Σο Σικλιαρέλα-αμέν η Φύση;

«Πουτς . . . , σε παρακαλώ, ο ζώα, ντα κα σικλιαρέν-τουτ·ο τσιρικλέ σο ισί κο ουρανός, ντα κα βακερέν τούκε. Ή ντικχ προσεκτικά ι πφουβ, ντα κα σικλιαρέλ-τουτ· ντα ο ματσσέ ι ντεριαβάκε κα βακερέν-λες τούκε».—Ιώβ 12:7, 8.

Ο ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ μπρεσά ο επιστήμονες ντα ο μηχανικοί μουκχλέ ο φυτά ντα ο ζώα τι σικλιαρέν-λεν. Ντικχένα μπουτ λατσσές σαρ ισί κερντέ ο διάφορα πλάσματα ντα κερένα αντιγραφή λένγκο σχέδιος—ανταβά σο κερένα βακέρντιβελα βιομιμητική—προσπαθίνενα τι λατσσαρέν νεβέ πράγματα ντα τι κερέν ο μηχανήματα τι κχελέν ατζέ πο λατσσές. Καζόμ κα ντικχέν ο παραδείγματα σο ισί πο τελέ πουτσέν τουμαρό νεαυτός: «Κάστε αξίνελα τι ντας ι δόξα ανταλέ πραγματένγκε;

Μαθήματα Κατά Πτερύγια σο Τθερέλα η Φάλαινα

Σο σικλιόνα ο τζενέ σο κερένα αεροπλάνα κατά μεγάπτερη φάλαινα; Σαρ ντικχίντιβελα μπουτ πράγματα. Εκ μεγάπτερη φάλαινα ισί μπουτ πφαρί, περίπου 30 τόνους—καζόμ πφαρό ισί εκ λονταντό φορτηγός. Λάκο σώμας ισί σικίς ντα τθερέλα μπαρέ πτερύγια σο ισί σαρ τσιρικλένγκε φτερά. Ανταβά ζώος, σο ισί 12 μέτρα, αντρέ κο πανί τζάλα μπουτ σουγκό. Για παράδειγμας, κάνα μανγκέλα τι χαλ, η μεγάπτερη φάλαινα τζάλα τελάλ κατά ματσσέ ή κατά καρκινοειδή σο κα αρακχέλ ντα καζόμ νικλίλα οπρέ ντέλα ντονταλάι ντα νικαλένα μπουρμπουλήθρες. Ανταλά μπουρμπουλήθρες ισί σαρ εκ «δίχτυς», περίπου εκ επκάς μέτρος μπαρό, ντα γκερέλα ι ματσσέν ή ο καρκινοειδή οπράλ κι ντεριάβ. Σοράν, η φάλαινα πουτρέλα πο μούι ντα χάλα-λεν σουγκό.

Οντουβά σο κερντάς πο μπουτ εντύπωση κο επιστήμονες ισινέ σαρ ανταβά ζώος παρόλο σο τθερέλα σικίς σώμας, ντέλα ντονταλάι αντρέ σε κύκλους σο ντικχίντιβενα μπουτ χουρντέ. Βον αρακχλέ ότι μπορίνελα τι κερέλ-λες ανταβά επειδή λάκε πτερύγια τθερένα εκ συγκεκριμέ σχήμας. Ανγκλάλ ο πτερύγια λάκε νανέ ίσια, σαρ ισί ο φτερά ι αεροπλανόσκε, αλλά ισί σαρ εκ τσσουρί σο τθερέλα ντανά, ντα ανταλά «ντανά» σο τθερέλα κο πτερύγιος βακέρντιβενα φύματα.

Καζόμ η φάλαινα τσσίντελα αντρέ κο πανί, ανταλά φύματα βοηθίνενα-λα τι τζαλ πο σουγκό οπρέ κο πανί ντα τι τθερέλ πο χάνικ αντίσταση. Σαρ; Ο περιοδικός Φυσική Ιστορία βακερέλα ότι ο φύματα κερένα ο πανί τι ντελ ντονταλάι μπουτ σουγκό ντα κοβλές οπράλ κατά πτερύγια, ατζέ-ντα κάνα η φάλαινα μπόλντελα απότομα καζόμ νικλιόλα οπρέ κο πανί. Άμα ο πτερύγιος ανγκλάλ ισινέ ίσιος, η φάλαινα να κα μπορίνελας τι μπόλντελ αζόμ απότομα ντα κι ίδια στιγμή τι τζαλ οπρέ επειδή ο πανί κα ντέλας ντονταλάι ντα κα φουρτίντιβελας παλάλ κατά πτερύγιος. Ανταβά να κα βοηθίνελας την φάλαινα τι τζαλ οπρέ.

