Agllashca temata ricungapaj

Yahuarmanda Bibliapi imata nishcatami cri callarircani

Yahuarmanda Bibliapi imata nishcatami cri callarircani

Yahuarmanda Bibliapi imata nishcatami cri callarircani

Shuj doctormi paipa causaimanda parlan

Tauca doctorcunapa ñaupapimi tumorta charij personapa autopsiamanda parlajurcani. “Chai personaca ashtaca yahuarta chasquishca cashcamandami paipa yahuarpi globulos rojoscunapash, riñongunapash nali funcionashpa catijpimi huañushca” nircanimi.

Shina nijpimi shuj doctorca culira jatarishpa “¿yahuartaca pandatami churashcanchi nishpachu nijungui?” nihuarcami. “Na chaitaca ningapaj munarcanichu” nishpami chai personapa riñonba huaquin fotocunata ricuchircani. “Cai fotocunapica cai personapa riñonbi globulos rojoscuna tucurijpimi insuficiencia renal aguda nishca unguimanda huañushcata ricuchin” nircanimi. * Shina nijpimi chaipica doctorcunapash ricunman quedahuarca, chaimandami manllaimanda parlaitapash na ushajurcani. Chai doctor ashtaca experienciata charij doctor cajpipash ñucaca explicashpa catinami carcani.

Chai tiempocunapica ñucaca nara testigo de Jehová carcanichu. Ñucaca huata 1943​pimi Japón llactamanda Sendai nishca llactagupi nacirircani. Ñuca taitaca psiquiatra, patólogo nishcatapashmi estudiashca carca. Chaimandami ñucapash doctor cangapaj estudiarcani. Universidadpi ishcai huatata estudianajushpami huata 1970​pica Masuko shuti huarmiguhuan cazararcani.

Patología nishcamanda ashtahuan estudiangapami decidircani

Ñuca estudiajujpimi Masukoca ñucanchita mantiningapaj trabajan carca. Jambicunamanda estudianataca ninandami gushtan carcani. Gentecunapa cuerpo imashnapacha rurashcata yachajushpaca manllarishcami quedarcani. Shinapash tucui cosascunata ruraj shuj Dios tiangacha nishpaca nunca na tapurishcarcanichu. Jambicunamanda ashtahuan yachajushpami ñucaca ashtahuan ali causasha yarcanimi. Doctor tucungapaj estudiaita tucuchishca jipaca imamandapacha unguicuna tiai callarishcata, chai unguicuna imashina llaquichijta yachangapami patología nishcata estudiai callarircani.

Cancerhuan huañushca gentecunata autopsiata rurashpami yahuarta churashpa jambinaca na ashta alichu yarin yashpa pensai callarircani. Cáncer avanzadota charijcuna ushashca yahuarta perdinajushpaca anemia unguimandami caita ushan. Paicunata quimioterapiata rurajpicarin ashtahuan peormi tucuita ushan. Chaimandami dortorcunaca transfusión de sangreta rurachun mandan, pero ñucaca yahuarta churajpicarin cancerca ashtahuan cuerpo entero regarijtami sinti callarircani. Shinallata defensacuna cuerpopi ashtahuan bajarijpimi tumorpash cutin ashtahuan llujshishpa catita ushan. Shina tucujpica huañuitapashmi ushan. *

Huata 1975​pimi callari parrafopi parlashcaca pasahuarca. Ñuca parlajujpi ninanda culirashca doctorca hematólogo nishca doctormi carca. Yahuarcunamanda estudiashca hematólogo doctor caimandami cai pacienteca yahuarta churashcamandami huañushca nijpica culira sintirishcanga. Shina culirajpipash ñuca imata nijushcata parlajujpillatami chai doctorca asha asha calmarishpa catirca.

