Leyeqkuna tapukuyanqan

Jehoväpa testïgunkunaqa, ¿ima niyantan pimampis kikimpa yawarninllata churayanqampaq? Tsëta rurëqa, ¿Bibliachö ninqampa contranku?

Kë asuntuchöqa, manam mëqan cristiänupis Bibliachö ninqanta ichikllapaq churanmantsu, y manam kikin pensanqanta o doctorkuna niyanqanta cuentaman churarllatsu imatapis decidinan. Imata decidirpis, Jehoväpa rikëninchö imanö kanampaq kaqmanmi pensanan.

Jehovä munaptinmi llapantsikpis kawëkantsik, y pëmi mandakurqan ni pipis yawarta mana mikunampaq (Genesis 9:3, 4). Yawarnintsikqa vïdantsik cuentam, tsëmi unë witsan israelïtakunata Diosnintsik nirqan yawarta imallachö utilicëta puëdiyanqanta. Kënömi nirqan: “Llapan kawaqkunaqa yawaryoq karmi kawayan. Y noqaqa jutsata rurayanqëkipita perdonashqa kayänëkipaqmi [yawarta] altarman pillchitsiyänampaq mandakurqö”. Awmi, Diosnintsikqa mandakurqan jutsankunapita perdonashqa kayänampaq animalkunapa yawarninta altarman pillchitsiyänampaqmi. Tsëllachömi yawartaqa uliticeta puëdiyaq. Peru mikuyänampaq pishtayanqan animalpa yawarnimpaqqa, ¿Diosqa ima nirqantaq? Kënömi nirqan: “Tsë animalpa yawarninta patsaman jichëkurmi allpawan pampayänëki” (Levïticu 17:11, 13). a Y tsënöqa atska kutichömi nirqan (Deuteronomiu 12:16, 24; 15:23). Juk judïu libruchömi kënö nin: “Yawartaqa manam ni pï churarätsinmantsu. Ni pipis mana mikunampaqmi patsaman jichayänan” (The Soncino Chumash). Israelïtakunaqa manam animalkunapa yawarninta upuyaqtsu, mikuyaqtsu ni churarätsiyaqtsu; Diosnintsikta kutitseq cuentam patsaman jichayaq y pampayaq.

Moises qellqanqan Leyta cäsukuyqa välirqan Diospa Akrashqan Jesusta wanutsiyanqan tiempuyaqllam. Tsënö kaptimpis, Diosnintsikpa rikënimpaqqa, tsë witsanchönöllam kanan tiempupis yawarqa sagrädu. Santu espïritunwan Diosnintsik musyatsiptinmi apostolkunapis Jesusman creikoqkunata mandayarqan ‘yawarpita cuidakuyänampaq’. Tsë mandamientuta cäsukuyqa alläpam välirqan. Mana casädu këkar piwampis kakuyanqan o santukunata adorayanqan alläpa jutsa o pecädu kanqannöllam, yawar mikuypis alläpa jutsa karqan (Hëchus 15:28, 29; 21:25). 1900 watakuna witsanmi hospitalkunachö nunakunata yawarta churar qallayarqan, peru tsë rurëqa Bibliachö ninqampa contran kanqantam Jehoväpa testïgunkunaqa cuentata qokuyarqan. b

Pipis operakunan kaptinqa, wakin doctorkunaqa niyan kikimpa yawarninta jipirir hasta operakunqan junaqyaq guardarätsiyänampaqmi, yawarta necesitaptinqa, tsë yawarta yapë churayänampaq. Peru yawarta jipiskir guardarätsiyanqan y yapë churayanqanqa Bibliachö Levïticu y Deuteronomiu librukunachö ninqampa contranmi. Yawartaqa, Diosnintsikta kutitseq cuentam patsaman jichanantsik. Unë witsan Moisesta Diosnintsik qellqatsinqan leykunaqa manam noqantsikpaqnatsu, peru tsënö kaptimpis, tsë leykunata Diosnintsik imanir mandakunqantaqa cuentachömi katsinantsik. Tsëmi Jehoväpa testïgunkunaqa, Bibliachö ninqanta cäsukur yawar mikuypita o churakuypita cuidakuyä. Yawarqa patsaman jichashqa kanampaq Diosnintsik mandakushqa kaptinmi noqakunaqa permitiyätsu yawarnïkunata jipiskir pimampis churayänanta ni guardaräratsir kikïkunaman churayämunanta. Tsënö rurëqa, Diosnintsik mandakunqanta mana cäsukuychi kanman.

