Skip to content

Skip to table of contents

NDZRIMA 3

Hi Wini Nkongometo Wa Xikwembu Nkulukumba Hi Vhanu?

Hi Wini Nkongometo Wa Xikwembu Nkulukumba Hi Vhanu?

1. Ha yini Xikwembu Nkulukumba a tumbuluxe vhanu?

LOKO Xikwembu Nkulukumba a tumbuluxe vhanu va ku sungula, Adamu na Evha, a va nyike xizramba xa ku xonga leswaku va tsrhama ka xone. Nkongometo wakwe a a li kuva va va ni vana, va hlayisa swihazri ni ku yentxa misava yi va Paradeyisi. (Genesis 1:28; 2:8, 9, 15) Hi leswi Xikwembu Nkulukumba a swi navelelaka hine namunhla.​—Yana ka “Dondzra Swin’wana”, 6.

2. a) Ha yini hi tiyiseka leswaku vhanu va ta hanya a paradeyisini? b) I vamani lava taka hanya a misaveni leyimpshwa nakone nkama wa ku tlhasa kwini?

2 Xana u pimisa leswaku siku dzrin’wana hi ta hanya a paradeyisini? Yehovha a hi byela leswi: ‘Kunene ni khanelile, kunene ni ta hetisa mhaka.’ (Ezaya 46:9-11; 55:11) Hakunene a ta yentxa hinkwaswu leswi a swi hlayiki, mfuzri a ku na ntxhumu lowu nga mu sivelaka. Yehovha a tumbuluxe misava hi nkongometo wa kukazri. Yene ‘a nga yi tumbuluxanga swa ku ka ndlela’. (Ezaya 45:18) A djula leswaku vhanu va hanya ka yone. Xana a djula leswaku ku hanya vhanu va muxaka muni nakone nkama wa ku tlhasa kwini? Bibele dzri li: ‘Lava ku lulama [kumbe lava yingisetaka] va ta da pfindla dzra misava, va ta yaka ku yone hi la ku nga helikiki.’​Amapsalma 37:29; Apfuletelo 21:3, 4.

3. Hi xini xivutiso lexi nga hlamuliwaka ntsena hi Bibele?

3 Kambe namunhla ha vabya hi tlhela hi fa. A mimbangwini yinyingi, vhanu va lwa va tlhela va dlayanana. A ntiyisweni, a hi swone leswi Yehovha a a swi djula. Kutani ke, swi honeke kwini? I Bibele ntsena dzri nga hi nyikaka nhlamulo.

NALA WA XIKWEMBU NKULUKUMBA

4, 5. a) I mani lweyi a vulavuliki na Evha hi ku tizrisa nyoka a xizrambeni xa Edeni? b) Swi yentxisa kuyini akuva mhunu wa munene a ndzruluka muyivi?

4 Bibele dzri hi byela leswaku Xikwembu Nkulukumba a ni nala lwa ‘txhuliwaka Diyavulosi na Sathana’ lweyi a tizrisiki nyoka akuva a vulavula na Evha a xizrambeni xa Edeni. (Apfuletelo 12:9; Genesis 3:1) A yentxe swi voneka ingi i nyoka leyi a yi vulavula.​—Yana ka “Dondzra Swin’wana”, 7.

5 Xana i Xikwembu Nkulukumba a nga hamba Sathana Diyavulosi ke? Im-him. Ntsrumi leyi a yi li tilweni loko Xikwembu Nkulukumba a lulamisela Adamu na Evha misava, kambe hi ku famba ka nkama yi ndzruluke Diyavulosi. (Yob 38:4, 7) Xana swi kotekise kuyini? Yanakanya hi leswi: Swi yentxisa kuyini akuva mhunu wa munene a ndzruluka muyivi? Phela, a nga pswaliwanga na a li muyivi. A sungula hi ku navela leswi nga mu lumbikiki. A tsrhamela ku pimisa ha swone, kutani ku navela kwakwe ka ku biha ku ya ku kula. Loko a kuma mukhandlu, a yiva, xiswoswo a ndzruluka muyivi.​—Dondzra Yakob 1:13-15; yana ka “Dondzra Swin’wana”, 8.

6. Swi yentxekise kuyini leswaku ntsrumi yin’we yi ndzruluka nala wa Xikwembu Nkulukumba?

6 Leswi hi leswi yentxekiki ka ntsrumi leyi. Loko Yehovha a tumbuluxe Adamu na Evha, a va byele leswaku va va ni vana, va ‘tata misava’. (Genesis 1:27, 28) Kumbexana ntsrumi leyi yi ta va yi pimise leswi: ‘Vhanu lava hinkwavu a va ta gandzrela mine a matsrhan’wini ya Yehovha!’ Ntsrumi leyi yi ye mahlweni ni ku navela leswi lumbaka Yehovha. A yi djula leswaku vhanu va gandzrela yone. Kutani yi hembele Evha yi va yi mu kanganyisa. (Dondzra Genesis 3:1-5.) Hi ku yentxa leswo, ntsrumi leyi yi ndzruluke Sathana Diyavulosi, nala wa Xikwembu Nkulukumba.