Unguipash, huañuipashmi na tianga

Shuj punllaca shuj mayorlla panigumi ñuca huarmigutaca visitarca. Ñuca huarmiguhuan parlajushpaca Jehová shutitami utilizarca. Chaimi ñuca huarmigu Masukoca Jehová nishpaca imatata ningapaj munapangui nishpa tapurca. Chaimi paica “shujlla Taita Diospa shutimi can” nirca. Ñuca huarmiguca huahuamandapachami Bibliataca siempre liin carca. Shinapash paipa Bibliapica Taita Diospa shutipa randica “SEÑORMI” tiajurca. Paica primera vezmi taita Diospa shutitaca uyarca.

Ñuca huarmigu chaita uyashpaca Bibliata yachajungapami quedarca. Ñuca hospitalmanda trabajashpa huasiman tigrajpica ñuca huarmiguca cushijushpami “Bibliapica unguipash, huañuipash tucuringami nijushcami” nishpa villahuarca. Shina cashpaca “alipachachari canman nircanimi”. Chaimi paica “cai nali mundoca ñapachami tucuringa na tiempota perdinachu cangui” nihuarca. Chaita uyashpaca doctor canata saquichun nijujtashnami sintircani. Chaimandami ninanda culirarcani. Chaimi ñucanchi matrimoniopipash huaquin problemacunata chari callarircanchi.

Shinapash ñuca huarmiguca na desanimarishpami Taita Diosta mañashpa catirca. Bibliapi textogucunatapash mascashpami ñucamanga ricuchihuan carca. Eclesiastés 2:​22, 23 textotaca ninandami alicachircani. Chaipica “ashtahuangarin indi punllayachijun cai pachapica, paipa shungupash shaijujta imatapash ninanda ruraj runaca, pai imatalla rurashcamandaca, ¿imatata japin? [...] Paicunapa yuyaica, tutapash na samanllu. Chaicunapash yangallami” nircami. Chai textopi nishcashnami ñucapash causajurcani. Ashtahuan ali doctor cangapaca ninandami esforzarijurcani. Shinapash na cushilla causarcanichu.

Julio de 1975​pica ñuca huarmigu testigo de Jehovacunapa tandanajuiman ña llujshishca jipallami ñucapash chai tandanajuiman catingapaj decidircani. Chai tandanajuiman chayajta ricushpaca ñuca huarmiguca ninandami cushijurca. Shinallata tucuicunami juyaihuan chasquihuarca. Chai viajemandapachami cada domingo tandanajuimanga na faltashpa ri callarircani. Tandanajuiman ri callarishcamanda shuj quilla jipallami ñucapash shuj huauquiguhuan Bibliamanda yachajui callarircani. Cutin ñuca huarmiguca Bibliata yachajui callarishcamanda quimsa quilla jipallami bautizarishpa testigo de Jehová tucurca.

Yahuarmanda Bibliapi imata nishcatami cri callarircani

Bibliapica yahuartaca na churarina cashcata, na micuna cashcatapashmi yachajurcani (Hechos 15:​28, 29; Génesis 9:​4). Yahuarta churarina na ashta ali cashcata ña ricuimandaca Bibliapi Taita Dios mandashcata pactachinaca na yapa difícil cahuarcachu. * Ciertopacha tucuita ruraj Taita Dios tiashpaca, pai chaita mandajushpaca ciertopacha ali cajpimi nijunga yarcanimi.

Shinallata huañuicuna, unguicunaca Adán Evapa juchamanda tiai callarishcatami yachajurcani (Romanos 5:12). Chai tiempopica arteriosclerosis nishcamandami estudiajurcani. Cai arteriosclerosis nishca unguica ñucanchicuna mayoriashpa catijpimi ñucanchi cuerpomanda angucuna shinlliyashpa, quichijiyashpa yahuar na ali yalijpimi, cerebropi, corazonbi, riñonbipash ashtahuanbachaca afectaita ushan. Juchayucuna cashcamanda cashna unguicunata gentecuna charijta yachajushpaca chaica ciertopachami canga yarcanimi. Jehová Dioslla unguicunata, huañuicunata tucuchi ushanata yachashpaca jambicunamanda ashtahuan yachana munaitaca ñana yapa charircanichu.

