ලූක් සුවිශේෂයේ යෙසායාගේ ලියවිල්ල ගැන කියනවා. යේසුස් ඒ අකුළන ලියවිල්ල දිගහැරලා, කියවලා, ආපහු අකුළලා තිබ්බා කියලත් කියනවා. යොහන්ගේ සුවිශේෂයෙත් අකුළන ලියවිල්ලක් ගැන කියනවා. යේසුස් කළ හැම පුදුම දෙයක්ම ඒකට ඇතුළත් කරලා නැහැ කියලා යොහන් කිව්වා.—ලූක් 4:16-20; යොහන් 20:30; 21:25.

අකුළන ලියවිලි හැදුවේ කොහොමද? සත්ව හම්වලින් හරි පැපිරස් කඩදාසිවලින් හරි පිටු හදලා ඒවා එකිනෙකට අලවලා දිග පටියක් හදාගත්තා. ඊටපස්සේ ලියපු පැත්ත ඇතුළට හිටින විදිහට පොල්ලක එතුවා. අකුරු ලියලා තිබුණේ තීරුවෙන් තීරුවට. ඒ පටිය හුඟක් දිග නම් පටියේ දෙපැත්තේ පොලු දෙකක් තිබුණා. අත් දෙකෙන් පොලු දෙක අල්ලගෙන කියවන්න ඕන තැන හම්බ වෙනකම් එක අතකින් ලියවිල්ල දිගහරිමින් අනිත් අතින් ඒක ඇකිළුවා.

එක ශබ්දකෝෂයක මෙහෙම කියනවා. “දිග පටියක් [දිග මීටර් 10ක් විතර] හැටියට තිබුණ අකුළන ලියවිල්ලේ තිබුණු වාසිය තමයි මුළු පොතක්ම එක ලියවිල්ලකට ඇතුළත් කරන්න පුළුවන් වුණ එක. ඒක ඇකිළුවාම පුංචි වෙනවා.” (The Anchor Bible Dictionary) උදාහරණෙකට ලූක් සුවිශේෂය ලියන්න මීටර් 9.5ක විතර දිග ලියවිල්ලක් අවශ්‍ය වෙන්න ඇති. සමහර අකුළන ලියවිලි ඉහළින් සහ පහළින් එක ගාණකට කපලා, ඒවා මැදලා, පාට කරලා තිබුණා.

ඊශ්‍රායෙලයේ පූජකයන්ගේ පටන්ගැන්මේ සිටම උත්තම පූජකයන් විදිහට සේවය කළේ එක කාලයකදී එක් කෙනෙක් විතරයි. ඔහුගේ ජීවිත කාලය පුරාම ඔහුට ඒ තනතුර තිබුණා. (ගණන් කතාව 35:25) මුලින්ම උත්තම පූජකයෙක් විදිහට සේවය කළේ ආරොන්. උත්තම පූජකයාගෙන් පස්සේ ඒ තනතුර ලැබුණේ ඔහුගේ වැඩිමල් පුතාට. (නික්මයාම 29:9) ආරොන්ගේ පෙළපතට අයිති වැඩිදෙනෙක් පූජකයන් වුණත් උත්තම පූජකයන් වුණේ ටිකදෙනායි.

ඊශ්‍රායෙල් ජාතිය වෙනත් ජාතීන්ගේ පාලනයට යටත් වුණාම ඒ පාලකයන් තමන්ට කැමති කැමති ඊශ්‍රායෙල්වරුන්ව උත්තම පූජකයන් හැටියට පත් කළා වගේම ඕන ඕන වෙලාවට ඔවුන්ව අයින් කළා. පේන විදිහට ඒ පූජකයන්ව පත් කෙරුවේ පූජකයන් වෙන්න වරප්‍රසාද තිබුණු පවුල්වලින්. වැඩියෙන්ම පත් කළේ ආරොන්ගේ පෙළපතින් එන අයවයි. “නායක පූජකයන්” කියන්නේ පූජකයන්ගේ ප්‍රධානීන්ටයි. නායක පූජකයන්ට ඇතුළත් වෙන්න ඇත්තේ පූජක පෙළපතේ කාණ්ඩ 24 නායකයන් විදිහට සේවය කළ පූජකයන්, උත්තම පූජකයන්ගේ පවුල්වලින් ආපු අය සහ අන්නස් වගේ කලින් උත්තම පූජකයන් වෙලා හිටපු අයයි.—1 ලේකම් 24:1-19; මතෙව් 2:4; මාක් 8:31; ක්‍රියා 4:6.