Imanö vistikuyanqanqa manam gustamaqtsu

EILEEN BRUMBAUGH WILLAKUNQAN

NOQAQA Antïgua Orden de Hermanos Bautistas Alemanes neq religionchömi winarqä, tsë religiontaqa dunkers nirpis reqiyaqmi. Tsë religionqa amish y menonïta religionkunanömi karqan. Tsë religionpaqmi The Encyclopedia of Religion nin, “tsë religiontaqa nunakunata Diospita yachakuyänampaq yanapëta munar” 1708 watachö Alemania nacionchö qallayanqanta. Tsëtam pietismu niyaq, y Cristu yachatsikunqanta nunakuna alläpa yachakuyta munayanqantam mas precisaqpaq churayaq. Tsëta precisaqpaq churayanqampitam mëtsë nacionkunachö mëtsikaq nunakuna tsë religionman yëkuyarqan.

Tsëmi 1719 watachöqa, Estädus Unïduspa Pensilvania markanman Alexander Mack nunawan juk grüpu nunakuna chäyämurqan. Tsëpita witsëpaqa, Mack yachatsikunqanta juknöpa juknöpa entiendirmi atska iglesiaman tikrayashqa. Noqaqa mas wallkalla kayanqan grüpuchömi karqä, tsë grüpuchöqa cincuentallam kayarqä. Bibliata leyita y iglesia mandakunqantam mas precisaqpaq churayaq kayä.

Familiäkunaqa papänïpa awilumpita qallëkurmi tsë religionchö kayarqan. Y noqaqa 13 watayoq këkarmi bautizakurqä. Tsë religionchömi yachakurqä cärruyoq, tractoryoq, telëfunuyoq y radiuyoq këqa y electricidäwan funcionaq wayichö utilizäna mäquinayoq këqa mana alli kanqanta. Warmi kaqkunaqa sencïllullam vistikuyaq kayä, manam aqtsäkunata rutukuyaqtsu kayä y umäkunataqa o peqäkunataqa imëpis tsaparkurllam puriyaq kayä, y ollqu kaqkunaqa manam imëpis afeitakuyaqtsu. Noqakunaqa pensayaq kayä qepa yarqamoq röpakunata vistikuy, altsäpakuy y aläjakunata churakuyqa orgullösu kayanqanta rikätsikunqantam, y tsëtaqa Diosta mana sirweq nunakunalla churakuyanqantam.

Tsë religionchömi yachatsiyämarqan Bibliata respetëta, y noqakunapaqqa Bibliam mikuynïkuna cuenta kaq. Cada qoya o wärëmi manaraq desayunar sälachö juntakäyaq kayä, papänï Bibliata leyimunqanta y Bibliapa juk capïtulumpita parlakamunqanta wiyayänäpaq. Tsëpitanam papänï Diosman mañakuptin qonquriräyaq kayä. Y ushariyänäpaqnam, Padrenuestruta mamänï rezakamoq. Noqaqa tsë hörakunataqa kushishqam shuyaraq kä, tsë hörakunam familiäkunaqa Dios ninqankunaman pensayänampaq juntakäyaq.

Noqakunaqa chakrachömi täkuyaq kayä Delphi (Indiana) niyanqan markapa amänunchö, tsëchömi murupakuyaq kayä y cosechayanqätaqa carrëtawanmi markapa apayaq kayä. Carrëtataqa juk cawallullam sutaq. Markaman chäratsirnam cällin cällin y wayin wayin rantikuyaq kayä. Noqakunaqa, alli trabajëqa Diosta sirwi kanqantam creiyaq kayä, tsëmi lünispita säbaduyaq alli trabajayaq kayä y domingullam jamayaq kayä. Peru imëkakunata rurayänä kaptinmi, domingupa jamayänäqa höraqa fäciltsu karqan.

Casakurï y wamrayoq kä

17 watayoq këkarmi 1963 watachö Jameswan casakurqä. Pëwanqa tsë religionllachömi kayarqä y familianqa papänimpa awilumpita qallëkurmi tsë religionchö kashqa kayänaq. Jameswanqa religionnïkunata alläpam respetayaq kayä y noqakunalla alli kaq religion kayanqätam pensayaq kayä.

1975 watapaqqa seis wamrayoqnam karqä, y 1983 watachömi ultimu kaq wamrä yurikurqan. Warmi wamräqa Rebëccallam karqan. Pëqa mayor kaq wamräpa qepanmanmi yurikurqan. Allipam trabajayaq kayä, peru sencïllulla kawakurmi pöcullata gastayaq kayä. Wamräkunataqa, teytäkuna y iglesiachö kaqkuna Bibliapita yachatsiyämanqannömi yachatsiyarqä.

