Gusubira mu vyagezwe 28:1-68

  • Imihezagiro iva ku kugamburuka (1-14)

  • Imivumo iva ku kugambarara (15-68)

28  Nimwumviriza neza ijwi rya Yehova Imana yanyu, mukitwararika gukurikiza amabwirizwa yiwe yose ndabategetse uno musi, Yehova Imana yanyu ntazobura kubashira hejuru y’ayandi mahanga yose yo kw’isi+.  Iyi mihezagiro yose izobazako ibahamvye+, kuko muzoba mwagumye mwumviriza ijwi rya Yehova Imana yanyu:  Muzohezagirwa mu bisagara, muhezagirwe no mu misozi+.  Abana banyu*, umwimbu wanyu, uruvyaro rw’ibitungwa vyanyu, imitavu y’inka zanyu n’imyagazi y’intama zanyu bizohezagirwa+.  Ibiseke vyanyu+ n’ibibakure mukoreramwo ibikandu bizohezagirwa+.  Muzohezagirwa aho muzoja hose no mu vyo muzokora vyose*.  Yehova azotuma mutsinda abansi baje kubatera+. Bazozanana inzira imwe baje kubatera, ariko bazobahunga baciye mu nzira indwi+.  Yehova azohezagira ibigega vyanyu+ n’ibikorwa vyanyu vyose. Emwe, Yehova Imana yanyu azobahezagira mu gihugu agira abahe.  Nimwabandanya gukurikiza amabwirizwa ya Yehova Imana yanyu, mukagendera mu nzira ziwe, Yehova na we azobagira ihanga ryiwe ryeranda+ nk’uko yabibarahiye+. 10  Amahanga yose yo kw’isi azobona ko mwitirirwa izina rya Yehova+, kandi azobatinya+. 11  Yehova azobahunda imihezagiro muronke abana benshi, ibitungwa vyinshi n’umwimbu mwinshi+ mu gihugu Yehova yarahiye ba sokuruza banyu ko azobaha+. 12  Yehova azobugururira ikigega ciwe ciza ari ryo juru, kugira aronse igihugu canyu imvura ku gihe ciza+ no kugira ahezagire ivyo mukora vyose. Muzoha ingurane amahanga menshi, ariko mwebwe ntimuzosaba ingurane+. 13  Nimwaguma mugamburuka amabwirizwa ya Yehova Imana yanyu ndabahaye uyu musi kugira muyubahirize mwongere muyakurikize, Yehova azobagira umutwe, ntazobagira umurizo. Azobashira hejuru+, ntazobashira hasi. 14  Mutegerezwa gukurikiza neza amabwirizwa yose ndabahaye uyu musi, ntimukatire iburyo canke ibubamfu+ kugira mukurikire izindi mana ngo muzikorere+. 15  Ariko nimutumviriza ijwi rya Yehova Imana yanyu, ntimwiteho gukurikiza amabwirizwa yiwe yose n’ivyagezwe vyiwe ndabahaye uyu musi, iyi mivumo yose izobazako ibahamvye+: 16  Muzovumwa mu bisagara, muvumwe no mu misozi+. 17  Ibiseke vyanyu+ n’ibibakure mukoreramwo ibikandu bizovumwa+. 18  Abana banyu*, umwimbu wanyu, imitavu y’inka zanyu n’imyagazi y’intama zanyu bizovumwa+. 19  Muzovumwa aho muzoja hose no mu vyo muzokora vyose*. 20  Yehova azovuma ivyo mukora vyose. Azotuma muta umutwe, abahane gushika muzimanganye, kandi muzohona mu kanya isase kubera ibibi muzoba muriko murakora no kubera muzoba mwamuhevye+. 21  Yehova azotuma indwara zibumirako gushika abaherengeteje mu gihugu mugira mwigarurire+. 22  Yehova azobateza igituntu, inyonko ikaze+, ubuvyimbe, ubushuhe bukaze hamwe n’inkota+. Azotuma ibiterwa vyanyu bibabuka yongere abiteze ingese y’ibiterwa*+, kandi ivyo biza vyose bizobakurikirana gushika muherengeteye. 23  Ijuru ryo hejuru yanyu rizomera nk’umujumpu, isi iri munsi yanyu na yo imere nk’icuma+. 24  Yehova azotuma mu gihugu canyu hagwa intumo n’umukungugu mu gishingo c’imvura, gushika muherengeteye mwese. 25  Yehova azotuma mutsindwa n’abansi banyu+. Muzojana inzira imwe mugiye kubatera, ariko muzobahunga muciye mu nzira indwi. Ubwami bwose bwo kw’isi buzotekerwa n’ubwoba bubonye ibiriko birabashikira+. 