Σο κα μπορίνενας τι κερέν ο τζενέ ανταλέσαρ σο αρακχλέ ο επιστήμονες; Ο φτερά κο αεροπλάνα σο κα τθερένας εκ ασακό σχέδιος κα χρειαζίντιβενας πο χάνικ πτερύγια κλίσης ή γιαβερά μηχανήματα σο βοηθίνενα τι τζαλ ι μπαρμπάλ οτθέ σο μανγκέλα ο αεροπλάνος. Άμα ο αεροπλάνα κα τθερένας ασακέ φτερά κα αβάας πο αρακχαντέ ντα κα αβέλας πο εύκολος τι λατσσάρντιβεν. Ο εμβιομηχανικός Τζον Λονγκ πακιάλα ότι κα αβέλ ο ντιβές σο «μπορεί τι ντικχάς σαρέ ο αεροπλάνα τι τθερέν φύματα σαρ οντουλά σο ισί κο πτερύγια σο τθερέλα η μεγάπτερη φάλαινα».

Αντιγραφή Κατά Φτερά σο Τθερένα ο Λελέκια

Ο φτερά σο τθερένα ο αεροπλάνα κερντέ-λεν αντιγραφή κατά φτερά ι τσιρικλένγκε. Όμως, ακανά τελευταία ο μηχανικοί κερντέ εκ πο λατσσί αντιγραφή. «Επιστήμονες κο Πανεπιστήμιος σο ισί κι Φλόριντα», βακερέλα ο περιοδικός Νέος Επιστήμονας, «σχεδιαντέ εκ τηλεκατευθυνόμενος αεροπλάνος σο μπορίνελα τι ατσσόλ κι μπαρμπάλ, τι τζαλ ούρια τελέ ντα τι νικλίλ οπρέ μπουτ σουγκό σαρ ο λελέκι».

Ο λελέκια μπορίνενα τι κερέν μπουτ εντυπωσιακές κινήσεις κι μπαρμπάλ επειδή μπορίνενα τι γκίντεν πουμαρέ φτερά κο αρθρώσεις σο ισί ο ώμοι ντα ο αγκώνες. Επειδή κερντέ αντιγραφή οντουλά φτερά, «ο τηλεκατευθυνόμενος αεροπλάνος σο ισί 60 εκατοστά τθερέλα εκ χουρντό κινητήρας σο τθερέλα αντρέ σανέ σίδερα για τι κουνιάντιβεν φτερά», βακερέλα ο περιοδικός. Ο σχέδιος σο τθερένα ανταλά φτερά κερένα ο αεροπλάνος τι ατσσόλ κι μπαρμπάλ ντα τι τζαλ ούρια τελέ μασκαρέ κο βουτσσέ κτίρια. Η Αεροπορία κο ΗΠΑ μανγκέλα μπουτ τι λατσσαρέλ εκ ασακό αεροπλάνος σο πετάνελα ντα μπόλντελα αζόμ λατσσές για τι τσσουβέν-λες τι ρόντελ για χημικά ή βιολογικά όπλα αντρέ κο μπαρέ πόλεις.

Αντιγραφή Κατά ο Πιντρέ σο Τθερέλα ο Γκέκο

Επίσης, ο τζενέ σικλιόνα μπουτ πράγματα κατά ζώα σο τζουβντιόνα οπράλ κι πφουβ. Για παράδειγμας, η χουρντί σαπουρνί σο βακέρντιβελα γκέκο μπορίνελα τι πφιρέλ κο ντουβάρια ντα γαντζώντιβελ κο οροφές. Ατζέ-ντα κο ντιβεσά σο γραφισάλι η Γραφή ο τζενέ τζανένας ι μπουτ σουκάρ ικανότητα σο τθερέλα ανταβά ζώος. (Παροιμίες 30:28) Σόσκε ο γκέκο να επηρεάντιβελα κατά βαρύτητα;

