Agllashca temata ricungapaj

Bibliapica ¿tucuipachu shuj ley tian?

Bibliapica ¿tucuipachu shuj ley tian?

Bibliapica ¿tucuipachu shuj ley tian?

ÑUCANCHI chairalla viñajujpica ñucanchi taitacunami caita o chaitami rurana cangui nishpa mandan carca. Paicunaca ñucanchipa alipallata shina mandajushcataca talvez viñashpami ña cuenta japishca cashun. Y talvez cunanbi ñucanchi taitacunahuan ñana causajushpapash, paicunapa yachachishcacunataca talvez cunangamanmi pactachishpa causanchi.

Ñucanchi Taita Jehová Diospashmi imata ruranata, imata na ruranataca Bibliapi escribichishpa saquishca. Por ejemplo, Bibliapica yanga dioscunataca na adoranachu, huainayana juchapica na urmanachu, cazarashca jahua na shujhuan canachu, na shuanachu nishpami mandan (Éxodo 20:​1-​17; Hechos 15:​28, 29). Bibliamanda ashtahuan yachajushpaca Jehová Diospa mandashcacuna ñucanchi alipa cashcata, paipa mandashcacuna na yapa shinlli cashcatami cuenta japinchi (Efesios 4:​15; Isaías 48:​17, 18; 54:13).

Shinapash Jehová Diosca tucuipa caita o chaitami rurana canguichi nishpaca Bibliapica na churashcachu. Chaimandami huaquingunaca Bibliapi na nijpica ñucanchi munashcataca ruranallami canchi, Taita Dios cai situacionbi imatapash rurachun munajpica Bibliapimi imatapash mandashpa saquinman carca ninmi.

Shinapash shina pensanaca nali decisiongunamanmi apan. Bibliapica Taita Diospa mandashcacunatallaca na ricunchichu. Bibliapica Taita Diospa yachachishcacunata, yuyaicunatami rijsi ushanchi. Chaimandami Bibliata aliguta estudiashpaca ñucanchi concienciata aliguta yachachinajunchi. Shinami ñucanchi imapash decisionda japishpaca Taita Diospa yuyaicunata catishpa imatapash dicidishun. Shina dicidishcamandaca Jehová Diostapash cushichishun y ñucanchillatami imatapash aliguta decidishcamandaca beneficiocunata japishun (Efesios 5:1).

Bibliamanda ali ejemplocuna

Bibliapica Jehová Dios nara leycunata, mandashcacunata cujpillata Jehová Diosta ali sirvijcunaca Jehová Diospa yuyaicunata ali intindishpa, imagutapash aliguta dicidishcatami ricupanchi. Por ejemplo, Josepa tiempopica Jehová Diosca shujpa huarmihuan puñunaca juchami, chaitaca na ruranachu nishpaca nara mandarcachu. Shinapash Jehová Diospa yuyaicunata ali intindimandami Joseca chaita rurashpaca paipallata nali cashcata y Jehová Diospa ñaupapipash chaica jucha cashcata cuenta japirca (Génesis 39:9). Joseca Jehová Dios Adán y Evata rurashpa imata nishcata aliguta intindimandami, shujpa huarmihuan puñuna Jehová Diospa ñaupapi juchapacha cashcata cuenta japirca (Génesis 2:​24).

Shuj ejemplotapash ricupashun. Hechos 16:3​pica apóstol Pablo, Timoteohuan congregaciongunata nara visitangapaj rishpallata Timoteota circuncisionda rurashcatami ricuchin. Y versículo 4​pica Jerusalenmanda apostolcuna y anciano huauquicuna imatalla decidishcataca apóstol Pablopash, Timoteopash pueblocunapi villashpandi rinajurca ninmi. Paicunaca circuncisionda rurana ñana minishtirishca cashcatami villanajurca (Hechos 15:​5, 6, 28, 29). Circuncisionda rurana ñana minishtirishca cajpica ¿imamandata Pabloca Timoteota circuncisionda rurangapaj munarca? Timoteopa taita griego cajtaca tucui chaipi causanajuj Judea llactamanda gentecunami yacharca. Chaimanda Timoteo na judío cashcamanda shujcunata ama pandachingapami Pabloca Timoteota circuncisionda rurana minishtirishca cashcata ricurca. Apóstol Pabloca chaishuj huauquipanicuna “Taita Diospa ñaupapi tucuicunallata [ali] ricurichun, ali yuyaita japichunmi” munarca (2 Corintios 4:2; 1 Corintios 9:​19-​23).

