1. Ngbanga ti nyen la a lingbi e mä wango ti Jésus?

NA YÂ ti prophétie ti Jésus na ndö ti lâ ti nda ni, lo tene: “Ala sara hange si . . . gingo bê ndali ti aye ti gigi [wala “gingo bê na ndö ti warango nginza so e bezoin ni ti vivre; gingo bê na ndö ti aye ti lâ oko oko”] amû ngoi ti ala kue pëpe.” (Luc 21:34). A lingbi e mä wango so. Ngbanga ti nyen? Laso, e doit ti gbu ngangu na yâ ti a-oko ngangu kpale so azo kue ayeke wara.

2. Angangu kpale wa la aita ti e awara?

² Na ambeni ngoi, e doit ti gbu ngangu na yâ ti angangu kpale mingi na oko ngoi. Bâ atapande so. Mbeni Témoin so iri ti lo ayeke John * ayeke na mbeni kobela so ayeke buba ambeni ye na yâ ti cerveau ti zo. Na ngoi so wali ti lo, so lo na lo asara mariage asara ngu 19, adö lo azia, vundu asara lo mingi. Na pekoni, amolenge ti lo ti wali use azia ti voro Jéhovah. Bob na wali ti lo Linda awara ti ala ambeni kpale nde. Ala use kue aperdre kua ti ala, na pekoni ala perdre da ti ala. Na ndö ni, a wara mbeni ngangu kobela ti bê na terê ti Linda so alingbi ti fâ lo, a wara nga na terê ti lo mbeni kobela so akomanse ti buba ngangu so terê ti lo ayeke na ni ti tiri na akobela.

3. Ti gue oko na aPhilippien 4:6, 7, nyen la e lingbi ti duti na confiance na ni?

³ E lingbi ti duti na confiance so, Jéhovah, so acréé e nga so ayeke Babâ ti e so aye e mingi, ahinga vundu ti bê ti e na ngoi so kpale ahon ndö ti e. Nga, lo ye ti mû maboko na e ti hon ndö ti akpale so e wara. (Diko aPhilippien 4:6, 7.) Na yâ ti Bible, a yeke wara gbâ ti atapande so afa akpale so awakua ti Nzapa  awara. A fa nga tongana nyen la Jéhovah amû maboko na ala ti gbu ngangu na yâ ti angangu kpale so. Zia e bâ ambeni tapande ni.

4. Akpale wa la Élie awara lani? Nyen la aye so asi afa na Élie na ndö ti Jéhovah?

⁴ Élie avoro lani Jéhovah na angoi so ayeke ngangu nga lo wara angangu kpale. Gbia Achab, mbeni gbia ti Israël so ayeke be-ta-zo ape, asara lani mariage na Jézabel, mbeni sioni zo ti vorongo Baal. Ala use kue asara lani si vorongo Baal amû yâ ti kodro ni kue nga ala fâ gbâ ti aprophète ti Jéhovah. Élie awara lani lege ti kpe na maboko ti ala. Lo sö nga kuâ lani na ngoi ti mbeni ngangu nzara na lege so lo zia bê ti lo na Jéhovah (1 aGbia 17:2-4, 14-16). Na ndö ni, Élie azia lani bê ti lo na Jéhovah na ngoi so lo luti na aprophète ti Baal nga na azo so avoro Baal. Lo wa azo ti Israël ti voro Jéhovah (1 aGbia 18:21-24, 36-38). Aye mingi ayeke lani dä so afa na Élie so Jéhovah ayeke mû maboko na lo na angoi ti ngangu so.

5-6. Ti gue oko na 1 aGbia 19:1-4, nyen la Élie ahunda lani? Tongana nyen la Jéhovah afa so lo ye Élie?