Ο Γκέκο μπορίνελα τι ατσσόλ ατζέ-ντα σε επιφάνειες σο γλυστρίνενα, ισί ο γυαλίς, επειδή λέσκε πιντρέ ιτσσάρντιβενα από μπουτ χουρντέ μπαλά σο βακέρντιβενα σμήριγγες. Λέσκε πιντρέ να νικαβένα κόλλα. Όμως, χρησιμοποιήνενα εκ μπουτ χουρντί μοριακή ζορ. Ο μόρια σο τθερέλα λέσκο πιντρό κολλίνενα κο μόρια σο τθερένα ο πράγματα σο ισταβέλα κατά δυνάμεις σο βακέρντιβενα βαν ντερ Βάαλς. Η βαρύτητα ισί πο ζουρανί κατά δυνάμεις ανταλά, κάτι σο σικαβέλα σόσκε να μπορίνασα τι νικλιάς οπράλ εκχέ ντουβαρίστε αμαρέ βαστέντζαρ. Αλλά ο μπουτ χουρντέ σμήριγγες σο ισί λέσκε πιντρέντε κερένα πο μπαρί ι επιφάνεια κάνα ο γκέκο ισταβέλα κο ντουβάρι. Ο δυνάμεις βαν ντερ Βάαλς γιεκ με το χιλιάδες σμήριγγες σο τθερένα ο πιντρέ του γκέκο, δημιουργίνενα εκ ζορ σο ανταλάσαρ μπορίνελα τι νικλίλ ντα τι πφιρέλ κάι-ντα μανγκέλα.

Κατέ κα μπορίνελας τι χρησιμοποιήντιβελ ανταβά σο αρακχλέ; Μερικά πράγματα σο ισί κερντέ σαρ ο πιντρέ σο τθερέλα ο γκέκο κα μπορίνενας τι χρησιμοποιήντιβεν αντί για εκ βέλκρο—σο ακαγιά-ντα ιδέα λιντέ-λα κατά φύση. a Ο περιοδικός Δι Ικόνομιστ βακερέλα ο λάφια εκχέ τζενέσκε σο ισί επιστήμονας. Βοβ βακερντάς ότι εκ πράγμας σο ισί κερντό κατά «ταινία γκέκο» κα μπορίνελας τι χρησιμοποιήντιβελ «κατά γιατροί κάνα ναστί χρησιμοποιήνενα χημικές κόλλες».

Κάστε Αξίνελα τι Ντας Δόξα;

Η Εθνική Υπηρεσία Αεροναυτικής και Διαστήματος μανγκέλα τι λατσσαρέλ εκ ρομπότ μπουτέ πιντρέντζαρ σο κα πφιρέλ σαρ σκορπιός, ενώ ο μηχανικοί κι Φινλανδία τθερένα κερντό εκ τρακτέρ σιοβέ πιντρέντζαρ σο μπορίνελα τι νακχαβέλ εμπόδια σαρ εκ μπουτ μπαρό έντομος. Γιαβερά επιστήμονες κερντέ υφάσματα με μπουτ χουρντέ «ελάσματα» ντα αντικάς κερένα αντιγραφή ο τρόπος σο πουτάρντιβενα ντα πφαντιόνα ο κουκουνάρια. Εκ εταιρία σο λατσσαρέλα αυτοκίνητα κερέλα εκ αυτοκίνητος σο τθερέλα ο σχέδιος εκχέ ματσσέσκο, σο βακέρντιβελα οστράκιο. Ανταβά ματσσό τι τσσίντελ μπουτ σουγκό αντρέ κο πανί επειδή λέσκο σχήμας βοηθίνελα-λες μα τι τθερέλ μπουτ αντίσταση. Γιαβερά επιστήμονες ροντιντέ σόσκε ο όστρακα του αμπαλόνε να πφανγκιόνα εύκολα για τι λατσσαρέν πο λοκχέ ντα πο ζουρανέ πράγματα σο αρακχαβένα ο σώμας, σαρ ισί ο αλεξίσφαιρα.