26  Imivyimba yanyu izoribwa n’inyoni zo mu kirere n’ibikoko vyo kw’isi, kandi nta n’umwe azobitera ubwoba+. 27  Yehova azobateza vya bihute vyo mu Misiri, ibivyimba, uruherehere n’ibiturika, ivyo mutazoshobora gukira. 28  Yehova azobateza indwara y’ibisazi, uruhumyi+ n’ukuzazanirwa. 29  Muzogenda murakabakaba ku mutaga nka kurya kw’impumyi+, kandi ntimuzororanirwa mu vyo muzokora vyose. Bazokwama babanyaga utwanyu bongera babiba, kandi nta n’umwe azobatabara+. 30  Uzosaba umugeni, ariko uwundi mugabo amushurashuze ku nguvu. Uzokwubaka inzu ariko ntuzoyibamwo+. Uzotera umurima w’imizabibu, ariko ntuzokwigera wamura ivyamwa vyawo+. 31  Impfizi yawe bazoyikerera ubona, ariko ntuzoyiryako na gatoyi. Indogobwa yawe bazoyikwiba ubona, ariko ntuzosubira kuyironka. Abansi bawe bazogutwara intama zawe, ariko nta wuzogutabara. 32  Abahungu bawe n’abakobwa bawe bazotwarwa n’irindi hanga ubona+. Uzokwama wipfuza kubabona ariko ata co uri buhindure. 33  Umwimbu wo mu mirima yanyu n’ibifungurwa vyanyu vyose bizoribwa n’abantu mutazi+. Bazokwama babanyaga utwanyu bongera babacinyiza. 34  Ivyo muzobona n’amaso yanyu bizotuma mucika abasazi. 35  Yehova azobateza ibihute bibabaza kandi bidakira ku mavi no ku matako, emwe muzobirwara kuva mu birenge gushika ku mutwe*. 36  Mwe n’umwami muzoba mwimitse ngo abaganze, Yehova azobashorera abajane mw’ihanga mwe na ba sokuruza banyu mutigeze mumenya+, kandi ng’aho muzokorera izindi mana, imana zikozwe mu biti n’amabuye+. 37  Muzocika akajoreza, musigare mugayitse, mube n’akamenyo imbere y’amahanga yose Yehova azobajanamwo+. 38  Muzotera imbuto nyinshi ariko muzokwimbura bike+, kuko inzige zizobirya. 39  Muzotera imirima y’imizabibu mwongere muyikorere, ariko nta muvinyu muzonywa. Nta na kimwe muzokwimbura+ kuko bizoribwa n’udukoko*. 40  Akarere kanyu kose kazoba kuzuyemwo ibiti vy’imyelayo*, ariko nta mavuta muzokwisiga kuko imyelayo yanyu izotibagurika. 41  Muzovyara abahungu n’abakobwa, ariko ntibazoguma ari rwanyu kuko bazogirwa imbohe+. 42  Ibiti vyanyu vyose n’ibiterwa vyo mu mirima yanyu bizoribwa n’udukoko. 43  Kavamahanga aba muri mwebwe azoguma atera imbere, namwe mugume musubira inyuma. 44  Azobaha ingurane, ariko mwebwe nta ngurane muzomuha+. Azoba umutwe, namwe mube umurizo+. 45  Iyi mivumo yose+ izobazako, ibakurikire kandi ibahamvye gushika muherengeteye mwese+, kuko mutazoba mwumvirije ijwi rya Yehova Imana yanyu, ngo mukurikize amabwirizwa yiwe n’ivyagezwe vyiwe ndabategetse uyu musi+. 46  Izoguma kuri mwebwe no ku ruvyaro rwanyu nk’ikimenyetso camaho n’imburi+, 47  kuko mutakoreye Yehova Imana yanyu muhimbawe kandi munezerewe mu mutima, igihe mwari mufise umusesekara muri vyose+. 48  Yehova azorungika abansi banyu babatere. Muzobakorera+ mushonje+, munyotewe, mwambaye ubusa kandi ata kintu na kimwe mufise. Azobaremeka umutwaro* kw’izosi gushika abaherengeteje mwese. 49  Yehova azorungika ihanga rya kure+ rivuye ku mpera y’isi kugira rize kubatera, ribagurukireko nka kurya kw’inkona+. Ni ihanga rivuga ururimi mutumva+, 50  ihanga rifise mu maso hateye ubwoba, ihanga ritazokwumvira akagongwe abatama canke abana+. 51  Bazorya ibitungwa vyanyu n’umwimbu wanyu gushika mutikiye. Nta na kimwe bazobasigariza, zaba ari intete, umuvinyu mushasha, amavuta, imitavu y’inka canke imyagazi y’intama, gushika babaherengeteje+. 