⁵ Diko 1 aGbia 19:1-4. Ye oko, Élie akomanse ti sara mbeto na ngoi so Gbia-wali Jézabel atene so lo yeke fâ lo. Tongaso, lo kpe lo gue na gbata ti Béer-Shéba. Lo découragé mingi ni la “lo hunda ti kui.” Nyen la asara si lo ye ti kui? Élie ayeke lani mbilimbili-kue ape, lo yeke “mbeni zo so ayeke na abibe tongana ti e”. (Jacq. 5:17). Peut-être vundu ahon ndö ti lo nga lo fatigué ngangu. Na bango ni, Élie  apensé lani so angangu so lo sara ti maï tâ vorongo Nzapa ayeke senge senge nga lo pensé so ye oko achangé na Israël ape nga so gï lo oko la lo ngbâ ti voro Jéhovah (1 aGbia 18:3, 4, 13; 19:10, 14). Li ti e alingbi ti kpe so prophète so ayeke be-ta-zo so apensé tongaso. Me Jéhovah acomprendre vundu ti Élie.

⁶ Jéhovah asuku na Élie ape ndali ti so lo fa vundu ti lo. Me lo mû maboko na Élie ti kiri ti wara ngangu (1 aGbia 19:5-7). Ambeni ngoi na pekoni, na nzoni bê, Jéhovah amû maboko na Élie ti leke bango ndo ti lo na lege so lo fa na Élie ngangu ti lo so apika bê mingi. Na pekoni, Jéhovah afa so lo yeke na azo 7 000 na Israël so ake ti voro Baal (1 aGbia 19:11-18). Na lege ti atapande so Jéhovah amû so, lo fa na Élie so lo ye lo.

7. Fason so Jéhovah amû lani maboko na Élie adë bê ti e tongana nyen?

⁷ Mo yeke na yâ ti mbeni ngangu kpale? So e hinga so Jéhovah acomprendre lani vundu ti Élie adë bê ti e mingi. A dë bê ti e so lo comprendre nga tongana nyen la akpale ti e amû na e vundu. Lo hinga aye so e lingbi ti sara nga na aye so e lingbi pëpe ti sara, nga lo hinga même apensé ti e nga na atënë ti bê ti e (Ps. 103:14; 139:3, 4). Tongana e mû tapande ti Élie na lege so e zia bê ti e na Jéhovah, lo yeke mû maboko na e ti gbu ngangu na yâ ti akpale so asara si e gi bê ti e.​—Ps. 55:22.

8. Tongana nyen la Jéhovah ayeke mû maboko na mo ti hon ndö ti gingo bê ti mo?

⁸ Gingo bê alingbi ti sara si e pensé so kpale ti e ayeke hunzi lâ oko ape, na e découragé. Tongana a yeke ye so asi na mo, girisa ape so Jéhovah ayeke mû maboko na mo ti hon ndö ti gingo bê ti mo. Lo yeke mû maboko na mo tongana nyen? Lo hunda na mo ti fa na lo agingo bê ti mo. Nga tongana mo toto na lo ti mû maboko na mo, lo yeke sara ni (Ps. 5:3; 1 Pi. 5:7). Tongaso, sambela Jéhovah fani mingi ndali ti akpale ti mo. Lo wani lo yeke sara ande tënë droit na mo ape tongana ti so lo sara lani na Élie, me lo yeke sara tënë na mo na lege ti Bible nga na lege ti bungbi ti lo. Ambaï so mo diko na yâ ti Bible alingbi ti dë bê ti mo nga ti mû na mo beku. Na ndö ni, aita ti mo alingbi ti kpengba mo.​—aRom. 15:4; aHéb. 10:24, 25.

9. Tongana nyen la mbeni kamarade so e yeke na confiance na lo alingbi ti mû maboko na e?

⁹ Jéhovah atene na Élie ti mû ambeni kua ti lo na Élisée. A yeke na lege so la Jéhovah amû na Élie mbeni nzoni kamarade so alingbi ti mû maboko na lo ti gbu ngangu na ngoi so lo découragé ngangu. Legeoko nga, tongana e fa atënë ti bê ti e na mbeni kamarade so e yeke na confiance na lo, lo lingbi ti mû maboko na e ti gbu ngangu na ngoi so e découragé (2 aGbia 2:2; aProv. 17:17). Tongana mo bâ so mo yeke pëpe na mbeni zo so mo lingbi ti fa na lo akpale nga na atënë ti bê ti mo, sambela Jéhovah ti mû maboko na mo ti wara mbeni Chrétien so ayeke na kpengba songo na lo so alingbi ti kpengba mo.

