Marcos 14:1-72

14  Jesús tsayno yachatsirqan *Pascua fiesta y Levadüraynaq Tantata Mikupäkunan fiesta* qalaykunanpaq ishkay junaq pishiykaptinmi. Tsay junaqkunami mandaq cürakuna y ley yachatsiqkuna wilanakurqan runakunata mana musyatsiylapa Jesústa imanöpapis prësu tsariykur wanutsinanpaq.  Tsayno wilanakurmi kayno nipäkurqan: “Fiestachöqa ama tsarishuntsu. Tsaycho tsariptintsiqa contrantsimi runakuna sharkapäkunqa”. Jesúspa umanman perfümita winapashqan Mateo 26.6-13; Juan 12.1-8  Betania markacho leprösu nishqan Simónpa wayincho Jesús kaykaptinmi juk warmi chayarqan alabastro rumipita rurashqa pömuwan perfümin aptashqa. Tsay perfümi nardupita rurashqa karmi pasaypa chanin karqan. Mësacho Jesús kaykaptinmi tsay warmiqa pömupa shiminta pakirir Jesúspa umanman winaparqan.*  Tsayta rikarmi wakin tsaycho kaykaqkuna rabyashpan kayno nipäkurqan: “¿Imapaqtaq tsay perfümita perditsishqa?  Tsaypa trukanqa juk wata arupakur gänashqantsipita mascho rantikushwan karqan.* Nirkur tsay qellaywanna waktsakunata yanapashwan karqan”. Tsayno nirmi tsay warmita jamurparqan.  Tsaymi Jesús kayno nirqan: “¿Imanirtaq kay warmita jamurpaykanki? Payqa alitami rurashqa.  Waktsakunaqa qamkunawanmi imaypis karkaykanqa.* Noqami itsanqa qamkunawan mana kashaqnatsu.  Pampashqa kanäpaqmi payqa perfümita winapaykäman.  Rasunpami kayno nï: Maytsaychöpis wilakuynïta wilakurqa kay warmi perfümita winapämashqantapis wilakärinqami”. Jesústa rantikunanpaq Judas Iscariote conträtuta rurashqan Mateo 26.14-16; Lucas 22.3-6 10  Jesúspa apostolnin Judas Iscariotimi mandaq cürakunaman aywaykur Jesústa entregananpaq nirqan. 11  Tsawraqa cürakuna kushikärishpan pägananpaq nipäkurqan. Tsayno niptinmi Judas yarpachakurqan Jesús kaqman imay höra pushananpaqpis. Pascua mikuyta discïpulunkunawan Jesús mikushqan Mateo 26.17-25; Lucas 22.7-14, 21-23; Juan 13.21-30 12  Levadüraynaq Tantata Mikupäkunan fiesta qalaykunan junaqmi *Pascuacho mikunanpaq carnishta pishtapäkuq. Tsay junaqmi discïpulunkuna Jesústa tapupäkurqan kayno nir: “Tayta, Pascua mikuyta mikunantsipaq ¿maychötaq kamarikamushaq?” 13  Tsayno niptinmi Jesús ishkay discïpulunkunata kayno nirqan: “Jerusalénman aywapäkuy. Tsayman chayarmi juk runa puyñuwan yakuta apaykaqta taripäkunkipaq. Tsay runapa qepalanta aywapäkunki may wayimanpis chayananyaq. 14  Tsaycho wayiyuqta kayno nipäkunki: ‘¿Mayninchöshi cuartu kaykan discïpulunkunawan Pascua mikuyta Jesús mikunanpaq?’ 15  Tsayno niptikimi altuscho jatun cuartu kamarishqa kaykaqta rikatsipäkushunkipaq. Tsaycho mikunantsipaq kamarikärinki”. 16  Tsaymi Jerusalénman discïpulunkuna aywashpan Jesús nishqannöla tariykur Pascua mikuyta kamaripäkurqan. 17  Patsa tsakaykaptinnami chunka ishkay discïpulunkunawan tsay wayiman Jesús chayapäkurqan. 18  Mikurkaykashqanchömi Jesús kayno nirqan: “Rasunpami kayno nï: Qamkunapita juknikimi prësu tsarimänanpaq entregamanqa. Tsayno entregamanqa noqawan juntu mikuykaqmi”.