52  Bazobugariza, babugaranire mu bisagara* vyanyu vyose mu gihugu canyu, gushika impome zanyu ndende kandi zikomeye mwari mwizigiye zitemvye. Emwe, bazobugariza mu bisagara vyanyu vyose mu gihugu Yehova Imana yanyu yabahaye+. 53  Muzobwirizwa kurya abana banyu*, inyama z’abahungu banyu n’abakobwa banyu+ Yehova Imana yanyu yabahaye, bitumwe n’ukwugarizwa gukaze be n’amaganya menshi abansi banyu bazobateza. 54  Mbere n’umugabo afise impuhwe kandi yadibamye kurusha abandi muri mwebwe, ntazokwumvira akagongwe mwenewabo, umugore wiwe yikundira canke abana biwe basigaye. 55  Ntazobaha ku nyama z’abana biwe azoba ariko ararya, kuko ata co azoba asigaranye bitewe n’ukwo kwugarizwa gukaze be n’amaganya menshi abansi banyu bazobateza mu bisagara vyanyu+. 56  Umugore wo muri mwebwe afise impuhwe kandi yadibamye, umwe adashobora no guhonyoza ikirenge hasi kubera yamenyereye kudibama+, ntazokwumvira akagongwe umugabo wiwe yikundira, umuhungu wiwe canke umukobwa wiwe. 57  Mbere n’ingovyi ivuye hagati y’amaguru yiwe hamwe n’abana yivyariye ntazovyumvira akagongwe. Azobirya yinyegeje, bitewe n’ukwo kwugarizwa gukaze be n’amaganya menshi abansi banyu bazoteza mu bisagara vyanyu. 58  Nimutubahiriza aya mategeko yose yanditswe muri iki gitabu+ canke ngo mutinye iri zina rininahaye kandi riteye ubwoba+, ni ukuvuga izina rya Yehova+ Imana yanyu, 59  Yehova azobateza ivyago bikomeye cane mwe n’uruvyaro rwanyu, ivyago bikaze kandi bimara igihe kirekire+ hamwe n’indwara ziteye ubwoba kandi zimara igihe kirekire. 60  Azobateza za ndwara zo mu Misiri mwahora mutinya, kandi zizobumirako. 61  Vyongeye, Yehova azobateza indwara zose n’ivyago vyose bitanditswe mu gitabu kirimwo aya mategeko, gushika muzimanganye. 62  Naho mwagwiriye mukangana n’inyenyeri zo kw’ijuru+, muzosigara muri inkehwa+ kuko mutumviye Yehova Imana yanyu. 63  Nk’uko Yehova yahimbawe no kubahezagira akabagwiza, ni ko nyene Yehova azohimbarwa no kubatikiza abaherengeteze. Azobarandura mu gihugu mugira mwigarurire. 64  Yehova azobashwiragiza mu mahanga yose, kuva ku mpera imwe y’isi gushika ku yindi+. Muri ayo mahanga muzokorera imana z’ibiti n’amabuye, imana mwe na ba sokuruza banyu mutigeze mumenya+. 65  Nta mahoro n’akaruhuko muzoronka muri ayo mahanga+. Yehova azotuma mwamana amaganya mu mutima+, atume amaso yanyu ayama kandi muzokwama mwihebuye+. 66  Ubuzima bwanyu buzoja mu kaga cane, kandi muzokwamana ubwoba ijoro n’umurango. Muzorara ntibuca. 67  Kubera muzoba mutekewe n’ubwoba no kubera ivyo muzoba muriko murabona, bukeye muzovuga muti: “Icoduha bukira!”, bwije na ho muvuge muti: “Icoduha bugaca!” 68  Yehova azobasubiza mu Misiri muri mu bwato*, mugire rwa rugendo nababwira ko mutazosubira kugira. Muri hiyo muzorondera kwigurisha ku bansi banyu ngo mubabere abashumba, ariko ntimuzoronka uwubagura.»

Utujambo tw'epfo

Mu giheburayo havuga ngo «icamwa c’inda zanyu.»
Mu giheburayo havuga ngo «muzohezagirwa igihe mwinjiye, muhezagirwe n’igihe musohotse.»
Mu giheburayo havuga ngo «icamwa c’inda zanyu.»
Mu giheburayo havuga ngo «muzovumwa igihe mwinjiye, muvumwe n’igihe musohotse.»
Canke «ku rutwariro.»
Canke «impongwa.»
Imyelayo bayita kandi olive.
Canke «ingogo y’icuma.» Raba Insiguro y’amajambo (Ingogo).
Mu giheburayo havuga ngo «mu marembo.»
Mu giheburayo havuga ngo «icamwa c’inda zanyu.»
Canke «mu meri.» Imeri ni ubwato bunini.