1. ¿Imatan yanapashunki Diosnintsik willakunqankunata kushishqa estudianëkipaq?

 BEN jutiyoq jövinmi kënö nin: “Diosnintsik willakunqankunata estudiëqa alläpam gustaman”. ¿Pënöku qampis sientikunki? O ¿Diosnintsik willakunqankunaqa mana entiendipaq kanqantaku pensanki? Tsënö pensaptikiqa, willakunqankunata Palabranman Jehovä imanir qellqatsimushqa kanqanta entiendinqëkim yanapashunki kushishqa yachakunëkipaq.

2. ¿Imatataq këchö yachakushun?

² Këchömi yachakushun, Diosnintsik willakunqankunata estudianantsik imanir precisanqanta, y tsëta entiendinapaq ima yanapamanqantsikta. Tsëpitanam Daniel willakunqankunata y tsë willakunqankunata entiendinqantsik imanö yanapamanqantsikta ishkëllata yachakushun.

3. ¿Imatataq ruranantsik Diosnintsik willakunqankunata entiendinapaq?

³ Diosnintsik willakunqankunata entiendinapaqqa, kikin Diosnintsikmanmi yanapamänapaq mañakunantsik. Këllaman pensarishun: mana reqinqëki markachö juk amïguykiwan këkankiman. Tsë amïguykiqa tsë markata allim reqin y musyanmi mëchö këkäyanqëkita y cada cälli mëman chanqanta. Tsë amïguykiwan ëwanqëkitaqa, ¡alläpachi kushikunkiman! Tsë amïgunömi Jehoväpis musyan imanö tiempuchö kawëkanqantsikta y shamoq tiempuchö ima pasakunampaq kaqta. Tsëmi Diosnintsik willakunqankunata entiendinapaqqa, llapan shonquntsikwan Jehoväman mañakunantsik (Dan. 2:28; 2 Pëd. 1:19, 20).

4. ¿Imanirtan Jehoväqa Bibliaman qellqatsimurqan ima pasakunampaq kaqkunata? (Jeremïas 29:11; rikäri fötuta).

⁴ Kuyakoq teytanömi Jehoväqa munan sirweqninkuna shamoq  tiempuchö alli kawakuyänanta (leyi Jeremïas 29:11). Peru Jehoväqa teytakuna mana musyayanqankunatam llapanta musyan. Jehoväqa puntallapitana musyanantsikta munarmi, Palabran Bibliaman qellqatsimushqa ima pasakunampaq kaqkunata (Is. 46:10). Jehovä qellqatsimunqankunaqa alläpa shumaq qarëmi y kuyamarnintsikmi qellqatsimushqa. Peru ¿imanötan musyashwan Diosnintsik willakunqankunaqa cumplikänampaq kaqta?

5. ¿Imatataq jövinkunaqa Maxpita yachakuyanman?

⁵ Testïgu jövinkunaqa Bibliata mana respetaq jövinkunawanmi escuëlachö juntaräyan. Tsë jövinkuna niyanqanta wiyar o rurayanqanta rikarqa, capazchi Biblia ninqankunapita dudar qallëkuyanman. Max jutiyoq wawqi pasanqanta rikärishun. Kënömi nin: “Jövin karninqa, papänïkuna yachatsiyämanqan religion rasumpa kanqanta y Biblia Diospa Palabran kanqantam dudar qallëkurqä”. ¿Imatataq papäninwan mamänin rurayarqan? Maxmi kënö nin: “Musyarqämi alläpa yarpachakuyanqanta, peru manam cölerakuyarqantsu”. Max llapan tapukunqankunatam papäninwan mamäninqa Bibliawan contestayarqan. Y Maxqa, ¿imatataq rurarqan? Kikinmi kënö nin: “Biblia willakunqankunatam estudiar qallëkurqä, y yachakunqäkunatam congregacionchö jövin mayïkunata willarqä”. ¿Imanötan tsëta ruranqan yanaparqan? Maxmi kënö nin: “Tsëta ruranqämi yanapamarqan, Bibliaqa Diospa Palabran kanqanta següru kanäpaq”.

