Luslahng audepe kan

luslahng audepe kan

IREN ONOP 34

Sukuhlsang Kokohp en Paipel kan

Sukuhlsang Kokohp en Paipel kan

“Irail kante me kupwurokong me pahn dehdehki.”​—DAN. 12:10.

KOUL 98 Paipel Pwilisang Rehn Koht

AUDEPEN ONOP a

1. Dahme kak sewese kitail en sukuhlki en perenki onopki kokohp en Paipel kan?

 BROTHER pwulopwul men me adaneki Ben koasoia: “I uhdahn kin perenki onopki kokohp en Paipel kan.” Ia duwe, ke pil kin perenki? De ke medewe me e nohn apwal en wehwehki kokohp en Paipel kan? Mwein ke pil kakete medewe me e kasangat. Ahpw, ni omw kalaudehla omw sukuhlki dahme kahrehda Siohwa ketin kupwurki kokohp kan en ntingdi nan sapwellime Mahsen, ele ke pahn wekidala omw madamadau.

2. Dahme kitail pahn koasoiapene nan iren onop wet?

2 Nan iren onop wet, kitail pahn koasoiapene dahme kahrehda kitail anahne sukuhlki duwen kokohp en Paipel kan, oh pil ia duwen atail kak wia met. Kitail eri pahn koasoiapene duwen kokohp riau nan pwuhken Daniel oh kilang ia duwen atail wehwehki kokohp pwukat eh kak sewese kitail ahnsou wet.

DAHME KAHREHDA KITAIL EN ONOPKI KOKOHP EN PAIPEL KAN?

3. Dahme kitail anahne wia ma kitail men wehwehkihla kokohp en Paipel kan?

3 Kitail anahne peki sawas ma kitail men wehwehkihla kokohp en Paipel kan. Medewehla karasaras wet. Medewehla me ke mwemweitla wasa ehu me ke sehse ahpw kompoakepahmwo me iang uhk uhdahn ese wasao. E ese ia wasa me kumwa mi ie, oh ese ahl ko koaros. Ele ke pahn uhdahn perenki me kompoakepahmwo iang uhk! Duwehte met, Siohwa ketin mwahngih soangen ahnsou dah me kitail miher loale oh dahme pahn wiawi ni ahnsou kohkohdo. Eri pwehn wehwehki kokohp en Paipel kan, kitail anahne peki ni aktikitik sapwellimen Siohwa sawas.​—Dan. 2:28; 2 Pit. 1:19, 20.

Onopki kokohp en Paipel kak sewese kitail en kaunopada ong dahme pahn wiawi ahnsou kohkohdo (Menlau kilang parakrap 4)

4. Dahme kahrehda Siohwa ketin kupwurki kokohp kan en ntingdi nan sapwellime Mahsen? (Seremaia 29:11) (Pil kilang kilel.)

4 Duwehte pahpa nohno mwahu men, Siohwa ketin kupwurki sapwellime kan en ahneki nsenamwahu ni ahnsou kohkohdo. (Wadek Seremaia 29:11.) Ahpw weksang aramas, Siohwa kak ni pwung ketin padahkihong kitail dahme pahn wiawi ahnsou kohkohdo. E ketin pilada ohl kei en ntingihedi kokohp kan pwe kitail en kak ese duwen mwekid kesempwal kan mwohn ar wiawi. (Ais. 46:10) Kokohp en Paipel kan wia kisakis kesempwal ehu sang rehn Samatailo nanleng. Ahpw ia duwen omw kak uhdahn kamehlele me dahme Paipel kohpada pahn uhdahn pweida?

5. Dahme me pwulopwul men kak sukuhlkihsang dahme wiawihong Max?

5 Nan sukuhl, neitail me pwulopwul kan kin kalapw mi nanpwungen irail kan me sohte wauneki Paipel. Ekei pak dahme aramas ako kin nda oh wia kak kahrehiong Sounkadehde pwulopwul men en peikasalki dahme e kamehlele. Tehk dahme wiawihong brother men me adaneki Max. E koasoia, “Ahnsou me I sounpar eisek samwa, I tepida peikasalki me ei pahpa nohno kin padahkihong ie duwen kaudok mehlel oh me Paipel pwilisang rehn Koht.” Dahme eh pahpa nohnou wia? E nda, “Ira kasalehda meleilei, mendahki I ese me ira pwunodki met.” Ahn Max pahpa nohnou sapengala eh peidek kan sang nan Paipel. Max pil wia laudsang met. E koasoia, “I pein onopki kokohp en Paipel kan, oh koasoiaiong me pwulopwul teikan dahme I sukuhlki.” Ia imwilahn met? Max koasoia, “Mwurin mwo, I uhdahn kamehlelehla me Paipel pwilisang rehn Koht!”