10. Tongana nyen la ye so asi na Élie amû na e beku? Tongana nyen la zendo so ayeke na Ésaïe 40:28, 29 alingbi ti mû maboko na e?

¹⁰ Jéhovah amû lani maboko na Élie ti gbu ngangu na ngoi ti angangu kpale nga ti sara na lo be-ta-zo na yâ ti angu mingi. Ye so asi na Élie amû na e beku. Na ambeni ngoi, peut-être e gi bê ti e mingi asara si e fatigué kue nga e découragé ngangu. Me tongana e zia bê ti e na Jéhovah, lo yeke mû na e ngangu so e bezoin ni ti ngbâ ti voro lo.​—Diko Ésaïe 40:28, 29.

11-13. Nyen la angangu kpale asara lani na ndö ti awakua ota ti Nzapa ti ândö?

¹¹ Ambeni zo so Bible asara tënë ti ala awara  nga lani angangu kpale. Na tapande, Hannah ayeke lani na vundu ndali ti so lo dü ape nga sambâ ti lo ayeke gi yanga ti lo ngangu (1 Sam. 1:2, 6). Ngangu kpale so lo wara so asara lo vundu mingi asara si lo toto nga nzara ti kobe asara lo ape.​—1 Sam. 1:7, 10.

¹² Na ambeni ngoi, akpale ahon ndö ti Gbia David. Gbu li na ndö ti akpale so lo wara. Gbâ ti afaute so lo sara asara si lo bâ so tënë ayeke na li ti lo mingi (Ps. 40:12). Molenge ti lo Absalom so lo ye lo mingi asara kpengbango-li na lo, ye so ague na Absalom ti wara kuâ (2 Sam. 15:13, 14; 18:33). Na ndö ni, mbeni kota kamarade ti David akä lo (2 Sam. 16:23–17:2; Ps. 55:12-14). Mingi ti apsaume so David asû afa so lo découragé lani me afa nga so lo yeke na kpengba confiance na Jéhovah.​—Ps. 38:5-10; 94:17-19.

¹³ A si na mbeni ngoi, tongana mbeni zo ti sungo psaume abâ fason so azo ti sioni ayeke vivre na ni, bê asara lo. Peut-être lo yeke mbeni hale ti Asaph so ayeke zo ti mara ti Lévi, nga lo yeke sara kua lani na “pendere ndo ti Nzapa so ayeke nzoni-kue”. Vundu asara lani zo ti sungo psaume so, a sara si lo yeke na ngia encore ape. Lo komanse même ti dë kite so sarango na Jéhovah aga na aye ti nzoni ape.​—Ps. 73:2-5, 7, 12-14, 16, 17, 21.

14-15. Na ndö ti tënë ti bango ndo na mbage ti Jéhovah ti mû maboko na e, nyen la e manda na lege ti tapande ti azo ota so Bible asara tënë ti ala?

¹⁴ Atâ wakua ti Jéhovah ota kue so a sara tënë ti ala azia lani bê ti ala na Jéhovah ti mû maboko na ala. Ala fa lani agingo bê ti ala na Jéhovah na yâ ti sambela so ala sara na lo na bê ti ala kue. Ala fa na lo polele ndani so ala gi bê ti ala ngangu. Nga, ala ngbâ lani ti gue na ndo so a yeke voro Jéhovah dä.​—1 Sam. 1:9, 10; Ps. 55:22; 73:17; 122:1.

