren nen Jehova so pakapanyari to pian dusaen iray totoo, anggan saray mauges. Sikatoy mauyamo tan maar-aro. Anggano pasasanoken la na totoo, siansia nin matantan ya manpasnok.—Salmo 78:37-41.

21. Akin et agpipiliten nen Jehova iray totoo ya gawaen so panlabayan to, tan antoy naaralan tayo ed saya tungkol ed sikato?

21 Wala ni sakey ya naaralan tayo tungkol ed kontrol nen Jehova ed sarili. No walay mabisbiskeg ya pakapanyarim, kasin no maminsan et natukso kan ipilit so labay mo? Makapanyarin-amin si Jehova, pero agto pipiliten so anggan siopa ya manlingkor ed sikato, anggano atan so saksakey ya paraan pian nawalaan tayoy bilay ya anggapoy anggaan. Imbes, aabuloyan ton mandesisyon tayon bukor. Tua, ibabaga toy pansumpalan na makapuy iran desisyon tan gunggona na maong iran desisyon, pero agto tayo didiktaan. (Deuteronomio 30:19, 20) Labay nen Jehova ya manlingkor tayod sikato ta inaro tayo, aliwan lapud napipilitan o natatakot tayo.—2 Corinto 9:7.

22, 23. (a) Antoy mangipapanengneng ya labalabay nen Jehova ya pabiskegen so arum? (b) Antoy pantongtongan tayo ed onsublay ya kapitulo?

22 Pantongtongan tayo so sampot ya rason no akin ya agtayo dapat manggiwgiw ed takot ed Makapanyarin-amin ya Dios. Saray totoon walaan na autoridad et sosoloen day pakapanyari da. Pero si Jehova, labalabay ton ikdan na pakayari iray matoor ya lingkor to. Iikdan toy autoridad so arum, singa bilang say Anak to. (Mateo 28:18) Wala ni iiter nen Jehova ed saray lingkor to. Oniay ibabaga na Biblia: “O Jehova, kien mo so pakapanyari, biskeg, karakpan, karlangan, tan katagyan, ta kien mo so amin a bengatlan walad tawen tan diad dalin. . . . Diad limam et walay pakayari tan biskeg, tan sarag na limam a gawaen a makapanyari so siopaman tan ikdan na biskeg so amin.”—1 Awaran 29:11, 12.

23 On, labalabay kan pabiskegen nen Jehova. Iiter to ni ingen so “pakayari . . . a mas mabiskeg nen say pakayari na too” ed saramay malabay ya manlingkor ed sikato. (2 Corinto 4:7) Seguradon labalabay moy onapit ed mabisbiskeg ya Dios tayo ya uusaren toy pakapanyari to diad maaro tan balansin paraan! Diad onsublay ya kapitulo, pantongtongan tayo no panon ya uusaren nen Jehova so pakapanyari to pian mamalsa.

a Say literal ya kabaliksan na Griegon salitan impatalos ya “Makapanyarin-amin” et “Manuley ed Amin; Walad Sikato so Amin ya Pakapanyari.”

b Ibabaga na Biblia ya “si Jehova et anggapod dagem . . . , yegyeg . . . , apoy.” Saray mandadayew ed si Jehova et aliwan singa saray mandadayew ed kalikasan, ya say dirios da et walad dagem, apoy, odino uran. Agan balot onkarga si Jehova ed saray pinalsa to.​—1 Arari 8:27.