Tsënö kaptimpis, anälisista rurayänampaq doctorkuna yawarta jipiyanqanqa manam pasëpaqa Bibliachö ninqampa contrantsu. Tsëmi wakin cristiänukunaqa permitiyan yawarninta jipiskir anälisista rurayänanta, y musyayanmi tsëpitaqa tsë yawarta jitariyänanllapaq kaqta. Juk cäsukunachöqa, doctorkunaqa hemodilucion niyanqan tratamientutam operakoqpa yawarninwan rurayan.

Hemodilucionchöqa, operakoqpa wakin yawarnintam juk mäquinawan shoqutsiyan, y cuerpunchö quedaq kaq yawartam juk lïquiduwan takur mas atskayätsiyan, tsëpitanam tsë mäquinachö tumar këkaq yawarta cuerpunman kutitsiyan, tsënöpa yawarnin alläpa wallka mana kanampaq. Juk cäsuchönam, operayaptin yarqoq yawarta juk mäquinawan shoqutsiyan, limpiayan y glöbulos röjos niyanqanllatana cuerpunman kutitsiyan, tsëtam “recuperación de células” niyan. Wakin cäsukunachöqa, operakoqpa yawarnintam shonqu cuenta, pulmon cuenta o riñon cuenta mäquinaman shoqutsiyan, y nïkurmi operakoqpa cuerpunman yapë kutitsiyan. Y juk cäsukunachöqa, yawarchö këkaq qeshyata o imampis mana alli këkaqta limpiayänampaqmi yawarta juk mäquinaman shoqutsiyan. Y tsënöllam, juk cäsukunachöqa, juk mäquinaman yawarta shoquratsir y yawarpa imantapis rakirir, cuerpupa juk lädunmanna tsë rakiyanqanta churayan. Y wakin doctorkunaqa, juk mäquinawan yawarta shoquratsirmi ima jampiwampis takuyan, y nïkurmi qeshyëkaqpa cuerpunman kutitsiyan.

Tsënömi atska formapa yawarta utilizäyan, y capazchi tiempuwanqa juk formakunapapis yawarta utilizäyanqa pitapis jampiyänampaq o anälisista rurayänampaq. Noqakunaqa manam llapan cäsukunatatsu musyapakuyä, y manam pitapis niyätsu mëqan kaqta akrayänampaq kaqta. Juk cristiänuta operayänan kaptin, anälisista rurayänampaq yawarninta jipiyänan kaptin o ima tratamientuwampis jampiyänan kaptinqa, kikinmi decidinan yawarninwan imata rurayänampaq kaqta. Doctorta o encargädutam tapunan yawarninwan imata rurayänampaq kaqta, y nïkurmi kikin decidinan ima mas alli kanampaq kaqta (leyi recuadruchö këkaqta).

Jehoväta adoraqkunaqa imëpis yarpäyänan Jehovällapaqna kawayänampaq änikuyanqantam, y manam qonqayänantsu ‘llapan shonqunkunawan, llapan kawëninkunawan, llapan kallpankunawan y llapan pensëninkunawan’ Diosta kuyayänampaq Bibliachö mandakunqanta (Lücas 10:27). Jehoväpa testïgunkunaqa manam wakin nunakunanötsu kayan, pëkunaqa manam munayantsu imatapis rurayanqanwan Jehovä Diosta llakitsita. Kamakoq Dios Yayantsikqa munan, salvakunantsikrëkur Señor Jesus yawarninta jichanqanman o ramanqanman creikunantsiktam. Palabran Bibliachömi kënö nin: “Teyta Dios alläpa alli karnin Tsurimpa yawarninwan pagakur salvamashqantsik kaptinmi, libri këta puëdirquntsik, awmi, jutsantsikpita perdonashqa karquntsik” (Efesius 1:7).

[Nötakuna]

[Recuadru]

KËKUNATAM ALLIRAQ YARPACHAKUNËKI

Bibliachöqa mandakun yawarta Diosta kutitseq cuenta ‘patsaman jichanapaqmi’, tsëqa ¿concienciëki allitsuraq kanqa yawarnikita ima mäquinawampis shoquratsir cuerpuykiman kutitsiyämuptin o juk tiempuraq mäquinachö guardaräratsir cuerpuykiman yapë churayämuptin?

Ima qeshyawan kanqëkita musyayänampaq o ima tratamientuwampis jampiyäshunëkipaq yawarnikita jipiyaptin, y imawampis takurir cuerpuykiman yapë churayämuptin o tsëwan jampiyäshuptiki, ¿concienciëki allitsuraq kanqa?