7. a) Ha yini Adamu na Evha va file? b) Ha yini hi duhwala hi tlhela hi fa?

7 Adamu na Evha va kanye nawu wa Xikwembu Nkulukumba kutani va da mhandzru. (Genesis 2:17; 3:6) Xileswo va dohele Yehovha, nakone hi ku famba ka nkama va file hi lani Yehovha a hlayiki ha kone. (Genesis 3:17-19) Adamu na Evha va tlulete vanavu xidoho, xileswo na vone va fa. (Dondzra Ba-le-Roma 5:12.) Akuva hi twisisa leswaku ha yini vana va Adamu na Evha va pswaliwe ni xidoho, a hi yanakanyeni hi mutxhini wa ku ba mabiloko lowu monyokiki. Loko u hamba mabiloko, na wone ma ta huma na ma monyokile. Hi ku fanana, leswi Adamu a kalaka a nga yingisetanga a dohile. Xileswo, leswi hi nga vana va Adamu na hine hi belekiwe hi li ni xidoho, xiswoswo ha duhwala hi tlhela hi fa.​—Ba-le-Roma 3:23; yana ka “Dondzra Swin’wana”, 9.

8, 9. a) Xana Sathana a a djula leswaku Adamu na Evha va kholwa yini? b) Ha yini Yehovha a nga tekelanga ku dlaya vapfukeli?

8 Sathana a sungule wupfukeli hi ku hlohlotela Adamu na Evha leswaku va nga mu yingiseti Xikwembu Nkulukumba. A a djula ku va kholwisa ka leswaku Yehovha i muhembi ni mufumi wa ku biha lweyi a nga va naveleliki swa hombe. Hi mazritu man’wana, a a hlaya leswaku a va nga vileli ku kongomisiwa ha Xikwembu Nkulukumba, nakone a va ta tihlawulela leswinene kumbe swa ku biha. Xana Yehovha a a ta yentxa yini? Van’we va li inha a dlaye vapfukeli lavo, kutani a helisa wupfukeli. Kambe, xana leswi a swi ta kombisa leswaku Sathana i muhembi? Nikutsrongo.

9 Xileswo, Yehovha a nga tekelanga ku va dlaya vapfukeli lava. A matsrhan’wini ya leswo, a nyike vhanu nkama wa kuva va tifuma. Leswi a swi ta beka livaleni mhaka ya leswaku Sathana a ni madzrimi, kasi Yehovha awa swi tiva leswi nga swinene ka vhanu. Hi ta dondzra leswi yengetelekiki ka Ndzrima 11. Kambe u pimisa yini hi ku hlawula ka Adamu na Evha? Swi ve swinene kuva Adamu na Evha va pfumele ka Sathana, va kanya Xikwembu Nkulukumba? Yehovha a a nyike Adamu na Evha wutomi bya ku hetiseka, mbangu wa ku xonga wa ku tsrhama ka wone ni ntizro lowu a va tikholisa ha wone. Kambe Sathana a a ngi ngi sama a va nyika ntxhumu ni wun’we wa wunene. Loko a a li wene, a wu ta va u yentxe yini?

10. Hi kwini ku hlawula ka lisima loku hinkwezru hi fanelaka ku ku yentxa?

10 Ni namunhla hinkwezru hi fanela ku hlawula, mfuzri wutomi byezru byi ta ya hi ku hlawula koloko. Hi nga hlawula Yehovha swanga Mufumi wezru, hi kombisa leswaku Sathana a ni madzrimi, kumbe hi hlawula ku fumiwa ha Sathana. (Amapsalma 73:28; dondzra Amaproverbia 27:11.) I vatsrongo lava yingisetaka Xikwembu Nkulukumba la misaveni. Ku hlaya ntiyiso, a hi yene a fumaka misava. I mani?

I MANI LWEYI A FUMAKA MISAVA LEYI?

Loko mimfumu hinkwayu ya misava a yi nga lumbi Sathana, xana a a ta yi nyika Yesu?

11, 12. a) Hi nga dondzra yini ka leswi Sathana a a djula ku nyika Yesu? b) Hi wani matsralwa lama kombisaka leswaku misava yi fumiwa hi Sathana?

