1, 2. (a) Anton simbawa parad saray kalangweran so impaisulat nen Jehova ed si Solomon? (b) Akin ya onaplika met ed saray Kristianon manedad na 50 o mas matatken so simbawa nen Solomon?

PINUYANAN nen Jehova si Solomon ya mangibagad saray kalangweran: “Nonoten mo . . . so Manamalsam dia ed saray agew na inkaugaw mo, ed arapen a saray mauges ya agew onsabi.” Anto iray “mauges ya agew”? Angusar si Solomon na saray simbolikon salita pian deskribiey kairapan diad itatken​—manggiwgiw la ray lima, makapuy la ray pueg, naupot la ray ngipen, makapuy la ray mata tan layag, amputi lay buek, tan abukot la. Agla nepeg ya alagaren na siopaman a nagawa iratan antis ya onggapon manlingkor ed si Jehova.​—Basaen so Eclesiastes 12:1-5.

² Dakel ya Kristianon manedad na 50 o mas matatken so mabiskeg ni. Nayarin ompuputi lay buek da, balet ta agda met ni nalilikna iray problemad bunigas ya deniskribe nen Solomon. Kasin onaplika met ed saray maedad lan Kristiano so pinuyanan ya simbawan parad saray kalangweran ya: “Nonoten mo . . . so Manamalsam”? Antoy labay ya ibaga na satan ya simbawa?

3. Antoy labay ya ibaga na pannonot ed Manamalsa?

 ³ Anggano abayag tayo lan manlilingkor ed si Jehova, maabig no sagpaminsan et nonoten tayo no akin ya talagan makapadinayew so Manamalsa tayo. Makapakelkelaw so bilay! Say inkakomplikadoy desinyo na saray pinalsa to et agtayo sigpot a natalosan. Dakdakel so nanduruman balibalin bengatla ya ginawa nen Jehova kanian dakel so paraan pian na-enjoy tayoy bilay. No dalepdepen tayo ray pinalsa nen Jehova, mas naapresya tayoy panangaro, karunongan, tan pakapanyari to. (Sal. 143:5) Balet kaiba met ed pannonot ed Manamalsa so pannonot ed saray obligasyon tayod sikato. Legan tayon dadalepdepen iratan, seguradon napakiwas tayon ipanengneng so pisasalamat ed Manamalsa diad panlingkor ed sikato ed anggaay nayarian tayo legan a manbibilay itayo.​—Ecl. 12:13.

4. Antoy nayarin itepet na saray Kristianon dakel lay eksperiensya ra, tan akin?

⁴ Diad inlabas na dakel lan taon, dakel lay eksperiensya yo, kanian maabig no itepet yod sarili yo, ‘Anto lay gawaen kod bilay ko legan ya wala ni kasil tan biskeg ko?’ Lapud eksperiensyado kayon Kristiano, wala ray pankanawnawa yon anggapo ed arum. Sarag yon ibangat ed saray mas ugaw iray naaralan yod si Jehova. Sarag yon pabiskegey arum panamegley na saray eksperiensya yod panlilingkor yo ed Dios. Impikasi nen Arin David ya nawalaan komoy pankanawnawan gawaen itan. Insulat to: ‘O Dios, imbangat mo ak nanlapu ed inkaugaw ko. Natan nen masiken ak la tan ubanan la so ulok, O Dios, agmo ak ikakaindan, angga ed nipanengneng ko so biskeg mo ed onsublay a kailalakan, tan say pakayarim ed balang sakey ya onsabi.’​—Sal. 71:17, 18.

5. Panon ya ninabang na saray maedad lan Kristiano iray naaralan da?

⁵ Panon yon ninabang so karunongan ya atipon yod dakel lan taon? Sarag yo kasin imbitaan ed abung yo iray mas ugaw ya agagi parad makapaseseg ya panlilimog? Sarag yo kasi misipan ed sikara ya manulop kayod panagpulong tan ipanengneng ed sikaray liket yod panaglingkor ed si Jehova? Oniay imbaga nen Elihu nensaman: “Saray agew mansalita ra, tan say karaklan na saray taon ibangat da so kakabatan.” (Job 32:7) Pinaseseg nen apostol Pablo iray eksperiensyadon Kristianon bibii ya pasesegen day arum panamegley na salita tan alimbawa. Insulat to: “Saray akukulaw et . . . maong [komon] so ibabangat da.”​—Tito 2:3.