6. Dahme ke anahne wia ma ke kin peikasal, oh dahme kahrehda?

6 Ma, duwehte Max, ke tepida peikasalki me audepen Paipel mehlel, ke sohte anahne namenengki. Ahpw ke anahne wia mehkot. Peikasal kin duwehte mer. Ma ke pohnsehsehla, e kak ekisekis kauwehla mehkot kesempwal. Pwehn kihsang “mer” me kak kauwehla omw pwoson, ke anahne pein idek rehmw, ‘I kamehlele dahme Paipel mahsanihki duwen ahnsou kohkohdo?’ Ma ke sohte nohn kamehlele, eri ke anahne onopki kokohp en Paipel kan me pweidahier. Ia duwen omw kak wia met?

IA DUWEN OMW PAHN ONOPKI KOKOHP EN PAIPEL KAN

Pwehn kakairada atail likih Siohwa duwehte me Daniel wia, kitail anahne aktikitik, ahneki kahrepe mwahu, oh onopki kanahieng kokohp en Paipel (Menlau kilang parakrap 7)

7. Mehn kahlemeng dahieu me Daniel wiahda me pid onopki kokohp kan? (Daniel 12:10) (Pil kilang kilel.)

7 Daniel wiahda mehn kahlemeng mwahu ong ia duwen atail en onopki kokohp kan. Daniel ahneki kahrepe pwung en onopki kokohp kan. E men esehla dahme mehlel. E pil kin aktikitik, oh pohnese me Siohwa pahn ketin sewese ih en wehwehkihla kokohp kan ma e karanihete oh peikiong ih. (Dan. 2:27, 28; wadek Daniel 12:10.) Daniel kadehdehda me e aktikitik sang ni eh kin koapworopworki sawas sang rehn Siohwa. (Dan. 2:18) Daniel pil kin onop ni keneinei. E kin rapahki pasapeng kan nan palien Nting Sarawi kan me mie ni eh ahnsowo. (Ser. 25:11, 12; Dan. 9:2) Ia duwen omw kak alasang Daniel?

8. Dahme kahrehda ekei sohte kamehlele me kokohp en Paipel kan kin pweida, ahpw dahme kitail anahne wia?

8 Kasawih kahrepen omw onop. Ia duwe, ke kin onopki kokohp en Paipel kan pwehki ke uhdahn men esehla dahme mehlel? Ma ei, Siohwa pahn ketin seweseiuk. (Sohn 4:23, 24; 14:16, 17) Ahpw, ia kahrepe teikan me ekei kin onopki kokohp kan? Ekei kin wia met pwe re men kadehdehda me Paipel sohte pwilisang rehn Koht. Re medewe me ma Paipel sohte pwilisang rehn Koht, eri irail kak pein pilada dahme pwung oh sapwung. Ahpw, kitail anahne ahneki kahrepe mwahu en onopki Paipel. Patehng met, mie irair kesempwal ehu me anahn pwe kitail en wehwehkihla kokohp en Paipel kan.

9. Irair dahieu me anahn pwehn wehwehkihla kokohp en Paipel kan? Menlau kawehwehda.

9 Ken aktikitik. Siohwa ketin inoukihda en sewese me aktikitik kan. (Seims 4:6) Eri kitail anahne kapakapki Sapwellime sawas pwehn wehwehki kokohp en Paipel kan. Ma kitail aktikitik, kitail pil pahn ale sawas sang ladu lelepeko me Siohwa kin ketin doadoahngki pwehn kihong kitail padahk mehlel me rasehng mwenge ni ahnsou me konehng. (Luk 12:42) Siohwa iei Koht men me kin soandi mwahu, eri e pwung en nda me e pahn ketin doadoahngki pwihn ehute pwehn sewese kitail wehwehkihla padahk mehlel kan me mi nan sapwellime Mahsen.​—1 Kor. 14:33; Ep. 4:4-6.

