Agllashca temata ricungapaj

Ali decisiongunata agllapashunchi

Ali decisiongunata agllapashunchi

Ali decisiongunata agllapashunchi

“Ali yachajushca runaca, imata rurangapajpash aliguta yarinrami” (PROV. 14:15).

1, 2. a) ¿Imatapash dicidigrijushpaca ¿imacunapita pensarina capanchi? b) ¿Ima tapuicunatata contestapashun?

TUCUICUNALLATAMI cada punlla shuj shuj decisiongunata japina canchi. Huaquin cosascunataca ñapash dicidinchillami. Shinapash huaquin decisiongunaca ñucanchi causaitami cambiaita ushan. Imata dicidigrijushpapash Jehová Diosta alipi quidachingapami dicidina canchi (1 Corintios 10:31, liipangui).

2 Imatapash dicidinaca ¿facilchu o yapa dificilchu can? Diosta aliguta sirvingapaca, ima ali cajta ima nali cajtaca alimi yachana canchi. Shinallami Bibliapa yachachishcacunata pactachishpa, ñucanchillata ali decisiongunata japi ushashun (Rom. 12:​1, 2; Heb. 5:14). ¿Imamandata ali decisiongunata agllana capanchi? Imatapash dicidinaca ¿imamandata huaquinbica shinlli caita ushan? ¿Imashinata ñucanchi decisiongunahuanga Taita Diostaca jatunyachi ushanchi?

¿Imamandata decisiongunataca japina canchi?

3. ¿Imamandata huaquinbica nali decisiongunata japinchiman?

3 Bibliapa yachachishcacunataca siempremi pactachingapaj esforzarina capanchi. Na shina rurajpica tal vez ñucanchi escuelamanda cumbacuna o trabajomanda cumbacunaca ñucanchi crishcacunapi na seguro cashcatami yuyanga. Shinallata nalicunata rurachunbashmi atichinga. Por ejemplo, paicunaca ñucanchicuna shuachun o imatapash nishpa llullachunmi animanga. Na cashpaca paicuna ima nalitapash rurashpami, ñucanchicuna ama imatapash nichun munanga. Shina rurashpaca Bibliapi nishcashnami ‘ashtacacunahuan nalita rurangapaj’ catijuj cuenda canman (Éxo. 23:2). Jehová Diosta ali sirvijcunaca, gentecunata manllaimanda o gentecunapa ñaupajpi ali ricuringapaj munaimandallaca na imatapash yangata ruranllu. Diosta ali sirvijcunaca Bibliapi yachajushcata pactachishpa dicidingapami esforzarin (Rom. 13:5).

4. ¿Imamandata huaquingunaca paicuna munashcashna imatapash dicidichun atichin?

4 Huaquin gentecunaca ñucanchicunata ayudangapaj munaimandami paicuna yuyashcashna imatapash consejan. Shinallata ñucanchi familiacunapash talvez paicunahuan ñana causajujpipash ñucanchimanda preocuparimandaca, paicunara ñucanchipa cuenda imapash decisiongunata japingapaj munanga. Por ejemplo, Bibliapica yahuartaca na micunachu o na churarinachu nishpami mandan (Hech. 15:​28, 29). Shinapash shuj tratamientocunataca cada unomi chasquinata o na chasquinataca decidina capanchi. * Huaquinbica familiacunaca cai tratamientota o chai tratamientotami catina cangui nishpami atichita ushan. Pero imata dicidishpapash tucuicuna paicuna imata rurashcashnallata japinataca yariami cana capanchi (Gál. 6:​4, 5). Shinallata imata dicidishpapash Jehová Diospa ñaupajpi ali ricuringapami munapanchi (1 Tim. 1:5).