6. ¿Imatataq ruranantsik mana següru karqa y imanir?

⁶ ¿Qampis Maxnöku Biblia willakunqankuna rasumpa kanqanta segürutsu këkanki? Tsënö kaptinqa ama llakikuytsu, peru tsënöllaqa ama dejaritsu. Mana següru kanqëkiqa imëka väleq cösaskunata oxidu ushakäratseqnömi, Jehoväman markäkunqëkita o yärakunqëkita ushakäratsinman. Tsëqa, ¿imataraq rurankiman tsë “oxiduta” ushakätseq cuenta Jehoväman markäkur o yärakur sïguinëkipaq? Puntataqa kënömi tapukunëki: “¿Shamoq tiempupaq Biblia willakunqankunamanqa creïku?”. Mana següru karninqa, Biblia willakunqankuna cumplikashqana kaqkunata estudië. Peru tsëkunata entiendinëkipaq, ¿imaraq yanapashunki?

7. ¿Imatan Danielta yanaparqan Diosnintsik willakunqankunata entiendinampaq? (Daniel 12:10; rikäri fötuta).

⁷ Diosnintsik ninqankunata entiendinapaqqa, Danielpitam yachakuyta puëdintsik. Pëqa Diosnintsik willakunqankunata rasumpa entiendita munarmi estudiaq. Y humildi karmi cuentachö katseq Jehoväta reqeqkunallata y mandakunqanta cäsukoqkunallata entiendiyänampaq Jehovä yanapanqanta (Dan. 2:27, 28; leyi Daniel 12:10). Humildi karmi yanapëkunampaq Jehoväman mañakurqan (Dan. 2:18). Tsënöllam Danielqa Diospa Palabran willakunqankunata janan jananlla leyeqtsu, sinöqa pacienciawanmi yachakoq. Tsë tiempuchö katsinqan Diospa Palabrantam alli estudiaq (Jer. 25:11, 12; Dan. 9:2). ¿Imatataq Danielpita yachakuntsik?

8. ¿Imapaqtan wakin nunakunaqa Diosnintsik willakunqankunata yachakuyta munayan, peru noqantsikqa imanirtan yachakushwan?

⁸ Imanir yachakuyta munanqëkitam musyanëki. ¿Imapaqtan Diosnintsik willakunqankunata yachakuyta munanki? Rasumpa kaqta musyëta munar yachakuptikiqa, Teyta Jehoväqa yanapashunkim (Juan 4:23, 24; 14:16, 17).  Peru wakin nunakunaqa, Biblia Diospa Palabran kanqanta negayänanrëkurllam Diosnintsik willakunqankunata yachakuyan. Kikinkuna pensayanqannö kawakuyta munarmi Bibliachö pantayanqankunata imallatapis tarita munayan. Peru noqantsikqa manam tsërëkurtsu yachakuyta munantsik, sinöqa rasumpa kaqta musyëta munarmi. ¿Ima mastan yanapamäshun Diosnintsik willakunqankunata entiendinapaq?

9. ¿Imanö nunatan kanantsik Diosnintsik willakunqankunata entiendinapaq, y imanir?

⁹ Humildim kanantsik. Jehoväqa änikun humildikunata yanapanampaqmi (Sant. 4:6). Tsëmi Diosnintsik willakunqankunata entiendita munarqa, yanapamänantsikpaq Diosnintsikman mañakunantsik. Humildi karninqa Jehovä yachatsimänantsiktam permitinantsik, tsëpaqmi confiakuypaq sirwipakoqta tiempunchö yachatsimänantsikpaq churamushqa (Lüc. 12:42). Y Jehovä Diosqa imapis ordenädu kanantam munan, tsëmi Palabran Bibliata entienditsimänapaqpis confiakuypaq sirwipakoqllata churamushqa (1 Cor. 14:33; Efes. 4:4-6).