Religionnïkunachöqa imanö vistikuyanqäta o altsapäkuyanqätam masqa cuidakuyaq kayä. Tsënöqa cuidakuyaq kayä nunakuna shonqunkunachö imanö kayanqanta mana musyarpis, imanö altsapäkuyanqanwan o vistikuyanqanwan shonqunkunachö imanö kayanqanta rikätsikuyanqanta pensarmi. Tsëmi aqtsankunata altsapäkuyaptin o sencïllulla röpankunachö dibüjunkuna mas jatusaq kaptinqa, orgullösu kayanqanta pensayaq kayä. Höraqa, tsënö pensayanqä Biblia ninqannö mana kaptimpis, tsëtam mas precisaqpaq churayaq kayä.

Cuñädü carcelchö kanqan

1960 wata ushëkunam cuñädü Jesseta ejercituman ëwëta mana munaptin carcelariyarqan. Y carcelchö këkarmi Jesseqa Testïgukunata reqinaq, pëkunapis guërraman ëwë mana alli kanqanta Biblia yachatsikunqantam creiyänaq (Isaïas 2:4; Mateu 26:52). Jesseqa Testïgukunawan allipam parlanaq y imanö portakuyanqantam rikänaq. Tsëmi Bibliata alli estudiarir bautizakurirqan. Testïgu tikrariptinqa alläpam cölerakuyarqä.

Tsëpitanam Jesseqa, qowäta o runäta parlaparqan llapan yachakunqankunapita y Täpakoq y ¡Despertad! revistakunata chaskinampaqmi patsätsirqan. Tsë revistakunata leyirmi qowäqa Bibliapita maslla yachakuyta munarqan. Diosta mas reqinampaq yanapaq publicacionkunata leyiqa alläpam gustaq. Pëqa imëpis Diostam sirwita munarqan, peru alli mana musyarmi Diospita rakikashqa këkaqnö sientikoq.

Religionnïkunachöqa pensayaq kayä amish y menonïta religionkunaqa, Diosta rasumpa mana sirwiyanqantam. Tsënö këkaptimpis religionnïchö anciänukunaqa niyämarqan, tsë religionkunapa publicacionninkunata leyiyänäpaqmi. Papänïqa Testïgukunapaq mana allitam pensaq, tsëmi Täpakoq y ¡Despertad! revistankunata imëpis mana leyiyänäpaq niyämaq. Tsëmi tsë revistakunata leyikaqta Jamesta rikarqa, mana alli creenciakunata yachakurinampaq kaqta pensar michaq kä.

Peru rasumpa kaqchöqa, Jamesqa religionnïkunachö yachatsikuyanqanwan wakinwanqa manam acuerdutsu kaq. Religionnïkunachöqa niyaq domingupa “imatapis rurayanqäqa” jutsa kanqantam. Y niyämaqmi domingupa animalkunata yakütsiqa alli kanqanta, peru chakrapita mana alli qorata o jachata sutëqa jutsa kanqanta. Iglesiäkunachö anciänukunaqa tsë asuntupaq Biblia ima ninqanta manam rikätsiyämëta puëdiyaqtsu. Tsëmi noqapis, wakin creiyanqäkunaqa Biblia mana ninqannö kanqanta pensar qallëkurqä.

Noqakunaqa mëtsika watapam creiyarqä këkäyanqä religionqa Diospaq alli kanqanta. Tsë religionpita yarqukuyaptïqa imakuna pasayämänampaq kaqtam musyayarqä, tsëmi tsë religionpita yarqukuyänäqa fäciltsu karqan. Tsënö kaptimpis, Biblia ninqannö mana yachatsikuyanqanta musyarmi allinatsu sientikuyaq kayä, y manam tsë religionchö sïguita munayarqänatsu. Tsëmi 1983 watachö juk cartata qellqayarqä tsë religionpita imanir yarqukuyta munayanqäta willakurnin y congregacionchö leyiyänampaqmi mañakuyarqä. Y yarqukuyänätam dejarayämarqan.

Alli kaq religionta ashir qallëkuyä

Tsëpitanam rasumpa kaq religionta ashir qallëkuyarqä. Y yachatsikuyanqannö kawakoq religionkunatam ashir qallëkuyarqä. Tsëmi guërraman ëwaq religionkunataqa mana alli religiontanöna rikäyarqä. Noqakunataqa gustayämaq sencïllulla vistikoq y sencïllulla kawakoq religionkunam y tsënö kaq religionkuna Dios munanqannö kayanqantam pensayaq kayä. Tsëmi 1983 y 1985 watakunaqa mëtsë markakunapa viajayarqä religionkunata visitarnin. Chäyarqämi menonïta religionkunaman, cuaqueru religionkunaman y “sencïllulla kawakoq” wakin religionkunamampis.