Η φύση τθερέλα ντινό αζόμ λατσσέ ιδέες σο ο επιστήμονες τσσουβένα-λεν σε εκ αρχείος σο τθερέλα αντρέ χιλιάδες πληροφορίες. Ο επιστήμονες μπορίνενα τι ρόντεν κο αρχείος ανταβά για τι αρακχέν «λύσεις σο ντέλα η φύση κάνα τθερένα προβλήματα κο πράγματα σο λατσσαρένα», βακερέλα ο περιοδικός Δι Ικόνομιστ. Σαρέ ανταλά ιδέες κατά φύση σο ισί κο αρχείος ανταβά βακέρντιβενα «βιολογικές ευρεσιτεχνίες». Κάνα εκ τζενό ή εκ εταιρία τθερέλα εκ νεβί ιδέα ή κερέλα εκ νεβό μηχάνημας δηλώνελα-λες κο κράτος ντα λέλα εκ δίπλωμας ευρεσιτεχνίας επειδή βοβ αρακχλάς-λες πρώτος. Ο περιοδικός σο ντικχλάμ πο οπρέ βακερέλα για το βιολογικές ευρεσιτεχνίες: «Αφού ο τζενέ λένα ο ιδέες κατά φύση ανταλέσαρ σικαβένα ότι ο δίπλωμας ευρεσιτεχνίας λέλα-λες η φύση».

Κατέ αρακχλάς η φύση σαρέ ανταλά μπουτ σουκάρ ιδέες; Μπουτ επιστήμονες βακερένα ότι σαρέ ανταλά μπουτ σουκάρ πράγματα σο ισί κι φύση ντα ντικχίντιβελα ότι κάποιος σχεδιαντάς-λεν, κερντιλέ εκατομμύρια μπρεσέντε αντράλ κατά εξέλιξη. Γιαβερά επιστήμονες, όμως, βακερένα κάτι γιαβέρ. Ο μιροβιολόγος Μάικλ Μπίχι γραφιντάς κι εφημερίδα Δε Νιου Γιορκ Τάιμς κο 2005: «[Κι φύση] υπαρχίντιβενα μπουτ σχέδια σο γκερένα-αμέν σε εκ μπουτ απλός ντα ξεκάθαρος συμπέρασμας: Άμα κάτι μοιάζελα, πφιρέλα ντα μπασέλα σαρ πάπια, ντα να υπαρχίντιβενα στοιχεία σο σικαβένα ο αντίθετος, τθεράσα λόγους τι πακιάς ότι ανταγιά ισί εκ πάπια». Καβά ισί ο συμπέρασμας λέσκο; «Πρέπει τι ντας σημασία σαρέ κο σχέδια της φύσης παρόλο σο μερικά μπέκιμ τι ντικχίντιβεν απλά».

Σίγουρα, ο μηχανικός σο σχεδιάνελα εκ πο λατσσό φτερός εκχέ αεροπλανόσκε πρέπει τι ισαράς-λες ανταλέσκε σο σχεδιαντάς. Επίσης, εκχέ τζενές-ντα σο σχεδιαντάς εκ πο λατσσό επίδεσμος—ή εκ σουκάρ ύφασμας ή εκ ξεχωριστός αμάξι—πρέπει τι ισαράς-λες ανταλέσκε. Όμως, άμα εκ κατασκευαστής κερέλα αντιγραφή εκ σχέδιος εκχέ γιαβερέσκο χωρίς τι βακερέλ ότι ισί λέσκο ή τι ισαρέλ-λες ανταλέσκε μπορίνασα τι βακεράς ότι ισί τσορ.

Άρα, κάνα ο μπουτ λατσσέ επιστήμονες για τι αρακχέν λύσεις κο προβλήματα σο τθερένα λένα ιδέες κατά φύση ντα λατσσαρένα κάτι μπουτ χουρντό ανγκλάλ οντουλέστε σο ισί κι φύση, ισί τουμένγκε λογικός τι βακερέν ότι ανταγιά ιδέα να σκεφτιντάς-λα κάποιος αλλά αβιλί κατά εξέλιξη; Αβέλα-πες μα τι χρειαζίντιβελ γκοντί για τι λατσσάρντιβελ εκ πράγμας, αλλά τι χρειαζίντιβελ γκοντί για τι κερντιόλ εκ αντίγραφος λέσκο; Μπαγιά, κον αξίνελα ο πο μπουτ ισαριπέ εκ καλλιτέχνης σο λατσσαρντάς κάτι ή ο μαθητής σο κερέλα αντιγραφή λέσκο σχέδιος;