Marzo de 1976​pica ña siete mesescunata Bibliata estudiajushpami universidadpi estudianatapash saquircani. Chai universidadta saquimanda cutin shuj hospitalcunapica talvez ñana trabajai ushashachu yashpami ashata manllajurcani pero jipamanga cutin shuj hospitalpimi trabajota tarircani. Mayo de 1976​pi ña bautizarishpaca Jehová Diosta tiempo completopi sirvina ashtahuan importante cashcatami pensari callarircani. Chaimandami huata 1977​pica precursor tucurcani.

Yahuarmanda Bibliapi yachachishcatami difindini

Noviembre de 1979​pica publicadorcunata minishtijuj congregacionda apoyangapami prefectura de Chiba nishca pushtuman rircanchi. Chaipi cashpami shuj hospitalpi huaquin punllacunapa trabajota tarircani. Chai hospitalpi primero trabajai callarijui punllaca tauca cirujano doctorcuna tandanajushpami “can testigo de Jehová cashpaca pitapash yahuarta churashpa operana tucujpica imatata ruragringui” nishpa cutin cutin tapuchihuanajurca.

Shina tapuchinajujpica respetohuanmi “ñucaca Taita Diospa mandashcacunatarami primeroca cazuiman” nishpa trigrachircani. Shinallata “yahuarta na churashpapash shuj tratamientocunapash tianmi nishpami ricuchircani y ñuca pacientecunataca ñuca maquipi cashcacamanga tucui usharishcatami ayudangapaca ruraiman” nircanimi. Shina shuj horasta ña parlashca jipami operaciongunapi ricushpa mandaj doctorca “ama preocuparichu, yahuarta ushashca perdijuj pacientecuna chayamujpica ñuchanchimi ricushun” nihuarca. Chai parlashca punllamanda caimanga chai doctorhuanga alimi llevarin carcanchi. Shinallata ñucapa crishcacunatapash siempremi respetahuan carca.

Yahuarta respetashcata ciertopacha ricuchinami tucurcani

Chiba nishca pushtupi sirvinajujpimi Ebina pushtupica testigo de Jehovacunapa sucursalta rurai callarinajurca. Ñuca doctor caimandami chai construccionbi ayudanajun huauquipanicunata semanapi shuj viajeguta ricushpa ayudangapa ñuca huarmigundi rin carcani. Huaquin quillacuna jipaca chai construccionbi tiempo completota apoyachunmi invitarca. Y marzo de 1981 huatapica chai pushtupi causangapami rircanchi. Chai pushtupica más de quinientos voluntario huauquipanicunami causanajurca. Tutamanda ladoca bañocunata limpiashpa, cutin chishi ladoca huauquipanicunapa saludta ricushpami ayudan carcani.

Australia llactamanda Japón llactaman shamushca Ilma Iszlaub misionera panigutami atindina tucurcani. Paica leucemia nishca unguitami charirca. Doctorcunaca huaquin quillacunatallami causangui nishcarcami. Ashata causanamandalla yahuartaca na churarishachu nishpami paica paipa último punllacunataca Betelpi quedanata decidishcarca. Chai tiempopica yahuarpi globulos rojos nishcata mirachingapaca imapash jambicunaca na tiarcachu. Chaimandami panigupa hemoglobinaca huaquinbica tres a cuatro gramocamanmi bajarin carca, normalca doce a quince gramocamanllami chayana can. Pero chai jambicuna na tiajpipash paniguta ayudangapaca tucui usharishcatami rurarcani. Paniguca huañuna punllacamanmi Taita Diospa shimipica tucui shungu confiarca. Paniguca Enero de 1988 huatapimi huañurca. Irquiyai callarishcamanda siete huatacuna jipami huañurca.