5. Jehová Diosmanda ama caruyangapaca ¿imatata rurana capanchi?

5 Imatapash dicidigrijushpa ishcai shungu tucunaca peligrosomi can. ¿Imamandata shina nipanchi? Discípulo Santiagoca, “ishcai shungu tucushpa mañaj runaca, imata rurashpapash, aliguta causaitaca na ushanllu” nircami (Sant. 1:8). Por ejemplo, shuj barcopi manejana jirru na tiajpica yacucunaca barcotaca caiman chaimanmi apanman. Shina cuendami imatapash dicidigrijushpa ishcai shungu tucushpaca gentecunapa shuj shuj yuyaicunatara catishpa Jehová Diosmandaca caruyanchiman. Shina pasashcamandaca huaquin gentecunaca shujcunatarami culpan (1 Tim. 1:19). Jehová Diosmanda ama caruyangapaca ¿imatata rurai ushapanchi? Chaipaca “alipacha sapiyashca shinllipacha shayachishcashnami Jesucristotaca aliguta crishpa catina canchi” (Colosenses 2:​6, 7, liipangui). Ima decisionda japina cashpapash, Bibliapa consejocunata catishpa dicidishpami aliguta crishpa catinajushcata ricuchishun (2 Tim. 3:​14-17). Shinapash imamanda huaquinbica na fácil dicidi ushashcata ricupashun.

Imatapash dicidinaca ¿imamandata huaquinbica shinlli caita ushan?

6. ¿Imamandata huaquinbica imatapash na dicidingapaj munapanchi?

6 Huaquinbica pandarinata manllaimanda o pingaipi quidanata manllaimandami imatapash na dicidingapaj munanchi. Shinapash Jehová Diosta, paipa shimi Bibliatapash juyanami chai manllaita mishachun ayudanga. Jehová Diosta juyaimandami imatapash nara dicidishpallata Bibliapi o shuj publicaciongunapi consejocunata mascashun. Bibliaca “nara yachajushcacunaman ali yachaita cungapami. Shinallata chairalla viñaicunamanbash, ali yuyaita, aliguta yarishpa causanata yachachingapajmi” ali. Chaimandami Bibliapi ayudata mascashpaca ali decisiongunata japi ushashun (Prov. 1:4).

7. Davidmandaca ¿imatata yachajunchi?

7 Bibliapa consejocunata catijuimanda ¿ñana pandarina cashcatachu ningapaj munanchi? Na, juchayujcuna caimandaca pandarinchillami (Rom. 3:23). Por ejemplo, Davidca Jehová Diosta ali sirvij cashpapash paipa pandarishcamandami paillatapash, shuj gentecunatapash ninanda llaquichirca (2 Sam. 12:​9-12). Shina pandarishpapash Davidca Jehová Dios munashcashna decisiongunata japishpa catingapami esforzarirca (1 Rey. 15:​4, 5). Rey Davidta perdonashcashnallatami ñucanchicuna Jehovata juyajpica, pandarijpipash ñucanchita perdonashpa ayudashpa catinga. Jehová perdonanata yarinami pandarishpapash cutin ali decisiongunata japingapaj esforzarichun ayudanga (Sal. 51:​1-4, 7-10).

8. Apóstol Pabloca cazaranamandaca ¿imatata nirca?

8 Imatapash dicidigrijushpa ama yapata estresarichunga ¿imata ayudanga? Huaquinbica imapash decisionda agllagrijushpaca, caita rurashpallami alita rurasha yanchimi. Shinapash shuj shuj cosascunata dicidishpapash alitami ruranajunchi. Apóstol Pablo cazaranamanda parlashpa imata nishcata ricupashun. Paica nircami: “Solterolla caita ñana ushajushpa, y ñana yapa joven cashpaca, munashpaca cazaranallami can. Shina rurashpaca na imapash pecadota rurajunllu. Pero si pipash paipa shungupi ña decidirishcapacha cashpa, shinallata cazaranata na minishtijushpa, y solterolla parangapaj paipa munaicunata controlai ushashpaca, alitami rurajun. Shinaca cazarashpaca alitami rurajun. Pero na cazarashpaca ashtahuan alitami rurajun (1 Cor. 7:​36-38, TNM). Cai textopi ricushcashnaca, Apóstol Pabloca cazarana jucha cashcataca na nijurcachu. Ashtahuangarin cazaranata dicidishca cashpa o soltero quidanata dicidishca cashpapash, ali dicidijushcatami ricuchirca.

9. ¿Imamandata aliguta yuyashpa dicidina capanchi?

