Kichay leenaykipaq

Leeqkunaq tapukuynin

Leeqkunaq tapukuynin

Leeqkunaq tapukuynin

Yawarmanta Bibliapi kamachisqanman jina, ¿imaninkutaq Jehová Diospa testigonkuna kikinkuq yawarninkuwan ruwakusqanta?

Llapa cristianokunaqa Bibliaq nisqantan kasukunanku manan paykunaq piensasqankuman jinallachu decidinanku otaq doctorpa nisqanman jinallachu. Chhaynapin Jehová Diosta munakusqankuta rikuchinqaku.

Kausayta qowaqninchis Jehová Diosmi kamachikuyta qorqan yawarta ama mijunapaq (Génesis 9:3, 4). Ñaupa tiempopi israelitakunaman kamachikuy qosqanpin willarqan imallapaqsi yawarta usakunan kasqanta yawarpi kausay kasqanrayku, kaytataq kamachirqan: “Ima kausaqpa kausayninpas yawarninpin kashan, chaytan qankunaman qoykichis altarman jich’aykunaykichispaq, chhaynapi juchaykichis pichasqa kananpaq”, nispa. ¿Imatan ruwakunan karqan animalta mijunapaq ñak’ashaspa? Diosmi nirqan: “Yawarnintan phawachina, jinaspa jallp’awan pakana”, nispa (Levítico 17:11, 13) a. Chay kamachikuyqa askha kutitan Bibliapi rijurin (Deuteronomio 12:16, 24; 15:23). Judiokunaq libronpipas ninmi: “Yawartaqa manan waqaychanachu, aswanpas jallp’awanmi p’ampana mana mijunapaq”, nispa (The Soncino Chumash). Manan mayqen israelitakunapas juj animalpa yawarnintaqa waqaychanankuchu karqan nitaq imapipas usanankuchu karqan, chay animalpa kausaynin Diospa kasqanrayku.

Diospaqqa ancha valorniyoqmi yawarqa. Chaymi Diospa santo espiritunwan tanqasqa kaspa apostolkunaqa cristianokunata kamachirqan ‘ama yawarwan imatapas ruwanankuta’. Chay kamachikuytaqa kasukunankupunin karqan. Mana chayqa qhelli juchapipas purishankuman otaq idolotapas adorashankuman jinan kanman karqan (Hechos 15:28, 29; 21:25). Segunda Guerra Mundial qhepallamanmi Jehová Diospa testigonkunaqa entienderqanku mana yawarta churachikunankuta nitaq yawarninkuta juj runaman qonankuchu kasqankutapas, chay ruwaykuna Diospa palabran contrapi kasqanrayku. b

Mayninpin doctorkunaqa manaraq operachikushaq runata ninku yawarninta orqospa waqaychanankupaq operacionpi necesitakuqtintaq jujmanta yawarninta churapunankupaq. Ichaqa yawarta orqochikuspa jujmanta churachikuyqa manan Diospa kamachikuyninman jinachu kashan, chaytan Levítico, Deuteronomio qelqakunapipas willashan. Yawartaqa manan waqaychananchischu aswanpas jallp’awanmi pakana, chhaynapin Diosmanpas kutichipushasunman jina kanqa. Jehová Diospa testigonkunaqa Bibliapi kaq yachachikuykunaman jinan kausayku, manataqmi yawartaqa imapaqpas utilizaykuchu. Chaymi yawartaqa mana pi runamanpas qoykuchu nitaq waqaychaykuchu jujmanta churachikunaykupaq. Aswanpas Diospa kamachisqantan kasukuyku.

Analisista ruwachikunapaq yawarta orqochikuyqa manan Bibliapi yachachikuykunaq contranpichu kashan. Ejemplopaq, askha cristianokunan yawarninkuta orqochikunku analisista ruwachikunankupaq chay yawartan ichaqa wijch’upunku. Wakin tratamientokunapitaqmi ichaqa doctorkuna ninkuman yawarninkuta imayna utilizanankuta.

Ejemplopaq, wakin doctorkunaqa operaspankun utilizanku hemodilución nisqata. Chaypiqa cuerpomantan yawarta orqonku yawar qhepaqtataq unuyachinku. Chaytaqmi pasashan juj ñañu mangueranta, chay yawartaqmi jujmanta cuerpoman kutiykapushan chhaynapi onqosqa runa mana askha yawartachu pierdenanpaq. Wakinpitaq operashaqtinku chay yawar lloqsishaqta mana pierdekunanpaq ch’uyanchaspa jujmanta kutiykachipunku. Wakinpiñataq juj ratulla yawarta maquinaman orqonku jinaspa kutiykachipunku. Wakinpitaqmi yawarta limpianankupaq orqonku. Wakinkunapitaq yawarta orqospanku juj medicamentokunawan churaykuspa jujmanta kutiykachipullankutaq.

Manan kaq tratamientollatachu lliupas chaskiyta munanqa. Sapanka cristianon yachanan imatas yawarninwan ruwakunqa chayta, chayman jinataqmi decidinan operachikuqtin otaq analisista ruwachikuqtin imatachus ruwakunqa yawarninwan chayta. Manaraq operachikushaqtinmi doctorta otaq análisis ruwaqta tapunan yawarninwan imata ruwakunanmanta. Chaymantataq conciencianman jina decidinan kanqa (qhaway  ¿IMAKUNATAN TAPUKUSUNMAN? nisqa recuadrota).

Cristianokunaqa yuyarinanku Diosllapaqña kausanankupaq prometekusqankuta. Kasukunankutaqmi kay kamachikuyta “Jehová Diosniykitan munakunki tukuy sonqoykiwan, tukuy almaykiwan, tukuy kallpaykiwan, tukuy yuyayniykipiwan” nisqata (Lucas 10:27). Jehová Diospa testigonkunapaqqa imamantapas aswan importanteqa Jehová Dioswan allin amigontin kaymi. Kausayta qoq Jehová Diosmi niwanchis wawan Jesuspa yawar jich’arisqanpi confiananchista. Chaymi Bibliapi nin: “Chay munakusqan Churinmi libre kananchispaq yawarninwan rantikapuwarqanchis, chhaynapi Diospa ancha sumaq sonqo kayninrayku juchanchiskunamanta perdonasqa kananchispaq”, nispa (Efesios 1:7).

[Willakuykuna]

a Frank H. Gorman sutiyoq runapas kaytan qelqarqan: “Yawarta p’ampaspan animalpa kausayninta respetakusqanta rikuchikushan, Diosta respetakusqantapas, paymi chay animalta kamaq cuidaqpas”, nispa.

b 1951 watamanta 1 noviembre killamanta La Atalaya revistapin willarqan imaraykus mana allinchu yawarta churachikuy chaymanta.

[Recuadro]

 ¿IMAKUNATAN TAPUKUSUNMAN?

¿Imaniwanmanmi concienciay sichus yawarniyta orqowaqtinku unay tiempomanta jujmanta churawaqtinku? Niymanchu, ¿chayqa yawarniyraqmi manan jich’akunanchu nispa?

¿Imaniwanmanmi Bibliawan yachachisqa concienciay ima tratamientotapas ruwachikunaypaq yawarniyta orqochikuqtiy, chaymantataq cuerpoyman jujmanta limpiaruspa kutiykachipuqtinku?