6. Akin et agnepeg ya isipen na saray maedad lan Kristiano ya daiset lay nitulong da?

⁶ No eksperiensyado kayo lan Kristiano, baleg so nitulong yo. Isipen pa iray natatalosan yo la natan ya agyo ni amta nensaman, manga 30 o 40 taon lay apalabas. Kabisado yo la no panon ya iyaplika iray prinsipyo na Biblia ed nanduruman situasyon. Walay abilidad yon sabiey puso na arum panamegley na katuaay Biblia. No sakey kayon elder, amta yo no panon yon tulongan iray agagin akagaway lingo. (Gal. 6:1) Nayarin naaralan yo no panon so pangasikasod saray kimey ed kongregasyon, departamento ed asemblea, odino panagpaalagey na Kingdom Hall. Posiblin amta yo no panon ya pitongtongan iray doktor a mantambal ya agmanguusar na dala. Anggano agano kayo nid katuaan, wala ray importantin eksperiensya yod bilay. Singa bilang, no nampamilya kayo, seguradon dakel so praktikal a karunongan ya naaralan yo. Baleg so nitulong na saray maedad lan Kristiano ed saray totoo nen Jehova diad pangibangat, pangigiya, tan pamaseseg dad sikara.​—Basaen so Job 12:12.

7. Panon a nipasal na saray maedad lan Kristiano iray mas ugaw?

 ⁷ Panon yon mas nausar so abilidad yo pian tulongay arum? Nayarian yon ipanengneng ed saray mas ugaw ni no panoy pangigapo tan pangikonduktay panangiyaral na Biblia. No sakey kayon sister, sarag yo kasin tulongan iray mas ugaw nin ina no panon dan balansiey espiritual iran kimey tan pangasikasod angkelag nin anak da? No sakey kayon brother, sarag yo kasin ibangat iray mas ugaw ya brother no panon so pampaliwawan mabilabilay tan mas epektibod panangipulong ed maong a balita? Sarag yo kasin ipanengneng ed sikara no panon so pambibisita yod saray maedad lan agagi pian napaseseg irad espiritual? Anggano aliwa lan singa dati so biskeg yo, dakdakel ni balibalin pankanawnawa yo pian ipasal iray mas ugaw. Oniay ibabaga na Biblia: “Say gayaga na saray tobonbalon lalaki sikato so biskeg da, say kalimgasan na saray mamasiken sikato so ubanan ya ulo.”​—Uli. 20:29.

8. Anto ray ginawa nen Pablo nen matatken la?

⁸ Ginawa nen apostol Pablo so anggaay nayarian tod panaglingkor ed Dios anggan nen matatken la. Nen nibulos ed prisoan diad Roma nen manga 61 C.E., dakel lay sinungdoan ton irap ed impanmisionero to, tan sarag to la komoy mansiansiad Roma tan diman la manpulong. (2 Cor. 11:23-27) Seguradon labalabay na saray agagi ed satan ya syudad ya agla onalis tan ontulong lad sikara. Balet anengneng nen Pablo ya mas baleg so pankaukolan ed arum ya bansa. Kanian sikatoy nandesisyon ya manlingkor lamet bilang misionero. Diad sayan impanbiahe to, kaiba toy Timoteo tan Tito. Linma rad Efeso insan diad Creta, tan nayarin pati diad Macedonia. (1 Tim. 1:3; Tito 1:5) Agtayo amta no binmisitad España, balet ta implano toy onla diman.​—Roma 15:24, 28.

9. Kapigan inmalis si Pedro ed lugar a mas baleg so pankaukolan? (Nengnengen so litrato ed pahina 22)

⁹ Nayarin masulok lan 50 nen Pedro nen inmalis ed lugar a mas baleg so pankaukolan. Akin et nibaga tayo itan? No kataonan toy Jesus o mas matatken na daiset, manga 50 años to la nen akimiting ed saray arum ya apostol ed Jerusalem nen 49 C.E. (Gawa 15:7) Kayari na saman, sikatoy nanayam ed Babilonia, posiblin pian napulongan to ray dakel a Judion wadman. (Gal. 2:9) Sikatoy manaayam diman nen ginawa toy inmunan pinuyanan a sulat to nen manga 62 C.E. (1 Ped. 5:13) Nayarin mairap so manayam ed arum a bansa, balet agto inabuloyay itatatken ya mangamper ed liket ton sigpot a manlingkor ed si Jehova.