9 Huaquinbica ñucanchi decisiongunaca shujcunatapashmi llaquichita ushan. Chaimandami aliguta yuyashpa dicidina canchi. Apóstol Pabloca ñucanchi japishca decisionguna imapash naliman na cashpapash, shujcunataca pandachi ushanmi nircami. Chaimanda yanga dioscunaman sacrificashca aichacunata micunamanda parlashpa imata nishcata ricupashun. Paica nircami: “Ñuca imatapash micushcamandalla, shuj crij ñucapa huauqui urmanalla cajpica, chai crij huauquita nitijachinshna, ama pandachingapaca, aichataca napacha micunachu cani” nircami (1 Cor. 8:​4-13). Ñucanchi decisionguna shujcunatapash llaquichi ushashcata yachaimandami imatapash cuidadohuan dicidina capanchi. Pero ashtahuanbash Jehová Diospa ñaupajpi ali ricuringapaj munaimandami imatapash ali dicidina capanchi (Romanos 14:1-4, liipangui). ¿Bibliapa maijan consejocunata Taita Dios munashcashna ali decisiongunata agllachun ayudaita ushan?

Ali dicidingapaj seis consejocuna

10, 11. a) Imatapash nara dicidishpallata ¿imatata yaipi charina canchi? b) Ancianocuna imatapash nara dicidishpallata ¿imatata yaria cana can?

10 Shujcunapa cuenda ñucanchiraca na dicidinachu canchi. Imatapash nara dicidishpallata, “¿caitaca ñucachu dicidina cani?” nishpa tapurishunchi. Rey Salomonga cashna nishpami escribirca: “Jariyashpa, jatun tucujcunaca, alicachi tucushcatapash huaglichi tucunllami. Ashtahuangarin ali yachaica, na jariyashcacunahuanmi” can nircami (Prov. 11:2).

11 Taitamamacunaca paicunapa huahuacunataca huaquin cosascunata paicunallata dicidichunmi saquita ushan. Shina saquishcamandalla huahuacuna tucuita dicidi ushashcataca na ningapaj munanllu (Col. 3:20). Shinallata mamacunaca huasipica autoridadta charinmi, shinapash cusacuna familiata ñaupaman pushana cashcataca na cunganachu can (Prov. 1:8; 31:​10-18; Efe. 5:23). Cusacunaca autoridadta charishpapash Jesús umashna mandajujtaca na cunganachu can (1 Cor. 11:3). Cutin congregacionbica ancianocunami decisiongunataca japina can. Shinapash Bibliapi ‘escribishcapi nijujtalla’ catishpami imatapash dicidina can (1 Cor. 4:6). Shinallata ancianocunaca aliguta cazushpa aliguta yarishpa sirvij esclavo cushca instrucciongunatapashmi catina can (Mat. 24:​45-47). Shujcunata ama llaquichingapaj o ñucanchillatapash ama llaqui apangapaca shujcunapa cuenda ñucanchira na imatapash dicidijunachu canchi.

12. a) ¿Imamandata aliguta ricushpa dicidina capanchi? b) Imatapash nara dicidishpallata ¿imatata rurana capanchi?

12 Aliguta ricushpami dicidina canchi. Rey Salomonga: “Imatapash ucha rurajcuna aliguta yarishcahuanga, ashtacatapachami charinga. Ashtahuangarin yapata musparishpa, imatapash ruraj tucui runacunaca, imagupash illajmi tucunga” nishpami escribirca (Prov. 21:5). Pipash shuj trabajota ofrecijpica na yangata dicidinallachu canchi. Chaipa randica aliguta pensarishpara, shujcunapa consejocunata mañashpara y Bibliapi consejocunata mascashparami chai trabajota chasquinata o na chasquinata dicidina canchi (Prov. 20:18). Shinallata chai trabajota chasquijpi ima pasai ushashcata o na chasquijpi ima pasai ushashcatapashmi shuj hojagupi escribi ushanchi. Jesusta catijcunaca siempremi imagutapash ali yuyashpa dicidina can (Luc. 14:28). Chai trabajota chasquishpa ima pasai ushashcata, Diosta sirvishpa catichun ayudajta o na ayudajtapashmi yaipi charina capanchi. Imacunalla pasai ushashcata ali ricungapaca tiempotami minishtipangui. Pero ali dicidichunmi ayudanga. Shinami llaquicunapi na urmashun.