10. ¿Imatataq Estherpita yachakuntsik?

¹⁰ Diosnintsik willakunqankunata pacienciawan yachakushun. Diosnintsik willakunqankunata mas gustashunqëki kaqta yachakur qallë. Tsëtam Esther jutiyoq pani rurarqan. Pëqa musyëta munarqan Diospa Akrashqan kë Patsaman shamunampaq kaqta musyatsikoq willakuykunatam. Kikinmi kënö nin: “15 watayoq këkarmi tsë willakuykunata kë Patsaman Jesus manaraq shamuptin qellqashqa kayanqanta musyëta munar alli estudiarqä”. ¿Imatataq estudiarqan? Wanushqa Lamarchö tariyanqan röllukunapaq willakoq publicacionkunatam leyirqan, y tsëkunata leyirmi Jesus manaraq shamuptin rasumpa qellqashqa kayanqanta entiendirqan. Esthermi kënö nin: “Tsë röllukunataqa wakintaqa qellqayarqan kë Patsaman Jesus manaraq shamuptinmi. Tsëwanmi entiendirqä Bibliachö qellqarëkaqkunataqa kikin Diosnintsik qellqatsimushqa kanqanta y wakin publicacionkunata entiendinäpaqmi kutin kutinraq leyirqä”. Tsënö ruranqanqa allim karqan. Tsë willakuykunata leyirirnin imanö sientikunqantam Estherqa kënö nin: “Bibliaqa rasumpa kaqllata willakunqantam mas cläru musyarirqä, y kikï estudiarmi tsëta entiendirqä”.

11. Rasumpa kaqllata Diosnintsik willakunqanta entiendinqantsikqa, ¿imanötan yanapamantsik?

¹¹ Diospa Palabran willakunqankuna cumplikanqanta alli musyanqantsikqa, Jehoväman y mandamanqantsikkunaman confiakunapaqmi yanapamantsik. Tsënöllam yanapamantsik änimanqantsikkunata kushishqa shuyaränapaq y imëka mana allikunapa pasarpis altsakänampaq kaqta pensar alli tsarakunapaq. Kananqa yachakurishun, Daniel willakunqankuna kanan tiempuchö imanö cumplikëkanqanta. Tsëta entiendinqantsikmi yanapamäshun, imata rurëta munarpis allikunata decidinapaq.

12. ¿Ima nacionkunatataq rikätsikun monumentupa ‘fiërruwan mitu takushqa’ chakinkunaqa? (Daniel 2:41-43).

¹² (Leyi Daniel 2:41-43). Gobernanti Nabucodonosormi juk kuti suëñurqan jatun monumentuta, y chakinkunaqa “fiërruwan mitu takushqam karqan”. Daniel willakunqantawan Apocalipsis libru willakunqanta igualatsirqa, tsë  monumentupa chakinkunaqa Reinu Unïduwan Estädus Unïdus nacionkuna kayanqantam entiendintsik. Tsë nacionkunam, kanan tiempuqa llapan nacionkunata dominayan. Suëñunqanta Nabucodonosorta entienditsirmi, Danielqa tsë puëdeq nacionkunapaq kënö nirqan: “Tsëmi tsë gobiernupis wakinqa fuerti kanqa y wakinqa dëbil kanqa”. ¿Imanirtan dëbil kayänan karqan? Tsë nacionkunachö kawaq nunakunam imëka mitunö karnin tsë gobiernukunata fiërrunö fuerti kayänanta permitiyänantsu karqan, y tsënömi pasakuykan. b

