Ua Fesili Mai Talavou

O le ā Lava se Leaga o le Palauvale?

“Na ou manaʻo ia matou tutusa ma aʻu uō i le aʻoga. ʻAi o le mea lenā na amata ai ona ou palauvale.”—Melani. *

“Faapea lava aʻu e leai se afāina o le palauvale. Ona ua ou masani e faalogo ai, i le aʻoga ma le aiga.”—Tavita.

AISEĀ ua ala ai ona manatu a palauvale se tagata matua, e lē afāina, ae e matuā teʻi lava pe a palauvale se talavou? Po o lona uiga ea, e fua i le matua o le tagata, pe lelei pe leaga le palauvale? Talu ai ua toʻatele tagata e palalauvale, toe e foliga mai e leai se afāina pe a fai e tagata matutua ae e leaga pe a fai e talavou, atonu la e te ono fesili, “O le ā le mea e leaga ai le palauvale?”

E Faapefea Ona Aafia i le Fai Upu Leaga?

Ua taatele le fai upu leaga. O le mea moni, ua fai mai nisi talavou, o se mea ua matuā taatele lava i aʻoga. Ua fai mai se teine e 15 tausaga e igoa iā Eva: “Pe a matou talanoa ma aʻu uō, e taʻu soo upu leaga i a latou faamatalaga. E faigatā lava ona ʻalofia ona ou te faalogo ai pea i aso uma.”

Po o pei oe o Eva, ua siʻomia e tagata e fai upu leaga? Pe atonu foʻi o lau amio lenā ua iai? * Pe afai o lea, seʻi iloilo la pe aiseā ua e faapea ai. A oo loa ina e malamalama i lea tulaga, ona mafai lea ona fai sau taumafaiga e tuu.

Tali fesili nei, ina ia e iloa ai pe aiseā ua e palauvale ai.

I le tele o taimi, o ā ni ou faalogona e ala ai ona e palauvale?

□ E taʻu atu ai loʻu ita

□ Ia amanaʻia mai ai

□ Fia pei o isi

□ Ia iloa ai o aʻu e malosi

□ O le fia faatuʻiese i le pule

□ Se isi māfuaaga

 O ā tulaga e masani ona e palauvale ai?

□ I le aʻoga

□ I le galuega

□ Pe a fai aʻu imeli i le komepiuta, po o feʻau i telefoni ma mea faapena

□ Pe a na o aʻu

O le ā lau faamolemolega pe a e palauvale?

□ E palauvale foʻi isi talavou

□ E palalauvale foʻi mātua

□ E palauvale foʻi faiaʻoga

□ O le mea lenā ua taatele i ata ma mea faafiafia

□ Ua na o upu e leai se uiga

□ Faatoʻā oʻu palauvale lava pe a matou faatasi ma tagata e lē afāina iā i latou

□ Se isi faamolemolega

Ae aiseā e tatau ai ona tuu lea amio? Pe e moni lava e leaga? Ia mātau mai manatu nei.

E lē na o ni upu. Na fetalai Iesu e faapea: “Auā o le tele o mea i le loto e tautala mai ai [le] gutu.” (Luka 6:45) Ia mātau mai, o upu tatou te tautatala ai e faaalia ai lo tatou tagata moni, ae e lē na o ni uiga o tatou mananaʻo ai. Afai ua e palauvale ona o loo e faataʻitaʻi i isi, ua faaalia ai o oe o sē e “mulimuli atu i le toʻatele,” ma e te lē o faamaoni i mea ua e iloa e tatau.—Esoto 23:2.

Ae e iai foʻi isi mea e aafia ai. Ua fai mai James V. O’Connor, o se tagata suʻesuʻe i gagana e faapea: “O tagata e palalauvale, e mātele i le maitaita, e faigatā, e masalosalo, e lotoa, e finauvale, ma o ni tagata e faitio ma lē fiafia.” O se faaaʻoaʻoga, o tagata e fai upu leaga pe a faalētonu se mea, e latou te faatalitalia, e tatau lava ona lelei mea uma. E foliga mai e lē lava le onosaʻi pe a faalētonu se mea. Ae ua mātauina foʻi e OʻConnor e faapea, o tagata e lē fai upu leaga, “e masani ona toʻa, . . . o tagata e onosaʻi i ni faalētonu e ono tulaʻi mai i aso taʻitasi.” O lea la, o lē fea tagata e te fia faataʻitaʻi i ai?

E taʻuvalea ai oe. Atonu e pei oe o isi talavou, o loo e naunau ia aulelei i le vaaiga a tagata, ma ia latou fiafia mai iā te oe. Ae e te iloa, e sili atu ona mātau e tagata lau tautala nai lo ou foliga. O le tulaga moni lava ia, o lau gagana o le a iloa ai mea nei

▪ Po o ai o le a fia uō iā te oe.

▪ Pe faamata e maua sau galuega

▪ Po o le a amanaʻia oe e tagata

O le mea moni e tupu, o le taimi muamua lava e lua te feiloaʻi ai ma se tagata, po o le ā lava sona manatu e iai e uiga iā te oe, o le a sui pe a faalogo i lau tautala. Ua fai mai foʻi O’Connor: “E te lē o iloa, ae talu ai lou tautala i upu masoā, ua e melea ai le mau avanoa semanū e maua ai sau uō fou, po o le tele foʻi o taimi ua lē fiafia mai ai se tagata po ua lē amanaʻia ai foʻi oe.” O le ā se lesona mo i tatou? Afai e lē lelei lau gagana, e toe afāina ai lava oe.