Tsë witsankunam Camden markapa (Indiäna) amänunchö wayïkunaman Testïgukuna visitayämaq. Parlapäyämanqanta wiyarpis, King James Version (Version del Rey Jacobo) Bibliapita textukunata leyiyämunampaqmi neq kä. Noqaqa Testïgukunata respetaq kä guërraman mana ëwayaptinmi, peru Diosta mana sirweq nunakunapita jukläya kayänampaq sencïllulla mana vistikuyaptinmi wiyëta munaqtsu kä. Noqaqa pensaq kä sencïllulla vistikoq kaqkuna alli religion kayanqantam. Y nunakunaqa orgullösu karnin, noqakunapita mas alli vistikuyanqantam creeq kä, y imëkayoq këqa orgullösu këman chätsikunqantam pensaq kä.

Wakin wamräkunata pusharkur Testïgukunapa reunionninman qowä o runä ëwar qallëkuptinqa alläpam cölerakurqä. Pëqa, “ëwashun” nimaqmi, peru noqaqa manam munaqtsu kä. Peru juk kutim kënö nimarqan: “Yachatsikuyanqanwan acuerdu mana karpis, imanö tratanakuyanqanta kikiki rikänëkipaqmi ëwanantsik”. Pëtaqa shumaq tratanakuyanqanmi alläpa gustaq.

Tsënö nimaptinmi mana munëkarlla ëwarqä. Testïgukunapa reunionninkunamanmi sencïllulla vistishqa y görräwan charqä, y wakin wamräkunapis qala chaki y sencïllulla vistishqam ëwayarqan. Tsënö këkäyaptïpis Testïgukunaqa llapanmi kushishqa saludayämarqan y shumaqmi tratayämarqan. Tsënam kënö pensarqä: “Jukläya këkäyaptïpis shumaqmi chaskiyäman”.

Shumaq tratayämaptimpis, noqaqa imanö kayayanqanta musyaparllam këkarqä y cantayänampaq sharkuyaptimpis manam sharkurqätsu. Y reunion ushariptinqa, imatapis mana allitanö rurëkäyanqanta pensar o juk textuta mana allipanö entiendiyanqanta pensarmi qayapëpanö tapoq kä. Tsënö parlapëkaptïpis, pëkunaqa shumaqmi tratayämarqan. Tsënöllam espantakurqä, tsë tapukuyllata juknin jukninta tapuptïqa, cäsi igual-lla contestayämaptin. Hasta contestayämanqankunatam qellqayämoq y tsëtam yapë leyeq kä.

1985 watachömi invitayämaptin juk asamblëaman ëwayarqä, tsë asamblëaqa karqan Memphis (Tennessee) markachömi. Jamesqa manam tsë tiempupaq afeitakurqanraqtsu, y llapäkunapis sencïllu röpäkunallawanmi ëwayarqä. Jamë höraqa mëtsikaqmi parlapäyämänampaq witiyämoq. Shumaq tratayämaptin y shumaq chaskiyämaptinmi alli sientikuyarqä. Peru masqa espantakurqä mëchö karpis Testïgukunaqa igual-lla creiyanqanta rikarmi.

Shumaq tratayämanqanta gustarmi Jamesqa Testïgukunawan Bibliata estudiar qallëkurqan, peru engañayänanta pensarmi llapan yachakunqanta alli entiendita procurarqan (Hëchus 17:11; 1 Tesalonicensis 5:21). Tsëpitaqa Jamesqa cuentatam qokurirqan rasumpa kaq religionta tarishqa kanqanta. Peru noqaqa manam segürutsu karqä, alli kaqta rurëta munarpis manam imanö “vistikunqäta cambiëta munarqätsu” y manam rikakuyta munarqätsu “Diosta mana adoraq” nunakunanö. Tsënö kaptimpis, Jamesta Bibliapita estudiatsiyaptinmi noqapis jamakurirqä. Peru mana engañayämänampaqmi juk kaq qonqüchö o qonqurnïchö katsirqä King James Version Bibliata y juk kaqchönam Mushoq Patsachö Kawaqkunapaq Bibliata.