13. a) Santiago 1:5​pi nishcashnaca ¿imatata Taita Diostaca mañanalla capanchi? b) ¿Imamandata Taita Diostaca ali yachaita carahuai nishpa mañanalla capanchi?

13 Taita Diostaca ali yachaita carahuai nishpami mañana canchi. Taita Diostaca ali dicidingapaj ayudahuai nishpami mañana canchi. Discípulo Santiagoca: ‘Canguna purapi ali yachaita maijanbash na charishpaca, Taita Diostami mañana canguichi. Paica carangapachami. Pimanbash na mitsashpami, ashtacata caramunga’ nircami (Sant. 1:5). Ali dicidi ushangapaca Taita Diospa ayudatami minishtinchi. Chaimandami na pinganayachishpa Taita Diostaca ayudahuai nishpa mañanalla canchi (Prov. 3:​5, 6). Ñucanchipilla confiarishpaca pandarita ushanchimi. Chaimandami Jehová Diospa ayudata mañashpa, Bibliapi consejocunata mascajpica, Jehová Diosca paipa espíritu santohuan ñucanchicuna ali decisionda japichun ayudanga (Heb. 4:12; Santiago 1:​22-25, liipangui).

14. Jipamanrapash dicidisha ninaca ¿imamandata nali canman?

14 Dicidinami canchi. Na imatapash musparishpa dicidinallachu canchi. Pero aliguta ricushca jipa Jehovapa ayudata mañashca jipaca dicidinami canchi. Chaimandami Bibliapica “aliguta yachajushca runaca, imata rurangapajpash aliguta yarinrami” ninmi (Prov. 14:15). Imatapash dicidina cashpaca chaitaca mejor jipamanmi dicidisha nishpaca na nijunachu canchi. Huaquingunaca na dicidingapaj munaimandami yanga pretextocunata churan (Prov. 22:13). Shina rurashpaca shujcunara paipa causaipi dicidichunmi saquijun.

15, 16. Dicidishcata pactachingapaca ¿imatata rurana canchi?

15 Imata dicidishcataca pactachinami canchi. Imatapash ña dicidishca cashpaca uchallami pactachina canchi. Rey Salomonga, “Tucui imata rurana canbaj maquiman shamujpipash, chaitaca canbaj ushai tianshnallata rurailla” nishpami consejarca (Ecl. 9:10). Imata dicidishca cashpapash ali llujshichun munashpaca, chaita pactachingapami esforzarina capanchi. Por ejemplo, shuj publicadorca precursor regular tucunata dicidishcanman. Shinapash trabajopi o shuj cosascunapira yapa tiempota yalishpaca, precursoradotaca na aliguta pactachi ushangachu.

16 Diablomi cai mundotaca mandajun, chaimandami ñucanchicuna aliguta dicidishca cashpapash huaquinbica imata dicidishcata pactachinaca shinlli ricurin (1 Juan 5:19). Cai mundota Diablo mandajushcamandami Bibliapica “ñucanchica cai pachapi yana yana tutapishna causajcunata mandaj ayacunahuan, jahua huairapi mandaj, nalita rurachij, ushaita charij ayacunahuanmi macanajunchi” ninmi (Efe. 6:12). Apóstol Pablopash, Judaspash Taita Diosta cazungapaj munajcunaca jarcaicunata charina cashcatami nirca (1 Tim. 6:12; Jud. 3).

17. Imatapash dicidishca jipaca ¿imata rurachunda Jehová Diosca munan?

17 Dicidishcata pactachishca jipa imatapash cambiana minishtirijpica cambianallami canchi. “Caya punlla ima tucunatapash” na yachaimandami, huaquinbica ñucanchi dicidishcacunaca na ñucanchi munashcashna llujshin (Sant. 4:13,14). Shinapash Jehová Diosca huaquin decisiongunata pactachishca jipaca, cambiajuchunga na munanllu. Por ejemplo, cazaragrijushpaca cusata, huarmitaca candallami juyasha nishcanchi. Shinallatami bautizarigrijushpapash Jehová Diostaca candallami sirvisha nishpa nishcanchi. Shina nishcataca Jehová Diosca pactachichunbachami munan (Salmo 15:​1, 2, 4, liipangui). Shuj decisiongunataca cambiai ushanchimi. Chaimandami imapash cambiana minishtirishca ricurijpica aliguta ricushpa cambiaita ushanchi. Jesusta ali catijcunaca paicunapa decisiongunapi imapash cambiana minishtirishcata ricushpaca uchallami cambiangapaj esforzarin (Prov. 16:18). Jesusta ali catijcunapaca Jehová Diosta cushichinami ashtahuan importante can.