E faaalia ai lou lē migao i Lē na faia le gagana. Seʻi faapea na e ave se ofu e faameaalofa i lau uō. Faamata o le ā sou lagona pe a e iloa ane ua faaaogā e lau uō le ofu e fai ma solo vae? Atonu la o lenā ua e malamalama i lagona o Lē na faia i tatou, pe a lē lelei ona tatou faia lana meaalofa o le tautala. E lē o se mea e ofo ai le faapea mai o le Afioga a le Atua: “Ia tuu lo outou ita umi, ma le itaitagofie, ma le lotoa, ma le soona ʻeʻē, ma upu masoā, atoa foʻi ma mea leaga uma.”—Efeso 4:31.

 O lea la, ua iai māfuaaga lelei e ao ai ona tuu le upu leaga. Ae e faapefea ona e manumalo ai, pe afai o se amio ua e masani ai?

Muamua: E tāua lou ioe, e ao lava ona tuu. Atonu o le a lē mafai ona tuu lau masani, seʻi vaganā ua e iloa ni aogā e maua pe a e lē toe palauvale. Faamata o ā ni vala o taʻua i lalo o le a uunaʻia ai oe e tuu le palauvale?

□ Faafiafia Lē na faia le gagana

□ Ia amanaʻia mai e isi

□ Faalautele laʻu gagana

□ Faaleleia oʻu uiga

Lona lua: Ia e iloa pe aiseā e te palauvale ai. Ua fai mai Melani: “A ou palauvale, e pei lava o aʻu e malosi. Ou te lē manaʻo e pule mai fua isi iā te aʻu. A ia pule lava aʻu, ma a ou lē fiafia i se tagata, ou te fai saʻo lava i ai, e pei o le mea e fai e aʻu uō.”

Ae ā oe? Afai e te iloa pe aiseā e te palauvale ai, o le a e iloa ai foʻi pe faapefea ona faaleleia lou faafitauli. Afai e te palauvale ona o le mea lenā o loo fai e isi, e ao la ona ati aʻe lou mautinoa i ou uiga lelei. O lou iloa o le mea lelei ma e taumafai e pipii i ai, e tāua tele lea i lou tuputupu aʻe, ma e aogā foʻi a o e taumafai ia tuu lea amio o le palauvale.

Lona tolu: Fai se isi auala e taʻu atu ai ou lagona i isi. E lē lava le aua le toe palauvale. Ae e manaʻomia foʻi ona ofu “i le tagata fou” ina ia tuu ai lea masaniga leaga. (Efeso 4:22-24) O le a e lagona ai ua e pulea oe lava, ma e fiafia ai, ma ua e amanaʻia ai foʻi isi.

O le a aogā mau o loo mulimuli mai, ia e ofu ai i le tagata fou ma faaauau ona faia faapea.

Kolose 3:2: “Ia taulaʻi o outou mafaufau i mea faalelagi.”

Faatatauga: Ia toleni lou mafaufau ia faatāua mea ua tonu. O mea e te mafaufau i ai o le a e tautala mai ai.

Faataoto 13:20: “O lē latou te feoaʻi ma tagata popoto, e poto lava ia; a o le uō a ē valelea, e leaga ai lava ia.”

Faatatauga: E oo ina tutusa lau gagana ma le gagana a tagata tou te miomiō faatasi.

Salamo 19:14: “Ia mālie foʻi iā te oe upu a loʻu gutu, ma mafaufauga o loʻu loto, Ieova e.”

Faatatauga: O loo mātau mai e Ieova le auala ua tatou faaaogā ai le meaalofa o le tautala.

O e manaʻomia nisi fesoasoani? Faaaogā le pusa o loo i luga e iloa ai po o e agaʻi i luma, e ala i le faailoga o taimi e te palauvale ai. Atonu o le a e ofo i le vave ona mafai ona faaleleia o lau gagana!

O loo iai mataupu faaopoopo o le faasologa “Ua Fesili Mai Talavou” i le faa-Peretania i le initaneti i le www.watchtower.org/ype

[Faaopoopoga i lalo]

MEA E MAFAUFAU I AI

O lou palauvale, o le a iloa ai

▪po o lē fea ituaiga o tagata e fia uō iā te oe.

▪pe faamata e maua sau galuega.

▪le auala e vaai ai isi iā te oe.

[Siata i le itulau 25]

FAAMAUMAU LAU TAUMAFAIGA

Aso Aso Aso Aso Aso Aso Aso

Gafua Lua Lulu Tofi Faraile Toonai Sa

Vaiaso 1 ․․․․․․ ․․․․․․․ ․․․․․․․․․ ․․․․․․․ ․․․․․․․․ ․․․․․․․ ․․․․․․

Vaiaso 2 ․․․․․․ ․․․․․․․ ․․․․․․․․․ ․․․․․․․ ․․․․․․․․ ․․․․․․․ ․․․․․․

Vaiaso 3 ․․․․․․ ․․․․․․․ ․․․․․․․․․ ․․․․․․․ ․․․․․․․․ ․․․․․․․ ․․․․․․

Vaiaso 4 ․․․․․․ ․․․․․․․ ․․․․․․․․․ ․․․․․․․ ․․․․․․․․ ․․․․․․․ ․․․․․․

[Ata i le itulau 24]

E te lē faaleagaina se meaalofa tāua. Aiseā la o le a e faaleagaina ai le meaalofa o le tautala?