Rasumpa kaqta entiendirï

Testïgukunawan Bibliata estudiarmi yachakurqä Diosqa kimaq mana kanqanta, sinöqa jukllëlla kanqanta; nunaqa mana almayoq kanqanta, sinöqa kikintsik alma kanqantsikta (Genesis 2:7; Deuteronomiu 6:4; Ezequiel 18:4; 1 Corintius 8:5, 6). Tsënöllam entiendirqä infiernuqa nina rupëkaq sitiu mana kanqanta, sinöqa llapan nunakuna wanurnin ëwayanqan sepultüralla kanqanta (Job 14:13; Salmus 16:10; Eclesiastes 9:5, 10; Hëchus 2:31). Infiernu asuntupaq entiendiqa alläpa shumaqmi karqan, punta kaq religionnïchöqa tsë asuntupaq jukta juktam entienditsikuyaq.

Peru Testïgukuna sencïllulla mana kawakoqtanö rikarmi rasumpa kaq religion kayanqantaqa creeqtsu kä. Tsënö kaptimpis, llapan nunakunata Diospa Gobiernumpita yachatsiyänampaq Jesus mandakunqanta cumplikäyanqantaqa clärum rikaq kä. Tsëmi “¿rasumpa kaq religionku kayan o manaku?” nir pensaq kä (Mateu 24:14; 28:19, 20).

Tsë witsankunaqa Bibliapita yachakur sïguinäpaq yanapamarqan Testïgukuna kuyakoq kayanqanmi. Congregacionchö llapan turi nanakunam o ñañakunam familiäta kuyayarqan. Y “lichita” o “runtuta rantikamë” neqnöllam wayïman shayämoq, tsënöpam reqiparqä alli nuna kayanqanta. Pëkunaqa Bibliata estudiëkanqätana musyarpis, wayï amänumpa pasarqa imëpis visitayämaqran. Tsë visitayämanqankunam yanapamarqan imanö kayanqanta musyanäpaq y rasumpa kuyayämanqanta cuentata qokunäpaq.

Manam ëwanqä congregacionchö kaq Testïgukunallatsu alli tratayämaq, sinöqa juk congregacionchö kaqkunapis shumaqmi tratayämaq. Juk kutim Kay Briggs jutiyoq nana o ñaña shamurqan watukamaqnï. Pëqa juk congregacionpitam karqan y sencïllullam vistikoq, y maquilläjitaqa manam utilizaqtsu. Pëwanqa mana mantsakuypam imëkapita parlarqä y allim sientikurqä. Juk kutichönam watukamarqan Lewis Flora jutiyoq turi, pëpis noqanömi sencïllullata vistikuyta yachatsikoq religionchö winashqa kanaq. Y cuentatam qokurirqan sencïllulla vistikuy asuntupaq alläpa yarpachakunqäta, tsëmi alläpa mana yarpachakunäpaq diez höjayoq cartata qellqëkur mandamarqan. Tsë cartata leyirirqa, kuyakoq kanqampitam kushikuypita waqarqä. Tsë cartataqa mëtsika kutim leyirqö.

Juk kutinam congregacionkunata watukaq O’Dell jutiyoq turita nirqä Isaïas 3:18 a 23 y 1 Pëdru 3:3 y 4 textukunata entienditsimänampaq. Kënömi tapurqä: “¿Manaku kë versïculukunachöqa nikan Diosta kushitsinapaqqa röpantsik sencïllulla kanampaq kaqta?”. Pënam kënö nimarqan: “¿Mana alliku görrata utilicë? ¿Jutsatsuraq warmikuna aqtsankunata piltakuyanqan?”. Tsënö nimaptinmi cuentata qokurqä punta kaq religionnïchöqa yachatsikuyanqannö mana rurayanqanta, tsëchöqa görratam warmi kaqkuna utilizäyaq kayä y warmi wamrakunatam aqtsankunata piltapuyaq. Y alläpam espantakurqä tsë turi pacienciawan y kuyëllapa entienditsimanqampita.

Tsënömi ichikpa ichikpa Biblia yachatsikunqankunata mas allina entiendirqä, peru warmi kaqkuna aqtsankunata rutukuyanqampaqmi alläpa yarpachakoq kä. Tsë asuntupaq parlarmi anciänukuna kënö niyämarqan: “Wakin warmikunapaqa aqtsankuna takshallam y wakinkunapanam mas largu winan. ¿Diosnintsikqa mas largu aqtsayoq kaqtatsuraq mas kuyan?”. Tsënöllam altsapäkuy asuntupaqpis entienditsiyämarqan y niyämarqanmi tsë asuntuchöqa concienciantsik imanö yanapamanqantsikta, y wayïchö leyinäpaqmi publicacionkunata entregayämarqan.