Εκ Λογικός Συμπέρασμας

Μπουτ τζενέ σο ντικχλέ προσεκτικά ο στοιχεία σο σικαβένα ότι κάποιος δημιουργιντάς σαρέ ο σχέδια σο υπαρχίντιβενα κι φύση, συμφωνίνενα ι λαφίντζαρ σο βακερντάς ο ψαλμωδός: «Καζόμ μπουτ ισί οντουλά σο κερντάν, Ιεχωβά! Σαρέ με σοφία κερντάν-λεν. Η πφουβ ισί πφερντί οντουλέντζαρ σο κερντάν». (Ψαλμός 104:24) Ο Παύλος σο ισινέ εκ κατά μπουτ τζενέ σο γραφιντέ βιβλία ι Γραφιάκε, αγαντάς ο ίδιος πράγμας ντα γραφιντάς: «Επειδή [ι Ντεβλέσκε] ιδιότητες σο ναστί ντικχάσα-λεν, δηλαδή λέσκι ζορ σο να χασάρντιβελα ντα ότι Βοβ ισί ο Ντεβέλ, σικάντιβενα καθαρά από αζομάν σο κερντάς ι πφουβ ντα σοράν, επειδή αγαβάσα-λεν οντουλένταρ σο κερντάς».​—Ρωμαίους 1:19, 20.

Όμως, μπουτ ειλικρινείς τζενέ σο σεβάνενα ι Αγία Γραφή ντα πακιάνα κο Ντεβέλ κα μπορίνενας τι βακερέν ότι ο Ντεβέλ μπορεί τι χρησιμοποιηντάς ι εξέλιξη για τι λατσσαρέλ ο θαύματα σο ισί κι φύση. Σο βακερέλα, όμως, η Αγία Γραφή;

[Υποσημείωση]

[Πρόταση σο ξεχωρίνελα]

Κατέ αρακχλάς η φύση αζόμ μπουτ ντα λατσσέ ιδέες;

[Πρόταση σο ξεχωρίνελα]

Κον πρέπει τι λελ ο δίπλωμας ευρεσιτεχνίας για την φύση;

[Πλαίσιος/Φωτογραφίες]

Αβέλα-πες μα τι χρειαζίντιβελ γκοντί για τι λατσσάρντιβελ εκ πράγμας, αλλά τι χρειαζίντιβελ γκοντί για τι κερντιόλ εκ αντίγραφος λέσκο;

Ανταβά αεροπλάνος σο τζάλα ντα αλλάνελα πι πορεία μπουτ εύκολα ντα σουγκό κερντέ-λες αντιγραφή κατά φτερά ι λελεκίσκε

Ο πιντρέ του γκέκο να αβένα λέσι ποτές, να μουκχένα σημάδι, λέντζαρ μπορίνελα τι πφιρέλ κατέ μανγκέλα εκτός κατά Τεφλόν ντα κολλίνενα ντα νικιόνα μπουτ εύκολα. Ο επιστήμονες προσπαθίνενα τι κερέν-λεν αντιγραφή

Ο σχέδιος εκχέ ματσσέσκο, του οστράκιου, σο τθερέλα μπουτ χάνικ αντίσταση αντρέ κο πανί, κερντάς εκχέ τζενές τι λατσσαρέλ εκ αμάξι

[Ευχαριστίνασα]

Airplane: Kristen Bartlett/​University of Florida; gecko foot: Breck P. Kent; box fish and car: Mercedes-Benz USA

[Πλαίσιος/Φωτογραφίες]

Ο ΕΝΣΤΙΚΤΟΣ ΛΕΝΓΚΟ ΚΕΡΕΛΑ-ΛΕΝ ΤΙ ΑΒΕΝ ΣΟΦΑ ΝΤΑ ΤΙ ΑΡΑΚΧΕΝ ΠΟΥΜΑΡΟ ΝΤΡΟΜ

Ο «ένστικτος» σο τθερένα μπουτ πλάσματα «κερέλα-λεν τι αβέν σοφά» ντα τι αγαβέν κάι τι τζαν. (Παροιμίες 30:24, 25) Ντικχέν ντούι παραδείγματα.