* 19  Tsayno niptinmi lakikärishpan juknin juknin Jesústa tapupäkurqan kayno nir: “¿Noqatsuraq kaykä?” 20  Tsawraqa Jesús kayno nirqan: “Qamkunapita juknikimi kaykan. Paymi noqawan juntu tantata plätucho ushmaykätsin. 21  Rasunpami *Runapa Tsurinqa qelqaraykashqannöla nakar wanunqa. Payta prësutsiq runami itsanqa pasaypa kuyapaypaq kanqa. Tsay runaqa ama yurinmanpistsu karqan”. Mushuq pactupita Jesús yachatsishqan Mateo 26.26-30; Lucas 22.15-20; 1 Corintios 11.23-25 22  Mikurkaykaptinmi tantata aptarkur Tayta Diosta Jesús yusulpalä nirqan. Tantata pakiparmi discïpulunkunata kayno nirqan: “Kay tantata mikupäkuy. Kayqa cuerpümi”. 23  Tsaynölami vïnuyuq väsutapis aptarkur Tayta Diosta yusulpalä nirqan. Nirkurnami discïpulunkunata makyaptin lapan upupäkurqan. 24  Tsaypitanami kayno nirqan: “Kay vïnuqa Tayta Dios [mushuq] *pactuta rurananpaq* jichashqä yawarnïmi. Atska runakuna jutsankunapita perdonashqa kananpaqmi yawarnïta jichar wanushaq.* 25  Rasunpami kayno nï: Tayta Dios *mandaykashqancho mushuq vïnuta upunäyaq manami vïnuta yapay upushaqnatsu”. 26  Discïpulunkunawan salmukunata cantarkurnami Olivos jirkanman aywapäkurqan. Pedro ñëgananpaq kashqanta Jesús nishqan Mateo 26.31-35; Lucas 22.31-34; Juan 13.36-38 27  Tsaypitanami Jesús kayno nirqan: “[Kanan tsakaymi] lapayki kacharqärimankipaq. Tayta Diospa palabranchöpis kaynömi qelqaraykan: ‘Uysha mitsiqta wanuykatsiptï uyshankuna wakpa kaypami aywakärinqa’.* 28  Tsayno kaptinpis wanushqäpita kawarirkamurmi qamkunapita mas puntata Galileaman aywashaq”.* 29  Niptinmi Pedro kayno nirqan: “Wakinkuna kacharishuptikipis noqaqa manami kachashaykitsu”. 30  Tsawraqa Jesús kayno nirqan: “Rasunpami kayno nï: Kanan tsakay ishkay kuti gällu manaraq cantaptinmi kimsa kuti mana reqimashqaykita ninkipaq”. 31  Tsayno niptinmi Pedro kayno nirqan: “Ishkantsita wanutsimänantsi kaptinpis manami ñëgashaykipaqtsu”. Wakin kaq discïpulunkunapis tsaynölami nipäkurqan. Getsemanícho Jesús manakushqan Mateo 26.36-46; Lucas 22.39-46 32  Getsemaní nishqanman discïpulunkunawan Jesús chayaykurmi kayno nirqan: “Tayta Diosta manakamushqäyaq kaylacho jamarpaykay”. 33  Nirkurmi Pedruta, Santiaguta y Juanta washa läduman pusharqan. Tsaychömi pasaypa lakikur 34  kayno nirqan: “Wanunayparaqmi lakikuy tsarimashqa. Mana punuylapa kaylacho shuyarpaykämay”. 35  Nirkur mas washa läduman aywashpanmi pampaman lätakuykur Tayta Diosta manakurqan wanuypita salvananpaq. 36  Manakurmi kayno nirqan: “Abba, Papä, qampaqqa imapis manami sasatsu. Cöpacho winaraykaq castïguykita ama upuykatsilämaytsu.* Itsanqa noqa munashqänöqa ama kaykutsuntsu, sinöqa qam munashqaykino kaykulätsun”. 37  Tsaypita discïpulunkuna kaqman kutiykurmi punukashqata tarirqan. Tsaymi Pedruta kayno nirqan: “Simón, ¿imanirtaq punukashqa kaykanki? ¿Manaku juk höralapis rikchayta kamäpakunki? 