Apóstol Pablopash Timoteopash alipacha ejemplomi can. Romanos 14:​15, 20, 21 y 1 Corintios 8:​9-​13; 10:​23-​33 textocunami apóstol Pabloca chaishuj huauquipanicunata ama nitijachingapaj, ashtahuangarin Jehová Diosta sirvishpa catichun ayudanapi ashtahuan preocuparishcata ricuchin. Shinallata apóstol Pabloca Timoteomandaca cashna nishpami escribirca: “Cangunapaj ali cachunmi, Timoteopash cangunataca ñucashnallata tucui shunguhuan yariajun. Paishnaca, pipash na tianllu. Tucuicunami, quiquimbajlla ali cachun mascanajun, Jesucristopaj ali canataca na mascanajunllu. Ashtahuangarin Timoteotaca, aliguta rurashpa causajtaca ñami yachanguichi. Ali villaita ñuca villajujpica, taitahuan, churihuan imagutapash rurashpa purijunshnami, paipash ñucahuan villajurca” nircami (Filipenses 2:​20-​22). Apóstol Pablopash Timoteopash imata ruragrinajushpa shuj ley na tiashca cajpipash, na paicunapa munaitalla rurashpa ashtahuangarin Jehová Dioshna, Jesushna shujcunata juyashcata ricuchishpami shujcunata ama pandachingapaj ali yuyashpa imatapash ruranata dicidirca.

Cunanga Jesuspa ejemplopi pensaripashunchi. Jesusca Sermón del Monte nishcapi yachachijushpaca Taita Diospa munai maijan cajta ali intindijcunaca Taita Dios mandashcata pactachishpapash alita rurashpa catingapaj esforzarin cashcatami nirca (Mateo 5:​21, 22, 27, 28). Josepash, apóstol Pablopash, Timoteopash, Jesuspash imatapash rurangapaj shuj ley na tiajpica paicunapa munaita ruranalla cashcataca na pensarcachu. Shuj ley na tiajpipash paicunaca Jehová Diosta juyana, shujcunatapash juyana nishpa mandashcata cazushpami imatapash ali rurangapaj esforzarirca (Mateo 22:​36-​40).

Cunanbi Jesusta ali catijcunaca ¿imatata ruran?

Bibliataca tucuipa shuj leyta churaj librotashnaca na ricunachu capanchi. Bibliapi tucuipa shuj ley na tiajpipash, Jehová Diosca paipa munai maijan cajta cuenta japishpa imatapash ali dicidichunmi munan (Efesios 5:​17; Romanos 12:2). Shina rurashpaca ñucanchi munaicunata huashaman saquishpa Jehová Dios ñucanchita juyashcamanda agradicishcata ricuchingapaj, ñucanchipash paishnallata juyaita ricuchingapaj esforzarijpica Jehová Diosca ninandami cushijun (Proverbios 23:15; 27:11). Bibliapi yachachishcata pactachishpa ali dicidishpami Jehová Diostaca ali sirvishpa catita ushashun. Ñucanchillatapash cushillami sintirishun.

Bibliapi yachajushcata pactachishpa imashina ali dicidi ushashcata ricupashunchi.

¿Ima laya diversiongunatata agllagripanchi?

Cai ejemplopi pensaripashunchi. Shuj jovenga musicacunata uyangapaj shuj cidita randingapaj munashcanman. Randingapaj uyashca jipa huaquin musicacunata alicachishpapash huaquin musicacunaca mapa cosascunamanda parlaj, jarihuan huarmihuan canamanda parlaj musicacuna cajpimi mejor na randinata pensarin. Shinallata chai musicacunata candashca personapash culira cashcata, nali intenciongunahuan candashcatapashmi chai jovenga cuenta japin. Chai jovenga Jehová Diosta juyaimandami chai musicacunamanda Jehová Dios imata pensajta cuenta japingapaj esforzarin. Pero Jehová Diospa munai maijan cashcata cuenta japingapaca ¿imatata chai jovenga ruraita ushan?