10. Dahme ke sukuhlkihsang dahme wiawihong Esther?

10 Onop ni keneinei. Pilada kokohp ehu me ke men esehla oh wia roporop. Ih met me emen sister me adaneki Esther wia. E men kalaudehla eh wehwehki kokohp kan me pid ketidohn Mesaia. E koasoia, “Ni ahnsou me I sounpar 15, I tepida wia roporop pwehn diarada mehn kadehde kan me kokohp ko uhdahn ntingdi mwohn mwehin Siseso.” Dahme e esehda sang eh wadek doaropwehn mahs kan (Dead Sea Scrolls) uhdahn kamwakid ih. E koasoia, “Ekei doaropwe pwukat ntingdi mwohn mwehin Siseso, eri kokohp kan me nting loale uhdahn pahn pwilisang rehn Koht.” Esther pil nda, “I anahne wadek pak tohto pwehn wehwehkihla.” Ahpw e perenki eh nanti. Mwurin e onopki ni keneinei ekei kokohp en Paipel kan, e koasoia, “I kak pein kilang me Paipel uhdahn mehlel!”

11. Dahme kahrehda e mwahu en uhdahn kamehlele me Paipel mehlel?

11 Ni atail kilang ia duwen ekei kokohp kan nan Paipel ar pweidahier, kitail kin kakairada atail likih Siohwa oh mwomwen eh kin ketin kaweid kitail. Patehng met, kokohp en Paipel kan kin sewese kitail en ahnekihte koapworopwor ong ahnsou kohkohdo, sohte lipilipil soangen kahpwal dah me kitail lelohng. Kitail pahn koasoiapene kokohp riau me kileldi nan pwuhken Daniel me met wie pweipweida. Atail wehwehki kokohp riau pwukat kak sewese kitail en wiahda pilipil mwahu kan.

DAHME KAHREHDA KE ANAHNE ESE DUWEN PATEHN NEH ME METE OH PWEHL?

12. Dahme patehnehn sansalo me wiawihkihda “pwehl oh mete” kin karasaraskihong? (Daniel 2:41-43)

12 Wadek Daniel 2:41-43. Nan ouraman me Daniel kawehwehiong Nanmwarki Nepukadnesar, patehnehn sansalo me nanmwarkio kilangada wiawihkihda “pwehl oh mete.” Ni atail kapahrekihpene kokohp wet ong kokohp teikan nan pwuhken Daniel oh Kaudiahl, kitail kak wehwehki me patehn nehn sansalo kin karasaraskihong wehin Amerika oh Britain me kin ehupene, oh me wia kaunda me keieu kehlail nin sampah nan atail ahnsou. Me pid kaunda kehlail wet, Daniel kohpada me ‘mwehi wet pahn kehlail, ahpw mengei en ohla.’ Dahme kahrehda e mengei en ohla? Pwehki aramas akan, me karasaraskihong pwehl, kin kaluwetehla eh kehl me rasehng mete. b

13. Padahk kesempwal dah kan me kitail esehda sang kokohp wet?

13 Kitail sukuhlki padahk mehlel kesempwal kan sang sansalo me Daniel kawehwehda, ahpw mehlel sang patehnehn sansalo. Keieu, Kaunda Kehlail en Britain-Amerika kasaledahr me e uhdahn kehlail. Karasepe, Wehin Amerika oh Britain iangete wehi kan me kana nan Mahwen Keieu oh Keriau en Sampah. Ahpw kaunda kehlail wet luwetkilahr oh pil pahn pousehlahte luwetala pwehki towe kan kin uhpene oh pil uhwong koperment. Keriau, kaunda kehlail en Britain-Amerika iei kaimwiseklahn kaunda nin sampah mwohn Wehin Koht pahn kasohrehla wehi kan koaros en aramas. Mehnda ma ekei pak wehi teikan ele kin pelianda Kaunda Kehlail en Britain-Amerika, irail sohte pahn wiliandi. Kitail ese met pwehki “takai” me karasaraskihong Wehin Koht pahn kamwutepene patehnehn sansalo, me karasaraskihong kaunda kehlail en Britain-Amerika.​—Dan. 2:34, 35, 44, 45.