38  Rikchapäkuy. Tayta Diosta manakäriy *Satanásta ichipänaykipaq. Cäsukamayta munarpis kikilaykikunapitaqa manami kamäpakunkitsu”. 39  Tsayno nirkurmi yapay aywashpan puntata manakushqannöla Tayta Diosta manakurqan. 40  Tsaypita yapay kutirmi discïpulunkunata tarirqan punukashqata. Punuy pasaypa nitiptinmi punukashqa karkaykarqan. Tsayno kaykaqta tariykuptinmi ima niytapis mana kamäpakurqantsu. 41  Kimsa kuti Diosta manakushqanpita kutirnami kayno nirqan: “¿Jinalaku punurkaykanki? ¡Rikchapäkuyna! Höra chayamushqanami *Runapa Tsurinta jutsasapa runakunapa makinman entregananpaq. 42  ¡Sharkapäkuy, aywashunna! Entregamaq runa aywaykämunnami”. Jesústa prësu tsarishqan Mateo 26.47-56; Lucas 22.47-53; Juan 18.3-12 43  Jesús tsayno parlaykaptinmi apostolnin Judas Iscariote chayarqan atska runakuna pushashqa. Tsay runakunatami mandaq cürakuna, ley yachatsiqkuna y Israel mayor runakuna kacharqan espädankuna y garrutinkuna aptashqata. 44  Manaraq chayarmi pushashqan runakunata yätsir Judas kayno nirqan: “Mayqantapis mutsar winchikushqä kaqmi Jesús kanqa. Payta prësu tsaripäkunki”. 45  Tsaymi chayaykur “¡*rabí!” nishpan Jesústa mutsaykurqan. 46  Tsawraqa Jesústa prësu tsaripäkurqan. 47  Tsarirkuptinnami juk discïpulun espädanta jorqurir mas mandaq cürapa ashmayninpa rinrinta roquriykurqan. 48  Prësu tsaripäkuptinmi runakunata Jesús kayno nirqan: “¿Imanirtaq suwamannöpis espädaykikunawan y garrutikikunawan shapäkamushqanki? 49  Waran waran qamkunawan templu patiucho kaykaptï* ¿imanirtaq tsaycho prësu mana tsarimarqaykitsu? Itsanqa Tayta Diospa palabran nishqannölami kaykuna pasaykäman”. 50  Jesústa prësu tsariykuptinnami discïpulunkuna qeshpir aywakärirqan. 51  Juk mözulami säbanasnin aylushqa qepanta aywarqan. Tsay mözumi prësu tsariyta munapäkuptin 52  aylurashqan säbanasta kachariykur qarapächula qeshpir aywakurqan. Jesústa mas mandaq cüra tapushqan Mateo 26.57-68; Lucas 22.54-55, 63-71; Juan 18.13-14, 19-24 53  Tsaypitanami Jesústa apapäkurqan mas mandaq cüraman. Tsaymanmi juntakarqan mandaq cürakuna, Israel mayor runakuna y ley yachatsiqkunapis. 54  Pedruqa karu qepalanta aywarmi ruri patiuyaq yaykurqan. Tsaychömi jamakurqan templu täpaq wardiakunawan ninacho mashakushpan. 55  Tsaychömi mandaq cürakuna y lapan *Sanedrín juezkuna Jesústa wanutsiyta munar testïgukunata ashipäkurqan lulakur Jesúspa contran parlapäkunanpaq. Mayjina ashirpis wanutsishqa kananpaqnöqa manami ima jutsantapis taripäkurqantsu. 56  Manakaqkunata jitapashpan contran atskaq sharkurpis kikinpurami apänakärirqan. 57  Tsaypitanami wakin runakuna manakaqta jitapashpan Jesúspa contran sharkur kayno nipäkurqan: 58  “Noqakunami mayapäkushqä kay runa kayno parlashqanta: ‘Noqaqa templuta juchuratsirmi kimsa junaqlacho juk templutana sharkatsishaq. Tsay templutaqa manami runakunatsu sharkatsinqa’ ”.* 59  Tsayno nipäkuptinpis manami wakin testïgukuna nishqankunaman tinkurqantsu. 