10, 11. Isalaysay so eksperiensya na sanasawa ya nen matatken la ra et nanlingkor irad lugar a mas baleg so pankaukolan.

¹⁰ Diad panaon tayo, amoria na dakel a Kristianon mantaon na 50 o mas matatken ni ya anguman iray sirkumstansya ra tan sarag day manlingkor ed si Jehova diad balo iran paraan. Wala ray inmalis ed lugar a mas baleg so pankaukolan. Singa bilang, oniay insulat nen Robert: “Masulok ya 50 mi la nen asawak nen amoria mi ray pankanawnawan lukas ed sikami. Anggapo lad pudir mi so saksakey ya anak mi, anggapo lay aasikasoen min atateng mi, tan walay daiset ya tawir mi. Akuentak ya no ilako mi abung mi et nabayaran mi lay utang mi tan wala lay pambilay mi anggad nasabi pan-pension ko. Nadngel mi ya diad Bolivia et dakel so mangaawat ed panangiyaral na Biblia tan mamura iray sasaliwen. Kanian nandesisyon kamin onalis. Aliwan mainomay so man-adjust ed balon panaayaman mi. Baleg so pidumaan tod apasalan mid North America. Balet ta abendisyonan iray sagpot mi.”

¹¹ Inyarum nen Robert: “Natan et akasentroy bilay mid saray kimey ed kongregasyon. Say arum ya inyaralan mi Biblia et  abautismoan la. Say sakey ya pamilyan inyaralan mi et mairap bilay tan manaayam irad arawdawin baryo. Balet kada simba, miaaral ira anggano mair-irap so onlad baley. Kasin naiimadyin yoy liket mi ed iyaaligwas na pamilya ra, lalo la nen nampayunir so panguloan ya anak dan laki?”

12, 13. Isalaysay so eksperiensya nen Brian tan say asawa to nen nan-retire ira.

¹² Dakel so naaralan na saray kongregasyon tan grupo ya manguusar na sananey ya lenguahe ed alimbawa na saray maedad lan agagi. Tan makapaliket so mankimey ed ontan ya teritorya. Singa bilang, insulat nen Brian a taga Britain ya nen nanretiro nen 65 años to, alikna dan sanasawa ya boring lay bilay da. Inkuan to: “Anggapo lad pudir mi ray anak mi, tan ngalngali anggapoy naromog min interesado ya naiyaralan mi Biblia. Insan ko akatongtong so sakey ya Chinese a laki ya manri-research ed unibersidad diad lugar mi. Nen inimbitaan ko et akiaral, tan ginapoan kon iyaralan na Biblia. Kayari pigaran simba, angipila na katrabaho ton Chinese met ed saray aral. Kayari duaran simba, angipila ni mikatlo, insan wala ni mikapat.

¹³ “Nen walay komaliman Chinese ya manpaiyaral na Biblia ed siak, naisip ko, ‘Aliwan lapud 65 años ko la et man-retire ak lad panaglingkor ed si Jehova.’ Kanian tinepetan koy akulaw ko, ya mas ugaw na duay taon, no labay toy manaral na Chinese. Angusar kami na akarekord ya language course. Samploy taon lay linmabas. Diad pampupulong mid teritoryan sananey so lenguahe, pakalikna mi et inmugaw kami lamet. Wala lay 112 ya Chinese ya inyaralan mi Biblia! Maslak ed sikara so akaatendi lad saray aral. Say sakey et payunir la natan.”

14. Antoy agnepeg a lingwanan na saray maedad lan Kristiano, tan panon iran napaseseg na alimbawa nen Pablo?

¹⁴ Aliwan amin ya Kristianon lampas lad 50 et walaan na pankanawnawan  manggawa na balo iran bengatla diad panaglingkor ed si Jehova. Nayarin say arum ed sikara et masakit, tan say arum et manaasikaso na maedad lan atateng da, odino wala ni ray anak dad pudir da. Balet agyo lilingwanan ya papablien nen Jehova so antokaman ya nagagawaan yod panaglingkor. Kanian imbes ya nadismaya ed agyo nagawaan, panliketan yo no antoy sarag yon gawaen. Imanoey alimbawa nen apostol Pablo. Pigay taon ya akapriso ed abung kanian agto nituloy so panagmisionero to. Balet kada walay ombisitad sikato, kakatongtongen to ra nipaakar ed Kasulatan tan papabiskegen toy pananisia ra.​—Gawa 28:16, 30, 31.