14. Ia duwen atail wehwehki kokohp en patehnehn sansalo me wiawihkihda mete oh pwehl eh sewese kitail en wiahda pilipil mwahu kan?

14 Ia duwe, ke kamehlele me kokohp en Daniel me pid patehnehn sansalo me wiawihkihda mete oh pwehl mehlel? Ma ei, met pahn kamwakid mwomwen omw mour. Ke sohte pahn rapahki en kepwehpwehla nan sampah ehu me pahn kereniong kasohrala douluhl. (Luk 12:16-21; 1 Sohn 2:15-17) Omw wehwehki kokohp wet pahn pil seweseiuk en kilang kesempwalpen doadoahk en kalohk oh katohnpadahk. (Mad. 6:33; 28:18-20) Mwurin omw onopki duwen kokohp wet, ke sou pein idek rehmw, ‘Pilipil kan me I kin wiahda kin kasalehda me I uhdahn kamehlele me Wehin Koht pahn kereniong kasohrehla koperment koaros en aramas?’

IA DUWEN “NANMWARKI EN PALIEPENG” OH “NANMWARKI EN PALIEIR” ARA PIDADA OMW MOUR?

15. Ihs me “nanmwarkien paliepeng” oh “nanmwarkien palieir” rahnwet? (Daniel 11:40NW)

15 Wadek Daniel 11:40, NW. c Daniel irelaud 11 koasoiahda duwen nanmwarki riemen, de kaundahn koperment riau, me kin sihsiaipene nanpwungara. Ni atail kapahrekihpene kokohp wet ong kokohp teikan nan Paipel, kitail kak kasawihada me “nanmwarkien paliepeng” iei Russia oh ienge kan, oh “nanmwarkien palieir” iei Kaunda Kehlail en Britain-Amerika. d

Kitail kak kakehlaka atail pwoson oh dehr nohn pwunod ma kitail wehwehki me uhpene nanpwungen “nanmwarkien paliepeng” oh “nanmwarkien palieir” kin kapwaiada kokohp en Paipel (Menlau kilang parakrap 16-18)

16. Dahme “nanmwarkien paliepeng” kin wiahiong sapwellimen Koht aramas akan?

16 Sapwellimen Koht aramas akan me mi pahn kaundahn “nanmwarkien paliepeng” kin lelohng kalokolok sang nanmwarki menet. Ekei Sounkadehde kan kin ale kamakam oh pil selidi nan imweteng pwehki arail pwoson. Kalokolok kan sang “nanmwarkien paliepeng” kin kalaudehla arail pwoson Siohwa oh sapwellime Mahsen. Dahme kahrehda? Pwehki riatail kan ese me kalokolok kan me kin wiawihong sapwellimen Koht aramas akan kin kapwaiada kokohp en Daniel. e (Dan. 11:41) Atail ese duwen met kak sewese kitail en kolokolete atail pwoson en kehlail oh lelepekte ong Siohwa.

17. Kasongosong dah kan me sapwellimen Koht aramas akan kin lelohng pahn kaundahn “nanmwarkien palieir”?

17 Mahso, “nanmwarkien palieir” pil kin kaloke sapwellimen Siohwa aramas akan. Karasepe, met wiawi erein Mahwen Keieu oh Keriau en Sampah, ahnsou me riatail Kristian tohto selidi nan imweteng pwehki arail soupoupali oh wasahn sukuhl kan kin kihsang nan sukuhl ekei seri Sounkadehde kan pwehki kahrepeohte. Nan pahr kan me dower powe, lelepek en sapwellimen Siohwa aramas akan me mi pahn kaundahn nanmwarki menet kin lelohng kasongosong ni ahl teikan. Karasepe, ahnsoun usuhs kan, Kristian men ele kin lelohng kasongosong en utung pwihn en politik ehu de emen me pahn usuhsda. Mendahki e sohte pahn iang usuhs, ahpw nan eh madamadau oh mohngiong, e kin poupoar. Eri, pwe kitail en uhdahn sohte poupoar, kitail anahne kanahieng atail wiewia, madamadau oh pepehm!​—Sohn 15:18, 19; 18:36.