60  Tsaymi mas mandaq cüra sharkurkur Jesústa tapurqan kayno nir: “Tsayno jitapäshuptiki ¿manaku imatapis ninki? ¿Rasun kaqtaku nirkaykan o lulakurkaykanku?” 61  Tsayno tapuptinpis manami imatapis Jesús parlakurqantsu. Tsawraqa mas mandaq cüra yapay tapurqan kayno nir: “¿Qamku Diospa Tsurin Cristo kaykanki?” 62  Tsawraqa Jesús kayno nirqan: “NOQAMI KÄ.* Kananpitaqa *Runapa Tsurinta rikapäkunki munayniyuq Diospa alawqa kaq nawpancho jamaraykaqta y pukutay janancho jana patsapita aywaykämuqtami”.* 63  Tsayno niptinmi mas mandaq cüra fiyupa rabyashpan sotänantapis rachirir kayno nirqan: “¿Imapaqnataq mas testïgutapis ashishun? 64  Mayapäkushqankimi Tayta Diospa contran rimashqanta. Kanan ¿imatataq nipäkunki?” Tsayno niptinmi lapan nipäkurqan Jesústa wanutsinanpaq.* 65  Tsawraqa wakinkuna toqapashpan nawinta ratashwan wataparkur kutapäkurqan kayno nir: “¡Mä nimay pï kutashushqaykitapis!” Tsaynölami templu täpaq wardiakunapis maqapäkurqan. Jesústa Pedro ñëgashqan Mateo 26.69-75; Lucas 22.56-62; Juan 18.15-18, 25-27 66  Ruri patiucho Pedro kaykaptinmi mas mandaq cürapa ashmaynin warmi chayarqan. 67  Ninacho mashakuykaqta rikaykurmi Pedruta kayno nirqan: “Qampis taqay Jesúswanmi purishqanki ¿aw?” 68  Tsayno niptinmi Pedro ñëgashpan kayno nirqan: “Noqa manami payta reqïtsu, ni tantiyätsu imapita parlaykashqaykitapis”. Tsayno nishpanmi patiu yaykunaman witikurqan. Tsay hörami gällu cantarkurqan. 69  Tsaychöpis tsay ashmay yapay Pedruta rikärirmi tsaycho kaykaq runakunata kayno nirqan: “¡Kay runaqa kaykan Jesúswan puriqmi!” 70  Tsayno niptinmi Pedro yapay ñëgarqan. Tsaypita mas rätulantami tsaycho kaykaq runakuna Pedruta yapay kayno nirqan: “Qamqa rasunpami paywan puriq kaykanki. Galilea runami kankipis. [Rimakuynikipis Galilea runakunapa niraqmi kaykan]”. 71  Tsayno niptinmi Pedro jurashpan kayno nirqan: “¡Tsay runataqa manami reqïtsu!” 72  Tsay hörami gällu yapay cantarkurqan. Tsawraqa Pedro yarparkurqan Jesús kayno nishqanta: “Manaraq ishkay kuti gällu cantaptinmi kimsa kuti mana reqimashqaykita ninkipaq”. Tsayta yarparkurmi pasaypa lakikushpan waqarqan.

Ichic wilacuycuna

Pascua fiesta Pascua fiestata Israel runakuna rurapäkun Tayta Dios Egiptupita jorqamushqanta yarpapäkurmi. Moisés qelqashqan leykunacho nishqannölami lapan olqu kaqkuna chunka ishkay watayuqpita janaman tsay fiestaman aywapäkuq. Warmikunapis tsay fiestaman aywapäkuqmi (Éxo. 12.1-28; Deut. 16.1-8; Mar. 14.12; 1Cor. 5.7).
14.5 Griëgucho niykan kimsa pachak (300) denariupita mascho rantikunanpaq kashqanta. Juk denariuqa juk junaq aruypa chaninmi karqan.
Pascua fiesta Pascua fiestata Israel runakuna rurapäkun Tayta Dios Egiptupita jorqamushqanta yarpapäkurmi. Moisés qelqashqan leykunacho nishqannölami lapan olqu kaqkuna chunka ishkay watayuqpita janaman tsay fiestaman aywapäkuq. Warmikunapis tsay fiestaman aywapäkuqmi (Éxo. 12.1-28; Deut. 16.1-8; Mar. 14.12; 1Cor. 5.7).