11 Yesu a a swi tiva leswaku i mani lweyi hakakunene a fumaka misava leyi. Siku dzrin’wana, Sathana a teke Yesu ‘a mu komba mimfumu hinkwayu ya misava, ni ku phatima ka yone’. Kutani Sathana a dumbisa Yesu a ku: ‘Ni ta ku nyika leswo hinkwaswu loko u wa hi mombo, u ni khisamela.’ (Mattheo 4:8, 9; Luka 4:5, 6) Tivutise: ‘Loko mimfumu leyi a yi nga lumbi Sathana, xana a a ta yi nyika Yesu?’ Im-him. Mimfumu hinkwayu yi lumba Sathana.

12 U nga ha tivutisa: ‘Swi kotekisa kuyini kuva Sathana a va mufumi wa misava? Kasi a hi yene Yehovha, wa Ntamu Hinkwawu, lweyi a nga tumbuluxa hinkwaswu?’ (Apfuletelo 4:11) Hi yene, kambe Yesu a swi beke livaleni leswaku Sathana i ‘mufumi wa misava leyi’. (Yohan 12:31; 14:30; 16:11) Mupostola Pawulo a vitane Sathana Diyavulosi leswaku i ‘xikwembu xa nkama lowu’. (2 Ba-le-Korinte 4:3, 4) Mupostola Yohane na yene a tsrale leswaku ‘a misava hinkwayu mi tsrhame ku lwe mfani (kumbe mi fumiwa hi mubihi).’​—1 Yohan 5:19.

MISAVA YA SATHANA YI TA HELISIWA HI NDLELA YINI?

13. Ha yini hi vilela misava leyimpshwa?

13 Misava leyi yi ya yi biha ngopfu swinene. Hi vona tiyimpi, wuhezreki, wukanganyisi ni wugevenga matlhelo hinkwawu. Vhanu a va nge ti za va swi kotile ku tlhantlha swikazratu leswi hinkwaswu, nambi vo yentxa yini. Kambe Xikwembu Nkulukumba a kusuhi ni ku helisa misava leyi ya ku biha a yimpini ya Armagedon, a va a yi siva hi misava leyimpshwa, ya ku lulama.​—Apfuletelo 16:14-16; yana ka “Dondzra Swin’wana”, 10.

14. I mani lweyi Yehovha a mu hlawuliki akuva a va Hosi ya Mfumu wakwe? Bibele dzri profete yini mayelanu na Yesu?

14 Yehovha a hlawule Yesu Kriste akuva a va Hosi ya Mfumu wakwe wa le tilweni. Madzana-dzana ya malembe lama hundzriki, Bibele dzri profete leswaku Yesu a a ta fuma swanga ‘Hosi Ya Ku Zrula’ nakone a wuhosi byakwe byi nge ti za byi helile. (Ezaya 9:6, 7) Yesu a dondzrise valandzreli vakwe ku kombela mfumu lowu, a ku: ‘A wu te Mfumu waku. A ku zrandzra kwaku a ku yentxiwe a misaveni, swanga hi le tilweni.’ (Mattheo 6:10) Ka Ndzrima 8, hi ta dondzra leswaku Mfumu wa Xikwembu Nkulukumba wu ta yi sivisa kuyini mimfumu ya misava. (Dondzra Daniel 2:44.) Kutani Mfumu wa Xikwembu Nkulukumba wu ta yentxa misava yi va Paradeyisi dzra ku xonga.​—Yana ka “Dondzra Swin’wana”, 11.

MISAVA LEYIMPSHWA YI KUSUHI

15. I yini ‘misava lemimpshwa’?

15 Bibele dzri dumbisa leswaku hi ‘lavisela matilo lamampshwa ni misava lemimpshwa . . . leswi ku lulama ku yakiki ku swone’. (2 Petros 3:13; Ezaya 65:17) Minkama yin’wana loko Bibele dzri ku “misava” dzri hlaya vhanu lava hanyaka la misaveni. (Genesis 11:1) Kutani, ‘misava lemimpshwa’ ya ku lulama i vhanu hinkwavu lava yingisetaka Xikwembu Nkulukumba va tlhela va tovokisiwa ha yene.

16. Hi yini nyiko ya ku hlamalisa leyi Xikwembu Nkulukumba a taka yi nyika lava hanyaka a misaveni leyimpshwa? Hi fanela ku yentxa yini akuva hi yi kuma?

16 Yesu a dumbise leswaku lava hanyaka a misaveni leyimpshwa ya Xikwembu Nkulukumba va ta kuma ‘wutomi lebyi nga gamikiki’. (Marka 10:30) Hi fanela ku yentxa yini akuva hi kuma nyiko leyi? Siza u dondzra Yohan 3:16 na 17:3 akuva u kuma nhlamulo. Swoswi a hi voneni leswi Bibele dzri liki wutomi byi ta va xiswone a paradeyisini la misaveni.