18. Ia duwen atail kin mwekidki uhpene me mi nanpwungen “nanmwarkien paliepeng” oh “nanmwarkien palieir”? (Pil kilang kilel.)

18 Irail kan me sohte kin pwoson kokohp en Paipel ele kin uhdahn pwunodki ar kilang “nanmwarkien palieir” oh “nanmwarkien paliepeng” “pisikenpene.” (Dan. 11:40NW) Nanmwarki riemen pwukat naineki kepwehn mahwen kan me inenen kehlail oh kak kemehla mour koaros nin sampah. Ahpw kitail ese me Siohwa sohte pahn ketin mweidohng met en wiawi. (Ais. 45:18) Eri, uhpene me mi nanpwungen “nanmwarkien paliepeng” oh “nanmwarkien palieir” sohte kin uhdahn kapwunode kitail, ahpw e kin kakehlakahla atail pwoson. E kin kadehdehiong kitail me imwin koasoandi wet kerendohr.

POUSEHLAHTE TETEHK KOKOHP KAN

19. Dahme kitail anahne pohnese me pid kokohp en Paipel?

19 Kitail sehse ia duwen ekei kokohp en Paipel kan pahn pweida. Soukohp Daniel pil sohte wehwehki wehwehn soahng koaros me e ntingihedi. (Dan. 12:8, 9) Atail sohte uhdahn wehwehki pweidahn kokohp ehu sohte wehwehki me e sohte pahn pweida. Kitail kak uhdahn likih me Siohwa pahn ketin sewese kitail en wehwehki dahme kitail anahne ese ni ahnsou me konehng, duwehte me e kin ketin wia mahso.​—Eimw. 3:7.

20. Kokohp dah kan en Paipel me kitail pahn kereniong kilang en pweida, oh dahme kitail en pousehlahte wia?

20 Pakairpen “popohl oh sohte keper” pahn wiawi. (1 Des. 5:3) Mwuri, koperment kan en sampah pahn uhwongada pelien lamalam likamw kan oh kasohrehla. (Kaud. 17:16, 17) Irail eri pahn uhd uhwongada sapwellimen Koht aramas akan. (Esek. 38:18, 19) Mwekid pwukat pahn tapiada mahwen en Armakedon. (Kaud. 16:14, 16) Kitail kak uhdahn kamehlele me mwekid pwukat pahn kereniong wiawi. Ahpw lao lel ahnsowo, kitail en pousehlahte kasalehda atail kalahngan ong Samatail limpoako nanleng sang ni atail kin tetehk kokohp en Paipel kan oh pil sewese meteikan en wia duwehte.

KOUL 95 Maraino Wie Lingalingla

a Sohte lipilipil ia uwen irair en sampah wet eh suwedla, kitail kak kamehlele me soahng kan pahn mwahula ahnsou keren. Kitail ahneki likilik wet sang ni atail kin onopki kokohp en Paipel kan. Iren onop wet pahn koasoia kahrepe kan me kitail en onopki kokohp en Paipel kan. Kitail pil pahn koasoiapene kokohp riau me kileldi nan pwuhken Daniel oh kilang ia duwen atail kak paiekihda ni atail wehwehkihla.

b Menlau kilang artikelo “Siohwa Ketin Kasalehda Dahme ‘Pahn Wiawi Mwadang Mwurin Ahnsou Kis,’” nan Kahn Iroir en June 1, 2012, parakrap 7-9.

c Daniel 11:40 (NW): “Ni imwilahn ahnsou nanmwarkien palieir pahn iang ih pwe ira en pisikenpene, oh nanmwarkien paliepeng pahn kodohng ih rasehng melimel ehu iangahki kuruma kan oh soundake oahs kan oh sohp tohto; oh e pahn pedolong nan sahpw kan oh mwekid pitipit kohwei rasehng lapake ehu.”

d Menlau kilang iren onopo “Ihs me ‘Nanmwarki en Paliepeng’ Rahnwet?” nan Kahn Iroir en May 2020, parakrap 3-4.

e Menlau kilang iren onopo “Ihs me ‘Nanmwarki en Paliepeng’ Rahnwet?” nan Kahn Iroir en May 2020, parakrap 7-9.