 ¹⁵ Jéhovah abâ mawa ti ala oko oko kue na lo mû maboko na ala. Hannah awara siriri ti bê (1 Sam. 1:18). David atene: “Aye ti ngangu so asi na zo ti mbilimbili ayeke mingi, me Jéhovah azi lo na yâ ti aye so kue.” (Ps. 34:19). Nga, a si na mbeni ngoi, zo ti sungo psaume so abâ so Jéhovah ‘agbu maboko ti lo ti koli’ na lo mû na lo wango na ndoye ti fa lege na lo. Lo he bia, lo tene: “Me ti mbi, ti ga nduru na Nzapa asara nzoni na mbi. Mbi sara si Jéhovah, Seigneur ti dunia kue, aga ndo ti batango terê ti mbi.” (Ps. 73:23, 24, 28). Atapande so afa na e nyen? Na ambeni ngoi, akpale so asara si e gi bê ti e mingi ahon ndö ti e. Me e lingbi ti hon ndö ni tongana e gbu li na ndö ti fason so Jéhovah amû lani maboko na ambeni zo, e sambela ti fa so e zia bê ti e na lo nga e mä yanga ti lo na lege so e sara aye so lo hunda na e ti sara.​—Ps. 143:1, 4-8.

16-17. (a) Ngbanga ti nyen la a lingbi e zi terê ti e pëpe na terê ti Jéhovah nga na azo ti lo? (b) Tongana nyen la e lingbi ti kiri ti wara ngangu?

¹⁶ Atapande ota so afa na e mbeni kpengba ye: a lingbi e zi terê ti e pëpe na terê ti Jéhovah nga na azo ti lo (aProv. 18:1). Nancy, so agi bê ti lo ngangu na ngoi so koli ti lo adö lo azia, atene: “Alango mingi ayeke lani dä  so mbi ye ti bâ zo oko ape wala mbi ye ti sara tënë na zo oko ape. Me so mbi duti gï mbi oko mingi, vundu akiri asara mbi mingi.” Aye ni achangé na ngoi so Nancy agi alege ti mû maboko na azo so ayeke na yâ ti akpale. Lo tene: “Mbi mä azo na ngoi so ala yeke sara tënë ti akpale ti ala. Mbi bâ so na ngoi so mbi bâ mawa ti ala mingi, mbi bâ mawa ti terê ti mbi wani ahon ndö ni ape.”

¹⁷ E lingbi ti kiri ti wara ngangu tongana e gue na abungbi. Na ngoi so e yeke na bungbi, e kiri e mû na Jéhovah mbeni lege ti ‘mû maboko na e nga ti dë bê ti e.’ (Ps. 86:17). Na bungbi, Jéhovah ayeke kpengba e na lege ti yingo vulu ti lo, na lege ti Bible nga na azo ti lo. Na ngoi ti abungbi, lege azi na e ti “wa terê na popo ti e”. (aRom. 1:11, 12). Mbeni ita-wali so iri ti lo ayeke Sophia atene: “Jéhovah nga na sewa ti aita amû maboko na mbi ti gbu ngangu.” Ye so ayeke kota ye na mbi mingi ayeke abungbi ti e. Mbi bâ so tongana mbi fa tënë mingi nga mbi sara akua mingi na yâ ti congrégation, mbi lingbi ti hon ndö ti agingo bê ti mbi nzoni mingi.

18. Tongana e découragé, nyen la Jéhovah alingbi ti mû na e?

¹⁸ Tongana e découragé, zia e girisa ape so Jéhovah amû zendo ti zi angangu gingo bê ti e na yâ ti ngoi so ayeke ga nga lo yeke mû maboko na e ti hon ndö ti agingo bê ti e laso. Lo mû na e ‘nzara nga na ngangu’ ti kanga bê na ngoi so e découragé nga e bâ so lege ti sigi na yâ ti kpale ti e ayeke dä ape.​—aPhil. 2:13.

19. Tënë ti dengo bê wa la ayeke na aRomain 8:37-39?

¹⁹ Diko aRomain 8:37-39. Bazengele Paul adë bê ti e so ye oko alingbi pëpe ti kangbi e na ndoye ti Nzapa. Nyen la e lingbi ti sara ti mû maboko na aita ti e so ayeke gi ti hon ndö ti angangu kpale? Article ti peko ayeke fa tongana nyen la e lingbi ti mû tapande ti Jéhovah ti bâ mawa ti aita ti e so ayeke na yâ ti angangu kpale nga ti mû maboko na ala.