Shujcunapash ali decisiongunata agllachun yachachishunchi

18. Taitacunaca ¿imashinata paicunapa huahuacuna ali decisiongunata japinata yachajuchun ayudaita ushan?

18 Taitacunaca paicunapa huahuacuna ali decisiongunata japinata yachajuchunga paicunapa ejemplohuanmi yachachita ushan (Luc. 6:40). Taitacunaca imatapash dicidina cashpa imata rurashcatami huahuacunamanga explicaita ushan. Shinallata huahuacuna huaquin decisiongunata paicunallata japichunmi saquita ushan. Huahuacuna ali decisionda japijta ricushpaca taitacunaca felicitanami can. Shinapash paicuna nali decisiongunata japijpica, taitacunara uchalla imatapash ruranapa randica, huahuacunallata imata ruranata yachajuchunmi taitacunaca ayudaita ushan. Caipi pensaripashun: Shuj taitaca paipa churita carrota manejangapaj licenciata charichun saquishcanman. Shinapash carrota chocashcamanda shuj multata charijpica, taitallata chai multata pagaita ushashpapash, churi responsable canata yachajuchunga churillata trabajashpa chai multata pagachunmi taitaca saquita ushan (Rom. 13:4).

19. Bibliamanda yachajujcunamanga ¿imatata yachachina capanchi? Ali decisiongunata japi ushachunga ¿imashinata ayudaita ushapanchi?

19 Jesusca paipa tucui discipulocunatami gentecunaman yachachichun mandarca (Mat. 28:20). Chaimandami ñucanchicunaca Bibliamanda yachajujcunataca aliguta dicidichun ayudana canchi. Bibliamanda yachajujcunataca paicunallata ali pensarishpa, Bibliapa yachachishcacunatapash pactachishpa ali dicidinata yachajuchunmi ayudana capanchi. Paicuna imata dicidina cashcataca na nijunachu capanchi. Bibliapica cada unomi ‘imata rurashcataca Taita Diosman ricuchigrinata charinchi’ ninmi (Rom. 14:12). Shinaca tucuicunallatami ñucanchi ali decisiongunahuanga Jehová Diosta jatunyachingapaj munapanchi.

[Nota]

^ párr. 4 Caimanda ashtahuan yachajungapaca “¿Qué opino de las fracciones sanguíneas y de los procedimientos médicos que impliquen el uso de mi sangre?” nishca yuyaita ricupangui. (Caitaca Nuestro Ministerio del Reino de noviembre de 2006, página 3 al 6​pi ricupangui).

¿Imatata nipanguiman?

• ¿Imamandata decisiongunata japinataca yachajuna capanchi?

• ¿Imamandata huaquinbica imatapash na dicidingapaj munapanchi? Dicidinata ama manllangapaca ¿imatata rurai ushapanchi?

• Ñucanchi decisiongunahuan Taita Diosta jatunyachingapaca ¿ima seis consejocunatata catina capanchi?

[Preguntas del estudio]

[Recuadro/Imagen]

Ali dicidinata yachajungapaj seis consejocuna

1 Shujcunapa cuenda ñucanchiraca na dicidinachu canchi

2 Aliguta ricushpami dicidina canchi

3 Taita Diostaca ali yachaita carahuai nishpami mañana canchi

4 Dicidinami canchi

5 Imata dicidishcataca pactachinami canchi

6 Imatapash cambiana minishtirijpica cambianallami canchi

[Imagen]

Ishcai shungu tucushpa na dicidijcunaca, shuj barcopi manejana jirru na tiajpi yacucuna barcota caiman chaiman apaj cuendami shujcuna nishcatalla catin