17, 18. Hi swi tivisa kuyini leswaku ku ta va ni ku zrula a misaveni hinkwayu ni leswaku a hi nge ti txhava ntxhumu?

17 Wubihi, tiyimpi, wugevenga ni tihanyi swi ta hela. A ku nge ti sala ni mun’we wa vabihi la misaveni. (Amapsalma 37:10, 11) Xikwembu Nkulukumba a ta ‘helisa tiyimpi ku yisa vugan’wini bya misava’. (Amapsalma 46:9; Ezaya 2:4) Misava yi ta tala hi vhanu lava mu zrandzraka va tlhela va mu yingiseta. Ku zrula ku nge ti gama.​—Amapsalma 72:7.

18 Vhanu va Yehovha va ta hanya a ku zruleni. A minkameni ya Bibele, loko va-Israyele va yingiseta Xikwembu Nkulukumba, a va hanya ku zruleni hikusa Yehovha a a va sizrelela. (Levitika 25:18, 19) A paradeyisini, hi nge ti txhava ntxhumu. Hi ta hanya a ku zruleni nkama hinkwawu!​—Dondzra Ezaya 32:18; Mika 4:4.

19. Hi swi tivisa kuyini leswaku vhanu hinkwavu va ta va ni swakuda a misaveni leyimpshwa ya Xikwembu Nkulukumba?

19 Ku ta va ni swakuda swinyingi. Bibele dzri dumbisa leswaku ‘ku ta va ni mpfunu a tikweni, a swihlungweni swa tinhava’. (Amapsalma 72:16) Yehovha, ‘Xikwembu Nkulukumba wezru, a ta hi tovokisa’, nakone misava yi ta va yi ‘humexi mihandzru ya yone’.​—Amapsalma 67:6.

20. Hi swini swidumbiso swa Bibele leswi kombisaka leswaku misava hinkwayu yi ta va Paradeyisi?

20 Misava hinkwayu yi ta ndzruluka Paradeyisi. Vhanu va ta va ni tiyindlu ni swizramba swa ku xonga. (Dondzra Ezaya 65:21-24; Apfuletelo 11:18.) Misava hinkwayu yi ta xonga swanga xizramba xa le Edeni. Yehovha minkama hinkwayu a ta hi nyika hinkwaswu leswi hi swi vilelaka. Loko Bibele dzri vulavula ha yene dzri li: ‘U pfula voko dzraku, u xuzrisa ku navela ka mintxhumu lemi hanyaka hinkwayu.’​—Amapsalma 145:16.

21. Hi swi tivisa kuyini leswaku ku ta va ni ku zrula a makazri ka swihazri ni vhanu?

21 Ku ta va ni ku zrula a makazri ka swihazri ni vhanu. Swihazri a swi nge he va vavisi vhanu. Vatsrongwana va nge ti txhava ku tlanga kumbe ku famba kusuhi ni swihazri leswi namunhla swi nga ni khombo.​—Dondzra Ezaya 11:6-9; 65:25.

22. Yesu a ta va yentxela yini lava vabyaka?

22 Ku nge he ti vabya mhunu. Loko Yesu a ha li la misaveni a hanyise vhanu vanyingi. (Mattheo 9:35; Marka 1:40-42; Yohan 5:5-9) Kambe, swanga Hosi ya Mfumu wa Xikwembu Nkulukumba, Yesu a ta hanyisa vhanu hinkwavu. A nga kone lwa taka ku: ‘Ndzra vabya’.​—Ezaya 33:24; 35:5, 6.

23. Xikwembu Nkulukumba a ta va yentxela yini lava fiki?

23 Vafi va ta pfuxiwa. Xikwembu Nkulukumba a dumbisa ku pfuxa vhanu va makhulu-khulu lava fiki. ‘Ku ta va ni ku pfuka . . . ka valulami ni le ku lavamfani’.​—Dondzra Yohan 5:28, 29; Amintiṛo 24:15.

24. U titwisa kuyini hi ku hanya a paradeyisini?

24 Hinkwezru hi fanela ku hlawula. Hi nga hlawula ku dondzra ha Yehovha hi va hi mu tizrela kumbe hi yentxa leswi hi swi djulaka. Loko hi hlawula ku tizrela Yehovha hi ta va ni wumundzruku bya ku xonga. Loko wanuna mun’wana a kombele Yesu akuva a mu dzrimuka loko a file, Yesu a mu dumbise leswi: ‘U ta va na mine a paradeyisini.’ (Luka 23:43) A hi dondzreni leswi yengetelekiki hi Yesu Kriste, hi tlhela hi vona ndlela leyi a taka yentxa swidumbiso leswi hlamalisaka swa Xikwembu Nkulukumba swi hetiseka ha yone.