◼ Κιριά σο Αρακχένα ο Σωστός Ντρομ Σαρ αρακχένα ο ντρομ για τι βουρτίνεν πουμαρέ φωλιάτε ο κιριά κάνα ρόντενα χαμπέσκε; Ερευνητές κο Ηνωμένος Βασίλειος αρακχλέ ότι ο κιριά εμ μουκχένα πουμαρί μυρωδιά οτθάρ σο νακχένα αλλά εμ χρησιμοποιήνενα ο μαθηματικά για τι πουτρέν μονοπάτια σο κερένα λένγκε πο εύκολος τι αρακχέν ο ντρομ για τι βουρτίνεν παλάλ πουμαρέ φωλιάτε. Για παράδειγμας, ο κιριά σο βακέρντιβενα φαραώ «λατσσαρένα ντρομά σο αρχίνενα κατά φωλιά, ο εκ ντρομ περέλα οπράλ κο γιαβέρ ντα η γωνία σο κερντιόλα ισί 50 ή 60 μοίρες», βακερέλα ο περιοδικό Νέος Επιστήμονας. Σόσκε ισί σημαντικός ανταβά; Κάνα εκ κιρί βουρτίνελα πι φωλιάτε ντα ερεσέλα οτθέ σο ισί γιαβερά-ντα ντρομά, ο ένστικτος λέσκο τσσίντελα-λες τι λελ ο ντρομ σο γκερέλα πο σουγκό λέσκε φωλιάτε. «Επειδή ο κιριά χρησιμοποιήνενα ο μαθηματικά κάνα λατσσαρένα ο ντρομά, βακερέλα ο άρθρος, «ισί πο εύκολος λένγκε τι πφιρέν κο ντρομά ντα ατζέ πο μπουτ κο ντρομά σο τζάνα ντα αβένα, ντα ισί μπουτ πο δύσκολος λένγκε τι χασαρέν ζορ επειδή λιντέ λάθος ντρομ».

◼ Πυξίδα Τσιρικλένγκε Μπουτ τσιρικλέ αγαβένα μπουτ λατσσές κάι ακριβώς τι τζαν κάνα κερένα μπαρέ ταξίδια σαρ-ντα τι αβέλ ο καιρός. Σαρ κερένα-λες ανταβά; Ο τζενέ σο ρόντενα αρακχλέ ότι ο τσιρικλέ μπορίνενα τι αγαβέν ο μαγνητικός πεδίος σο τθερέλα η πφουβ. Όμως, «ο μαγνητικός πεδίος [ι πφουβιάκο] νανέ ο ίδιος σαρέ κο τθανά ντα να σικαβένα πάντα μπαγιά κατάρ ισί ο βορράς», βακερέλα ο περιοδικός Επιστήμη (Science). Σόσκε ανταλά τσιρικλέ να χασαρένα πουμαρό ντρομ; Ο τσιρικλέ λατσσαρένα ι πυξίδα σο τθερένα αντρέ πουμέντε κάθε φαρ σο περέλα ο κχαμ. Όμως επειδή ο σαάτι σο περέλα ο κχαμ νανέ ίδιος σαρέ κο τθανά ντα κο εποχές, ο ερευνητές πακιάνα ότι ανταλά τσιρικλέ αρακχένα πουμαρό ντρομ ντα να μπερδίντιβενα «αντράλ από εκ βιολογικός σαάτι αντρέ πουμέντε σο σικαβέλα λένγκε κάνα αλλάνελα η εποχή» βακερέλα ο περιοδικός.

Κον κερντάς ο κιριά τι αγαβέν τι λεν ο σωστός ντρομ για τι βουρτίνεν πουμαρέ φωλιάτε; Κον τσσουντάς κο τσιρικλέ πυξίδα, ντα βιολογικός σαάτι, αλλά εμ γκοντί για τι αγαβέν σαρ κχελέλα η πυξίδα ντα ο σαάτι; Η εξέλιξη; Η εκ γκοντιαβέρ Δημιουργός;

[Ευχαριστίνασα]

© E.J.H. Robinson 2004