Gálatas cartata escribishpami apóstol Pabloca gentecuna paicunapa munaitalla rurashpa causanamanda, Taita Diospa espíritu santo yarichijpi imatapash ruranamanda parlashpaca huaquin cosascunata escribirca. Diospa espíritu yarichijpi causajcunaca: juyarishpa causanata, cushijushpa causanata, casilla aliguta causanata, na ñapash fiñarishpa causanata, imagutapash carashpa causanata, aliguta crishpa causanatami ricuchin, na jariyashpa causanata, nali munaicunatapash mishashpa causanatami ricuchin. Pero gentecuna paicunapa munaitalla rurashpa causanamanda parlashpaca ¿imatata apóstol Pabloca escribirca? Pabloca “quiquin munaitalla rurashpa causajcunaca, shutillami: Chaicunaca, cazarashca jahuami, shujhuan causanajun. Huainayanajunmi, mapayanajunmi, ima munashcatami ruranajun. Yanga dioscunatami mañanajun, brujurishpami causanajun, fiñanajushpallami causanajun, fiñanajushpa rimarishpallami causanajun. Imatapash paipajlla cachunmi munanajun, imamandapash ninanda rimarishpami causanajun, caishuj chaishuj rimarishpami causanajun, chaupirichunmi fiñanajuchinajun, shicanyachirishpami pandata yachachinajun. Shujcuna imata charijtapash, ñucapaj cashcanman yanajunmi. Huañuchinajunmi, machanajunmi, sajsaitapash na sajsashpami purinajun. Chashna nalitaca, imatapash ashtahuanmi ruranajun. Cangunaman ña villashca cashpapash, cutinmi shinllita tacurishpa yarichini: Chashna nalitalla rurashpa causajcunaca, Taita Dios mandajuj llactagupica, imagutapash na japingachu” nircami (Gálatas 5:​19-​23).

Nali ruraicuna maijangunalla cashcata nishca jipaca apóstol Pabloca chashna laya nali cosascunatapash na rurana cashcatami nirca. Paica nali ruraicuna maijangunalla cashcataca na tucuita nircachu. Pero na tucuita nishcamandalla “apóstol Pabloca caita na rurana cashcataca na nircachu. Chaimanda caitaca rurashallami” nitaca na ushanchichu. Ima cosascunatalla na rurana cashcata na nishca cajpipash, Bibliata liishpaca apóstol Pablo nishca cosascunashnallata nali cosascuna cashcata yachashpaca na ruranachu capanchi. Bibliapi nijushca nali cosascunata na rurashpapash, pero chashna laya nali cosascunatallata rurajushpaca Taita Diospa Gobierno apamuna bendiciongunataca na chasqui ushangachu.

Shinaca Jehová Diospa munai maijan cashcatami cuenta japina capanchi. ¿Chaita ruranaca dificilcha can? Cutin caipi pensaripashunchi. Shuj doctorca quiquinmanga frutacunata, verduracunatami micuna cangui. Shinapash pastelcunata, heladoscunata, harinacunata o mishquicunataca na micunachu cangui nishcanman. Shina nishca jipaca ¿bizcochocunataca micunallacha canchi? Caita yaipi charishpa musicata randingapaj munajuj jovenbi pensaripashunchi. Chai joven randingapaj munajuj cidica ¿alicha can? Na, porque chai musicacunaca Taita Diospa espíritu yarichishca cualidadcunataca na ricuchinllu. Por ejemplo, Taita Diospa espíritu yarichishca cualidadcunaca juyaita ricuchina, imagutapash carashpa causana, nali munaicunatapash mishashpa causanatami ricuchin. Shinaca chai música nali cashcata cuenta japingapaj shuj ley tiachunga na minishtirinllu. Ali cosascunata rurachun na ayudajpimi Taita Diospa ñaupapi chai musicacuna nali cashcataca cuenta japi ushanchi. Shinallatami imatapash liigrijushpa, shuj peliculata o televisionda ricugrijushpa o internetta utilizagrijushpapash Jehovapa ñaupapi ima cosascunalla nali cashcataca cuenta japi ushanchi.

¿Imashinata vistirina canchi?

Bibliapica ñucanchicuna imashina vistirina cashcata ricuchingapaj shuj leypacha na tiashpapash huaquin consejocunatami cun. Cai consejocunata catinami Diosta sirvijcunataca ali yuyashpa, na pinganaita vistirichun ayudan. Imashna churajunamanda o vistirinamanda shuj ley na tiajpipash na ñucanchi munashcashna churajungapaj aprovechashunllu. Ashtahuangarin Taita Diospa ñaupapi imashna churajuna ali cashcata cuenta japingapaj esforzarishpami churajushun. Tucuipa shuj leyta na cushca cashpapash Jehová Diosca paita sirvijcuna ima laya ropata churajujtaca ricujunmi. Cada llactapimi gentecunaca shuj laya shuj laya ropata churajun. Shinapash Jehová Diosca tucuicunamanllatami imashna aliguta vistirinata yachajuchun Bibliapi consejocunata cushca.