13. Tsë monumentupaq Daniel libru willakunqampitaqa, ¿imatataq yachakuntsik?

¹³ Tsë monumentupaq y masqa chakinkunapaq Daniel libru willakunqampitaqa këkunatam yachakuntsik: juk, Reinu Unïduwan Estädus Unïdus poderösu kayanqanta. Këllaman pensarishun: puëdeq karmi Ishkan Jatusaq Guërrakunachö ganayarqan. Peru kë nacionkunaqa dëbil tikrayan, tsë nacionkunachö kawaq nunakuna acuerdu mana karnin pelyallachö kayaptinmi. Ishkë, Reinu Unïduwan Estädus Unïdusmi, Diospa Gobiernun ushakätsinqan tiempuyaq gobernayanqa. Wakin nacionkuna ushakätsita munar imëkata rurayaptimpis, manam ushakanqatsu. Tsënö kanqantaqa musyantsik jirkapita pakikaq rumiraq o Diospa Gobiernunraq tsë monumentupa chakinta ushakätsiptinmi (Dan. 2:34, 35, 44, 45).

14. Tsë monumentupa fiërrupita y mitupita chakinkunapaq entiendinqantsikqa, ¿imanötan yanapamantsik?

¹⁴ ¿Tsë monumentupaq Daniel willakunqankuna rasumpa kanqanta creinkiku? Creinqëkiqa imanöpis kawakunqëkichömi rikakunqa. Këllaman pensarishun: manam kë ushakänampaqna këkaq munduchö “alli kawakunäpaq” nirqa, qellëllata ashir kakunëkitsu (Lüc. 12:16-21; 1 Juan 2:15-17). Jina tsëta entiendinqantsikmi yanapamäshun, Diosnintsikpita maslla yachatsikunapaq y munaq kaqtaqa Diosnintsikpa sirweqnin kayänampaq yanapanantsikpaq (Mat. 6:33; 28:18-20). Këchöqa Daniel willakunqankunapita ichikllatam yachakurirquntsik, tsëmi kananqa kënö tapukunëki: “¿Imatapis decidinqäkunachöqa rikätsiküku ichikllachöna nunakunapa gobiernunkunata ushakäratsir Diospa Gobiernun gobernamunampaqna kaqta?”.

15. Kanan tiempuqa, ¿pikunatan kayan ‘norti läduchö gobernanti’ y ‘sur läduchö gobernanti’? (Daniel 11:40).

¹⁵ (Leyi Daniel 11:40). Daniel librupa 11 kaq capïtulunmi willakun, entëru munduchö nacionkunata dominëta munar ishkaq gobernaqkuna chikinakuyanqanta. Daniel libru willakunqanta y Bibliapa wakin librunkuna willakunqanta estudiarmi entiendintsik, “norti läduchö gobernantiqa” Rusiawan yanapaqnin nacionkuna kayanqanta y ‘sur läduchö gobernantina’ Reinu Unïduwan Estädus Unïdus nacionkuna kayanqanta. c

16. ‘Norti läduchö gobernanti’ mandakunqan nacionkunachö täkoq Diospa sirweqninkunaqa, ¿imakunapataq pasayan?

¹⁶ “Norti läduchö gobernantiqa” Diospa sirweqninkunatam sufrikätsin. Wakin Testïgukunatam Diosman creikuyanqanrëkur maqayan y wakintanam carcelayan. Peru wawqi panintsikkunaqa manam mantsakäyantsu, tsëpa rantinqa masmi Jehoväman markäkuyan o yärakuyan. ¿Imanirtan mantsakäyantsu? Tsënö pasakunampaq kaqta Daniel libru willakushqana kanqanta musyarmi (Dan. 11:41). d Tsënöllam Daniel libru willakunqankuna llapan  cumplikanqanta musyanqantsikqa yanapamantsik, Dios änikunqankunata kushishqa shuyaränapaq y Jehoväta mana dejëpa sirwinapaq.

17. ‘Sur läduchö gobernanti’ mandakunqan nacionkunachöqa, ¿imakunapatan Diospa sirweqninkuna pasayashqa?