15. Akin et papablien a maong iray maedad lan Kristiano?

¹⁵ Papablien met nen Jehova no antoy nagawaan na saray maedad la diad panaglingkor ed sikato. Anggaman indanet nen Solomon a saray mauges ya agew a dakel so problemad bunigas et aliwan sankaabigan a panaon, papablien nen Jehova so sarag a gawaen na saray maedad lan Kristiano diad panagdayew ed sikato. (Luc. 21:2-4) Aapresyaen na kongregasyon so matoor ya alimbawa na saray maedad lan agagi.

16. Anto ray pankanawnawan nayarin agla naalagar nen Ana, balet antoy agawaan tod panagdayew ed Dios?

¹⁶ Diad Biblia, nabasa tayoy nipaakar ed sakey ya akulaw lan balo a matoor ya nanlingkor ed si Jehova, si Ana. Sikatoy 84 años la nen inyanak si Jesus. Nayarin agto la naalagar so panaon a sarag toy magmaliw ya disipulo nen Jesus, nalanaan na masanton espiritu, odino makapibiang ed pangipulong na maong a balita na Panarian. Balet nanliketan to no antoy sarag ton gawaen. Sikatoy “agbalot onsasaew ed templo tan agew-labin manlilingkor.” (Luc. 2:36, 37) No mangiyapay na insenso so saserdote ed templo kada kabuasan tan labi, kaiba si Ana ed saray totoon mantitipon ed sular tan mareen a manpipikasi na manga kapalduan oras. Nen anengneng toy kapangiyanak ya Jesus, ginapoan ton ‘intongtong so nipaakar ed ugaw ed amin na saramay manatalaran ed kiliktar na Jerusalem.’​—Luc. 2:38.

17. Panon tayon natulongan iray agagin maedad o mansasakit pian makapibiang irad dugan panagdayew?

¹⁷ Diad panaon tayo, kaukolan ya akaparaan tayon ontulong ed saray agagin maedad la o mansasakit. Nayarin wala ray labalabay day onatendid aral tan asemblea balet ta agda nayarian. Diad arum ya lugar, walay maaron uksoyan na saray kongregasyon pian narengelan na saray maedad iray aral panamegley na telepono. Balet diad arum ya lugar et aliwan posible itan. Anggaman ontan, sarag na saray Kristianon agmakaatendid saray pantitipon ya suportaay dugan panagdayew. Singa bilang, nayari dan ipikasi so iyaligwas na kongregasyon.​—Basaen so Salmo 92:13, 14.

18, 19. (a) Akin ya nayarin agnaiisip na saray maedad lan agagi ya talagan napapaseseg da ray arum? (b) Siopay nayarin mangiyaplikad simbawa ya: “Nonoten mo . . . so Manamalsam”?

¹⁸ Nayarin agnaiisip na saray maedad lan agagi ya baleg so nagagawaan da pian napaseseg so arum. Singa bilang, anggaman pigay taon ya matoor ya oonlad templo si Ana, nayarin agto naisip ya kalabas na pigaran siglo et dakel nin siansiay napaseseg ed alimbawa to. Say panangaro nen Ana ed si Jehova et akasulat ed Biblia. Seguradon say panangaro yod Dios et akasulat met ed kapusoan na saray agagi. Dugaruga sirin so ibabagay Salita na Dios: ‘Say ubanan ya ulo sikato so balanget [odino, korona] na gayaga no naromog ed dalan na inkatunong’!​—Uli. 16:31.

¹⁹ Walan wala ray agtayo nagawaan diad panaglingkor ed si Jehova. Balet legan a wala ni biskeg tan kasil tayo, ipapuso tayo komon iyan pinuyanan a salita: “Nonoten mo . . . so Manamalsam . . . [antis] a saray mauges ya agew onsabi.”​—Ecl. 12:1; NW.