Runapa Tsurin Runapa Tsurinpaq parlarqa Jesucristo kikinpaqmi parlarqan (Juan 9.35-37). Tsaynöpami tantiyatsirqan Daniel 7.13-14-cho qelqaraykashqanno Runapa Tsurin kashqanta, kutimunanpaq kashqanta (Mat. 13.41-42; 24.27, 30, 44; 25.31) y lapanpaq munayniyuq kashqanta (Mar. 2.10; 2.28).
pactu Pactuqa promitinakushqanta cumplinanpaq nishqanmi kaykan. Unay Testamentuchöqa Israel runakunawanmi pactuta Tayta Dios rurarqan. Tsaymi Tayta Dios promitirqan Israel runakunapa Diosnin kar paykunata imaypis yanapananpaq. Israel runakunanami Tayta Diosta promitirqan mandamientunkunata y leyninkunata cumplipäkunanpaq (Éxo. 6.7; 19.5-6; Lev. 26.3-12). Pactuta rurarmi uywata pishtar shuntashqan yawarta Israel runakunaman Moisés tsaqtsuparqan (Éxo. 24.8). Tsaynölami Jesucristo noqantsi rayku wanur yawarninta jichashpan mushuq pactuta rurarqan payta chaskikuqkunata jutsankunapita perdonar salvananpaq (Luc. 22.20; Heb. 10.16-17).
mandaykashqan, Tayta Dios mandaykashqan Tayta Dios mandaykashqan nishqanqa Tayta Dios shamur fiyu runakunata ushakätsinanpaq y ali kawayta apamunanpaq kashqantami niykan (Isa. 13.9-10; 65.17-25; Joel 1.14-16; Zac. 14.9). Tayta Dios mandaykashqantami Israel runakuna atska wata shuyarqan (Mar. 15.43).
Satanás Satanásqa supaykunapa mandaqninmi kaykan. Payqa manami Diosnötsu maytsaychöpis kaykan. Satanáspa wakin jutinkunami kaykan diablu y Beelzebú (Mar. 1.13; Hech. 13.10).
Runapa Tsurin Runapa Tsurinpaq parlarqa Jesucristo kikinpaqmi parlarqan (Juan 9.35-37). Tsaynöpami tantiyatsirqan Daniel 7.13-14-cho qelqaraykashqanno Runapa Tsurin kashqanta, kutimunanpaq kashqanta (Mat. 13.41-42; 24.27, 30, 44; 25.31) y lapanpaq munayniyuq kashqanta (Mar. 2.10; 2.28).
rabí Rabíqa Tayta Diospa palabranta yachaq y yachatsiq runami karqan. Jesucristo kawashqan witsanmi Tayta Diospa palabranta yachatsir markan markan rabíkuna puripäkurqan. Rabíkunawanmi wakin runakunapis yachakuyta munar puripäkurqan. Tsay runakunatami rabípa discïpulun kashqanta nipäkurqan. Jesucristupis rabími karqan (Juan 1.38; 3.2, 26; 4.31; 6.25).
Sanedrín juezkuna Sanedrín juezkunaqa Israel nacioncho mas mandaq juezkunami karqan. Tsay juezkunapa mandaqninqa mas mandaq cürami karqan. Sanedrín juezkunami juzgarqan Jesústa (Mat. 26.57-68), Pedruta y Juanta (Hech. 4) y apóstol Pabluta (Hech. 22.30–23.20).
14.62 Noqami Kä nirqa Jesucristo tantiyatsirqan kikin Dios kashqantami. Tsaypita masta musyanaykipaq liyinki Éxo. 3.14; Juan 10.30-33.
Runapa Tsurin Runapa Tsurinpaq parlarqa Jesucristo kikinpaqmi parlarqan (Juan 9.35-37). Tsaynöpami tantiyatsirqan Daniel 7.13-14-cho qelqaraykashqanno Runapa Tsurin kashqanta, kutimunanpaq kashqanta (Mat. 13.41-42; 24.27, 30, 44; 25.31) y lapanpaq munayniyuq kashqanta (Mar. 2.10; 2.28).