¹⁷ Unëqa ‘sur läduchö gobernantim’ Jehoväpa sirweqninkunata sufritsir qatikacharqan. Punta Kaq y Ishkë Kaq Jatun Guërra kanqan witsankunam, wawqikunata guërraman ëwëta mana munayaptin carcelayarqan y Testïgu wamrakunatanam bandërata mana saludayaptin escuëlapita qarquyarqan. Peru kë qepa watakunataqa manam Jehoväpa sirweqninkunata sufritsir qatikachäyannatsu, tsënö kaptimpis juk pruëbakunapanam pasayan. Këllaman pensarishun: polïticukuna campäñata rurayanqan witsankunaqa, capazchi cristiänukunaqa polïticukunata o juk candidätuta yanapëta munayanman. Votacion junaq pipaq mana votarpis, capazchi pensariyanman o shonqunkunachö munariyanman mëqan candidätupis ganananta. Polïticu asuntumanqa mëtikurishwan ruranqantsikkunawan, pensanqantsikkunawan y imanö sientikunqantsikkunawanmi, tsëmi alli cuidakunantsik (Juan 15:18, 19; 18:36).

18. ¿Imanötan sientikuntsik norti läduchö gobernantiwan sur läduchö gobernanti chikinakuyanqanta rikarnin? (Rikäri dibüjukunata).

 ¹⁸ Diosnintsik willakunqankunaman mana markäkoqkuna o yärakoqkunaqa norti läduchö gobernantiwan sur läduchö gobernanti chikinakuyanqanta rikarqa, alläpam yarpachakuyan (Dan. 11:40). Tsë gobernantikunaqa, katsiyanqan armankunawanmi entëru Patsachö nunakunata ushakäratsita puëdiyan. Peru noqantsikqa musyantsikmi tsë pasakunanta Jehovä mana permitinampaq kaqta (Is. 45:18). Tsëmi yarpachakuntsiktsu ni mantsakantsiktsu. Tsëpa rantinqa, norti läduchö gobernantiwan sur läduchö gobernanti chikinakuyanqanta rikarmi cläru musyantsik ushakë junaqqa chäramunampaqna kaqta y Diosnintsik willakunqankunamanmi mas markäkuntsik o yärakuntsik.

19. ¿Diosnintsik willakunqankuna imanö cumplikänampaq kaqta llapantaku entiendita puëdishun?

¹⁹ Diosnintsik willakunqankuna imanö cumplikänampaq kaqtaqa manam llapanta entiendita puëdishuntsu. Manam Danielpis qellqanqankunata wakintaqa entiendirqantsu (Dan. 12:8, 9). Peru ¿llapanta mana entiendita puëdinqantsikpitatsuraq pensashwan Diosnintsik willakunqankuna mana cumplikänampaq kaqta? Manam. Diosnintsik willakunqankunaqa llapanmi cumplikanqa. Y segürum këkänantsik, unë witsan ruranqannö, Jehoväqa wananqantsik kaqkunata tiempunchö entienditsimänapaq kaqta (Amos 3:7).

20. Diosnintsik willakunqankunapitaqa, ¿mëqankunatan ichikllachöna cumplikanqa, y imatataq noqantsik rurëkänantsik?

²⁰ Nacionkunam “¡yamëna y segürunam këkantsik!” niyanqa (1 Tes. 5:3). Y gobiernukunam mana alli religionkunata atacarnin ushakätsiyanqa (Apoc. 17:16, 17). Tsëpitanam Diospa sirweqninkunatapis atacayanqa (Ezeq. 38:18, 19). Tsënam Diosnintsikqa Armagedon guërrachö pëkunata ushakätsinqa (Apoc. 16:14, 16). Segürum këkantsik tsëkunaqa ichik tiempullachöna cumplikänampaq kaqta. Peru tsëyaqqa, Diosnintsik willakunqankunata alkäbu alkäbu karnin y wakin nunakunatapis alkäbu kayänampaq yanaparnin, Teytantsik Jehoväta agradecikunqantsikta rikätsikushun.