Japón sucursalmanda huauquicunaca taucacunami operarina tucushca. Chai llactapi ladolla hospitalcunaca paicunataca yahuarta na churashpami operashca. Chaita rurashcamandaca cirujano doctorcunataca ninandami agradicinchi. Huaquinbica huauquicunata operajujpi chaipi ricuchunmi invitahuashca. Huaquinbicarin operacionbipacha ayudachunbashmi invitahuashca. Doctorcuna ñucanchi crishcacunata respetashpa, yahuarta na churashpa operashcamandaca ninandami agradicinchi. Chai doctorcunahuan trabajaimandami ñucapa crishcacunata paicunaman parlana oportunidadta charishcani. Shina parlashcamandami shuj doctorpash bautizarishpa testigo de Jehová tucurca.

Testigo de Jehovacunata yahuarta na churashpa operanaca cirujano doctorcunataca ninandami ayudashca. Doctorcunaca yahuarta na churashpa operashca gentecuna yahuarta churashpa operarishcacunatapash mishashpa ñapash ashtahuan facillla ali tucujtami cuenta urmashca.

Jehová Diosmandami ashtahuan yachajushpa catini

Cunan tiempopi jambicuna imashna ashtahuan avanzashpa catijta ricurianatami gushtani pero ashtahuanbachaca Jehová Diosmandami ashtahuan yachajushpa catini. Jehová Diosca gentecunashnaca na ñavipi ricurishcatallaca ricunllu. Ashtahuangarin shungupi imashna cashcatami ricun (1 Samuel 16:​7). Ñuca pacientecuna ima unguihuan cashcatalla ricunapa randica tucuipi aliguta ricushpa atindingapami esforzarini.

Cunangamanmi Betelpi sirvishpa catijuni. Ñucapaca Jehová Diosmanda gentecunaman yachachina, shinallata Jehová Dios yahuarmanda imata yuyajta yachachinaca shuj jatun cushijuimi can. Jehová Diostaca tucui unguicunata, huañuicunata tucuchipangui nishpami oraciondaca rurani. Yasushi Aizawami paipa causaimanda parlan.

[Notacuna]

^ párr. 4 Doctora M. Harmening llujchishca libro, Métodos modernos de almacenamiento y transfusión de sangre nishcapica vijsayu gentegucunata, yahuarta churarishca gentegucunata, transplanteta rurashca gentegucunatami ashtahuanbachaca “transfusional hemolítica tardía” nishca reaccionga cuita ushan ninmi. Yahuarta churajpi ima reacciongunatalla cunataca transfusión de sangreta nara rurashpallataca na yachai usharinllu. Apuntes de Dailey sobre la sangre nishca libropica “masqui ashalla yahuarta churajpipash, yahuar na chaipura cashpaca hemólisis o globulos rojos nishcataca ashtahuan huaglichispami catin” nijunmi. “Riñón nali funcionajujpi, riñón yahuarta nali limpiai ushajujpimi ñucanchi cuerpoca asha asha imapipash ungushpa catin” nijunmi.

^ párr. 8 Journal of Clinical Oncology, agosto de 1988 publicacionbica: “Tumorta charimanda operarigrij pacientecunaca yahuarta churarishpaca yahuarta na churaricunatapash yali ashtahuan peortami irquiyaita ushan” ninmi.

^ párr. 16 Yahuarmanda Bibliapi imata yachachijta ashtahuan intindingapaca ¿Cómo puede salvarle la vida la sangre? nishca folletota ricupangui, cai folletotaca testigo de Jehovacunami llujchishca.

[Comentario]

“Yahuarta na churashpapash shuj tratamientocunapashmi tian nishpami ricuchircani. Y ñuca pacientecunataca ñuca maquipi cashcacamanga tucui usharishcatami ayudangapaca ruraiman” nircanimi.

[Comentario]

“Yahuarta na churashpa operanaca ashtahuan ali cashcatami ricushcanchi”.

[Foto]

Jahua fotopica Bibliamanda shuj discursota cujushcatami ricuchin.

Ali lado fotopica ñuca huarmihuanmi cani.