Por ejemplo, 1 Timoteo 2:​9, 10​pica “huarmicunapash, ama munanaita, ama pinganayaita churajunataca churajuchun ninimi. Umatapash na yapata alichirinachu. Shinallata orota rurashca imatapash, perlascunatapash, ninan valishca churajunacunatapash, na churajunachu ninimi. Ashtahuangarin Diosta yarishpa causaj huarmicunashnallata causangapaca, imatapash aliguta rurashpa causachun” nishpami consejan. Shinaca Jesusta ali catijcunaca jari cashpa, huarmi cashpapash Taita Dios munashcashna causangapami esforzarina can. Diosta sirvijcunaca paicuna Taita Diosmanda villachingapaj rijpi paicuna imashna mudarishcataca shuj gentecunapash ricuna cashcatami yaipi charina can (2 Corintios 6:3). Diosta sirvijcunaca paicuna munashcapillaca na pensarinllu. Ashtahuangarin shujcunata ama pandachingapaj munaimandami shujcunapi pensarishpa aliguta mudaringapaj esforzarin (Mateo 18:6; Filipenses 1:​10).

Ñucanchi churajushcacunahuan shuj huauquipanicunata pandachijushcata cuenta japishpaca, apóstol Pablopa ejemplota catishpami ñucanchicunapash na ñucanchipa alipilla pensarishpa shuj huauquipanicunata ayudanapi ashtahuan preocuparina canchi. Apóstol Pabloca “Cristota ñuca imashna catijujta ricushpa, cangunapash ñucashnallata catipaichi” nircami (1 Corintios 11:1). Shinallata “Cristopash paipa alipillaca na pensarircachu” nircami. Shinaca “shinlli feta charijcunami na shinlli feta charijcunapa pandarishcacunataca aguantana capanchi. Y na ñucanchipa alipillachu pensarina capanchi” (Romanos 15:​1-3, TNM).

Jehová Diospa munai maijan cashcata cuenta japingapaj esforzaripashunchi

Imatapash ruragrijushpa shuj ley na tiajpipash ¿imashinata Taita Diospa munai maijan cashcataca yachai ushanchi? Taita Diospa munai maijan cashcata yachangapaca Bibliata liina, liishcapi pensarina, aliguta estudianami ayudanga. Shina rurashpapash ñapash tucuita ali yachaitaca na usharingachu. Imashnami shuj huahuaguca tiempohuan asha asha viñashpa catin, shinallatami ñucanchicunapash Taita Diospa munai maijan cashcataca tiempohuan asha asha cuenta japishpa rita ushashun. Chaimandami pacienciata charina canchi. Pero Bibliata na estudiashpata tiempo yalichunga na saquinachu capanchi. Tiempo yalishcahuanllaca imatapash yachajuitaca na usharingachu. Ashtahuanbash chai tiempopimi Bibliata liishpa aprovechana capanchi. Shinami ashtahuan yachajushpa catita ushashun (Hebreos 5:​14).

Taita Dios cushca leycunaca ñucanchicuna Diosta cazunajushcata o na cazunajushcatami cuenta japichin. Cutin pai cushca consejocunaca ñucanchicuna Taita Diospa ñaupapi ali ricuringapaj Taita Diospa munaita pactachingapaj esforzarinajushcata o na esforzarinajushcatami cuenta japichin. Jehová Diosmanda ashtahuan yachajushpa catishpaca Jehovapa, paipa Churi Jesuspa ejemplota catishpa ima decisionda agllagrijushpapash, paicunashnallata ali dicidingapami esforzarishun. Ñucanchi ruraicunahuan Jehová Diosta cushilla sintichishpami ñucanchillatapash cushilla sintirishun.

[Foto]

Cada llactapimi gentecunaca shuj laya shuj laya ropata churajun. Shinapash Jehová Diosca tucuicunamanllatami imashna aliguta vistirinata yachajuchun Bibliapi consejocunata cushca