Yachakuyanqänö rurayä

Biblia yachatsikunqannö kawaq religiontam ashiyarqä y tariyarqämi. Jesusmi kënö nirqan: “Tsënömi llapankuna musyayanqa qatimaqnïkuna kayanqëkita, jukniki juknikikuna kuyanakuyaptiki” (Juan 13:35). Kananqa segürunam kayarqä Jehoväpa testïgunkunalla rasumpa kuyakoq kayanqanta. Tsënö kaptimpis, mayor kaq wamräkuna Nathanwan Rebëccaqa manam alliqa entiendiyarqanraqtsu. Pëkunaqa punta kaq religionnïkunapaqmi alli religion kanqanta pensayarqan y tsë religionchömi bautizakushqa kayarqan. Tsënö kaptimpis, Bibliawan shumaq entienditsiyaptï y Testïgukuna kuyakoq kayanqanta rikarmi rasumpa kaq religionta tarishqa kayanqäta entiendiyarqan.

Rebëccaqa imëpis Jehovä Diospa amïgunmi këta munanaq. Tsëmi nunakunata Dios mana destinanqanta musyarir y jukllëllachö kimaq Dios mana kanqanta musyarirqa, Diosnintsikman mas fäcil-llana mañakoq y Pë munanqannömi portakuyta munaq (Efesius 5:1). Tsënöllam alläpa kushikurqan, unë Bibliakuna utilizanqan palabrakunawan Diosman mañakunan manana precisanqanta, Diosnintsikman imanö mañakunampaq kaqta y alli nunakunaqa Shumaq Patsachö kawayänampaq kaqta musyarir. Tsëmi pëqa Diosnintsikpa mas amïgun sientikurqan (Salmus 37:29; Apocalipsis 21:3, 4).

Diosnintsikta sirwiyanqächö yanapakuyanqä

Qowä o runä James, noqa y pitsqan wamräkunam, Nathan, Rebëcca, George, Daniel y John 1987 watachö bautizakuyarqä. Harleyqa 1989 watachömi bautizakurqan, y Simonnam 1994 watachö. Llapä familiam, Cristu mandakunqannö Diosnintsikpa Gobiernumpita yachatsikur yanapakuyä.

Mayor kaq pitsqan wamräkunam, Nathan, George, Daniel, John y Harley y warmi wamrä Rebëccapis, Estädus Unïdus sucursalchö yanapakuyarqan. Georgeqa kananyaqmi catorci watapana yanapakuykan, y Simonnam 2001 watachö estudiunta usharir Betelchö yanapakur qallashqa. Llapan ollqu wamräkunam anciänunö o siervu ministerialnö congregacionkunachö yanapakuyan. Y qowänam o runänam Thayer (Misuri) marka congregacionchö anciänunö yanapakun, y noqanam Diosnintsikpita yachatsikurnin ocupädu kä.

Kananqa kima willkayoqnam kayä, pëkunapa jutinqa Jëssica, Latisha y Calebmi. Y papäninkunam Jehovä Diosnintsikta kuyayänampaq yanapëkäyan. Llapäkuna familiam alläpa kushikuyä Teyta Diosnintsik, jutimpa reqishqa markanman chaskiyämanqampita, tsë markanman yëkuyänäpaqqa kuyakoq kanqantam rikätsiyämashqa.

Kananqa allim entiendiyä Diosnintsikta kushitsita munarpis, Biblia ninqanta rurayänampa rantin markankunachö costumbrinkunata ruraq nunakuna imanö sientikuyanqanta. Y noqakunanö wayin wayin yachatsikur kushishqa kayänantam munayä. Kananqa manam cosëchäkunata rantikurnatsu wayin wayin puriyä, tsëpa rantinqa Diosnintsikpa Gobiernun ruramunampaq kaqkunata yachatsikurmi. Alläpam agradecikü y waqarïmi Jehovä Diospa markanman yëkuyänäpaq sirweqninkuna pacienciawan y kuyakuywan yanapayämanqampita.

[Fötu]

Siëti watayoq kanqä witsan, y tsëpita mas mayorna kanqä witsan

[Fötu]

James, George, Harley y Simonmi sencïllu röpankuna vistishqa këkäyan

[Fötu]

Markäkunachö yarqoq periödicuchömi cosëchäkunata mercäduman apëkäyanqä fötu këkan

[Credito]

Journal and Courier (Lafayette, Indiana)

[Fötu]

Kanan witsan familiäkuna